به گزارش خبرگزاری ایمنا، هوش مصنوعی در شهرها یکی از مهم‌ترین تحولات فناوری امروزی است؛ این تکنولوژی به شهرها کمک می‌کند تا هوشمندتر و پایدارتر عمل کنند، همچنین گسترش هوش مصنوعی موجب بهینه‌سازی ترافیک شهری، مدیریت پسماند، بهبود بهره‌وری از انرژی، افزایش امنیت عمومی و خدمات شهری هوشمند می‌شود.
استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند نقش مهمی در طراحی شهرهای پایدار و هوشمند ایفا کند، AI (هوش مصنوعی) با تحلیل داده‌های حجیم (Big Data) قادر است الگوهای رفتاری شهروندان، جریان ترافیک، کیفیت هوا و حتی تغییرات آب‌وهوایی را بررسی و مدل‌سازی کند و این امر به برنامه‌ریزان شهری کمک می‌کند تا از منابع شهری به صورت بهینه استفاده کنند و زیرساخت‌هایی طراحی کنند که نیازهای آینده را برآورده سازد.
یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در شهرسازی، مدیریت بهینه زیرساخت‌های شهری است؛ هوش مصنوعی می‌تواند در سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند به کار گرفته شود تا جریان ترافیک به صورت خودکار مدیریت شود و سنسورهای تعبیه‌شده در خیابان‌ها و جاده‌ها به کمک هوش مصنوعی می‌تواند نقاط ترافیکی را شناسایی و راهکارهایی از جمله تغییر مسیر خودکار خودروها یا بهینه‌سازی زمان‌بندی چراغ‌های راهنمایی برای کاهش آن پیشنهاد دهد.
در بحث انرژی نیز، هوش مصنوعی می‌تواند با پیش‌بینی مصرف انرژی و تقاضا، بهینه‌سازی شبکه‌های برق شهری را فراهم کند؛ این سیستم‌ها می‌تواند با استفاده از یادگیری ماشینی، به توزیع هوشمند انرژی بپردازد و با کاهش هدررفت انرژی، پایداری بیشتری در شهرها ایجاد کند.
هوش مصنوعی می‌تواند در ساخت شهرهای پایدار که با محیط زیست هماهنگ است، نقش بسزایی داشته باشد؛ سیستم‌های هوش مصنوعی می‌تواند داده‌های مربوط به آلودگی هوا و آب را به صورت لحظه‌ای تحلیل کنند و به مقامات شهری هشدار دهد تا در صورت نیاز اقدامات لازم را انجام دهند؛ این فناوری می‌تواند به مدیریت منابع طبیعی همچون آب و انرژی کمک کند تا شهرها کمترین تأثیر منفی ممکن را بر محیط زیست داشته باشند.
شهرهای هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند تجربه زندگی شهروندان را بهبود ببخشند که یکی از کاربردهای مهم، به‌کارگیری هوش مصنوعی در خدمات شهری همچون بهداشت، آموزش و خدمات عمومی است؛ به‌عنوان مثال سیستم‌های پیش‌بینی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند شرایط بحرانی یا بلایای طبیعی را شناسایی و واکنش‌های مناسب به آن‌ها را به شهروندان ارائه دهد، همچنین اپلیکیشن‌های هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند اطلاعات لحظه‌ای و شخصی‌سازی شده در مورد حمل‌ونقل عمومی، رویدادهای شهری و خدمات دیگر ارائه کند.
در کنار مزایای بسیار، استفاده از هوش مصنوعی در شهرسازی چالش‌های خاص خود را نیز به‌همراه دارد که از جمله این چالش‌ها می‌توان به مسئله حریم خصوصی شهروندان اشاره کرد، در این راستا سنسورهای هوشمند و سیستم‌های هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های شهری نیاز به دسترسی به اطلاعات گسترده‌ای از زندگی افراد دارد که می‌تواند به نقض حریم خصوصی منجر شود.
مسئله عدالت در دسترسی به خدمات و امکانات هوشمند در شهرها نیز مطرح است، زیرا در بسیاری از موارد این فناوری‌ها برای گروه‌های محروم جامعه کمتر در دسترس است.
دبیرخانه‌ای برای هوش مصنوعی باید در شهرداری اصفهان تشکیل شود
سعید ابراهیمی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در یکی از بحث‌های جدی، دوره فعلی شهرداری، به اهمیت نقش هوش مصنوعی در کمک به نظام برنامه‌ریزی و اجرای امور پرداخته است.
وی ادامه می‌دهد: تصمیم‌گیری‌ها در آینده به سمت حکمرانی داده‌محور و مدیریت مبتنی بر داده حرکت خواهد کرد، به‌طوری که سیستم‌های هوش مصنوعی قادر خواهد بود تحلیل‌های همزمانی از متغیرهای متعدد ارائه دهد و به جای انسان در بعضی حوزه‌ها تصمیمات دقیق‌تری بگیرد.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان تاکید می‌کند: در حال حاضر پایگاه‌های داده و ابزارهایی که برای تحلیل داده‌ها به‌کار گرفته می‌شود، توصیه‌ها و پیشنهادهایی را به کاربران ارائه می‌دهد که بر اساس اطلاعات موجود از صفحات وب و منابع خبری است، اما در آینده هدف شهرداری این است که این مدل‌ها به سمت ارائه گزارش‌های دقیق‌تری بر اساس پایگاه‌های داده داخلی حرکت کند.
ابراهیمی با اشاره به اهمیت استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت شهری و تأکیدات مقام معظم رهبری در این زمینه می‌گوید: ایران باید جزو ۱۰ کشور برتر در حوزه هوش مصنوعی باشد.
وی با اشاره به برنامه‌های شهرداری اصفهان برای آموزش مدیران و کارکنان به‌منظور آشنایی با ابزارهای هوش مصنوعی اضافه می‌کند: مدیریت شهری دوره‌هایی را برای آموزش مدیران و کارکنان برنامه‌ریزی کرده است تا با ابزارهای هوش مصنوعی و کاربردهای آن آشنا شوند.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان خاطرنشان می‌کند: یکی از گام‌های ابتدایی که در این راستا برداشته‌ایم، فعال‌سازی ربات دستیار هوش مصنوعی در سامانه «اصفهان من» است که به سوالات شهروندان پاسخ می‌دهد و با گذر زمان توسعه پیدا خواهد کرد.
ابراهیمی با بیان اینکه در حال حاضر به‌صورت موردی با این پدیده نوظهور، یعنی هوش مصنوعی که جهان را متحول کرده است، آشنا می‌شویم، می‌گوید: مدیریت شهری اقدام کوچکی را به‌عنوان «اصبات» آغاز کرده است که اگر به شهروندان معرفی شود و در جامعه شهری اصفهان مورد استفاده قرار گیرد، یک قدم مثبت در راستای بهره‌وری از هوش مصنوعی به حساب می‌آید.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی برای استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در تحلیل داده‌ها ادامه می‌دهد: شهرداری اصفهان در حال مذاکره برای استفاده از پایگاه‌های داده‌های داخلی برای گزارش‌گیری و تحلیل است.
تحقق شهر هوشمند نیازمند پایگاه داده‌های قوی و یکپارچه است تا هرگونه تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌های معتبر باشد
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان تاکید می‌کند: گزارش‌های کنونی بیشتر بر پایه جست‌وجوی صفحات وب و اخبار است، اما با توسعه این سیستم‌ها، شهرداری به‌دنبال تصمیم‌گیری‌های منطقی‌تر و دقیق‌تر بر اساس داده‌های واقعی خواهد بود.
ابراهیمی با اشاره به اهمیت رویدادهای مربوط به هوش مصنوعی می‌گوید: چندین رویداد مربوط به هوش مصنوعی در این کلان‌شهر برگزار خواهد شد که در آن محصولات و دستاوردهای مختلف این حوزه ارائه می‌شود.
وی اضافه می‌کند: شهرداری اصفهان به‌همراه بنیاد نخبگان به‌دنبال بهره‌برداری از ظرفیت‌های خوب استان در زمینه هوش مصنوعی است تا بتوانیم خدمات بهتری به مردم ارائه کنیم.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان با اشاره به چالش‌ها و خطرات احتمالی استفاده از هوش خاطرنشان می‌کند: فناوری همواره دو لبه دارد؛ سودمندی و ضرر، در این راستا باید مراقب باشیم که الگوریتم‌های هوش مصنوعی به‌درستی تنظیم شود تا از مخاطرات جلوگیری شود و از منافع آن در سطح جهانی بهره‌برداری کنیم، همچنین به‌طور قطع کشورها و سازمان‌هایی که زودتر به این حوزه ورود می‌کنند، می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.
ابراهیمی با اشاره به استفاده از سامانه «اصبات» که با همکاری دانشگاه شریف توسعه پیدا کرده است، می‌گوید: این سامانه قابلیت دریافت و پردازش ورودی‌های متنی و صوتی را دارد و خروجی‌های آن می‌تواند به‌صورت متن، صوت و حتی تصویر باشد؛ این سامانه در واقع یک گام کوچک در راستای بهره‌برداری از هوش مصنوعی است و امیدواریم که به‌زودی به سطح ملی برسد و سازمان‌ها و دولت نیز در این عرصه فعال‌تر شود.
وی با اشاره به نقش کارکنان شهرداری در این تحول دیجیتال می‌افزاید: با ورود هوش مصنوعی به فرایندهای کاری، نقش اپراتوری کارکنان تغییر خواهد کرد و آن‌ها به جای انجام کارهای روتین و تکراری، به سمت کارهایی با ارزش افزوده بیشتر همچون طراحی و مدیریت خواهند رفت.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان با تاکید بر لزوم تشکیل دبیرخانه‌ای برای هوش مصنوعی در شهرداری اصفهان تصریح می‌کند: این اقدام می‌تواند کمک بسیاری به سازماندهی پروژه‌ها و سیاست‌های مرتبط با هوش مصنوعی در سطح شهر کند.
ابراهیمی یادآور می‌شود: تحقق شهر هوشمند نیازمند پایگاه داده‌های قوی و یکپارچه است تا هرگونه تصمیم‌گیری و تحلیلی بر پایه داده‌های معتبر باشد که هوش مصنوعی می‌تواند در شهر هوشمند کاربرد بهتری داشته باشد، اما پیش‌نیاز آن ایجاد زیرساخت‌های اطلاعاتی و الکترونیکی قوی است.
هوش مصنوعی؛ راهکار کلیدی برای مقابله با مشکلات شهرنشینی و ارتقای زندگی شهری
وحید مهدویان، مشاور و دستیار شهردار اصفهان در امور شهرسازی و معماری شهری به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: سرعت تغییرات فناوری و توسعه آن در جهان به‌قدری افزایش یافته که بشریت به سرعت در حال گذار از انقلاب صنعتی چهارم است؛ این تغییرات بنیادین در جوامع بشری، شهرها، سکونتگاه‌ها و اجتماعات انسانی مشهود است.
وی اضافه می‌کند: پیشرفت‌های فناوری، هر روز به‌طور سریع اطلاع‌رسانی و مشاهده می‌شود، اما به دلیل چالش‌ها و موانع، بعضی از این پیشرفت‌ها در کشور ما به‌درستی به‌کار گرفته نمی‌شود و این به معنای آن نیست که ما در پایین‌ترین سطح توسعه هستیم و جهان در بالاترین، اما اگر نگرش و تفکرمان را تغییر ندهیم و برای آینده برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری نکنیم، در آینده از قطار توسعه بر پایه هوش مصنوعی جا خواهیم ماند؛ همان‌طور که بسیاری از کشورهای همسایه با تأسیس شهرهای اینترنتی و هوش مصنوعی در این مسیر گام برداشته‌اند.
مشاور و دستیار شهردار اصفهان در امور شهرسازی و معماری شهری تاکید می‌کند: یکی از حوزه‌هایی که به‌طور مستقیم از فناوری‌های هوش مصنوعی تأثیر می‌پذیرد، شهرسازی است.
مهدویان می‌گوید: با توجه به رشد سریع جمعیت شهرنشینی و مشکلات ناشی از آن، هوش مصنوعی می‌تواند در حوزه‌هایی همچون تحلیل، برنامه‌ریزی، طراحی، مدیریت ترافیک و زیرساخت‌ها راهکارهای نوینی ارائه دهد، همچنین این فناوری می‌تواند چالش‌های موجود را به فرصت تبدیل کند و آرامش و آسایش شهروندان را افزایش دهد.
وی با اشاره به مشکل‌زا بودن روش‌های سنتی شهرسازی در ایران ادامه می‌دهد: بیش از نیم قرن است که شکل‌گیری و توسعه شهرها در ایران بر اساس طرح‌های جامع و تفصیلی صورت می‌گیرد، اما به دلیل نقص در اطلاعات، خطا در تحلیل‌ها، کمبود تخصص و زمان‌بر بودن فرایندها، این روش‌ها موفقیت‌آمیز نبوده است؛ به‌عنوان مثال، تهیه و تصویب آخرین طرح تفصیلی اصفهان بیش از ۱۰ سال طول کشید و همچنان دارای ایرادهای فراوانی است.
مشاور و دستیار شهردار اصفهان در امور شهرسازی و معماری شهری خاطرنشان می‌کند: ورود هوش مصنوعی به‌عنوان یک ابزار توانمند می‌تواند به جمع‌آوری و تحلیل داده‌های شهری از سامانه‌های الکترونیک کمک کند و با توجه به معیارهای متنوعی همچون تراکم جمعیت، ترافیک و خدمات شهری، طرح‌های متنوع و دقیقی ارائه کند.
هوش مصنوعی می‌تواند دستیار مدیران شهری باشد
مهدویان با اشاره به تجربه شخصی خود از استفاده از یک برنامه هوشمند توسعه شهری می‌گوید: با این برنامه، تمام فرایند تحلیل داده‌ها و ارائه ۲۰ طرح پیشنهادی برای یک بلوک شهری در کمتر از نصف روز انجام شد، در حالی که در شرایط عادی، تهیه یک طرح بیش از دو هفته زمان می‌برد.
وی اضافه می‌کند: هوش مصنوعی می‌تواند به‌عنوان دستیار مدیران شهری نیز به‌کار گرفته شود تا آن‌ها بتوانند به‌صورت لحظه‌ای از وضعیت شهر در حوزه‌های مختلف همچون ترافیک، خدمات زیربنایی و روبنایی و مخاطرات آگاه شوند و راهکارهایی برای مدیریت و توسعه شهر در اختیار داشته باشند.
مشاور و دستیار شهردار اصفهان در امور شهرسازی و معماری شهری تاکید می‌کند: با این ابزار مدیران می‌توانند بحران‌هایی همچون سیل و زلزله را پیش‌بینی کنند و با تحلیل داده‌ها و ارائه هشدارهای زودهنگام، اقدامات لازم برای کنترل و مهار این بحران‌ها را انجام دهند.
مهدویان با اشاره به استفاده از ربات‌های هوشمند برای ارائه خدمات شهری بیست‌وچهارساعته و هفت روز هفته که در کشورهای پیشرفته با عناوینی همچون «Rob Doc» یا «Rob Lawyer» وارد زندگی شهرنشینان شده است، می‌افزاید: هوش مصنوعی می‌تواند در طراحی ساختمان‌ها و زیرساخت‌های شهری به‌کار گرفته شود تا با بهره‌گیری از الگوریتم‌های هوشمند، شاخص‌های بهره‌وری به‌ویژه در زمینه انرژی ارتقا پیدا کند و مشکلاتی همچون آلودگی هوا و تاب‌آوری شهرها بهبود پیدا کند.
وی تصریح می‌کند: هوش مصنوعی، به‌رغم تمام مزایا و فوایدی که برای زندگی شهرنشینی دارد، چالش‌هایی همچون حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها و خطر اشتباهات سیستمی را نیز به همراه دارد، بنابراین لازم است قوانینی محکم و هوشمندانه برای استفاده از این فناوری در زندگی روزمره تدوین و اجرا شود.
بهره‌مندی شهرداری اصفهان از هوش مصنوعی
امیرحسین مزروعی، مدیر شهرسازی الکترونیک معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: در حال حاضر سامانه یکپارچه شهرسازی و درآمد (اصنو) شهرداری اصفهان به‌صورت مکانیزه عمل می‌کند و از هوش مصنوعی بهره‌ای نمی‌برد.
وی ادامه می‌دهد: حرکت به سوی سامانه‌ای که از قابلیت‌های هوش مصنوعی استفاده کند، در حال حاضر امکان‌پذیر نیست، زیرا نیاز به ملزوماتی دارد که این مهم شاید در آینده میسر شود.
مدیر شهرسازی الکترونیک معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: هوش مصنوعی یکی از فناوری‌های نوین است که در شهرسازی می‌تواند ظرفیت‌های زیادی ایجاد کند و به حل مسائل و بهبود شرایط کمک کند.
مزروعی می‌گوید: هوش مصنوعی می‌تواند بر اصل خدمات غیرحضوری و تأکیدات دولت الکترونیک کمک قابل توجهی کند، اما این تأثیرات مثبت بر حقوق شهروندی به شرط رعایت اصول و قوانین و فراهم‌کردن زیرساخت‌ها امکان‌پذیر است.
وی اضافه می‌کند: در سامانه شهرداری اصفهان در فاز نخست مکانیزه کردن تمام خدمات در اولویت است و پس از آن استفاده از فناوری‌های نوین همچون هوش مصنوعی و سیستم‌های تصمیم در دستور کار قرار خواهد گرفت.
به گزارش ایمنا، شهرسازی با بهره‌گیری از هوش مصنوعی از طراحی شهری گرفته تا مدیریت زیرساخت‌ها و بهبود کیفیت زندگی شهروندان، می‌تواند دنیای جدیدی از امکانات و بهبودهای زیربنایی و خدماتی را به ارمغان آورد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد هوش مصنوعی نقش مهمی در آینده شهرها ایفا خواهد کرد، با این حال برای بهره‌برداری کامل از این فناوری، لازم است به چالش‌های اخلاقی و اجتماعی آن نیز توجه ویژه‌ای شود تا شهرهای هوشمند بتوانند برای تمام افراد جامعه خدمات برابر و پایداری ایجاد کنند.
هوشمندسازی شهرها گشایشی برای رفاه زندگی شهرنشینان است که امیدواریم مدیریت شهری اصفهان با قرارگیری در بستر هوشمندسازی، تمام خدمات خود را هوشمند سازد و با ایجاد شهری هوشمند برای شهروندان رفاه و آسایش آن‌ها را تأمین کند.
نظر شما