به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، مکانی که هر موجود زنده خانه خود را در آن بنا می‌کند، زیستگاه آن موجود است. این زیستگاه دارای تمام شرایط محیطی مورد نیاز برای بقا همچون سرپناه، آب، غذا و فضای کافی است. زیستگاه بشر نیز شهرها و روستاهایی به‌شمار می‌رود که در آن سکونت دارد و پاسخگوی تمام نیازهای وی است. تاریخچه این سکونت به ۴۳۰۰ تا ۳۱۰۰ قبل از میلاد بازمی‌گردد و بشر پس از آن فرازونشیب‌های بی‌شماری را گذراند تا آن را به شکل امروزی درآورد.
سازمان ملل متحد در راستای بررسی چگونگی تأثیر شهرنشینی بر زیستگاه‌های انسانی و تأثیر آن بر محیط زیست، نخستین دوشنبه اکتبر هر سال را روز جهانی زیستگاه World Habitat Day نامید که سال جاری مصادف با هفتم اکتبر است. هدف از این روز گسترش آگاهی از حق اولیه سرپناه و یادآوری این موضوع به مردم است که آن‌ها نیز مسئول زیستگاه نسل‌های آینده خود هستند.
تاریخ روز جهانی زیستگاه ۱۴۰۳
روز جهانی زیستگاه هر سال در نخستین دوشنبه اکتبر مصادف با هفتم اکتبر ۲۰۲۴ و شانزدهم مهر ۱۴۰۳ برگزار می‌شود.
تاریخچه روز جهانی زیستگاه
تاریخچه شهرنشینی را می‌توان تا بین‌النهرین باستان (عراق امروزی) و ۴۳۰۰ تا ۳۱۰۰ قبل از میلاد ردیابی کرد. دو شهر به نام‌های اوروک Uruk و اور Ur در این دوره شکوفا شدند که در آن زمان در نزدیکی کرانه‌های رود فرات قرار داشتند. مورخان همچنین ظهور مناطق شهری را مدیون تمدن‌های مشابه شکل‌گرفته در کناره‌های رودخانه‌ها در مکان‌هایی همچون مصر، هند و چین می‌دانند. این مکان‌ها در ابتدا به کشاورزی و دام‌های اهلی وابسته بودند، اما خیلی زود به مراکز تجاری گسترش پیدا کردند.
داده‌ها نشان می‌دهد که شهرنشینی از بین‌النهرین باستان به مصر و از آنجا به یونان باستان گسترش پیدا کرد، اما شهرهای بین‌النهرین به دلایلی از جمله ازدحام بیش از حد، استفاده بیش از حد از منابع طبیعی و مواردی از این قبیل نابود شدند.
رشد نواحی شهری حدود ۲۰۰ سال پیش تا حد زیادی شتاب گرفت، زیرا مردم به دنبال شغل به شهرها (بیشتر به مناطق دارای کارخانه) مهاجرت می‌کردند. در طول ۵۰ سال گذشته، شهرنشینی رشد سریع‌تری داشته است و تعداد زیادی از مردم ساکن مناطق شهری سراسر جهان شدند. بخش عمده این شهرنشینی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین اتفاق افتاد و این الگو به کشورهای سراسر جهان نفوذ کرد. در دهه ۱۹۵۰ کمتر از یک‌سوم جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می‌کنند، حال آنکه دانشمندان معتقدند این تعداد تا سال ۲۰۳۰ شامل حدود دو سوم جمعیت جهان می‌شود.
مردم در جست‌وجوی معیشت‌های مختلف و استانداردهای زندگی مرفه‌تر به مناطق شهری وارد می‌شوند و شهرها به‌عنوان مراکز اقتصادی، پیوسته در حال رشد و انطباق هستند، اما گاهی فقدان برنامه‌ریزی و منابع کافی موجب ایجاد مشکلات اساسی در آن‌ها می‌شود. برای مثال در چنین شرایطی وجود مسکن مناسب و حتی کافی برای بسیاری از ساکنان شهری قطعی نیست.
ایجاد روز جهانی زیستگاه پاسخی به بحران جهانی مسکن بود که بیش از ۱.۶ میلیارد نفر در مسکن نامناسب و ۱۰۰ میلیون نفر دیگر بی‌خانمان زندگی می‌کردند. این روز بر نیاز به مسکن ایمن، پایدار و مقرون‌به‌صرفه برای همه تاکید می‌کند و چالش‌ها و فرصت‌های دستیابی به این هدف را برجسته می‌کند.
سازمان ملل متحد برای رفع این مشکل، در سال ۱۹۸۵ قطعنامه‌ای ایجاد و تصویب کرد که نخستین دوشنبه اکتبر هر سال را روز جهانی زیستگاه معرفی کرد. از طریق این روز جهانی، سازمان ملل اقداماتی را تشویق می‌کند که از مسکن فراگیر و توسعه پایدار شهری با هدف ایمن‌تر، انعطاف‌پذیرتر کردن شهرها و سازگاری با محیط زیست حمایت می‌کند. چندین کشور با مشارکت در رویدادهای این روز با سازمان‌های جهانی و ملی همکاری می‌کنند تا چگونگی تأثیر شهرنشینی بر زیستگاه‌های انسانی و تأثیر آن بر محیط زیست را بررسی کنند.
چهار سال بعد از این تصویب نیز آژانس توسعه شهری سازمان ملل متحد (برنامه سکونتگاه‌های انسانی سازمان ملل متحد یا UN-Habitat) جایزه ویژه‌ای را برای ابتکاراتی تعیین کرد که سهم برجسته‌ای در ساختن زیستگاه‌های انسانی و بهبود کیفیت زندگی انسان دارند و در مراسم این روز جهانی اهدا می‌شود. این جایزه به کمک‌های برجسته در تأمین سرپناه، برجسته کردن وضعیت اسفناک بی‌خانمان‌ها و موارد مشابه اعطا می‌شود.
شعار روز جهانی زیستگاه ۲۰۲۴
از آنجا که جهان به سرعت در حال شهری شدن است، شهرها در حال تبدیل شدن به خانه نسل جدیدی از رهبران و تغییردهندگان آینده هستند و جوانان به‌ویژه در مناطقی همچون آفریقا و آسیا در قلب این تحول قرار دارند، بنابراین شعار روز جهانی زیستگاه ۲۰۲۴ در سال ۲۰۲۴، «مشارکت دادن جوانان برای ایجاد آینده شهری بهتر» تعیین شده است که بر توانمندسازی جوانان برای رهبری شکل‌دهی حال و آینده شهری خود از طریق فرایندهای مشارکتی و رهبری محلی تمرکز دارد.
مراسم سال جاری در کوئرتارو مکزیک برگزار می‌شود و فراخوانی برای اقدام است که از نسل آینده می‌خواهد قدم بردارند و اقدام کنند؛ این نسل نیروی محرکه توسعه پایدار شهری هستند و رهبری آن‌ها در رسیدگی به چالش‌های امروزی بسیار مهم است.
نظر شما