تورج فتحی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه کشور ایران در دهه اخیر به شدت از تغییرات اقلیم تأثیر گرفته است، اظهار کرد: آمار دقیق در دسترس نیست که طی سه دهه گذشته چند رودخانه جاری دائمی در کشور ایران وجود داشته و امروزه تعداد آن‌ها به چه میزان رسیده است، اما با اطمینان کامل معتقدیم که تعدادی از روخانه‌های دائمی کشور به فصلی تبدیل شدند.
وی با اشاره به اینکه رودخانه کوهرنگ مهمترین منشأ و سرشاخه اصلی کارون را شکل می‌دهد، افزود: طی سه تا چهار دهه گذشته چندین سرشاخه رودخانه کارون جزو رودخانه‌های دائمی کشور بودند، اما با تغییرات اقلیم بیشتر این سرشاخه‌ها خشک و بی‌آب شده است و تنها در فصل‌های بارندگی و بهار به رودهای فصلی تبدیل شدند.
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران پیرامون اینکه دبی چشمه‌های طبیعی تغذیه‌کننده رودخانه‌ها شناخته می‌شود و روی کره زمین رودخانه‌ای دائمی بدون چشمه اصلی وجود ندارد، تصریح کرد: بدون شک یک یا چندین چشمه پرآب سبب تشکیل رودخانه دائمی خواهد شد، از این رو اگر دبی چشمه‌ها کاهش پیدا کند، وضعیت منابع آبی آن رودخانه از حالت دائمی به فصلی تبدیل می‌شود.
وی درباره بررسی و مطالعات مستند بر سرشاخه‌های رودخانه کارون گفت: مهمترین و شاید پرآب‌ترین چشمه کشور در ایران، چشمه کوهرنگ است که دبی آب خروجی آن در سال ۱۳۵۲ توسط یکی از اساتید دانشگاه شیراز اندازه‌گیری شد و مطابق دوره تَرسالی با بارندگی‌های بیش از ۱.۵ متر در زردکوه بختیاری در آن سال چشمه کوهرنگ ۳۸ هزار لیتر بر دقیقه دبی داشت، اما طی سال‌های اخیر به‌ویژه سال ۱۴۰۰ دبی این چشمه به کمتر از نصف رسیده است.
فتحی اظهار کرد: برایندها نشان می‌دهد هنگامی‌که تمام چشمه‌های کوه‌های زاگرس را در سرشاخه‌های رودخانه کارون بررسی می‌کنیم، طی دو تا سه دهه اخیر به‌دلیل بروز شرایط تغییرات اقلیمی در کشور، کاهش بارش‌های فصلی و افت بارندگی‌های سالانه، میزان دبی چشمه‌ها کاهش پیدا کرده است و این روند کاهشی همچنان تداوم دارد، از این رو رودخانه‌هایی که از چنین چشمه‌هایی تغذیه می‌شود، از دائمی به فصلی تغییر می‌کند.
وی ادامه داد: در این شرایط اگر بعضی رودخانه‌ها همچون شاخه اصلی کوهرنگ از حالت دائمی به فصلی تبدیل نشود، درواقع دبی چشمه آن بسیار کاهش پیدا خواهد کرد، یعنی آورد رودخانه‌ها حتی رودخانه‌های دائمی به‌دلیل اثرات تغییرات اقلیم و تغییر نظام بارشی کشور با سیر نزولی مواجه می‌شود.
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران خاطرنشان کرد: بر اساس مطالعات انجام شده، پیش‌بینی اثرات تغییرات اقلیمی در ایران نشان می‌دهد که تا ۲۰ سال آینده، یعنی حدود سال ۲۰۴۰ میلادی (۱۴۲۰ شمسی) چند ویژگی خاص اقلیم در کشور پدیدار خواهد شد.
نظر شما