به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، برنج به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی، نقش بسزایی در تولید ملی، ایجاد اشتغال، تأمین امنیت غذایی کشور و اقتصاد مردم استان‌های شمالی به‌ویژه گیلان دارد، تا جایی که زندگی و معیشت کشاورزان به این محصول استراتژیک و ارزشمند وابسته است.
استان گیلان با ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری، بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و باکیفیت برنج در کشور است و رتبه اول کشور را به‌لحاظ سطح زیرکشت دارد و رتبه دوم تولید برنج را به خود اختصاص داده است.
ارقام هاشمی، علی کاظمی، صدری، حسنی و دیلمانی جزو رقم‌های کیفی و ارقام خزر، شیرودی، آنام، رش، گوهر و جمشید جو جزو رقم‌های پرمحصول است که در شالیزارهای گیلان کشت می‌شود.
بیشترین رقم‌های کشت شده برنج در این استان، هاشمی و علی کاظمی است که افزون بر ۸۵ درصد محصول برنج گیلان را شامل می‌شود؛ بیشترین اراضی شالی استان نیز در شهرستان‌های رشت و صومعه‌سرا است.
شالی‌کاران از حدود شش ماه پیش با رنج فراوان تولید برنج را آغاز کردند و در حال حاضر روزهای پایانی برداشت برنج را به امید رونق تولید و افزایش درآمد سپری می‌کنند تا محصول خودشان را در بازار با قیمت مناسب به فروش برسانند و بتوانند با جبران هزینه‌ها، بخشی از نیازهای اقتصادی خود و خانواده را تأمین کنند، اما گویا رنج شالی‌کاران با بی‌تدبیری مسئولان متولی و واردات بی‌رویه برنج خارجی، قرار نیست به گنج تبدیل شود.
احمد محمدی یکی از کشاورزان گیلانی با ابراز گلایه از افزایش هزینه‌های کشاورزی می‌افزاید: هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت محصول برنج به شدت افزایش پیدا کرده است و تولید برنج دیگر برای شالی‌کاران صرفه اقتصادی ندارد، زیرا قیمت آن هزینه‌های سنگین تولید این محصول را پوشش نمی‌دهد.
وی خاطرنشان می‌کند: در بازه زمانی کاشت تا برداشت برنج کشاورزان رنج و زحمت بسیار زیادی را متحمل می‌شوند، اما حاصل چندین ماه دسترنج آن‌ها با سود ناچیزی نصیب دلالان بازار می‌شود.
این کشاورز گیلانی تصریح می‌کند: دولت باید با اعطای تسهیلات، اختصاص کود و سموم رایگان و ماشین‌آلات کشاورزی از شالی‌کاران حمایت کند، زیرا برنج یک محصول با ارزش و استراتژیک است و در تأمین امنیت غذایی کشور نقش مهمی ایفا می‌کند.
محمدی تاکید می‌کند: دولت اگر از شالی‌کاران و تولید داخلی به صورت همه‌جانبه حمایت کند، کشاورزان انگیزه بیشتری پیدا می‌کنند و می‌توانند با تولید بیشتر برنج باکیفیت، کشور را خودکفا و حتی زمینه صادرات این محصول را فراهم کنند.
مهران حسینی یکی دیگر از کشاورزان گیلانی می‌گوید: افزایش سرسام‌آور هزینه‌های تولید برنج و سود ناچیز محصول، رکورد بازار و نبود نگاه حمایتی از سوی دولت و متولیان امر به شالی‌کاران، موجب دلسردی شدید بسیاری از کشاورزان برای ادامه کار شده است.
وی ادامه می‌دهد: وضعیت اقتصادی بیشتر کشاورزان ضعیف است و تنها منبع درآمد آن‌ها از محل فروش برنج تأمین می‌شود، از این‌رو موفقیت و سود اندک موجب بی‌رغبتی این قشر زحمت‌کش برای کشاورزی شده است.
این کشاورز گیلانی تصریح می‌کند: طی دو دهه گذشته بسیاری از کشاورزان، اراضی شالیزاری خودشان را به‌دلیل سود اندک حاصل از تولید برنج، به باغ کیوی تبدیل یا نسبت به فروش زمین‌ها با قیمت‌های پایین، به افرادی غیربومی اقدام کرده‌اند.
حسینی، مقصر اصلی کاهش یا تغییر کاربری اراضی کشاورزی را دولت می‌داند و می‌گوید: دولت علاوه‌بر اینکه از شالی‌کاران هیچ‌گونه حمایتی نمی‌کند، طی دو سال گذشته با واردات بی‌رویه برنج خارجی زیان جبران‌ناپذیری به تولیدکنندگان برنج وارد کرد.
وی می‌گوید: هموطنان با خرید محصول برنج ایرانی از کشاورزان حمایت و به حفظ اراضی شالیزاری، تولید و اشتغال در بخش کشاورزی کمک کنند.
برداشت ۹۵ درصد محصول برنج از شالیزارهای گیلان
صالح محمدی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در این باره می‌گوید: از ۲۳۸ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان، تاکنون محصول برنج ۹۵ درصد از شالیزارهای استان معادل ۲۲۵ هزار هکتار برداشت شده است.
وی می‌افزاید: تاکنون افزون بر ۲۰۰ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان به روش مکانیزه و با استفاده از دستگاه‌های اختصاصی کمباین و باقی‌مانده به روش دستی توسط دروگران برداشت شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان خاطرنشان می‌کند: با توجه به شرایطی که در حال حاضر در فصل کاشت و برداشت برنج داشتیم، زمان نشا برنج در اردیبهشت دمای محیط پایین و سرد بود و در زمان برداشت برنج نیز با باران‌های موسمی مواجه شدیم که این عوامل اقلیمی و اکولوژیکی موجب دیر رسیدن برنج شد.
محمدی اضافه می‌کند: هم اینک در شالیزارهای شهرستان رودبار و مزارع بعضی از نقاط استان که ارقام دیررس کشت کرده‌اند، برداشت برنج در حال انجام است.
وی با اشاره به پیگیری‌های استاندار و نماینده ولی‌فقیه در گیلان و نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی مبنی‌بر تعیین قیمت واقعی محصول برنج توسط شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی تصریح می‌کند: با توجه به مشکلاتی که طی دو سال گذشته به‌دلیل ناترازی در قیمت‌های پایه برنج به وجود آمد، سال جاری از شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی درخواست کردیم که قیمت پایه محصول برنج را مشخص کنند تا در حق تولیدکنندگان اجحاف نشود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان ادامه می‌دهد: با توجه به شرایطی که در گیلان داریم هزینه‌های برنج را با مشورت تشکل‌های صنفی کشاورزان، کارخانه‌جات و آنالیز واحدهای تخصصی حوزه کشاورزی و اساتید دانشگاه با در نظر گرفتن شرایط نهادها، دستمزد کارگران و سایر مؤلفه‌های تأثیرگذار، حداقل قیمت برای ارقام کیفی هاشمی را ۹۵۰ هزار ریال به وزارتخانه اعلام کردیم تا مبنای شورای قیمت‌گذاری باشد و منتظر هستیم که درباره آن در سطح ملی تصمیم‌گیری شود.
محمدی اظهار می‌کند: علت اصلی مشکلاتی که طی دو سال گذشته در بازار برنج به وجود آمد، واردات بیش از نیاز کشور بود که در جلسات استان‌های شمالی از مسئولان استان و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی درخواست کردیم موضوع برنج جدی گرفته شود.
وی اضافه می‌کند: این بحث از سال گذشته آغاز شد و در دولت چهاردهم نیز یکی از خواسته‌های نمایندگان مجلس در رأی اعتماد به وزیر کشاورزی این بود که بازار برنج به شرایط عادی بازگردد و متناسب با هزینه‌های کشاورزان که به‌طور غالب با مشکلات خرده مالکی و هزینه‌های بالا مواجه هستند، تنظیم شود، سال جاری با پیگیری‌های که انجام شد بعضی از درخواست‌ها به نتیجه رسید.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه برنج به شکل‌های مختلف در کارخانه‌جات استحصال و در بسته‌بندی برندهای مختلف در بازار عرضه می‌شود و قیمت آن پس از سورت و بسته‌بندی افزایش پیدا می‌کند، می‌افزاید: قیمت پایه در شالی‌کوبی به صورت عمده در نظر گرفته می‌شود که کارشناسی شده است و باید رعایت شود.
یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن برنج وارد کشور شده است
محمدی درباره نظارت فروش برنج خارجی در بازار می‌گوید: طی دو سال گذشته یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن برنج وارد کشور شده است که بیش از نیاز بازار بوده و در حال حاضر در انبارها است و کسی نمی‌تواند مانع فروش آن در بازار شود، زیرا برای آن از پول کشور هزینه شده است، اما برای اینکه این اقدام تکرار نشود تا آبان از ثبت سفارش واردات برنج جلوگیری شده است.
وی خاطرنشان می‌کند: با توجه به اینکه حجم زیادی از برنج خارجی وارد کشور شده است، از نمایندگان مجلس شورای اسلامی درخواست دارم ممنوعیت واردات برنج را تمدید کنند تا مقدار برنج دپو شده در انبارها از طریق سامانه جامع انبارها در وزارت صمت مورد بررسی قرار گیرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان تصریح می‌کند: بسیاری از افراد در انتظار هستند تا آبان به پایان برسد و برنج خارجی را وارد کشور کنند، حتی در فضای مجازی و تریبون‌هایی که در اختیار دارند، علیه مسئولان که مانع واردات برنج شده‌اند سیاه‌نمایی می‌کنند که برنج در کشور کاهش پیدا کرده است.
محمدی با بیان اینکه بر اساس ارزیابی انجام شده حداقل ۱۲ درصد عملکرد تولید برنج در استان گیلان افزایش داشته است، می‌گوید: امروز در ۱۹ استان برنج کشت می‌کنند و به مرز خودکفایی نزدیک هستیم، بنابراین با مدیریت تولید و کشت ارقام پر پتانسیل می‌توانیم نیاز کشور را تأمین کنیم.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر نیازی به واردات برنج نداریم و به اندازه کافی در کشور وجود دارد، می‌افزاید: واردات کالا بدون مطالعه دقیق و بیش از نیاز و تقاضا، تعادل بازار را به هم می‌زد؛ باید در واردات با هوشمندی تصمیم‌گیری شود، زیرا به تولید و اشتغال آسیب وارد می‌کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با اشاره به شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» می‌گوید: در هیچ حوزه اقتصادی به اندازه بخش کشاورزی مشارکت مردم را نداریم و جهش تولید در بخش کشاورزی با مشارکت مردم فراهم شده است، بنابراین باید از کشاورزان حمایت کنیم تا سرسبزی و تولید و اشتغال در استان پایدار بماند.
واردات برنج تا آبان ممنوع شده است
مهرداد لاهوتی، نماینده مردم شهرستان لنگرود در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: قانون‌گذار واردات برنج را از سی‌ویکم تیر تا پایان آبان ۱۴۰۳ ممنوع کرده است و دولت حق ندارد در این مقطع برنج وارد کشور کند، بنده این موضوع را در صحن مجلس شورای اسلامی در قالب تذکر و در دیدار با رئیس‌جمهور و وزیر جهاد کشاورزی مطرح کردم.
وی می‌افزاید: طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی در حال حاضر سرانه مصرف برنج در کشور ۳۶ کیلوگرم است و به‌طور متوسط سه میلیون تن برنج در کشور مصرف و دو میلیون و ۴۰۰ هزار تن تولید می‌شود، بنابراین باید ۶۰۰ هزار تن برنج وارد کشور شود.
نایب‌رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی تاکید می‌کند: برنج باید به اندازه نیاز وارد کشور شود، زیرا آسیب و ضررهای جدی به شالی‌کاران وارد می‌کند؛ این موضوع در سال‌های گذشته اتفاق افتاد و برنج بیش از نیاز وارد کشور شد که سال جاری باید آن را مدیریت کنیم.
لاهوتی درباره علت وجود حجم زیاد برنج‌های خارجی در بازار می‌گوید: این برنج‌ها در سال‌های گذشته بیش از نیاز وارد کشور شده است و نباید این اتفاق می‌افتاد؛ ما در حال حاضر نمی‌توانیم در بازار جلوی فروش برنج‌های خارجی را بگیریم، اما سال جاری جلوی واردات آن را گرفتیم و به‌هیچ‌عنوان اجازه نخواهیم داد تا برنج وارد کشور کنند.
جمیل علیزاده شایق، رئیس هیئت‌مدیره و دبیر انجمن برنج ایران نیز عنوان می‌کند: سال جاری تولید برنج در کشور بسیار خوب بوده است، با وجود اینکه استان خوزستان جزو استان‌های اصلی تولید برنج نیست، اما همانند سایر استان‌ها شرایط بسیار خوبی در تولید برنج داشته است.
وی می‌افزاید: سال ۱۴۰۳ نیاز به واردات برنج نداریم و انبارها پر شده است، اما افرادی در نوبت ایستاده‌اند و از رانت‌ها و ارز ترجیحی استفاده می‌کنند و اصرار دارند که برنج خارجی وارد کشور کنند.
رئیس هیئت‌مدیره و دبیر انجمن برنج ایران خاطرنشان می‌کند: سال جاری تاکنون، حدود ۴۵۰ هزار تن برنج وارد کشور شده است و در حال حاضر به‌دنبال آن هستند که از گمرک اجازه ترخیص بگیرند، من نمی‌دانم وقتی بر اساس قانون ثبت سفارش واردات برنج از تیر تا آبان ۱۴۰۳ ممنوع شده است و اگر وارد شد نباید توزیع شود، چرا این افراد با جوسازی با احساسات مردم و کشاورزان بازی می‌کنند؟
هزینه‌های سرسام‌آور کاشت، داشت و برداشت، تنش‌های آبی، افزایش چند برابری و غیرمعمول آب بهای کشاورزی، آزادسازی واردات برنج خارجی و آسیب‌های اقتصادی و معیشتی، مافیای بازار برنج و دلالان مهم‌ترین و بزرگترین مشکلات و موانعی است که بر سر راه شالی‌کاران قرار دارد، بنابراین از دولت و متولیان امر به‌ویژه وزارت جهاد کشاورزی انتظار می‌رود با رفع این مشکلات، در سال جهش تولید با مشارکت مردم، زمینه حفظ اراضی کشاورزی و رونق تولید و اشتغال در بخش کشاورزی را بیش از گذشته فراهم کنند.
گزارش از محمدرضا رشیدی، خبرنگار ایمنا
نظر شما