تبخیر عامل مهم هدر رفت آب در کشور

به گزارش خبرگزاری ایمنا، جهانگیر پرهمت اظهار کرد: سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب آب از دسترس خارج می‌شود که این میزان فقط بخشی از هدر رفت در کشور است، همچنین بخشی قابل توجهی از رطوبت بارندگی که در سال گذشته و سال جاری داشته‌ایم، تبخیر شد؛ بنابراین اگر ۴۲ میلیمتر بارندگی ما نسبت به سال گذشته بیشتر شده، این بدین معنی نیست که این میزان بارندگی قابل دسترس است.

وی افزود: با توجه به بارندگی‌های سیل‌آسای سال گذشته، مقداری از این بارندگی‌ها به صورت روان آب از دسترس خارج شد؛ برای مثال تنها در اسفند سال گذشته، در سیلاب بلوچستان جنوبی، حدود هفت میلیارد متر مکعب آب از سرزمین ما خارج و وارد خلیج فارس شد.

مشاور وزیر و عضو پژوهشگاه خاک و آبخیزداری در پاسخ به سوالی مبنی‌بر راهکارهای عملی برای جلوگیری از هدر رفت آب گفت: با مدیریت صحیح آبخیزداری می‌توان این مقدار آب را به‌عنوان منابع آب قابل در دسترس ذخیره و در بالادست استفاده یا به آب سبز یا به جریان‌های زیر سطحی تبدیل کرد.

پرهمت در ادامه تصریح کرد: به‌طور متوسط با دور برگشت ۵ ساله، سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب آب از دسترس خارج می‌شود که این میزان تنها بخشی از هدر رفت آب در کشور است.

وی عنوان کرد: بخش عمده هدر رفت آب به صورت تبخیر است که به‌طور تقریبی ۷۵ درصد بارش ما تبخیر می‌شود که برای مثال اگر به‌طور تقریبی سالانه حدود ۴۰۰ میلیارد متر مکعب به‌طور متوسط بارندگی داشته باشیم، حدود ۲۷۰ میلیارد متر مکعب از آن تبخیر می‌شود و باقی مانده نفوذ یا روان‌آب است.

عضو پژوهشگاه خاک و آبخیزداری خاطرنشان کرد: تحقیقات نشان می‌دهد در مناطقی که پوشش گیاهی وجود دارد، نسبت به مناطقی که پوشش گیاهی فقیری دارد، می‌توان تا ۲۵ درصد از هدر رفت آب جلوگیری کرد و این در حالی است که پهنه وسیعی از کشور ما پوشش گیاهی ندارد.

پرهمت درباره روش‌های ذخیره آب در بالادست گفت: بخشی از بارش‌ها را می‌توان تبدیل به آب سبز کرد، یعنی صرف جذب رطوبت خاک شده و پوشش گیاهی را تقویت کرد. بخشی را می‌توان تبدیل به جریان‌های زیرسطحی و بخشی از بارش را می‌توان با اجرای عملیات آبخوان‌داری برای تبدیل به جریان‌های زیر قشری استفاده و بخشی از بارش‌ها را نیز در بندهای آبخیزداری می‌توان ذخیره کرد، همچنین با روش‌های بیولوژیک، مکانیکی و بیومکانیک، می‌توان سیل و خسارت ناشی از آن را کنترل کرد.

کارشناسان معتقدند که هزینه اجرای طرح‌های آبخیزداری، نسبت به هزینه خسارات تحمیل شده پس از سیل، بسیار اندک بوده و این هزینه‌ها نوعی سرمایه‌گذاری است. بر اساس اعلام سازمان منابع طبیعی، اقدامات آبخیزداری، خسارت‌های سیل را بیش از ۷۰ درصد کاهش می‌دهد.

بررسی کارشناسان نیز نشان می‌دهد که در مناطقی که طرح‌های آبخیزداری اجرا شده است، علاوه‌بر تأمین سفره‌های زیر زمینی، خسارت ناشی از سیل به صورت چشمگیری کاهش یافته است.