به گزارش خبرگزاری ایمنا، امام رضا (ع)، هشتمین امام شیعیان، نه تنها به‌عنوان یک شخصیت مذهبی بلکه به‌عنوان یک نماد فرهنگی و اجتماعی در تاریخ ایران شناخته می‌شوند؛ در واقع حضور ایشان در خراسان و به ویژه در شهر مشهد، تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر زندگی مردم این سرزمین گذاشته و بر این اساس از زمان ورود ایشان به ایران، این منطقه به مرکز تجمع شیعیان تبدیل و مشهد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد زیارتی در جهان اسلام شناخته شده و می‌شود.
تأسیس حرم مطهر امام رضا (ع) به‌عنوان یک مکان مقدس، نه تنها موجب جذب زائران از نقاط مختلف ایران و جهان شده، بلکه باعث شکل‌گیری یک فرهنگ غنی حول محور زیارت و معنویت گردیده است؛ این مکان مقدس به‌عنوان یک کانون فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی عمل و به توسعه صنعت گردشگری در منطقه کمک شایانی کرده است؛ در واقع زائران با سفر به مشهد، علاوه بر زیارت، با فرهنگ و آداب و رسوم محلی نیز آشنا می‌شوند که این خود به غنای فرهنگی ایران افزوده است.
از سوی دیگر، آموزه‌ها و اندیشه‌های امام رضا (ع) در زمینه‌های مختلف علمی، فلسفی و اخلاقی تأثیرگذار بوده است؛ ایشان با رویکردی منطقی و علمی به مسائل دینی پاسخ می‌دادند و این امر باعث شد تا تفکر شیعی در ایران تقویت شود و بسیاری از اندیشمندان و دانشمندان بزرگ اسلامی تحت تأثیر آموزه‌های ایشان قرار گرفتند و آثار ماندگاری در تاریخ علم و فلسفه اسلامی خلق کردند؛ حضور امام رضا (ع) همچنین موجب تقویت وحدت میان مسلمانان شد، ایشان با دعوت از پیروان ادیان مختلف به گفت‌وگو و تبادل نظر، زمینه‌ساز همزیستی مسالمت‌آمیز در جامعه‌ای متنوع شدند و این ویژگی‌ها باعث شده تا امام رضا (ع) نه تنها در دل شیعیان بلکه در میان تمام مسلمانان و حتی غیرمسلمانان نیز احترام ویژه‌ای داشته باشد.
بر همین اساس حجت‌الاسلام ابراهیم بهاری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: در روایت‌های متعدد از رسول گرامی اسلام و سایر حضرات معصومین آمده که وعده داده بودند یکی از فرزندان آن‌ها در خاک ایران واقع، در آنجا به شهادت رسیده و دفن می‌شود؛ همچنین امام صادق (ع) می‌فرمایند یک روزی می‌آید که از فرزندان ما در سرزمینی به نام خراسان دفن می‌شود و اگر کسی عارفاً به حق است او را زیارت کند در قیامت آن شخص را مورد توجه قرار داده و از همه گرفتاری‌ها و سختی‌های قیامت عبورش می‌دهم.
وی ادامه می‌دهد: شخصی از حضرت پرسید اینکه می‌گوئید عارفاً به حق است یعنی چه و ایشان فرمودند: «یعنی بدانند که او امام است و اطاعت از امام واجب است و او به شهادت رسیده است»؛ پس در بین ائمه نیز مجموعه خبرهایی که راجع به وجود امام رضا (ع) داریم کم نیست.
این کارشناس مذهبی تصریح می‌کند: وجود آن حضرت در یک منطقه‌ای همچون ایران و نه ایران امروز که داریم می‌بینیم بلکه آن ایران به گستردگی گذشته قطعاً برکات و نعمات زیادی را به دنبال خود داشته است؛ چراکه از هر لحاظی همچون بعد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و… به واسطه حضور علی بن موسی الرضا (ع) رشد و در تمامی این مناطق از زمانی که وجود امام رضا در ایران قرار گرفت حتی در منطقه مرو که آن موقع جزو ایران بزرگ بود و امروز به ظاهر جغرافیایی خارج از منطقه ایران و در منطقه دیگر است، همه مناطق تحت تأثیر وجود حضور علی بن موسی الرضا قرار گرفتند.
حجت‌الاسلام بهاری تاکید می‌کند: بزرگان ما، حضرات و مراجع تقلید هم در رویاهای صادقه و در مواجهه با بسیاری از مشکلات زمانی که متوسل شدند به وجود مبارک پیغمبر اکرم یا ذات مقدس حق، این خبر به آن‌ها ابلاغ شده است به طوری که برای مثال یکی از عالمان می‌گوید پیغمبر به ایشان گفتند: «ما حوالی ایران را به فرزندمان علی بن موسی الرضا داده‌ایم و نگران نباشید ایران تحت حمایت معنوی امام رضا است» فلذا از این نقطه نظر می‌توان آثار معنوی امام رضا (ع) را در همه این مناطق و آبادانی ظاهری محیط را در محیط‌های منتهی به ایشان ببینیم.
حماسه ایرانیان در بدرقه خورشید هشتم
وی می‌افزاید: وقتی به نقاطی که مورد لطف و عنایت امام قرار گرفته نگاه می‌کنیم و جمعیت‌شان را نیز بررسی می‌کنیم می‌بینیم که فرقی نمی‌کند چه جمعیت شیعه و سنی موجود در آن مناطق از سیستان و بلوچستان تا مابقی مناطق همچون ترکمنستان، افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان و… یک نگاه عاطفی، احساسی و معنوی بسیار قوی به حضرت رضا دارند و بر این اساس اهل سنت نیز در طول سال جهت عرض ارادت و عرض محبت خود به امام رضا (ع) به منطقه خراسان و مشهد وارد می‌شوند و خودشان را از وجود مبارک امام رضا متنعم می‌کنند و به دیار خود باز می‌گردند.
این کارشناس مذهبی اظهار می‌کند: حاکمیت وقت، زمانی که حضرت رضا (ع) را حرکت داد بر این نکته خیلی توجه داشت که از برهوت و بیابان حضرت را عبور دهند تا با مردم مواجه نشوند اما جایی مجبور شدند و چون مسیر دیگری نداشتند از نیشابور گذر کردند؛ در همین راستا از ابتدای ورود حضرت رضا (ع) اگر سیر خط حرکتی ایشان را از جنوب ایران یعنی منطقه اهواز که حضرت وارد ایران شده و پس از آن به نیشابور می‌رسند بررسی کنیم، شاهد هستیم که در نیشابور جمعیت انبوهی برای استقبال از حضرت می‌آیند و در مکتوبات آمده است که فقط ۱۲ هزار نفر قلم به دست منتظر بودند تا فرمایشات حضرت را بنویسند؛ لازم به ذکر است که صحبت قلم به دست آن روز با امروز زمین تا آسمان تفاوت دارد و اینکه چه جمعیت انبوهی بوده که این همه افراد باسواد و کسی که آمده یادداشت برداری و نکات آن حضرت را بنویسد خودش بیان کننده این و بازگو کننده این مسئله است.
حجت‌الاسلام بهاری ادامه می‌دهد: در منطقه ایران و در زمان حاکمیت مطلق عباسیان به طور کلی پوشش لباس سبز ممنوع بود و به سیاه جامگان معروف بودند اما ورود حضرت رضا باعث شد برای اینکه حکومت از جامعه عقب نماند و یک موقع احساس شکست از این موضوع نکند سبز پوش شوند.
وی می‌افزاید: هنگامی که تاریخ تشیع را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که پیغمبر اکرم تشییع نشده، صدیقه طاهره را هفت نفر و آن هم شبانه تشریح کردند، امیرالمومنین را دو نفر آن هم شبانه تشیع کردند، حسن بن علی هم که تشییع می‌شود در مدینه آن فاجعه دردناک رخ می‌دهد و آن جسارت به پیکر مطهر وی می‌شود، تا پدر بزرگوار حضرت رضا امام موسی بن جعفر را که در قبرستان قریش بغداد می‌خواستند دفن کنند یک جمعیت نه آنچنان برای تشیع ایشان جمع می‌شوند؛ اما برای حضرت رضا می‌بینیم که فقط و فقط جمعیت زنانی که می‌آیند زیر تابوت حضرت رضا قرار بگیرند آنچنان است که در تاریخ می‌نویسند عمده زنانی که بودند رفتند و به شوهران خود گفتند اگر اجازه نمی‌دهید برای تشییع پیکر علی بن موسی الرضا برویم ما را طلاق دهید، مهریه و از هرچه داریم می‌گذاریم تا زیر تابوت علی بن موسی الرضا برویم و آن را بگیریم و آنچنان جمعیت در تشییع این حضرت بوده که نوشته شده است: «آنقدر گل ریخته‌اند که بدن علی بن موسی الرضا زیر گل گم شد» و این تشیع و این استقبال و بدرقه بی‌نظیر فقط برای مردم ایران بوده است.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه بعد از جریان شهادت حضرت رضا (ع) اگر به مجموعه ایران نگاه کنیم یک استقبال بسیار وسیعی هم قبل و هم بعد از حضرت رضا (ع) شده است، می‌گوید: از ورود فرزندان موسی بن جعفر و ائمه به سمت ایران گرفته تا استقبال مردم از آن‌ها و مواجه شدن‌شان، در حالی که حاکمان عباسی و نیروهای نیز حضور داشتند اما مردم یاری خود را دریغ نکردند؛ از احمد بن موسی در منطقه فارس، حمایت بی‌نظیر مردم از عبدالعظیم حسنی در ری تا استقبال با کرامت مردم قم از کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه همه نشأت گرفته از آن حرکت حضرت رضا و اثرگذاری وی در محیط ایران و علاقه مردم ایران به وجود مبارک اهل است.
میراث نور رضوی در دنیای معاصر
حجت‌الاسلام بهاری اظهار می‌کند: قطعاً علاقه مردم به حضرت رضا (ع) لحظه به لحظه بیشتر شده که کمتر نشده است چرا که این مسئله را می‌توانیم در ظاهر و وسعت ایجاد شده برای حرم حضرت رضا (ع) و سطح ورود زائر به این حرم مطهر را ببینیم. همچنین مردم می‌دانند که امام جواد فرمودند: «ثواب زیارت پدرم امام رضا از جدم حسین بن علی بالاتر است» و در روایت آمده است که هر کس علی بن موسی الرضا (ع) را زیارت کند مثل این است که خدا را در عرش زیارت می‌کند و مردم به این مسئله واقف هستند و لحظه به لحظه با این مسئله مأنوس هستند چراکه وقتی به چهارشنبه‌های امام رضایی در سطح کشور نگاه می‌کنیم خودش نمایان کننده این مطلب است.
وی ادامه می‌دهد: اگر نگاهی به مجموعه موقوفات حضرت رضا در سطح کشور بیندازیم این مسئله را می‌توانیم به روشنی ببینیم که حتی نه در سطح کشور ما بلکه ایرانی‌ها و شیعیانی که در سطح دنیا نسبت به امام رضا (ع) علاقه‌مندی نشان داده‌اند و چنین شخصیتی را از خود بروز داده‌اند، آمده‌اند و داشته و نداشته خود را وقف و موقوفه حضرت کردند و این خودش در دنیا زبان زد است؛ چراکه اگر بخواهیم این موقوفات را در سطح عالم ببینیم شاهد خواهیم بود که وسیع‌ترین مجموعه مذهبی جهان حرم حضرت رضا (ع) است و این نبوده که بگویند کمک دولتی و یا با پول دولتی این بنا ایجاد شده و قطعاً آنچنان وسیع است که به دولت هم می‌تواند کمک کند و چیزی جز علاقه و عشق مردم به وجود حضرت رضا (ع) نبوده که چنین شده است.
این کارشناس مذهبی با اشاره به ایام و زمان شهادت امام رضا (ع) تصریح می‌کند: با وجود اینکه خیلی از مردم تازه از اربعین برگشته‌اند اما با همه خستگی‌هایی که فقط برای اربعین رفته بودند و برگشتند، اکنون به سمت حرم حضرت رضا (ع) در حرکت هستند و به زیارت آن حضرت مشتاقانه می‌شتابند و در طول سال با اینکه هیچ تبلیغ و قدمی برداشته نشده است اما می‌بینیم که مشتاقانه قریب به ۳۰۰ هزار نفر اکنون با پای پیاده به سمت حرم حضرت رضا مشرف می‌شوند؛ که این جمعیت انبوه در طول سال ماهانه شاید میلیون‌ها نفر دارند حرم حضرت رضا را زیارت می‌کنند و از تمام نقاط عالم نیز این جمعیت دارد می‌آید و این نشان از ارتباط دو طرفه مردم با حضرت (ع) را دارد.
حجت‌الاسلام بهاری با بیان اینکه رأفت و مهربانی حضرت آنچنان است که به آهوی بیابان نیز شامل شده، می‌افزاید: هیچ کسی نبوده که محضر حضرت برود و از بعد مادی و معنوی دست خالی برگردد؛ یعنی حتی آن‌هایی هم که گاهی خواستند امام را امتحان کنند بازهم دست خالی برنگشتند و جواب خود را از آن حضرت گرفتند.
وی با اشاره به اینکه همه مردم امام رضا را به عنوان امام رئوف می‌شناسند، می‌گوید: امام رضا تنها امامی هستند که در زیارتنامه‌شان می‌خوانیم: «السلام علیک ایها الامام الرئوف» که این مهربانی، علقه و رأفت ایشان در جامعه بشری رقم خورده است.
به گزارش ایمنا، لطف و رحمت امام رضا شامل حال همه دلدادگان آقا می‌شود و این عشق متقابل بوده که سر منشأ آن حضرت رضا است؛ بزرگی این آقا به طوری است که نه تنها شامل حال ایران و ایرانی شده بلکه جهان اسلام و فراتر از آن را در خود جای داده و سالانه موقوفات زیادی نذر برکات‌شان می‌شود؛ زیارت این آقا فرصتی است برای مواجهه شدن با خداوند و چه چیز از این بهتر که بتوانی معبود خود را در عرش بی‌نظیر خودش ستایش و مدح کنی.
نظر شما