به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دنیای سینما هر کشوری با چالش‌های ویژه خود مواجه است و سینمای ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و بر این اساس یکی از مشکلات و چالش‌های سینمای ایران، موضوع فیلمسازان شهرستانی و در مقابل نگاه تمرکزگرایی به این حوزه است؛ در این مسیر فیلمسازان شهرستانی معتقدند که دیواری بین سینمای ملی و شهرستان وجود دارد که این دیوار به مرور زمان بلندتر شده و نیاز به توجه بیشتری از سوی دولت دارد.
سینما به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای فرهنگی و هنری، نقش بسزایی در شکل‌دهی به هویت ملی و اجتماعی یک کشور دارد و بر این اساس در ایران، با وجود پتانسیل‌های فراوان در نقاط مختلف کشور، تمرکزگرایی در تولید و توزیع فیلم‌ها به یک چالش جدی تبدیل شده است؛ این پدیده موجب می‌شود که سینماگران شهرستانی نتوانند به راحتی آثار خود را به مخاطبان عرضه کنند و در نتیجه، صدای آن‌ها در فضای سینمای ملی کم‌رنگ‌تر شود.
تمرکزگرایی در سینما به معنای متمرکز شدن منابع، بودجه و توجه بر روی چند شهر بزرگ همچون تهران است، این امر نه‌تنها به نفع فیلمسازان مستقر در این شهرهاست، بلکه موجب ایجاد فاصله‌ای عمیق میان سینماگران شهرستانی و بازار سینما می‌شود، در این شرایط فیلم‌سازانی که در مناطق دورتر فعالیت می‌کنند، با مشکلات متعددی همچون کمبود امکانات، دسترسی نداشتن به سرمایه‌گذاران و فقدان فرصت‌های نمایش روبه‌رو هستند؛ علاوه‌بر این، تمرکزگرایی موجب می‌شود که تنوع موضوعات و روایت‌ها در سینما کاهش پیدا کند.
فیلمسازان شهرستانی گم‌شده در سایه کمدی‌های پرفروش
بر این اساس قربانعلی طاهرفر، کارگردان فیلم آپاراتچی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره تمرکزگرایی در سینمای ایران اینگونه اظهار می‌کند: این دیوار بلندی که بین سینمای شهرستان و ملی وجود دارد و طی دوران‌های مختلف این دیوار بلندتر هم شده و اقدام جدی برای رفع آن از سوی دولت شکل نگرفته است، از سویی حضور پیدا نکردن ستاره‌ها و چهره‌های ماندگار در فیلم‌های شهرستانی موجب شده جامعه توجه زیادی به این فیلم‌ها نداشته باشند.
وی ادامه می‌دهد: نهادهایی همچون بنیاد فارابی سال گذشته تلاش‌های خیلی جدی برای فیلمسازان شهرستانی انجام دادند و چندین فیلمساز شهرستانی در جشنواره فجر حضور داشتند و جوایزی هم دریافت کردند، اما همچنان به سینمای شهرستان کم لطفی صورت می‌گیرد.
این کارگردان و فیلمساز درباره فیلم‌های ژانر کمدی بیان می‌کند: در حال حاضر برای تولید فیلم غیر کمدی مخاطب بسیار زیادی داریم و در این مسیر هدف ما تولید نیست، بلکه اقبال این فیلم‌ها است، زیرا این آثار با هزینه‌های زیادی ساخته می‌شوند.
سینمای شهرستان؛ جستجوی هویت در میان کمدی‌ها
طاهر فر ادامه می‌دهد: در حال حاضر معضل اصلی فیلم‌های غیرکمدی ما تولید نیست، بلکه آسیب‌شناسی در حوزه مخاطب است و در این راستا هر دو بخش خصوصی و دولت به‌دنبال حل آن هستند؛ شاید یکی از دلایل این موضوع به سلیقه مخاطب بازگردد.
وی در مورد حضور پر رنگ کارگردانان در زمینه ساخت فیلم‌های کمدی تصریح می‌کند: به نظر می‌رسد سینمای ما یک مسیر غیراولویت‌دار را آغاز کرده که لحظه‌به‌لحظه هم سرعت بیشتری می‌گیرد و مخاطبان را به سوی فیلم‌های طنز می‌برد.
کارگردان فیلم آپاراتچی با بیان اینکه در این مسیر دو راهکار وجود دارد، ادامه می‌دهد: دولت باید در زمینه خلق آثار غیرکمدی با مضامین انسانی، اعتقادی و ملی ما باید پا پیش بگذارد، از سویی نیز لازم است به‌صورت هم زمان موضوع مخاطب‌شناسی هم انجام شود؛ معتقدم اینکه فیلم‌هایی در موضوعات مختلفی ساخته می‌شود، اما در مقابل شاهد سکوت معنادار کارگردانان درباره ساخت زندگینامه مشاهیر ملی هستیم، نوعی توهین به مشاهیر است.
طاهرفر که خود با ساخت فیلم آپاراتچی گامی تازه در سینما برداشت، درباره بازخورد مردم نسبت به این فیلم نیز می‌گوید: من در حوزه خود جامعه سینمایی بازخوردهای مثبت فراوانی درباره فیلم آپاراتچی داشتم، اما خوشبختی یک فیلم مخاطبان آن است که به لطف مسئولان ما اکران نوروزی داشتیم و این موضوع کمک فراوانی برای بالا رفتن بازخورد فیلم آپاراتچی داشت؛ این فیلم با اینکه با بودجه کمی تولید شد، اما فروش قابل قبولی داشت؛ در این فیلم ما از چهره‌های شاخص کمترین استفاده را کرده بودیم، زیرا اگر فیلمی از این چهره‌ها بخواهد استفاده کند باید سرمایه‌گذار بخش خصوصی داشته باشد.
وی خطاب به فیلمسازان جوان توضیح می‌دهد: اگر ما منتظر حرکتی از سمت مسئولان باشیم، قافله را باخته‌ایم؛ فیلمسازان جوان و شهرستانی باید برای رسیدن به خواسته خود بجنگند؛ معتقدم اختلاف زیادی بین فیلمسازان جوان و کسانی که در سینما کار می‌کنند نیست و در بسیاری از نقاط حتی این افراد بار فنی بیشتری دارند.
طاهرفر درباره مطالبات فعالان حوزه سینما از دولت جدید نیز عنوان می‌کند: امیدوارم که سینمای ملی این کشور دست‌خوش تصمیمات جناحی و گروهی نباشد و هیچ‌گاه این نگاه‌ها بر روی سینمای ما اثر نگذارد، زیرا بزرگترین سم برای سینمای ما همین موضوع است.
به گزارش ایمنا، آثار تولید شده در مراکز بزرگ به‌طور معمول تحت تأثیر سلیقه‌های خاص و محدود قرار می‌گیرند و این موضوع می‌تواند منجر به تولید محتوای تکراری و یک‌نواخت شود، در حالی که سینماگران شهرستانی با دیدگاه‌ها و تجربیات متفاوت خود می‌توانند به غنای فرهنگی سینما کمک کنند و روایت‌های جدیدی را به تصویر بکشند و برای رفع این چالش‌ها، نیاز به سیاست‌های حمایتی و برنامه‌ریزی دقیق از سوی نهادهای دولتی و خصوصی احساس می‌شود؛ توجه به سینمای شهرستان و ایجاد بسترهای مناسب برای رشد فیلمسازان محلی نه‌تنها می‌تواند به تقویت هویت ملی کمک کند، بلکه باعث تنوع و غنای بیشتری در سینمای ایران خواهد شد.
نظر شما