به گزارش خبرگزاری ایمنا، از نظر سازمان صنایع‌دستی در ایران ۳۷۰ رشته صنایع‌دستی وجود دارد که در ۲۴ دسته قرار می‌گیرند؛ از جمله صنایع‌دستی برتر کشور که در سطح بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته‌اند می‌توان به فرش‌های دستباف اشاره کرد که معرف بنیه فرهنگی و هنری ایران در جهان است.
در سازمان جهانی یونسکو ۶۰۰ صنعت دستی ثبت شده که ۴۵۰ مورد آن متعلق به کشور ایران است و از این تعداد ۲۸۷ صنعت متعلق به شهر اصفهان است؛ ایران به‌عنوان سومین کشور تولیدکننده صنایع‌دستی در جهان است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی متولّی آن به حساب می‌آید، با این اوصاف، اهمیت صادرات صنایع‌دستی ایرانی در سطح جهان، بیش‌ازپیش نمایان می‌شود.
طبق آمار منتشر شده، در سال گذشته در مجموع حدود ۱۶ تن صنایع‌دستی به ارزش ۴۸ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار صادرات شده و از سویی در سه ماه ابتدایی سال جاری نیز حدود ۲۶ تن صادرات به ارزش ۷۴ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار انجام شده است؛ بر این اساس استان‌های تهران، خراسان رضوی، آذربایجان غربی، کرمانشاه و ایلام در صدر این صادرات از نظر ارزش دلاری در بازه زمانی سه ماهه اول سال جاری قرار دارند، طوری که تهران حدود ۳۰ میلیون دلار، خراسان رضوی حدود هفت میلیون و ۳۰۰ هزار دلار، آذربایجان غربی حدود هفت میلیون و ۲۰۰ هزار دلار، کرمانشاه حدود شش میلیون و ۵۰۰ هزار و ایلام حدود پنج میلیون و ۸۰۰ هزار دلار صادرات در سه ماهه ابتدایی سال جاری داشتند.
درباره جزئیات این صادرات باید به انواع رشته‌های صنایع‌دستی فلزی، صنایع‌دستی چوبی، دست‌بافته‌های غیرداری و داری، نساجی و رودوزی‌های سنتی، فلزات گرانبها، سفال و سرامیک، شیشه‌های سنتی و صنایع‌دستی چرمی اشاره کرد.
تهران پرچم‌دار صادرات فلزات گرانبها و دست‌بافته‌های داری و غیرداری
بر اساس آمار صادرات در سه ماهه ابتدایی سال جاری، استان تهران در گروه فلزات گرانبها و دست‌بافته‌های داری و غیرداری بیشترین میزان صادرات بر اساس ارزش دلاری را داشته است، استان خراسان رضوی از نظر میزان صادرات در این بازه زمانی بعد از تهران قرار گرفته است و بیشترین میزان صادرات صنایع‌دستی به گروه‌های دست‌بافته‌های داری و غیرداری و همچنین شیشه‌های سنتی اختصاص دارد و در حالی که این استان مهد سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی است.
در توضیح بافته‌های داری باید این‌طور گفت که خصوصیت ویژه این دسته از دستباف‌ها استفاده از دارهای بافندگی است و دارها به‌طور عمومی از جنس چوب یا فلز هستند و امروزه پرکاربردترین نوع از دارها، دار قالی عمودی است؛ فرش یا قالی ایرانی اگر چه سرشناس‌ترین نام در این گروه صنایع‌دستی است، اما سایر دسته‌ها نظیر گلیم و گبه نیز امروزه در دنیا شناخته شده هستند.
بافته‌های غیرداری نیز شامل آن دسته از دستباف‌های سنتی ایرانی که برای بافت آن‌ها از دار یا سازه‌های چوبی و فلزی استفاده نمی‌شود و انواع وسایلی همچون سوزن و قیچی و انواع مواد اولیه شامل پشم گوسفند، پشم شتر و سایر مواد اولیه طبیعی برای تهیه این دسته از دستباف‌ها به کار می‌روند؛ برخلاف گروه نساجی سنتی که در آن از ماشین‌های بافت استفاده می‌شد، این دسته از بافته‌ها به‌طور کامل دستی و بدون ماشین بافته می‌شوند.
از کرمانشاه با صنایع‌دستی چوبی تا اصفهان با فلزات گرانبها
آذربایجان شرقی در حوزه صنایع‌دستی چوبی و دست‌بافته‌های داری و غیرداری، کرمانشاه صنایع‌دستی چوبی و دست‌بافته‌های داری و غیرداری، ایلام نیز در حوزه دست‌بافته‌های داری و غیرداری و صنایع‌دستی فلزی، مرکزی نساجی و رودوزی‌های سنتی و دست‌بافته‌های داری و غیرداری و استان اصفهان نیز در فلزات گرانبها و دست‌بافته‌های داری و غیرداری سرآمد صادرات است.
در توضیح صنایع‌دستی فلزی این‌طور باید گفت که انواع صنایع‌دستی فلزی را می‌توان از دوران هخامنشی و ساسانی تا دوران صفوی و سلجوقی مشاهده کرد، در طول تاریخ ایران، عمده صنایع فلزی از طلا، نقره، مس و برنج ساخته شده‌اند، اما گاهی اوقات، هنرمندان ایرانی برای افزایش زیبایی صنایع‌دستی خود، از آهن، فولاد، روی نیز استفاده کرده‌اند؛ حکاکی روی فلز، میناکاری، فیروزه‌کوبی، طلاکوبی، تشعیر، قلم‌زنی و دواتگری از انواع صنایع‌دستی فلزی به‌حساب می‌آیند.
گلستان و صنایع چوبی، البرز با سفال و سرامیک
در زمینه صادرات دست‌بافته‌های داری و غیرداری و سفال و سرامیک، استان کردستان صنایع‌دستی چوبی و دست‌بافته‌های داری و غیرداری در استان چهارمحال‌وبختیاری دست‌بافته‌های داری و غیرداری و هرمزگان صنایع‌دستی چوبی و صنایع‌دستی فلزی و البرز صنایع‌دستی چوبی و سفال و سرامیک و گلستان دست‌بافته‌های داری و غیرداری و صنایع‌دستی چوبی و سفال و سرامیک بالاترین صادرات را به ارزش دلاری داشته است.
صنایع‌دستی چوبی یکی از صنایع ظریف و جذاب صنایع‌دستی است که هر کسی با دیدن آن به هنر و زیبایی آن پی می‌برد؛ یک اثر ظریف و زیبای چوبی که با دست خلق شده است، تا سال‌ها نشان‌دهنده ذوق آفریننده آن است؛ پیکر تراشی (احجام چوبی سنتی)، خراطی چوب، معرق‌کاری، خاتم‌کاری، حصیربافی، منبت‌کاری، مشبک‌کاری با چوب، ارسی‌سازی، سازهای موسیقی و نازک‌کاری چوب از انواع صنایع‌دستی چوبی به حساب می‌آید.
دوخت‌های سنتی، ارمغان دست بانوی ایرانی
گیلان صنایع‌دستی چوبی و دست‌بافته‌های داری و غیرداری و نساجی و رودوزی‌های سنتی، قزوین دست‌بافته‌های داری و غیردرای، کرمان دست‌بافته‌های داری و غیرداری و صنایع‌دستی فلزی، صنایع‌دستی چوبی و صنایع‌دستی فلزی، آذربایجان شرقی صنایع‌دستی شامل شیشه‌های سنتی و دست‌بافته‌های داری و غیرداری و صنایع‌دستی چوبی و استان فارس دست‌بافته‌های داری و غیرداری، صنایع‌دستی چوبی و سفال و سرامیک و خوزستان نیز شامل رشته‌های سفال و سرامیک، صنایع‌دستی چوبی و دست‌بافته‌های داری و غیرداری هستند.
رودوزی‌های سنتی ایران از بلوچ دوزی مردمان بلوچ گرفته تا ممقان‌دوزی مردمان آذربایجان و از پته‌دوزی کرمان تا سرمه دوزی اصفهان همه و همه هنر دستان زنان و مردانی است که از عدم تا آفرینش، طرحی نو درمی‌اندازند؛ صنایع‌دستی ایران از هفده شاخه مختلف تشکیل شده است. یکی از این شاخه‌های هنری، رودوزی‌های سنتی ایران است. رودوزی‌های سنتی ایران، ۱۰ زیرشاخه و ۲۵ رشته هنری را شامل می‌شود. فصل مشترک تمامی رودوزی‌های سنتی ایران، پارچه است که به نوعی زیرساخت کار به شمار می‌رود؛ رودوزی‌های سنتی که دوخت‌های سنتی ایران را پوشش می‌دهد در گروه سیزدهم این تقسیم‌بندی جای گرفته است که ۴۰ رشته و زیرمجموعه را در خود جای داده است؛ بر این اساس رودوزی‌ها در سه دسته دوخت روی پارچه، دوخت پارچه و الحاق مواد دیگر به پارچه جای‌گذاری شده‌اند.
سفال و سرامیک، سوغات بوشهر برای جهانیان
استان مازندران در رشته‌های دست‌بافته‌های داری و غیرداری، صنایع‌دستی چوبی و سفال و سرامیک، بوشهر شامل سفال و سرامیک و صنایع‌دستی چوبی و فلزی، خراسان جنوبی دست‌بافته‌های داری و غیرداری و سفال و سرامیک و خراسان جنوبی صنایع‌دستی چوبی، قم شامل سفال و سرامیک و دست‌بافته‌های داری و غیرداری را شامل می‌شود.
سفال و سرامیک از جمله صنایع‌دستی ایران هستند که همگام با تغییر سبک زندگی و تکنولوژی، تغییر کرده و حضور خودشان را در زندگی مردم حفظ کردند، این روزها بسیاری از ماگ‌ها و بشقاب‌های سرامیکی را می‌توان در خانه بسیاری از افراد دید، این صنایع‌دستی، دو دسته دارد؛ دسته نخست بدون لعاب بوده و به طور معمول قیمت پایین‌تری دارند و دسته دوم مربوط به سفال و سرامیک لعاب‌دار است؛ سفال بدون لعاب شامل سفال‌گری با دست، چرخ‌کاری، نقش برجسته سفالی است و سفال لعاب‌دار شامل سفال دوغابی، لعاب‌سازی، نقاشی روی لعاب، نقاشی زیر لعاب، کاشی‌کاری، سفال زرین فام، سفال مینایی، خرمهره‌سازی و بدل‌چینی است.
جهان، میزبان هنرهای هزار رنگ ایران
محصولات سیستان و بلوچستان شامل نساجی‌های سنتی و رودوزی‌های سنتی، دست‌بافته‌های داری و غیرداری و اردبیل صنایع‌دستی چوبی، شیشه‌های سنتی و سفال و سرامیک است که در حوزه صادرات در سه ماهه نخست ابتدایی سال جاری ارزش دلاری دارد.
سابقه استفاده از شیشه رنگی در معماری بسیار طولانی است؛ این موضوع در معماری ایران تأثیر بسیار بیشتری دارد. با توجه به حفاری‌های تاریخی و نتایج به‌دست‌آمده از آن‌ها، می‌توان سابقه استفاده از این شیشه‌ها را به هزاره دوم پیش از میلاد مسیح دانست؛ این کشف‌های تاریخی به‌طورعمومی مربوط به منطقه چغازنبیل بوده‌اند، به‌طورکلی اما می‌توان اوج استفاده از شیشه در معماری ایران را به سال‌های پس از ورود اسلام دانست. دمشق و قاهره در آن زمان‌ها کارگاه‌های بزرگی برای ساخت شیشه‌های رنگی داشتند و به مرور استفاده از آن‌ها در ایران هم رواج پیدا کرد؛، دوره سلجوقیان در واقع زمانی است که شیشه‌گری و استفاده از شیشه‌های رنگی در ایران به نقطه اوج و ظرافت خود رسیده بود؛ از این دوره آثار شیشه‌ای زیادی به‌جای‌مانده که از ظرافت بسیار بالایی برخوردار هستند.
به گزارش ایمنا، صادرات موفق صنایع‌دستی می‌تواند توسط تاجران تخصصی فعال در یک زمینه مشخص که هم از زیروبم محصول خود آگاه هستند و هم به شناخت بازار هدف و بازارسازی و سایر مباحث مذاکره، فروش و بازرگانی تسلط دارند، تحقق پیدا کند، ضمن اینکه صادرات می‌تواند بر مباحث مهمی که سازمان جهانی یونسکو برای ارائه مهر اصالت و مرغوبیت به آن‌ها تاکید دارد بسیار تأثیرگذار باشد و اجرای این استانداردها، موجب رشد و شکوفایی اقتصادی و فرهنگی جامعه می‌شود؛ در واقع با تحقق موضوع صادرات، نظارت جدی‌تری به تولید صنایع‌دستی می‌شود، چراکه نظارت نکردن از بزرگ‌ترین مشکلات و معضلات این بازار و صنعت بوده است و هر نوع صنایع‌دستی از کارگاه‌های مختلف خارج شده و بدون توجه به الزامات بازار هدف صادر می‌شود.
نظر شما