به گزارش خبرگزاری ایمنا، رصدخانه فضایی مادون قرمز ناسا، در ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱، از سایت پرتاب ESA در Kourou در گویان فرانسه، در ساعت ۰۷:۲۰ به وقت شرقی (1220 GMT؛ ۰۹:۲۰ صبح به وقت محلی در Kourou)، روی موشک Arianespace Ariane 5 پرتاب شد.
تلسکوپ ۱۰ میلیارد دلاری جیمز وب در حال کاوش در کیهان است تا تاریخچه کیهان را از انفجار بزرگ تا شکل‌گیری سیارات فراخورشیدی و فراتر از آن کشف کند. این تلسکوپ یکی از رصدخانه‌های بزرگ ناسا و ابزار فضایی عظیمی است که شامل تلسکوپ فضایی هابل است که در اعماق کیهان نگاه می‌کند.
۳۰ روز طول کشید تا JWST (تلسکوپ فضایی جیمز وب) نزدیک به یک میلیون مایل (۱.۵ میلیون کیلومتر) را به سمت خانه دائمی خود بپیماید.
به گفته ناسا، تلسکوپ فضایی جیمز وب بر چهار حوزه اصلی تمرکز خواهد کرد: نخستین نور در جهان، تجمع کهکشان‌ها در کیهان اولیه، تولد ستارگان و منظومه‌های پیش سیاره‌ای، و سیارات (از جمله منشأ حیات).
۱. نخستین نور و یونیزاسیون مجدد
نخستین نور به مراحل اولیه جهان پس از انفجار بزرگ اشاره دارد که جهان را به شکلی که امروز می‌شناسیم، آغاز کرد. در اولین مراحل پس از انفجار بزرگ، جهان مجموعه‌ای از ذره‌های مختلف (مانند الکترون، پروتون و نوترون) بود. زمان امکان مشاهده نور فراهم شد که جهان به اندازه کافی سرد شد و این ذره‌ها شروع به ترکیب شدن کردند. JWST رویدادهای پس از تشکیل نخستین ستاره‌ها، یعنی دوران یونیزاسیون مجدد را بررسی می‌کند.
۲. مجموعه کهکشان‌ها
بررسی کهکشان‌ها روشی مفید برای مشاهده نحوه سازماندهی ماده در مقیاس‌های بزرگ است که اطلاعاتی را درباره مسیر تکامل جهان فراهم می‌کند. کهکشان‌های مختلفی که امروزه می‌بینیم طی میلیاردها سال تکامل یافته‌اند و یکی از اهداف JWST این است که به اولین کهکشان‌ها نگاه کند تا این تکامل را بهتر درک کند.
۳. تولد ستاره‌ها و منظومه‌های نوسیاره‌ای
«ستون‌های آفرینش» سحابی عقاب از معروف‌ترین زادگاه‌های ستاره‌ها محسوب می‌شود. ستاره‌ها در ابرهای گازی متولد می‌شوند و رشد آن‌ها فشار تشعشعی اعمال می‌کند که موجب پراکنده شدن گاز می‌شود. دیدن داخل گاز دشوار است. چشم‌های مادون قرمز JWST به منابع گرما از جمله ستاره‌هایی که در این گازها متولد می‌شوند، نگاه می‌کند.
۴. سیاره‌ها و منشأ حیات
در دهه گذشته سیاره‌های فراخورشیدی متعددی با استفاده از تلسکوپ فضایی کپلر ناسا کشف شده است. حسگرهای قدرتمند JWST با عمق بیشتری به این سیاره‌ها نگاه کرده و از جو آن‌ها تصویربرداری می‌کنند. بررسی جو و شرایط شکل‌گیری سیاره به دانشمندان کمک می‌کند تا میزان قابل سکونت بودن آن را بهتر پیش‌بینی کنند.
در ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۲، ناسا اعلام کرد که تمام ۱۷ حالت ابزار علمی رصدخانه به طور کامل بررسی شده‌اند و تلسکوپ فضایی جیمز وب آماده آغاز مأموریت علمی حماسی خود است.
JWST قدرتمند در حال گرفتن عکس‌های شگفت‌انگیز از اجرام آسمانی است. خوشبختانه برای اخترشناسان، تلسکوپ فضایی هابل از سلامت خوبی برخوردار است و این دو تلسکوپ در سال‌های اول JWST با هم کار خواهند کرد، همچنین JWST سیارات فراخورشیدی را که قبلاً توسط تلسکوپ فضایی کپلر شناسایی شده بود، بررسی و مشاهدات بی‌درنگ تلسکوپ‌های فضایی زمین را دنبال خواهد کرد.
تلسکوپ جیمز وب محصول همکاری بین‌المللی چشمگیر ناسا، آژانس فضایی اروپا (ESA) و آژانس فضایی کانادا است. به گفته ناسا، JWST بیش از ۳۰۰ دانشگاه، سازمان و شرکت در ۲۹ ایالت ایالات متحده و ۱۴ کشور را شامل می‌شود.
تجهیزات و امکانات این تلسکوپ عبارتند از:
- طیف‌سنج فروسرخ نزدیک که قابلیت رصد همزمان ۱۰۰ جسم را دارد.
- دوربین فروسرخ نزدیک برای تصویربرداری از نورهای طیف ۰٫۶ تا ۵ میکرومتر.
- دوربین و طیف‌سنج تلفیقی میانه همراه یک سردکننده که دمای دستگاه را در حدود منفی ۲۶۶ درجه سانتیگراد نگه می‌دارد.
- حسگر هدایت کامل و تصویربردار مادون‌قرمز نزدیک و طیف‌سنج بی‌لغزش (FGS/NIRISS) که قابلیت دیدن طول موج‌های بین ۰٫۸ تا ۵ میکرومتر را فراهم می‌کند.
- سپر خورشیدی به اندازه زمین تنیس که مانع عبور نور خورشید می‌شود.
تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) چگونه کار می‌کند؟
JWST شبیه هر تلسکوپ دیگری عمل می‌کند، زیرا وظیفه اصلی آن گرفتن نور و تمرکز آن است تا بتوانیم دورتر را ببینیم. ما نور مرئی را می‌بینیم، اما JWST مادون قرمز یا "گرما" را درست مانند دوربین امنیتی دید در شب می‌بیند. همچنین به دلیل بزرگ بودن این تلسکوپ می‌تواند نور بسیار بیشتری را جذب کند و بنابراین اجسام دورتر، کوچک‌تر و سردتر را ببیند.
تلسکوپ فضایی جیمز وب تا چه فاصله‌ای را می‌تواند ببیند؟
هر چه چیزی در جهان دورتر باشد، سریع‌تر از ما دور می‌شود. اشیا سریع چیزی به نام انتقال به سرخ را تجربه می‌کنند و این موجب می‌شود جسم قرمزتر به نظر برسد. در نهایت، وقتی چیزی خیلی دور است، حتی از قرمز هم قرمزتر می‌شود و مادون قرمز می‌شود. به همین دلیل است که JWST می‌تواند بیشتر از هر تلسکوپی که قبلاً داشته‌ایم ببیند.
نور زمان می‌برد تا به ما برسد، بنابراین دورترین اجسام نیز قدیمی‌ترین هستند. تلسکوپ‌هایی مانند هابل و JWST به گذشته نگاه می‌کنند. JWST می‌تواند فراتر از هابل را ببیند، زیرا در مادون قرمز قرار دارد، بنابراین می‌تواند تقریباً به ابتدای جهان یعنی ۱۳.۷ میلیارد سال قبل نگاه کند.
تلسکوپ فضایی جیمز وب الان کجاست؟
JWST حول نقطه‌ای در فضا به نام نقطه لاگرانژ L2 می‌چرخد. این نقطه در فاصله ۱.۵ میلیون کیلومتری از ما قرار دارد تا گرمای زمین مانع چیزی نشود که به آن نگاه می‌کند. L2 یک چاه گرانشی است، بنابراین می‌توانیم سوخت کمتری برای نگه داشتن آن مصرف کنیم تا زمانی که فقط در یک نقطه تصادفی در فضا شناور باشد، همچنین این موضوع که L2 ما را در اطراف خورشید دنبال کند، مفید است بنابراین ما همیشه قادر به برقراری ارتباط و دانلود تصاویر از تلسکوپ هستیم.
نظر شما