به گزارش خبرگزاری ایمنا، از گلخانه‌داران، صاحبان استخرهای پرورش ماهی و کشاورزان تا صنایع بزرگ و بالادستی همچون پتروشیمی، فولاد و سیمان، تابستان فصل خاموشی و تعطیلی اجباری است که خسارت‌های ناشی از این کمبود انرژی برای ادامه تولید و حفظ بازار آن‌ها، رقم‌های قابل توجهی برآورد می‌شود.
فعالان بخش خصوصی بر این باورند که بر اساس ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار؛ واحدهای تولیدی و صنعتی نباید در اولویت قطعی برق باشند با وجود این شروع فصل گرم هر سال با قطعی برق کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی بزرگ و کوچک همراه می‌شود و این روند تا چندین ماه ادامه دارد.
تأسیس نیروگاه در واحدهای صنعتی بزرگ راهکاری بود که بر اساس تفاهم‌نامه بین وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو در سال ۱۴۰۰ به امضا رسید، اما حتی تولید سالانه دو هزار مگاوات برق در واحدهای صنعتی نیز نتوانسته از خاموشی چراغ واحدهای صنعتی بزرگ در فصل تابستان جلوگیری کند.
تحقیقات نشان می‌دهد به‌طور متوسط هر کیلووات برق قطع شده برای صنایع مختلف بین ۱/۵ تا ۲ یورو زیان ایجاد می‌کند که این خسارت برای صنایع ایران برای هر کیلووات، بین هفت هزار تا ۶۳ هزار تومان برآورد می‌شود که در صنایع پتروشیمی، فولادی و سیمانی خسارت بزرگی به‌دلیل قطعی برق در یک سال به چهار تا پنج میلیارد دلار رقم می‌خورد.
به گفته رضا ریاحی؛ نایب رئیس هیئت مدیره شرکت‌های تولیدکننده برق در حال حاضر در پیک مصرف شبکه نزدیک به ۱۵ هزار مگاوات ناترازی برق وجود دارد و با ادامه این روند میزان ناترازی انرژی در ۱۰ سال آینده به حدود ۳۷ هزار مگاوات یعنی ۳۳ درصد از نیاز مصرف خواهد رسید.
خسارت ۱۰۰ هزار میلیاردی صنعت
برآورد کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران حکایت از آن دارد که در روزهای پیک مصرف، قطعی برق حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان خسارت به صنعت کشور وارد می‌کند، همچنین بر اساس تحقیقات انجام شده از سوی معاونت پژوهشی انجمن ساتکا، قطع برق صنایع مختلف از جمله فولاد، پتروشیمی و سیمان خسارت هنگفتی به آن‌ها وارد می‌کند که رشد قیمت شمش فولاد، سیمان و دیگر محصولات صنعتی را به‌دنبال دارد.
از سوی دیگر فعالان بخش خصوصی معتقدند که هر بار روشن و خاموش کردن صنایع حدود ۲۴ ساعت طول می‌کشد و هر خاموشی برق ۲۴ ساعته موجب افزایش خسارات می‌شود. به گفته آن‌ها واحدهای تولیدی که قطع برق، پیوستگی تولید آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، این واحدها به سادگی نمی‌توانند به ظرفیت مجدد برسند.
با وجود آنکه پیش‌بینی شده بود سالانه بیش از چهار هزار و ۵۰۰ مگاوات ظرفیت جدید برای پایداری شبکه برق ایجاد شود تا ظرفیت تولید برق سالانه نزدیک به پنج درصد افزایش پیدا کند، اما آمارها نشان می‌دهد در یک دهه گذشته سرمایه‌گذاری در صنعت برق متوقف شده است که پیامدهای زنجیره‌ای و بلندمدت ناترازی انرژی و کمبود برق در کاهش تولید و به دنبال آن کمبود کالا در بازار، افزایش قیمت‌ها و تورم در بخش مشخصی (تورم نقطه‌ای) از صنعت دیده می‌شو، همچنین نبود امکان تحویل به موقع سفارش‌ها، به‌ویژه در بخش صادرات، از دست رفتن بازارهای بین‌المللی را به همراه دارد و بر همین اساس خاموشی بخش تولید از شرکت‌های بزرگ تا صنایع پایین‌دستی، بازار کالاها، بازار ارز، جایگاه کشور در فضاهای بین‌المللی و حتی GDP کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
شکاف رو به گسترش تولید و مصرف
حمیدرضا صالحی؛ نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با ایمنا اظهار کرد: مشکل خاموشی که در سال‌های گذشته تکرار شده است، ریشه در افزایش فاصله بین تولید و مصرف دارد و با توجه به اینکه اراده مسئولان بر قطع نشدن برق خانگی در پیک تابستان است، مدیریت و تقسیم بار انرژی در کشور به قطعی برق صنایع می‌انجامد.
وی با اشاره به افزایش نیاز به مصرف برق با توجه به بالا رفتن میزان دمای هوا در تابستان سال جاری افزود: این در حالی است که سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری لازم در زمینه افزایش تولید برق حرارتی یا خورشیدی انجام نشده و فاصله بین تولید و مصرف انرژی هر سال بیشتر می‌شود.
رئیس هیئت مدیره انجمن ساتکا، برق مورد نیاز صنعت را انرژی مولد خواند و ادامه داد: برق مصرفی صنعت به ارزش افزوده، کالا، ثروت و تولید ناخالص داخلی تبدیل می‌شود و ایجاد اشتغال را به همراه دارد، بنابراین در دنیا برق مولد نامیده می‌شود در حالی که برق توزیع شده در شبکه خانگی، انرژی مصرفی نام دارد و در کشورهای پیشرفته دنیا از برق صنایع گران‌تر است.
سقوط پنج میلیارد دلاری تولید ناخالص داخلی
صالحی با اشاره به خسارت صنایع گوناگون از جمله فولاد، پتروشیمی و سیمان از قطعی برق در سال‌های گذشته تاکنون خاطرنشان کرد: اتحادیه صنایع فولادی و پتروشیمی‌ها در سال گذشته اعلام کردند که در اثر ناترازی انرژی و قطعی برق نزدیک به چهار تا پنج میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی یا کیک اقتصادی کشور کاهش پیدا کرد و سال جاری نیز به نظر می‌رسد که این عدد ناترازی و حجم خسارت‌ها بیشتر خواهد بود.
وی زیرساخت صنایع کشور را بر پایه مصرف برق و گاز دانست و تصریح کرد: از واحدهای تولیدی فولاد و سیمان گرفته تا پتروشیمی حمل‌ونقل همه جا و حتی زندگی معمولی ما برق از اهمیت زیادی برخوردار است و خاموشی به مصرف‌کنندگان آسیب وارد می‌کند که این خسارت در صنایع به ثروت ملی وارد می‌شود.
نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با اشاره به زنجیره خسارت‌های ناشی از قطعی برق در واحدهای تولیدی تصریح کرد: اشتغال، سرمایه‌گذاری و به‌ویژه صنایع پایین‌دستی وابسته به تولید فولاد، شمش، آلومینیوم و مواد پتروشیمی زنجیره‌ای هستند که از تعطیلی بنگاه‌های بالادستی آسیب می‌بینند، بنابراین ضروری است که برای کاهش این خسارت‌ها در سال‌های آینده برنامه‌ریزی شود.
صالحی یکی از وظایف مهم وزرای نیرو و نفت آینده را ارائه برنامه برای رفع ناترازی انرژی بیان کرد و افزود: تأثیر کمبود برق روی همه صنایع به‌ویژه سیمان به‌عنوان مصرف‌کننده گاز و برق قابل کتمان نیست در صنایع فولاد نیز ۸۰ درصد احیا از طریق مصرف گاز انجام می‌شود، اما بالا رفتن قیمت سیمان در هفته‌های اخیر به‌دلیل اصلاح قیمت‌گذاری دستوری است که همواره مورد انتقاد فعالان این صنعت، اتحادیه‌ها و انجمن‌های آن بود.
وی تغییر قیمت‌گذاری در صنعت سیمان برای نزدیک شدن به قیمت‌های جهانی این محصول را ضروری عنوان کرد و گفت: همان‌گونه که قیمت فولاد، آلومینیوم و مس به نرخ‌های جهانی نزدیک است، سرمایه‌گذاران و پیمانکاران صنعت سیمان نیز خواستار تغییر قیمت هستند به همین دلیل فنر قیمت سیمان که برای رونق صادرات و ایجاد درآمد بیشتر تاکنون فشرده مانده بود، در مسیر قیمت‌گذاری جدید رها می‌شود.
تعطیلی تولید و افزایش قیمت تمام‌شده
سیف‌الله امیری؛ مدیرکل امور معدنی وزارت صمت نیز با اشاره به وضعیت نامناسب تأمین برق واحدهای صنعتی اظهار کرد: مقدار قطعی‌های برق بیش از توافقات انجام شده بوده که خسارت سنگینی را به واحدهای تولیدی وارد کرده و موجب افزایش قیمت تمام‌شده تولید شده است.
وی از تعطیلی یا کاهش قابل توجه ظرفیت تولید واحدهای فولادی خبر داد و افزود: قطعی‌های برق خسارت زیادی را به صنایع وارد کرده است، بخشی از قطعات و تجهیزات صنعتی به‌دلیل نوسانات برق دچار سوختگی شده‌اند، همچنین تولیدکننده باید همچون گذشته و حتی در بعضی موارد به‌دلیل حق شیفت بیشتر به کارگر حقوق بدهد در حالی که تولیدات کمتری دارد، بنابراین قطعی‌های برق قیمت تمام‌شده تولید را افزایش داده و هیچ‌کس پاسخگوی این رشد هزینه‌ها نیست.
مدیرکل امور معدنی وزارت صمت درباره تولید برق در صنایع بزرگ گفت: اجرای این طرح در دستور کار صنعت قرار دارد، اما برای به نتیجه رساندن آن به زمان بیشتری نیاز است.
سهم همه مشترکان در خاموشی
به گزارش ایمنا، کارشناسان انرژی بر این باورند که اعمال خاموشی برای هر یک از بخش‌های اقتصادی کشور از جمله تولید یا صنعت دارای پیامدهای جانبی مخرب است که در این میان، میزان آسیب‌پذیری شرکت‌های فولادی به‌دلیل داشتن کوره‌های القایی ذوب بیشتر است. قطعی برق چند ساعته تولید این شرکت‌ها را مختل می‌کند، همچنین بازگشت واحدهای صنعتی فولادی به چرخه تولید زمان زیادی می‌برد به همین دلیل اعمال خاموشی به صنایع مهم کشور از جمله صنایع فولاد و سیمان، سیاستی زیان‌بار و اشتباه برای اقتصاد کشور معرفی می‌شود که زیان این شرکت‌ها به صورت فزاینده در صنایع پایین‌دست و در مراحل بعدی در تولید ناخالص داخلی و دیگر شاخص‌های اقتصادی کشور اثرگذار است.
یکی از راهکارهای پیشنهادی برای رفع مشکل تعطیلی صنایع در فصل گرما آن است که وزارت نیرو با تدوین برنامه‌ای در حوزه تأمین انرژی مانع از آسیب‌پذیری جامعه از خاموشی‌ها شود. این وزارتخانه می‌تواند تا اندازه‌ای که به رفاه جامعه آسیب اساسی وارد نکند به مشترکان خانگی یا مشترکان صنفی-تجاری نیز خاموشی اعمال کند تا اثرات سو اقتصادی کمتری ایجاد شود، همچنین تعامل این وزارتخانه با شرکت‌های صنعتی برای جابه‌جایی روز تعطیلی و تأمین برق از محل مولدهای صنایع از دیگر اقدامات مهمی بود که توانست این چالش را در فصل تابستان مدیریت کند.
نظر شما