به گزارش خبرگزاری ایمنا، محرم و امام حسین (ع)، پنجره جدیدی را به سوی هنر باز کرد؛ به‌طوری که همه هنرها، از شعر و ادبیات تا نقاشی و تعزیه‌ها، دست به دست هم دادند تا بتوانند قطره‌ای از این دریای بی‌کران را توصیف کنند، از شعر پرسوزِ محتشم تا نقاشی عصر عاشورای فرشچیان!
به تصویر کشیدن و نشان دادن این رخدادها، ابتدا نیازمند یک انقلاب درونی است، انقلابی که وقتی با هنر و عشق همراه شود، مرکب می‌شود تا صائب شعر «اول لبی که بوسه‌گه جبرئیل بود / بی‌آب شد ز سنگدلی‌های روزگار» را بسراید؛ انقلابی که با حسین قوللر آغاسی، نقاش تاثیرگذارترین آثار قهوه‌خانه‌ای عاشورایی، چنان کرده بود که به گفته نزدیکانش هنگام خلق این آثار، همیشه اشک بر گونه‌هایش جاری بود، چون عاشقانه نقاشی می‌کرد؛ تلاقی هنر و وقایع کربلا، آثار فاخری را پدید آورد تا وقتی که بشر هست، امام حسین (ع) و آزادگی‌اش را از یاد نبرد و الگوی خویشتن قرار دهد که در ادامه به معرفی چندی از آثار نقاشی فاخر عاشورایی می‌پردازیم:
همان‌طور که اشاره شد، یکی از آثار فاخر عاشورایی، تابلوی عصر عاشورا از استاد محمود فرشچیان است؛ فرشچیان، این نگارگر و نقاش اصفهانی در روز عاشورای ۱۳۵۵ شمسی این اثر را خلق و سال ۱۳۶۹ به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرد؛ این تابلو به دلیل قوت هنری و غنای اثر، در کنار مضمون عاشورایی، یکی از آثار الهام‌بخش و محبوب برای شیعیان است.
موضوع این نقاشی، بازگشت اسب بی‌سوار امام حسین (ع) به سوی خیمه‌گاه در عصر عاشورا است و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان هنری عناصر این تابلو به‌حدی ماهرانه و در ارتباط نزدیک با یکدیگر قرار گرفته‌اند که از آن اثری زیبا و تأثیرگذار ساخته‌اند؛ استفاده از رنگ‌های تیره در کنار حالت زنان و دخترکان عزادار و اسب امام حسین (ع)، حزن و اندوه واقعه عاشورا را به‌خوبی به مخاطب القا می‌کند.
وی علاوه بر تابلوی عصر عاشورا دو اثر فاخر دیگر نیز دارد که نام یکی از آن‌ها «پرچم‌دار حق» است و بازگشت حضرت ابوالفضل (ع) را بدون مشک آب، روایت کرده و اثر دیگر با نام «هدیه عشق» صحنه به شهادت رسیدن حضرت علی اصغر (ع) را به بهترین شکل ممکن به تصویر کشیده است.
یکی‌دیگر از نگارگران و نقاشان مطرح ایرانی، رضا بدرالسماء است که آثار زیادی درباره امام حسین (ع) خلق کرده است که می‌توان به نقاشی «کشتی نجات» و «باز این چه شورش است» اشاره کرد؛ بیشتر این آثار با اشاره به حضرت اباعبدالله (ع) و یاران ایشان، خواهر آن حضرت یعنی حضرت زینب (س) همچنین حضرت ابوالفضل (ع) خلق شده‌اند و بعضی از آثار به شهادت حضرت علی‌اصغر (ع) اشاره دارد.
نقاشی‌های سبک قهوه‌خانه‌ای که در دوران قاجار و در دوران مشروطیت اوج گرفت، هنرمندانی از جمله حسین قوللر آغاسی، حسین همدانی، محمد مدبر و حسین تفتی در دل خود داشت؛ این سبک، نقاشی روایی رنگ روغنی با درون‌مایه‌های رزمی، مذهبی و بزمی است که مبدأ آن، سنت قصه‌خوانی، مرثیه‌سرایی و تعزیه‌خوانی در ایران است؛ نقاشی‌های قهوه خانه‌ای با رویکرد مذهبی، بیشتر از همه به واقعه کربلا اشاره دارد؛ فردی به نام حسین قوللر آغاسی را از جمله بنیان‌گذاران این مکتب معرفی می‌کنند؛ وی نخست کار نقاشی را از داستان‌های شاهنامه و واقعه کربلا در قهوه‌خانه‌ای معروف به «مشتی صفر» آغاز کرد.
محمد مدبر را می‌توان دومین بنیان‌گذار این مکتب نقاشی به‌شمار آورد که در تصویرسازی و ساخت و پرداخت چهره خاندان پیامبر (ص) و اولیا و اهل حق، معصومیت شهیدان کربلا و آشکار کردن شقاوت و خشونت و سنگدلی اشقیا و دشمنان اهل بیت رسالت، هنری والا و بی‌همتا داشت؛ از آثار او می‌توان به «گودال قتلگاه»، «دارالانتقام مختار»، «عزیمت حضرت مسلم به کوفه» و «کشته شدن سیاوش» اشاره کرد.
تابلوی «توبه حر» از آثار فاخری است که توسط یکی از هنرمندان معاصر، خلق شده است؛ کاظم چلیپا که گویا هنر را از دستان پدرش حسن اسماعیل‌زاده، نقاش سبک قهوه‌خانه‌ای به ارث برده است، تابلوی نقاشی «توبه حر» را در ابعاد ۱۷۰ در ۱۴۰ سانتی‌متر با تکنیک رنگ و روغن خلق کرد که امروز در گنجینه آثار حوزه هنری نگهداری می‌شود.
در میان نقاشان جوان ایرانی، حسن روح‌الامین از مهم‌ترین نقاشان عاشورایی نسل سوم به حساب می‌آید که آثار زیادی را با مضامین مختلف پدید آورده است؛ اثر «عرش به زمین افتاد» و «یا ساقی العطاشا» از آثار اوست؛ روح‌الامین معتقد است فرهنگ عاشورا و فرهنگ سیدالشهدا (ع) در نوع خود قابلیتی دارد که خود به خود نشر پیدا می‌کند و تأثیرگذاری هنر در این مقوله به عنوان یک ابزار بیرونی یکی از تاثیرگذارترین آن‌ها محسوب می‌شود.
حبیب‌الله صادقی از نقاشان نسل انقلاب است که آثار بسیاری را با موضوع عاشورا خلق کرده است و می‌توان گفت عاشورا وجه غالب بسیاری از آثار اوست؛ نقاشی‌های عاشورایی صادقی از امام حسین (ع) و یارانش در حالی است که در موضع قدرت و عزت هستند.
به گزارش ایمنا، زبان هنر، روشی برای حفظ و انتقال رویدادها و پیام‌هایی است که با خود دارد؛ از این‌رو حفظ و معرفی هرچه بیشتر این آثار ارزشمند، راهی برای ترویج فرهنگ عاشورایی و اشتراک پیام آن با تمام مردم جهان، با هر نژاد و زبان است؛ هنر، زبان مشترک انسان‌هاست و آزادگی، پیام مشترک عاشورا برای دل‌های آماده است.
نظر شما