به گزارش خبرگزاری ایمنا، روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز در یادداشتی به قلم ژالکلین اشنایدر پژوهشگر دانشگاه استنفورد نوشته است که امسال شاید سال موشک‌ها باشد.
به گفته وی، ایران ماه گذشته به‌طور تقریبی ۱۵۰ فروند موشک پرتاب کرد که بسیاری از آن‌ها توسط موشک‌های پدافندی آمریکا و اسرائیل رهگیری شدند، به دنبال آن اسرائیل یک عملیات در پاسخ انجام داد و حدود یک هفته بعد یک رگبار موشکی دیگر در پاسخ از سوی یک گروه شبه نظامی عراقی انجام شد. سال جاری شاهد حملات موشکی پربار انصارالله یمن به کشتی‌های مرتبط با رژیم صهیونیستی، موج حملات موشکی گسترده روسیه علیه شهرهای اوکراین و حمله اوکراین با موشک‌های اتکمز (ATACMS) در داخل سرزمین‌های تحت کنترل روسیه بوده‌ایم.
چرا موشک حالا مهم شده‌اند؟ آیا آن‌ها نتیجه جنگ‌ها را می‌توانند رقم بزنند؟
بر اساس گزارش فایننشال تایمز، موشک یک سلاح پیشران پرتابی با کلاهک انفجاری است که ریشه در موشک‌های آلمانی جنگ جهانی دوم دارد، در طول جنگ سرد، موشک‌های بالستیک دوربرد بر رقابت هسته‌ای تسلط داشتند، اما پس از افزوده شدن قطعات الکترونیکی ریزپردازنده، موشک‌ها به میدان نبرد متعارف منتقل شدند. جنگ رمضان یا یوم کیپور در سال ۱۹۷۳ منادی انقلاب نقطه‌زنی بود، زیرا به محاسبات دقت این سلاح بهبود بخشید و موشک‌های بالستیک جدید ضد تانک، ضد هوایی، کروز و متعارف را به میدان آورد، این سلاح‌های ضربه دقیق دوربرد در طول دهه‌های ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰ به‌عنوان بخشی از کارزار شوک و بهت علیه عراق، جنگ‌های هوایی بالکان و حذف «تروریست‌ها» به ستون اصلی سیاست خارجی ایالات متحده تبدیل شدند.
به گفته این روزنامه، با گذشت زمان، فناوری موشکی که زمانی فقط در اختیار بهترین ارتش‌ها بود، ارزان‌تر و قابل دسترس‌تر شد. طیف وسیع اندازه‌ها و قدرت مانور آن‌ها به کاربران این سلاح اجازه می‌دهد که زرادخانه خود را بسته به نیازهایش شخصی‌سازی کند، برای مثال، آن‌ها می‌توانند بین موشک‌های کوچک‌تر، که رهگیری آن‌ها دشوارتر است، و انواع بزرگ‌تر، کمتر مانورپذیرهستند، اما کشنده‌تر، یکی را انتخاب کنند.
با توجه به این انعطاف‌پذیری، موشک‌ها می‌توانند برای تهاجمی و دفاعی با قابلیت پرتاب از زمین، هوا یا دریا سازگار شوند. بر خلاف بسیاری از پسرعموهای خود از خانواده پهپاد، موشک‌ها پس از پرتاب تا حد زیادی خودکار یا خودمختار هستند، بنابراین به پشتیبانی لجستیکی یا کنترل از راه دور کمی نیاز دارند. مهم‌تر از همه، موشک‌ها -برخلاف بمب‌های گرانشی- به دولت‌ها این امکان را می‌دهند که در بیشتر مواقع بدون خطر ارسال سکوی پرتاب دارای سرنشین به قلمرو دشمن، حملات خود را از فواصل دور انجام دهند.
فایننشال تایمز در ادامه نوشته است که همه این ویژگی‌ها -قابل‌دسترس بودن، انعطاف‌پذیری و توانایی کاهش خطر- موشک‌ها را به سلاحی محبوب در نبردهای مدرن تبدیل می‌کند، اما آیا آن‌ها به همان اندازه که جذاب هستند مؤثر هستند؟ شواهد مختلط است، شکی نیست که موشک‌ها انقلابی در جنگ، عملیاتی ایجاد کرده‌اند که پیشرفت در موشک‌های ضد تانک، ضد هوایی و ضد کشتی، مخفی شدن سکوها جنگی مدرن را دشوارتر کرده و جنگ در میدان نبرد را برای بسیاری از مهاجمان خطرناک‌تر کرده است. با وجود این مزایا، شواهد محدودی وجود دارد که نشان دهد موشک‌ها به تنهایی می‌توانند تأثیر تعیین‌کننده راهبردی داشته باشند.
نویسنده این یادداشت در ادامه تصریح کرده است که مدت‌هاست یک نظریه وسوسه‌انگیز در مورد جنگ وجود داشته که حملات دقیق به مراکز ثقل استراتژیک یا جمعیت غیرنظامی می‌تواند، اراده سیاسی دشمن را از بین ببرد و بازیگران را متقاعد کند که بدون نیاز به تهاجم کامل تسلیم شوند، اما بارها حملات موشکی استراتژیک شکست خورده‌اند و آمریکا نتوانست جنبش ویت کنگ در ویتنام را با امواج بمب‌افکن‌ها B-52 وادار به عقب‌نشینی کند. حملات موشکی آن علیه طالباندر نهایت به یک جنگ زمینی ناموفق منجر شد که دو دهه طول کشید.
نویسنده مدعی است که حملات موشکی ایران طی عملیات وعده صادق تأثیر خاصی بر رویکرد رژیم صهیونیستی در جنگ غزه نداشته است، برخلاف این ادعا، موفقیت عملیات ایران رژیم صهیونیستی را دوباره به مرزهای داخلی برگرداند و حتی در پاسخ خود به وعده صادق قادر نبود واکنش متناسبی نشان دهد. ایران در حال بازتعریف معادله جنگ در سایه‌ها است و محور مقاومت همچنان هزینه‌های اقتصادی، سیاسی، و نظامی به رژیم صهیونیستی تحمیل می‌کند. هیچگاه انتظاری وجود نداشت که واکنش ایران به حمله غیرقانونی رژیم صهیونیستی به مجموعه ساختمان دیپلماتیک آن در سوریه، جنگ غزه را متوقف خواهد کرد.
فایننشال تایمز افزوده است که کنترل تشدید تنش با موشک کار سختی است، به‌یقین موشک‌ها نسبت به هواپیماهای سرنشین‌دار گزینه کم خطرتری هستند، با این حال، استفاده از آن‌ها برای ایجاد مقدار مناسب اثر و سیگنال دادن به توانایی و اراده بدون آغاز جنگ همه جانبه، بازی خطرناکی از ادراکات صحیح و غلط از دشمن است. به طرز متناقضی، هرچه تأثیر موفقیت موشک‌ها بیشتر باشد، احتمال عبور آن‌ها از خطوط قرمزی که ناخواسته موجب ایجاد یک مارپیچ تشدید درگیری تمام عیار می‌شود، بیشتر می‌شود.
این نویسنده مطرح می‌کند که شاید نوع تغییر توازن قدرتی که تبادل ضربات موشکی مدرن ایجاد می‌کند به این صورت است که به دولت‌ها اجازه می‌دهد جنگ را محدود نگه دارند و در عین حال هزینه فرسایشی بالایی بر یکدیگر تحمیل کند، موشک‌های بالستیک جایگزین سکوهای نظامی گران‌قیمت و کمیاب می‌شوند که به نفع کشورهایی است که زرادخانه‌های پیچیده ناوشکن یا جنگنده‌های رادار گریز ندارند، حملات موشکی انصارالله یمن برای آمریکا ده‌ها میلیون دلار هزینه داشت تا رهگیری کند و هزینه‌های بیشتری را بر اقتصاد جهانی تحمیل کرد. حتی حمله موشکی ایران بیش از یک میلیارد دلار هزینه دفاعی برای رژیم اسرائیل، آمریکا و دیگران داشت.
فایننشال تایمز در پایان نتیجه‌گیری می‌کند که موشک‌ها ممکن است به ندرت تنها عامل پیروزی جنگ‌ها باشند، اما می‌توانند تغییر دهند که چه کسی می‌تواند جنگی را شروع کند و چه کسی می‌تواند آن را ادامه دهد، در حال حاضر مزیت با کشورهایی همچون ایران، روسیه و کره شمالی است که می‌توانند هزینه‌های دفاعی رقیب را افزایش دهند، در حالی که در آستانه جنگ باقی می‌مانند.
نظر شما