به گزارش خبرگزاری ایمنا از مازندران، اینجا مازندران است، سرزمینی که به دریا، قله دماوند، کوه و جنگل می‌شناسند، استانی با طراوت که شروع بهار آن حس‌وحال خاصی را نه تنها برای مردم این دیار بلکه برای بسیاری از مشتاقان کوه، دشت، دریا و جنگل ایجاد می‌کند.
دیاری که نقطه به نقطه آن غنی است و می‌توان برای آن ساعت‌ها قلم به دست گرفت و به معرفی هر یک از این نعمات خدادادی به همراه برپایی آئین‌ها و سنت‌های با ریشه آن پرداخت.
این آئین‌ها و سنت‌ها در همه فصول سال با زندگی روزمره مردم این دیار پر خیر و برکت عجین شده است و این آئین‌ها را در هر گوشه‌ای از آن توسط بانوان بانشاط، خون‌گرم و مردان پرتلاش و مهمان نوازشان با وجود قرار گرفتن زندگی ماشینی، همچنان می‌بینیم.
با شروع فصل بهار و نو شدن سال با تحول اساسی در تمام خاک حاصل‌خیز این سرزمین ایجاد می‌شود، علاوه بر سرسبزی و طراوت در جای جای این خطه پر نعمت، عطر و بوی خاصی هم در دیار علویان می‌پیچد، عطری که حتی با عبور از شهرهای مختلف این استان برای هر رهگذری حس سرزندگی و نشاط فراهم می‌کند.
از هر کوچه پس کوچه، خیابان به خیابان، پیاده‌روهای متعدد آن عبور کنید در این فصل باطراوت متوجه آن می‌شوید و مهم‌تر آن‌قدر بوی آن شیرین و لذت‌بخش است که موجب می‌شود، کنار آنها بایستید و چند دقیقه‌ای به استشمام آن بپردازید.
جالب‌تر آن‌که اگر از کنار آن بخواهی بی‌تفاوت بگذری، نمی‌شود، حضور عده‌ای زیر پای آن، شما را مجذوب کاری که در آن لحظه انجام می‌دهند، می‌کند و این باعث می‌شود تا برای چند لحظه‌ای توقف کنید و برای برداشتن چند پره آن بر دستانتان زیر پای آن قرار گیرید و مشتاقانه همراه آن نفرات شوید.
یک‌دست بودن آنها با آن شکوفه‌های سفید و ریزش بین برگ‌های همیشه سبز در تمام فصول سال در معابر پیاده‌روها، کوچه‌ها و کنار جوی‌ها و کنار دیوارهای بسیاری از منازل مسکونی شهرهای مازندران یک جلوه خاصی را برای این استان به وجود آورده است.
درخت بهار نارنج همان محصول از دسته مرکبات استان مازندران است که در فصل بهار به خصوص در اردیبهشت در اکثر شهرهای این استان با سرسبزی، شکوفه‌های ریز و سفید چهار و پنج پره، جلوه خاصی را ایجاد می‌کند و رقابت سختی بر سر عنوان قرار گرفتن پایتخت بهار نارنج، بین دو شهر ساری و بابل ایجاد می‌شود، بهارنارنج‌های خوشبو و خوش عطری که باعث توقف هر رهگذر، مسافر و گردشگری زیر پای آن می‌شود تا پره‌های آن را در میان دست‌های خود بگیرد و به استشمام آن بپردازد و حس شادابی و سرزندگی به‌دست آورد.
اگرچه این زیبای شگفت‌انگیز و با طراوت با ناملایماتی مواجه می‌شود و بانوان حریص و طمعکار هنگام جمع‌آوری پره‌های بهارنارنج بدون صبر و بردباری چوبی بر دست می‌گیرند و بر شاخه‌های پر بهاره ضربه می‌زنند تا آن پره‌های تازه و پر را از آن خود کنند اما نمی‌دانند که با این کارشان چه ضربه‌ای علاوه بر سرشاخه‌های تازه درختان بهارنارنج بلکه جلوگیری از میوه‌دهی این محصول نیز می‌شوند یا حتی ممکن است که باعث خشکیدن یک اصله درخت نارنج هم شوند.
بهارنارنج و تهیه انواع شربت و مربا و عرقیات آن
از گلنازخانم بانوی آملی که زیر پای درختان نارنج خیابان شهید بهشتی این شهر نشسته است و با حوصله دانه دانه پره بهار نارنجی را که روی زمین ریخته شده بود، جمع‌آوری می‌کرد و داخل نایلون انتقال می‌داد، می‌پرسم که چرا به جمع‌آوری این بهارنارنج‌ها می‌پردازد؟
او در جواب سوالم می‌گوید: معمولاً از عطر و بوی بهارنارنج حس آرامش‌بخشی و خوبی پیدا می‌کنم و به‌خاطر همین پره‌های تازه و حتی خشک شده آن را لای سجاده نماز قرار می‌دهیم تا هنگام خواندن نماز از بوی خوش آن استفاده ببریم.
این کدبانوی مازندرانی ادامه می‌دهد: از این بهاره‌ها معمولاً برای مربا و عرقیات استفاده می‌کنیم و از عصاره خشک شده آن هم در تهیه کیک و انواع شیرینی بهره می‌گیریم.
وی با اشاره به خاصیت‌های مؤثر بهارنارنج که سرشار از ویتامین c است و برای تقویت بدن و جلوگیری از سرماخوردگی مؤثر است، می‌گوید: در این فصل از این بهاره‌ها برای منزل شربت درست می‌کنم و در مواقع نیاز و برای تقویت جسم از آن می‌خوریم.
گلناز انم خاطرنشان می‌کند: در گذشته یکی از چشم‌انتظاری خانم‌های مازندرانی شروع فصل بهار و شکوفه‌دهی درختان مرکبات به ویژه نارنج بود، چرا که دسته‌جمعی یک روزی را تعیین می‌کردند و برای جمع‌آوری بهارنارنج به باغ یا جاهایی که درختان نارنج وجود داشت، می‌رفتند و این برایشان در کنار سرگرمی بودن یک دورهمی دوستانه هم محسوب می‌شد.
فواید پانزده‌گانه بهارنارنج
نرگس قهرمانی دکترای گیاهان دارویی و طب اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به خاصیت بهارنارج می‌گوید: نارنج یکی از درختان معروف و محبوب در بسیاری از مناطق کشورمان به ویژه استان مازندران است که از شکوفه‌های آن تا میوه‌های ترش و خوشمزه‌اش دارای خواص متنوعی است، بهار نارنج، که در واقع شکوفه‌های این درخت است، دارای خاصیت‌های فراوانی است که از مهمترین خواص آن می‌توان به تسکین درد معده، بهبود عملکرد معده، تقویت سیستم گوارشی، کمک به خواب عمیق و آرام، کاهش دردهای قاعدگی، از بین بردن سنگ کلیه و مثانه، درمان میگرن و سردردهای عصبی، روشن و درخشان کردن پوست، بهبود وضعیت طحال، کمک به درمان یبوست و آرام بخش برای سیستم عصبی اشاره کرد.
این کارشناس حوزه بهداشت با بیان اینکه دمنوش بهار نارنج یک درمان طبیعی برای رفع مشکلات گوارشی است، عنوان می‌کند: نوشیدن دمنوش تهیه شده از بهار نارنج می‌تواند به تسکین دردهای معده، نفخ، اسپاسم و حتی سو هاضمه کمک کند، در واقع این دمنوش با تقویت سیستم گوارشی، به بهبود عملکرد معده کمک می‌کند.
قهرمانی ادامه می‌دهد: در کنار خواص گوارشی، بهار نارنج دارای خواص آرام‌بخش برای سیستم عصبی نیز است و دمنوش آن کاهش اضطراب و تحریکات عصبی، به آرامش ذهن کمک می‌کند و برای کسانی که با مشکلات روانی مانند افسردگی مواجه هستند، این دمنوش می‌تواند یک گزینه طبیعی و مفید باشد.
وی بهار نارنج را یک راهکار طبیعی برای مشکلات کلیه و مثانه می‌داند و می‌گوید: مصرف ترکیبی از بهار نارنج و آب کرفس می‌تواند در خرد کردن و استخراج سنگ‌های کلیه و مثانه مؤثر باشد و ترکیب طبیعی آن، یک راهکار سالم و بدون عوارض جانبی برای مشکلات ادراری است.
متخصص گیاهان دارویی و طب اسلامی با بیان اینکه برای کسانی که با مشکلات خواب مواجه هستند، بهار نارنج می‌تواند یک گزینه فوق‌العاده باشد، می‌گوید: با نوشیدن مقداری عرق بهار نارنج قبل از خواب، می‌توان به خواب عمیق و آرام دست پیدا کرد، البته همیشه باید مراقب مصرف معقول و مناسب این محصول بود.
وی اضافه می‌کند: بهار نارنج دارای مواد آنتی‌اکسیدانی فراوانی است که به محافظت بدن در برابر حملات رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند، این خاصیت می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های مزمن و جدی کمک کند و در نتیجه، سیستم ایمنی را تقویت کند.
قطره عرق بهار نارنج، هضم کننده طبیعی غذا
قهرمانی با بیان اینکه اگر با مشکلات هضمی مواجه هستید، اضافه کردن چند قطره عرق بهار نارنج به چای می‌تواند راه‌حلی طبیعی و مؤثر باشد تا هضم بهتری داشته باشید و از ناراحتی‌های معده جلوگیری کنید، در منابع طب سنتی، بهار نارنج به عنوان یک درمان طبیعی برای سردردهای ناشی از میگرن و سردردهای عصبی معرفی شده است، همچنین اگر با مشکلات مرتبط با طحال مواجه هستید، مصرف منظم بهار نارنج می‌تواند به بهبود وضعیت طحال کمک کند و از بزرگ شدن آن جلوگیری می‌کند.
این کارشناس طب اسلامی خاطرنشان می‌کند: استفاده از گیاهان دارویی و طب سنتی برای مشکلات زنانه مانند دردهای قاعدگی و نشانه‌های یائسگی همیشه گزینه‌ای مطمئن و بدون عوارض جانبی بوده است، دمنوش و عرق بهار نارنج به تسکین تغییرات هورمونی و نشانه‌های همراه آن مانند استرس و اضطراب کمک می‌کند، این دمنوش‌ها برخلاف داروهای شیمیایی، طبیعی و در صورت مصرف معقول بدون عوارض جانبی هستند.
به گزارش ایمنا، با وجود این اشتیاق و فواید چنین نعمت خدادادی بین بانوان مازندرانی و برای هم‌استانی‌ها جای خالی یک مدیریت برای ماندگاری این سنت دیرینه احساس می‌شود آن هم در شهری مانند بابل گذر به گذر آن درخت نارنج کاشته شده است و با عبور از خیابان‌های آن، عطر شمیم لذت‌بخشی حس می‌کنید، متأسفانه برنامه مدون دائمی در نظر گرفته نشده است و با وجود این که در سال‌های گذشته ادعایی بر اجرای جشنواره‌ای با عنوان جشن بهارنارنج از سوی نهادهای مرتبط شده بود، اما تاکنون اقدام خاصی انجام نشده است و ثبت شدن آن در فهرست میراث ملی فقط در حد خبر باقی ماند، در حالی‌که می‌توان برای این خوشبوکننده هوای مازندران برنامه‌های متنوعی را چون سایر آئین‌های سنتی و محلی به اجرا درآورد.
گزارش از کبریا مقدس، خبرنگار ایمنا در مازندران
نظر شما