به گزارش خبرگزاری ایمنا، کافی است از شهر قم ۵۰ کیلومتر در جاده گرمسار فاصله بگیری، تا در سمت چپ جاده پهنه‌ای فیروزه‌ای و زیبا که همچون یک آینه در برابرت قرار گرفته است را ببینی.
تالاب مره که این روزها با ثبت شدن در فهرست آثار ملی، بار دیگر نامش بر سر زبان‌ها افتاده است، در هر فصلی از سال رنگ و شرایط ویژه خودش را دارد؛ فیروزه‌ای، لجنی و ارغوانی رنگ‌هایی است که این تالاب در شرایط مختلف به خود دیده است و بیشتر اوقات شبیه یک آینه طبیعی، پرواز پرنده‌های مهاجر را به نمایش می‌گذارد.
در روزهایی که آسمان چتر محبتش را بر سر مردم قم می‌گسترد و بارش باران خوب است، تالاب مره ۱۰ هزار هکتار مساحت دارد و در کنار پوشش گیاهی متنوع، وجود پرندگان مهاجر زیبایی و طراوت خاصی به این محدوده می‌بخشند. پرندگانی همچون انواع فلامینگو، انواع مرغابی، تنجه، حواصیل‌ها، کاکایی‌ها، سلیم، چوب‌پا، خروس کولی، انواع آبچلیک، سارگپه و دم جنبانک که در مسیر مهاجرت از سیبری به جنوب ایران و در فصل زمستان و بهار در این تالاب استراحت می‌کنند.
سرنوشت رود شور در دل کویر
منشأ شکل‌گیری تالاب مره از رودخانه شور است. این رود یکی از بزرگترین رودهای حوضه آبریز دریاچه نمک قم به حساب می‌آید. رود شور از استان زنجان سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از استان قزوین و جنوب غرب استان تهران و شهرستان زرندیه، به شهرستان ری می‌رسد. شاخه‌های مشهور این رود خررود، ابهررود و کردان‌رود است و حوضه آبریز آن مساحتی حدود ۱۰ هزار و ۸۲۳ کیلومتر مربع دارد.
این رود کهنه و طولانی مساحت حوضه آبریزی به بزرگی ۱۰۸۲۳ کیلومتر دارد و پس از عبور از شهرستان ری به شوره زار شرق دریاچه حوض سلطان قم می‌ریزد. حالا این رود به نوعی به رگ حیات پهنه شرقی استان قم تبدیل شده است و نبودنش می‌تواند پهنه وسیعی از کیلومترها نمک‌زار را بیدار کند و بر سر و روی شهر قم بریزد.
تالاب مره تهدید می‌شود
حدود پنج سالی است که احداث بندی بر رودخانه شور، موجب تهدید حیات تالاب مره شده و نگرانی‌هایی را برای زنده ماندن زیست‌بوم زیبای منطقه شرق دریاچه حوض سلطان ایجاد کرده است. موضوعی که بی‌توجهی به آن می‌تواند برای جمعیت زیادی مشکل آلودگی هوا و زیست‌ناپذیری شرایط محیطی ایجاد کند.
محمدحسین بازگیر، مدیرکل حفاظت محیط زیست قم با اشاره به اهمیت تالاب مره در زیست‌بوم استان قم عنوان می‌کند: تالاب مره یک تالاب بسیار ارزشمند میان دریاچه نمک و حوزه سلطان است که نقش مهمی در اکوسیستم منطقه دارد.
وی می‌افزاید: بیشتر تالاب‌هایی که در فلات مرکزی ایران بوده، خشک شده است، اما مره هنوز نفس می‌کشد و تعداد قابل توجهی از پرندگان مهاجر هر سال در مسیر پرواز خود برای زمستان‌گذرانی، استراحت و تجدید قوا و در مواردی لانه‌گزینی به این تالاب می‌آیند.
مدیرکل محیط زیست استان قم با اشاره به اینکه هر سال سرشماری از پرندگان مهاجر در تالاب مره صورت می‌گیرد، ادامه می‌دهد: در حال حاضر این تالاب ارزشمند از مسیر تاریخی مهاجرت پرندگان که قدمت آن بسیار طولانی است، پشتیبانی می‌کند.
بازگیر اضافه می‌کند: در این مسیر تاریخی، پرندگان از سیبری غربی به دریای خزر، سپس به فلات مرکزی ایران و پس از آن به دجله و فرات و از آنجا به نیل و سپس به اروپا، مهاجرت می‌کنند و دوباره به سیبری بازمی‌گردند.
ارزش تالاب مره کمتر از میانکاله نیست
وی با اشاره به اینکه حدود دو میلیون قطعه پرنده مهاجر در مسیر کوچ خود در تالاب‌های کشورمان استراحت می‌کنند، خاطرنشان می‌کند: امروز ارزش تالاب مره کمتر از تالاب میانکاله نیست، اما این تالاب مهم و زیبا در فلات مرکزی ایران در انزوا است، بسیاری آن را نمی‌شناسند و دست‌اندازی‌های خطرناک به حریم این تالاب مشکلات زیادی را در ورود آب به آن ایجاد کرده است.
مدیرکل محیط زیست استان قم با اشاره به نقش تالاب‌ها در محیط زیست، اظهار می‌کند: تالاب‌ها زیستگاه گونه‌های متعدد گیاهی و جانوری هستند و آب و هوای محیط اطراف خود را متعادل نگه می‌دارند، از طرفی می‌توانند یک ظرفیت خوب برای طبیعت‌گردی و پرنده‌نگری باشند.
بهترین مسیر دسترسی به تالاب مره
بهترین مسیر برای دسترسی به این دریاچه‌ها از طریق جاده خاکی است که از کاج به دیر گچین کشیده شده است و از میانه‌های آن می‌توان با طی کردن مسیری ۲۰ کیلومتری رو به شمال به کرانه‌های این دریاچه‌ها رسید.
هم‌جواری با کاروانسرای زیبا و تاریخی دیر گچین از ویژگی‌های برجسته تالاب مره است که می‌تواند این منطقه را به یکی از جاذبه‌های گردشگری استان قم تبدیل کند.
تالاب مره ثبت ملی شد
یکی از اخبار خوب مرتبط با حوزه محیط زیست در ماه‌های اخیر، ثبت ملی تالاب مره بود. در طول سال‌های گذشته احداث بندهایی روی این رودخانه، حیات تالاب مره را به خطر انداخته است و به‌طور قطع ثبت ملی این تالاب می‌تواند در حراست بهتر از آن نقش ایفا کند.
علیرضا ارجمندی، مدیرکل میراث فرهنگی استان قم درباره ثبت ملی تالاب مره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: بر اساس ابلاغ وزارت میراث فرهنگی به استاندار قم، تالاب مره واقع در بخش مرکزی و شمال شهر قم، پس از طی تشریفات قانونی به شماره ۱۲۰۰ در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت ملی رسیده است.
وی می‌افزاید: با این ابلاغ، رعایت حقوق مالکانه و تدوین ضوابط حفاظتی و تعیین حریم در این تالاب به عهده وزارت میراث فرهنگی خواهد بود و این وزارتخانه از هرگونه تخریب و دخل و تصرف در آن جلوگیری خواهد کرد.
با توجه به روند کاهشی بارش‌ها طی سال‌های اخیر بسیاری از تالاب‌های کشور در خطر انقراض قرار گرفته است و ثبت ملی آن‌ها راهی برای جلب توجه بیشتر به این سرمایه‌های طبیعی در خطر نابودی است.
نظر شما