به گزارش خبرگزاری ایمنا از فارس، کلان‌شهر شیراز در بخش مرکزی استان فارس و در ارتفاع ۱۴۸۶ متر از سطح دریا و در منطقه کوهستانی زاگرس قرار دارد و آب‌وهوای این شهر زیبا و توریستی معتدل، مطبوع و همیشه تمیز است.
امتداد کوه دراک در غرب، کوه و پارک ملی بمو در شمال و کوه زاگرس در شمال‌شرق شیراز موجب ایجاد طبیعت زیبا، آب‌وهوای تمیز و محیط زیست سالم شده است و وجود باغ‌های متعدد همچون باغ گل‌ها، باغ ارم، باغ دلگشا، باغ نارنجستان قوام، باغ جهان‌نما و باغ‌های قصرالدشت و چمران این کلان‌شهر موجب شده است تا اقلیم مناسب برای گسترش درختان به‌ویژه درخت نارنج باشد تا کوچه‌ها، خیابان‌ها و باغ‌های بزرگ در فصل بهار بوی عطر بهار نارنج به خود بگیرد و هوای شیراز را معطر کند.
سرانه فضای سبز و حفظ باغ‌های شیراز به تلطیف بودن هوای کلان‌شهر شیراز کمک کرده است، به‌گونه‌ای که این کلان‌شهر با یک میلیون و ۸۹۶ هزار و ۲۵۸ نفر جمعیت شهرنشین، شهری تمیز و بدون حتی یک روز آلودگی هوا در سطح کشور سرآمد است.
طبیعت و کوه‌های زیبا در اطراف شیراز و تنوع فضای سبز و وجود باغ‌های رنگارنگ و منحصربه‌فرد موجب شد تا شیراز با آب‌وهوا و محیط زیست سالم، در دی ۱۴۰۲ از سوی مجمع شهرداران آسیایی، این کلان‌شهر به‌عنوان پایتخت محیط زیست سال ۲۰۲۴ آسیا معرفی شود.
رؤیا لیلیون، مدیر دیپلماسی شهری مجمع شهرداران آسیایی درباره علت انتخاب کلان‌شهر شیراز به‌عنوان پایتخت محیط زیست آسیا می‌گوید: با توجه به طرح‌هایی که شهرداری شیراز در زمینه محیط زیست و مدیریت منابع آبی اجرا کرده است، شیراز عنوان پایتخت زیست‌محیطی آسیا را از آن خود کرد.
وی می‌افزاید: اقدامات شاخصی که شهرداری شیراز برای کسب این عنوان انجام داده است، آغاز مطالعات زیست‌محیطی با لحاظ اولویت‌ها و مسائل موجود بوده است.
مدیر مجمع شهرداران آسیایی تصریح می‌کند: استقرار نظام مدیریت سبز با هدف صرفه‌جویی در مصرف مواد و انرژی و اجرای پروژه‌های زیست‌محیطی همچون توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، خریداری و نصب دستگاه‌های سنجش بر حسب آلودگی هوا با هدف پایش شهر شیراز و پیگیری و انجام امورات مرتبط با قانون هوای پاک در اقدامات هماهنگی کشوری است.
لیلیون بیان می‌کند: افزایش استفاده از انرژی‌های فسیلی و انرژی‌های پاک به اصلاح الگوی مصرف در این شهر کمک کرده است و وضعیت زیست‌محیطی موجب رونق بیشتر گردشگری در این کلان‌شهر شده است.
وی اضافه می‌کند: انتخاب شهر شیراز به‌عنوان پایتخت محیط زیست شهرداری این کلان‌شهر را موظف کرده است، در سال ۲۰۲۴ اقدامات بیشتری برای پایداری زیست‌محیطی شهر انجام دهد تا جایی که برای دیگر شهرهای عضو مجمع به یک شهر الگو تبدیل شود.
لیلیون می‌گوید: در حال حاضر کلان‌شهر شیراز نیز در حالی که پنجمین شهر بزرگ و پرجمعیت کشور است، نسبت به سایر کلانشهرها روزهای کمتری را در آلودگی هوا سر می‌کند، اگر چه نسبت به سال‌های گذشته میزان آلودگی هوا بیشتر شده است، اما هنوز روزهای زیادی از سال عطر بهار نارنج در هوای این شهر به مشام می‌رسد.
معرفی شیراز به عنوان پایتخت محیط زیست آسیا، موجب اعتلای جایگاه این کلان‌شهر خواهد شد
عطا پورشیرزاد، مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس با اشاره به برگزیده شدن شیراز به‌عنوان پایتخت محیط زیست آسیا از سوی کارشناسان بین‌المللی می‌گوید: این موضوع فرصتی برای پاسداشت ارزش‌های محیط زیست در کلان‌شهر شیراز است و باید این فرصت را غنیمت شمرد و از داشته‌های محیط زیست شهر حفاظت کرد.
وی می‌افزاید: کسانی که شیراز را در این جایگاه شناخته‌اند، شاخص‌هایی مدنظر داشته‌اند، شاخص‌هایی که بارها ارزیابی و راست‌آزمایی شده است و این موضوع به یقین موجب اعتلای جایگاه شیراز خواهد شد و به ارزش‌های این شهر اضافه خواهد کرد، ما نیز باید در کنار همه تلاش‌ها بکوشیم تا این جایگاه شیراز به‌عنوان پایتخت محیط زیست آسیا حفظ شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس تصریح می‌کند: مدیریت پسماند در کلان‌شهر شیراز یکی از بهترین‌ها در سطح کشور است.
پورشیرزاد ادامه می‌دهد: کلان‌شهر شیراز یکی از بهترین سایت‌های بازیافت و پردازش پسماند را دارد، می‌توان گفت که این یک سایت پیشتاز در سراسر کشور است و مجموع این عوامل موجب شده است تا شهر شیراز عنوان پایتخت محیط زیستی قاره آسیا را کسب کند.
وی تصریح می‌کند: محیط زیست استان فارس پیگیری لازم را برای حفظ هوای پاک، پایش مداوم صنایع، محیط زیست سالم و سایر حوزه‌ها دنبال خواهد کرد و سخت‌گیری‌های زیست‌محیطی را در کنار نظارت‌ها خواهد داشت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس اضافه می‌کند: هوای کلان‌شهر شیراز از لحاظ شاخص کیفیت، قابل قبول است و این موضوع به جز مشارکت مردم، حوزه خدمات و مدیریت شهری در توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی، سرانه فضای سبز و وجود باغات شیراز که به تلطیف بودن هوای پاک کمک می‌کند، محقق نمی‌شود.
پورشیرزاد می‌گوید: برخلاف سایر کلانشهرها، شهر شیراز در سال گذشته ۹۶ درصد از روزهای سال‌جاری پاک و قابل قبول بوده است و تنها ۴ درصد روزهای آلوده داشته است و این موضوع یک شاخص ارزشمند در زیست‌پذیری شهر شیراز است.
وی ادامه می‌دهد: شهر شیراز با داشتن بیش از ۲۳ متر مکعب سرانه فضای سبز بسیار بالاتر از استاندارد کشوری قرار دارد و این به واسطه همکاری مجموعه‌هایی همچون شهرداری بوده است.
مدیرکل محیط زیست استان فارس درباره اقدامات انجام شده در حفظ و حراست از شاخصه‌های زیست‌پذیری شیراز تاکید می‌کند: واحدهای صنعتی درون شهری در شهر شیراز همچون کارخانه‌های سیمان، پشم شیشه و روغن نباتی یا از محدوده شهر شیراز خارج شدند یا در حال خارج شدن هستند، همچنین تمام کشتارگاه‌های شهر شیراز و حومه به سیستم تصفیه‌خانه و تمام بیمارستان‌های این کلان‌شهر به سیستم بی‌خطرسازی مجهز هستند، در راستای سیاست‌های مدیریت درست پسماند دو سایت ورمی‌کمپوست و بیوکمپوست در شهر شیراز راه‌اندازی شده است.
کلان‌شهر شیراز یکی از بهترین سایت‌های بازیافت و پردازش پسماند را دارد
امروزه مدیریت پسماندها یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست محیطی مدیران شهری است که باید با اتکا بر دانش متخصصان و الگو گرفتن از سازمان‌های پیشرو اقدامات موثرتری در این باره صورت پذیرد، در این راستا سازمان مدیریت پسماند شهرداری شیراز پروژه‌های بزرگ در حال احداث سلول‌های مهندسی بهداشتی برای دفع پسماند عادی، عفونی و لاگون ذخیره روان آب سایت تولید کمپوست فعالیت‌های زیست محیطی را اولویت قرار داده است.
روح‌الله خوشبخت معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری شیراز در تشریح خدمات سازمان و سایت‌های دفع زباله و پسماند در شهر شیراز می‌گوید: خطوط تفکیک صنعتی پسماند یکی از ضروریات کاهش دفن پسماند است که با ظرفیت روزانه ۶۰۰ تن از سال‌ها قبل به بهره‌برداری رسیده و برای احداث خط سوم نیز اقدامات لازم در حال انجام است.
وی می‌افزاید: با استفاده از دانش و نظرات اساتید اهل فن و تجربه و کارشناسان، سازمان سلول‌های مهندسی-بهداشتی در سایت دفع پسماند طراحی و احداث شده و در حال حاضر مورد استفاده است که در احداث سلول‌های مهندسی-بهداشتی دفن پسماند از لایه‌های مختلف همچون کوبیدن خاک رس و ژئو ممبرین و ژئو تکستایل برای جلوگیری از نشت شیرابه به درون زمین استفاده شده است.
معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری شیراز تصریح می‌کند: فعالیت‌های انجام شده در سایت دفع پسماند شیراز بسیار خوب و رو به پیشرفت و در راستای حفاظت از محیط زیست و حفظ هوای سالم شهر شیراز است.
تعداد روزهای آلوده سال ۱۴۰۲ در ۴ شهر بزرگ کشور
در حالی کلان‌شهر شیراز در سال گذشته ۹۲ درصد از روزهای سال را با هوای پاک پشت سر گذاشته است که دیگر کلان‌شهرهای بزرگ کشور تنها چند روز هوای پاک داشتند و آلودگی هوا تا اندازه‌ای بود که مدارس این کلانشهرها را به تعطیلی کشاند.
سیدمحمدمهدی میرزایی قمی مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در ششم فروردین سال‌جاری در یک کنفرانس خبری در تشریح کیفیت هوای تهران می‌گوید: تعداد روزهای آلوده سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱، به میزان ۵۱ روز برابر با ۱۴ درصد کاهش داشته است.
وی با اعلام اینکه هوای پایتخت در سال ۱۴۰۲ در مجموع ۱۰ روز پاک، ۲۳۶ روز قابل قبول، ۱۰۷ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۱۲ روز نیز ناسالم بود، می‌افزاید: این در حالی است که به ترتیب ماه‌های فروردین و اردیبهشت سال گذشته، مطلوب‌ترین کیفیت هوا و ماه‌های آذر با ۲۱ روز فراتر از حد مجاز، تیر با ۱۹ روز فراتر از حد مجاز و آبان با ۱۴ روز فراتر از حد مجاز، آلوده‌ترین ماه‌های سال ثبت شده است.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره اینکه در سال ۱۴۰۰ تعداد ۱۱۴ روز آلوده (معادل ۳۱ درصد روزهای سال) و در سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۷۰ روز آلوده (معادل ۴۷ درصد روزهای سال) ثبت شده است، اظهار می‌کند: این آمار برای سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۱۹ روز (۳۳ درصد روزهای سال) بوده است.
اصفهان نیز طی سال‌های اخیر به‌عنوان آلوده‌ترین کلان‌شهر کشور به شمار می‌رود که در پی خشکیدن رودخانه زاینده‌رود، تالاب بین‌المللی گاوخونی، کاهش بارندگی در دو دهه گذشته کانون‌های بحرانی گردوغبار آن افزایش پیدا کرده و این امر در کنار صنایع آلاینده و تردد میلیونی خودروها سبب شده است که شهر تاریخی اصفهان حتی در بهار و تابستان نیز بیشترین هوای آلوده را داشته باشد.
نگاهی به آمار کیفیت هوای اصفهان نشان می‌دهد که شمار روزهای آلوده این کلان‌شهر در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال ۱۴۰۱، ۴۴ روز کاهش و تعداد روزهای قابل قبول ۳۵ روز و روزهای پاک هشت روز افزایش پیدا کرده است.
کلان‌شهر اصفهان بر پایه آمار اداره کل حفاظت محیط زیست استان از ابتدای فروردین تا بیست‌وهشتم اسفند ۱۴۰۲، طی ۳۶۴ روز، ۱۷ روز هوای پاک، ۲۱۷ روز هوای قابل قبول (سالم)، ۹۸ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۳۲ روز هوای ناسالم برای عموم شهروندان (وضعیت قرمز) را تجربه کرد.
رضا اسماعیلی مسئول مرکز پایش آلاینده‌های زیست‌محیطی مشهد نیز در بیست‌ویکم فروردین سال‌جاری در یک کنفرانس خبری گفته بود: سهم مشهد از هوای پاک در سالی که گذشت، ۲۶ روز بوده است، مقایسه آمار کیفیت هوا در سال گذشته به نسبت سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که مشهد تا حدودی آلوده‌تر شده است، زیرا تعداد روزهای پاک کاهش و روزهای ناسالم افزایش پیدا کرده است.
به گزارش ایمنا، بنا بر اعلام سازمان محیط زیست، ۹۲ درصد از روزهای سال هوای شیراز پاک است و این آمار در مقایسه با آمار هوای پاک سایر کلان‌شهرهای کشور همچون تهران، اصفهان، مشهد و تبریز بسیار مشهود است، این تفاوت ناشی از اقداماتی است که در زمینه تغییرات اقلیمی، حوادث طبیعی و مدیریت منابع آبی شیراز انجام شده است و این اقدامات در انتخاب این کلان‌شهر به‌عنوان پایتخت محیط زیست آسیا مؤثر بوده است.
این موضوع بسیار حائز اهمیت است که به پاک بودن هوای شیراز در طول سال مغرور نشویم، این دستاورد گذشتگان بوده و لازم است برای نسل آینده برنامه‌ای دقیق و منسجم طراحی و اجرا شود، از سوی دیگر تلاش برای آینده باید بیش از گذشته باشد و بسیاری از هزینه‌های غیرضروری این روزها باید به سمت احیای محیط زیست و صیانت از منابع طبیعی به‌عنوان یک اقدام ماندگار برای آینده هدایت شود.
گزارش از زینب برزگر، خبرنگار ایمنا در استان فارس
نظر شما