به گزارش خبرگزاری ایمنا از کرمان، استان کرمان با دارا بودن بیش از ۲۱۴ هزار هکتار سطح زیرکشت بارور پسته یکی از قطب‌های تولید پسته در کشور و دنیاست و با دارا بودن سهم ۵۰ درصدی باغ پسته در کشور، بخش عمده‌ای از صادرات پسته کشور را به خود اختصاص داده است.
ورود سامانه بارشی و برودت هوا در فصل بهار و ماه فروردین و تغییرات دمایی ایجاد شده در ابتدای سال همواره موجب نگرانی کشاورزان کرمانی از خسارت به باغ‌های پسته شده و همین امر آن‌ها را ترغیب به انجام راهکاری جدید برای حفظ محصول و پیشگیری از خسارت کرده است.
یکی از روش‌های مقابله با سرمازدگی پسته استفاده از قوطی‌هایی با سوخت گازوئیل است که به آن‌ها بخاری باغی می‌گویند که روشی ساده، قابل اجرا، کم‌هزینه و اقتصادی برای کشاورزان است و می‌تواند در بالا بردن دمای باغ‌های پسته و جلوگیری از کاهش دما به زیر صفر درجه مؤثر باشد.
بخاری باغی، ابتکار کرمانی‌ها برای مقابله با سرمازدگی پسته در فصل بهار
محمدصالحی، رئیس انجمن پسته ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در کرمان با اشاره به اینکه روش بخاری باغی به ابتکار کشاورزان کرمانی مورد استفاده قرار گرفته است، می‌گوید: این اقدام معمولاً از هفتم یا هشتم فروردین تا اواخر این ماه که بیشترین تغییرات دمایی را شاهد هستیم، عملیاتی می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در ۴۰ سال گذشته فقط یک‌بار در اردیبهشت شاهد سرمازدگی باغ‌های پسته بوده‌ایم، ادامه می‌دهد: تجربه نشان داده است که بیشترین کاهش دما در استان کرمان در همین بازه زمانی است و در سایر ماه‌های فصل بهار شاهد تغییرات دمایی و نگرانی برای خسارت به محصول بر اثر سرمازدگی نیستیم.
رئیس انجمن پسته ایران در مورد شیوه اجرای این روش، توضیح می‌دهد: کشاورزان و باغداران هنگام دریافت گزارش هواشناسی و مشاهده کاهش دما تا ۱+ درجه سانتی‌گراد، اقدام به خرید قوطی‌های فلزی می‌کنند و در فاصله پنج تا شش متری در میان درختان روشن می‌کنند.
وی با بیان اینکه سوخت لازم برای این شعله‌ها گازوئیل است، می‌گوید: با هماهنگی صورت گرفته بین جهاد کشاورزی و شرکت نفت، میزان سوخت گازوئیل موردنیاز برای باغداران بسته به میزان سطح زیرکشت هر مالک به آن‌ها تخصیص داده می‌شود و در اختیارشان قرار می‌گیرد.
صالحی اضافه می‌کند: زمان روشن کردن آتش در باغ‌های پسته از نیمه‌های شب تا بامداد و نزدیک طلوع آفتاب است که موجب می‌شود دمای باغ که معمولاً پایین‌تر از دمای محل سکونت یا سطح شهر است به زیر صفر نرسد و از خسارت احتمالی به محصول در زمان برداشت جلوگیری کند.
وی با اشاره به اینکه در سایر شهرهای کشور که دارای باغ پسته هستند، این روش به دلیل تعادل دمایی در فصل بهار، اجرا نمی‌شود، می‌گوید: در شهرهای دیگر مثل خراسان و سمنان طی ۱۰ سال گذشته سرمازدگی نداشته‌ایم و دمای هوا به زیر صفر نرسیده است.
استفاده از روش بخاری باغی می‌تواند دو تا سه درجه محیط باغ را گرم کند
معین ملامحمدی، کشاورز و مدیرعامل شرکت کاوشگران آب نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در کرمان می‌گوید: پس از مرحله رشد خواب زمستانی، در مرحله گل‌دهی تنش‌های محیطی شامل کاهش دما، تگرگ و تغییرات اقلیمی می‌تواند به محصول خسارت وارد کند که گاهی در دمای ۴- یا ۲- و حتی ۱+ رخ می‌دهد.
وی اضافه می‌کند: برای سازگاری با تغییر اقلیم، در مرحله اول باید باغ پایش شود که چه زمانی قرار است این تنش وارد شود و زمان دقیق آن را پیش‌بینی کرد که در حال حاضر با ایستگاه‌های هوشمند در شرکت دانش‌بنیان کاوشگران آب در دانشگاه حضرت ولی‌عصر (عج)، زمان خسارت مشخص می‌شود.
این کشاورز رفسنجانی با بیان اینکه یکی از راه‌های مقابله با پدیده سرمازدگی هنگام کاهش دما، گرم کردن محیط باغ است، ادامه می‌دهد: ایجاد باد مصنوعی برای تغییر جریان هوا و آبیاری مزارع و باغ‌ها از دیگر روش‌هایی است که می‌تواند جلوی خسارت را بگیرد، اما با توجه به اینکه یک چاه حقابه دارد و بین کشاورزان مختلف تقسیم شده است، نمی‌شود هم‌زمان آب را به زمین‌های دیگر برد، از این‌رو روش آبیاری نمی‌تواند از سرمازدگی جلوگیری کند.
وی در تشریح روش بخاری باغی می‌گوید: استفاده از روش بخاری باغی می‌تواند دو تا سه درجه محیط باغ را گرم کند که این فرآیند شامل چیدن بخاری‌ها، پر کردن آن‌ها با سوخت گازوئیل و روشن کردن آتش در باغ است و برای آن باید افراد زیادی مشغول به‌کار شوند، به‌طور مثال برای زمین یک هکتاری باید ۱۰ نفر همکاری کنند.
مدیرعامل شرکت کاوشگران آب با بیان اینکه کشاورزان هنگام کاهش دما بیشترین میزان استرس را تحمل می‌کنند، ادامه می‌دهد: کشاورزان معمولاً از ساعت سه یا چهار بامداد که کاهش دما اتفاق می‌افتد، برای روشن کردن بخاری‌ها اقدام می‌کنند که معمولاً تا بعد از طلوع آفتاب ادامه دارد و پس از آن باید حتماً خاموش شود که اثر معکوس نداشته باشد.
مدیریت تغییر اقلیم با یکپارچگی در کشاورزی رخ می‌دهد
وی مدیریت باغ‌های کشاورزی با استفاده از سیستم‌های هوشمند را دارای اهمیت می‌داند و می‌گوید: کشاورز بر اساس سن باغ، بافت خاک و نوع رقم پسته و آخرین زمان آبیاری می‌تواند باغ‌های کشاورزی را مدیریت کند تا بداند در صورت سرمازدگی بخاری کدام باغ را روشن کند و به چه صورت اقدام کند تا دما متعادل شود.
ملامحمدی اضافه می‌کند: در تمام دنیا برای گرم نگه داشتن زمین، از روش بخاری باغی استفاده می‌شود که از قدیم هم رایج بوده است، روش‌های دیگری هم وجود دارد، اما بهترین راه‌حل همین است، حتی در باغات سیب در بعضی از نقاط کشور از این شیوه استفاده می‌شود و در کشورهای دیگر مثل آلمان هم که کاهش دما داشتند برای پیشگیری از خسارت، از روش بخاری باغی استفاده می‌کردند.
وی در ادامه به کشاورزان توصیه می‌کند: باید یکپارچگی در کشاورزی وجود داشته باشد تا تغییر اقلیم را بتوان مدیریت کرد، با توجه به اینکه کشاورزی خرده‌مالکی شده است، ممکن است یک کشاورز در باغ خود این روش را به کار گیرد، اما باغ‌های مجاور برای انجام آن اقدام نکنند که همین امر باعث می‌شود همه محصول خسارت ببیند.
مدیرعامل شرکت کاوشگران آب آگاهی کشاورزان و استفاده از فناوری‌های نوین را ضروری می‌خواند و می‌گوید: برای مقابله با تغییرات اقلیمی باید روش گرم کردن باغ به صورت یکپارچه رخ دهد تا بهره‌وری بالا رود و از سوخت به‌خوبی استفاده شود و با استفاده صحیح از این شیوه در زمان مناسب به محیط زیست هم کمک کرد.
به گزارش ایمنا، طبق اعلام مرکز تخمین محصول پسته ایران، سطح زیر کشت محصول پسته خشک در پوست در کشور ۴۶۱ هزار هکتار است که از میان سهم استان کرمان ۲۱۴ هزار هکتار است و کشاورزان کرمانی تلاش کرده‌اند تا با روش ابتکاری بخاری‌های باغی از وارد کردن خسارت به محصولات خود جلوگیری کنند و بهترین بهره‌وری از این کشت را نه تنها برای خود بلکه برای کل کشور داشته باشند.
گزارش از: بهناز شریفی خبرنگار ایمنا در کرمان
نظر شما