به گزارش خبرگزاری ایمنا از کردستان، ماه رمضان را افضل ماه‌ها می‌دانیم، چراکه بر اساس روایات، پاداش هر کار خیری در این ماه چندین برابر است و حتی نفس کشیدن روزه‌دار، تسبیح و خواب او هم عبادت شمرده می‌شود.
ماه رمضان که به همراه خود خیر و برکت و رحمت را می‌آورد، علاوه بر روزه واجبی که در این ماه بر ما فرض شده است، در هر گوشه‌ای از سرزمین پهناور ایران اسلامی دارای آداب و رسوم خاصی است.
اگرچه که به مرور زمان بعضی آئین‌ها و سنت‌هایی که در گذشته در استان کردستان مرسوم بوده از بین رفته است، اما هنوز آئین‌ها و رسوم اصلی پابرجا است و مردم این منطقه با آن‌ها ماه رمضان را گرامی می‌دارند.
طنین نوای «مرحبا، مرحبا» در مساجد کردستان
اولین نشانه فرا رسیدن ماه مبارک رمضان در استان کردستان، طنین‌انداز شدن نوای «مرحبا، مرحبا» از مساجد است که همزمان با رؤیت هلال ماه رمضان در اولین شب این ماه، از گلدسته‌های مساجد کردستان شنیده می‌شود.
«مرحبا» به معنی خیرمقدم گفتن به ماه مبارک رمضان است که شامل ابیات «مرحبا مرحبا یا شهرالرمضان، مرحبا مرحبا یا شهر الخیر و البرکت و الاحسان، مرحبا مرحبا یا شهر التسبیح و التلاوت القرآن» است.
نوای «مرحبا» هر شب، از شب اول ماه رمضان تا شب پانزدهم این ماه بعد از اقامه نماز عشا، همراه با قرائت ادعیه، اذکار و اشعاری مذهبی در مدح رسول گرامی اسلام حضرت محمد (ص) در مساجد کردستان طنین‌انداز می‌شود.
بیدار شدن برای پارشیو با نوای صلات
بیدار شدن برای سحری را در اصطلاح عامیانه کُردی «پارشیو» می‌گویند، یک ساعت قبل از اذان صبح از مساجد کردستان نوای «صلات» شنیده می‌شود و مردم استان برای خوردن سحری بیدار می‌شوند.
«صلات» نیز شامل ادعیه، اذکار و صلوات و درود بر پیامبر اکرم (ص) است و صرفاً برای اینکه اهالی خانه برای خوردن سحری و آدای نماز صبح بیدار شوند، به کار می‌رود.
اقامه نماز تراویح بعد از نماز عشاء
اقامه نماز «تراویح» از دیگر آداب زیبای ماه رمضان در کردستان است که بعد از نماز عشاء ادا می‌شود، به این صورت که روزه‌داران هر شب در مساجد جمع می‌شوند و به صورت جماعت به اقامه این نماز می‌پردازند.
نماز تراویح در مجموع بیشتر به صورت ۲۰ رکعت یا ۱۱ رکعتی اقامه و در انتهای آن نماز سنت «وتر» نیز به آن اضافه می‌شود.
اهل سنت اعتقاد دارند که نماز تراویح، سنت پیامبر اسلام (ص) بوده و اقامه آن مستحب است که می‌توان حتی به صورت فردی آن را خواند.
بعد از اقامه نماز تروایح، مراسم دعاخوانی، مولودی، پرسش و پاسخ مذهبی از امام جماعت مسجد نیز برگزار می‌شود.
بلند شدن نواع الوداع با گذر از نیمه رمضان
با گذر از نیمه اول ماه رمضان، از شب پانزدهم تا آخر این ماه، نوای «الوداع» جای «مرحبا» را می‌گیرد و این نوا از مساجد کردستان به گوش می‌رسد.
«الوداع» به معنی خداحافظی است، یعنی کم کم مردم باید خود را آماده خداحافظی از ماه میهمانی خدا کنند و بدانند که فرصت زیادی باقی نمانده است.
نواع الوداع نیز همچون مرحبا با قرائت ادعیه همراه است که بیش از همه بانگ «الوداع یا شهر رمضان» شنیده می‌شود.
احیای شب‌های قدر در مساجد
همزمان با فرا رسیدن شب‌های قدر، مردم استان کردستان نیز به احیای این شب‌ها در مساجد مشغول می‌شوند و به صورت ویژه در ۱۰ شب آخر ماه رمضان به اعتکاف می‌پردازند.
قرائت یک جز از قرآن کریم، قصیده بردیه، اذکار، ادعیه و مولودی‌خوانی از جمله آدابی است که کُردهای اهل سنت در شب‌های قدر به صورت دسته جمعی در مساجد به جای می‌آورند.
مردم استان کردستان لیالی قدر را بیشتر شب‌های فرد دهه آخر ماه رمضان، به ویژه شب بیست‌ویکم، بیست‌وسوم و بیست‌وهفتم می‌دانند و این شب‌ها بیشتر از سایر شب‌ها جمعیت زیادی به مسجد می‌روند و تا صبح به تلاوت قرآن، شب زنده‌داری و برگزاری مراسم‌های مذهبی می‌پردازند.
پخت نان «کولیره» و «برساق» در شب ۲۷ رمضان
«کولیره» یا «برساق» از نان‌های سنتی و محلی استان کردستان است که پخت آن توسط زنان این منطقه بیشتر در شب بیست‌وهفتم ماه مبارک رمضان انجام می‌شود.
بانوان کردستانی برای ادای نذر و نذورات خود و اطعام همسایگان و نیازمندان این نان‌ها را می‌پزند و همزمان با غروب شب بیست‌وهفتم ماه رمضان توزیع می‌کنند.
برپایی مراسم جزءخوانی قرآن کریم و ختم یک دور کامل قرآن در مساجد، پخش نذورات و پرداخت فطریه که در اصطلاح کُردها به آن «سرفطره» می‌گویند از دیگر آیین‌هایی است که مردم استان کردستان در ماه مبارک رمضان انجام می‌دهند.
شنیدن بانگ «الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر، لا اله الا الله، الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد» از مساجد کردستان نشانه آمدن عید فطر است که هم شب قبل از عید و هم ساعتی پیش از طلوع آفتاب در روز عید شنیده می‌شود، مردم راهی مساجد می‌شوند تا در آئین نماز عید سعید فطر شرکت کنند.
ختم ماه رمضان به روزه شه‌شلان
گرفتن روزه (شه‌شلان) را که معمولاً پس از عید فطر و طبق سنت، شش روز اول ماه شوال را روزه می‌گیرند، می‌توان خاتمه آئین‌های مرتبط با ماه رمضان در کردستان دانست، این روزه را برخی مردم این منطقه به این دلیل می‌گیرند که در روایات آمده که ثواب این شش روز روزه، همانند گرفتن یک ماه کامل است.
اما شاید جالب باشد بدانید از جمله رسومی که در گذشته در استان کردستان مرسوم بوده است و اکنون دیگر منسوخ شده، شلیک توپ به مناسبت آمدن ماه رمضان، بیدار کردن مردم برای سحری «پارشیو» با دف نوازی، مدیحه سرایی و نواختن «دو طبله» در کوچه‌ها بوده است.
ماه رمضان سراسر خیر و رحمت و برکت است، باید آن را غنیمت شمرد و بیشترین بهره را از این ماه بزرگ برد. پس غفلت نکنیم و بکوشیم تا ویژه شب‌های قدر را که ثوابش بیشتر از هزار ماه است از دست ندهیم.
نظر شما