به گزارش خبرگزاری ایمنا، المان شهری به مجموعه‌ای از عناصر و ویژگی‌های ساختاری گفته می‌شود که در سه دسته نمایشی، بیانی و عملکردی به خصوصیات فرهنگی و تاریخی شهرها تجسم می‌بخشد، همچنین المان‌ها و عناصر شهری شامل ساخت‌وسازه‌ها و زیرساخت‌ها از جمله ساختمان‌ها، خیابان‌ها، مترو و پل‌ها و المان‌های دکوراسیون شهری همچون مجسمه‌ها، میدان‌ها، یادبودها، پرچم‌ها، نمادها و موارد دیگر می‌شود.
المان‌های شهری سازه‌هایی تشکیل شده از منحنی‌ها، برش‌ها و صفحات در فرم‌ها و شکل‌های مختلف بوده است که به‌صورت یک حجم منظمی شکل می‌گیرد، همچنین این المان‌ها نمادی از صنعت، هنر، شخصیت و عمران و است که مفهومی خاص را به شهروندان نشان می‌دهد.
المان‌ها امروزه یکی از الزامات شهرهای در حال پیشرفت است، زیرا روز به روز بر جمعیت این شهرها افزوده می‌شود و خواه ناخواه این افزایش جمعیت موجب گسترده شدن شهرها و حومه آن‌ها خواهد شد، از این‌رو کاربرد درست و اصولی المان شهری به ایجاد جذابیت‌های بصری، یکپارچگی و هویت‌بخشی شهر کمک می‌کند، همچنین این المان‌ها می‌تواند به سمبلی برای شناخته شدن یک شهر یا منطقه‌ای خاص از یک شهر تبدیل شود.
زیباسازی سطح شهر با استفاده از ترکیب هنر و معماری، پیوند بافت قدیم و جدید شهر، ایجاد کشش و جذابیت برای حضور مسافران و توریست‌ها در شهر و برقراری ارتباط بهتر افراد با فضای شهری، ایجاد انگیزه و سرزندگی برای شهروندان، ایجاد جاذبه‌های دیداری و تنوع در فضای زندگی شهری، معرفی ویژگی‌های خاص یا رویدادهای ویژه هر منطقه و شناساندن افتخارات شهری و محلی از جمله مزایای المان‌های شهری است.
المان شهری دارای یک نظام هندسی و تعادلی پایدار و زیباست، به‌گونه‌ای که پس از خودنمایی در سطح شهر، افراد را طوری جذب می‌کند و ذهنشان را درگیر خود می‌سازد که تا مدت‌ها در آن منطقه از شهر به صورت سمبلیک باقی می‌ماند؛ چه بسا خود همین نماد پس از مدتی به یک اثر تاریخی و ماندگار تبدیل شود و آوازه آن در شهرهای دیگر بپیچد.
جهان‌شهر اصفهان نمادهای منحصربه‌فرد و زیبایی را در خود جای داده است و شهروندان به وجود این نمادها در اصفهان افتخار می‌کنند؛ چهارباغ عباسی، میدان نقش‌جهان، کاخ چهل‌ستون و پل‌های تاریخی همه نمادهایی هستند که به شهر اصفهان هویت و شخصیت می‌دهد.
بعضی از این المان‌های شهری پس از گذر زمان دچار آسیب و فرسودگی شده و در نهایت توسط شهرداری جمع‌آوری می‌شود، اما ناپدید شدن ناگهانی این المان از سطح شهر شهروندان را به‌فکر می‌برد که آیا دیگر قرار نیست این المان را در سطح شهر ببینیم؟ سرنوشت این المان‌های شهری چه می‌شود؟
نمادهای شهری به‌صورت مستمر استفاده می‌شود
احمد شریعتی، عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: در سازمان زیباسازی شهرداری این کلان‌شهر طرح‌ها و برنامه‌هایی بر اساس مناسبت‌ها و المان‌هایی در سطح شهر جانمایی می‌شود.
وی اضافه می‌کند: بسیاری از این المان‌ها قابلیت استفاده مجدد در مناسبت‌های مختلف را دارد.
عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید می‌کند: المان‌ها و نمادهایی که قابلیت استفاده مجدد ندارد، در اختیار سازمان زیباسازی قرار گرفته است و این سازمان می‌تواند آن‌ها را در اختیار شهرها و شهرستان‌های دیگر قرار دهد.
شریعتی می‌گوید: به‌صورت حساب شده و با کاربری خوب، از المان‌ها و نمادهای شهری به‌صورت مستمر استفاده می‌شود.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها با رویکرد استفاده مجدد از المان‌های شهری
محمدجواد شمس‌آرا، معاون طراحی و هنر شهر سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: المان‌های فضای شهری به دو شاخه کاملاً جداگانه و مستقل تقسیم می‌شود.
وی اضافه می‌کند: نخستین شاخه المان‌ها و نمادهای موقت است که در بازه زمانی مشخصی در فضاهای خاص شهری نصب می‌شود، همچنین المان‌های موقت هزینه زیادی را به‌همراه ندارد.
معاون طراحی و هنر شهر سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: بعضی از این المان‌ها با یک فرایندی به فرم دیگری تبدیل می‌شود و در مناسبت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، همچنین سال گذشته اقدامات مفیدی در راستای استفاده مجدد از المان‌ها و تغییر فرم آن‌ها صورت گرفته است.
شمس‌آرا می‌گوید: استفاده مجدد از المان‌ها موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود.
وی با بیان اینکه پرچم‌ها و ریسه‌هایی وجود دارد که مختص هر مناسبت در فضاهای شهری نصب می‌شود، ادامه می‌دهد: حدود ۲۰۰۰ پرچم سامورایی در سطح مناطق پانزده‌گانه شهر نصب شده است.
مرمت نمادها در ردیف بودجه سازمان زیباسازی قرار گرفته است
معاون طراحی و هنر شهر سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: این پرچم‌ها آماده‌سازی شده و نصب می‌شود، همچنین پس از نصب و پایان مناسبت، جمع‌آوری خواهد شد و سال بعد مجدد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شمس‌آرا می‌گوید: بعضی از پرچم‌های سطح شهر چند سال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی اضافه می‌کند: المان‌ها و نمادهای دائم و فاخر شاخه دوم است که به‌صورت دائم در سطح مناطق پانزده‌گانه نصب می‌شود، همچنین این المان‌ها هزینه بیشتری نسبت به المان‌های موقت دارد و جانمایی متفاوتی در سطح شهر دارد.
معاون طراحی و هنر شهر سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: مرمت نمادها در ردیف بودجه این سازمان قرار گرفته است، همچنین المان‌های آسیب‌دیده در این فرایند مجدد ترمیم می‌شود.
بی‌توجهی به بازیافت بنرهای تبلیغاتی
سیدمهدی سجادزاده، رئیس اداره توسعه فرهنگ شهروندی شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: این اداره از ۱۵ سال پیش مجموعه گالری شهری خود را با هدف فرهنگ‌سازی در زمینه‌های مختلف تأسیس کرد.
وی اضافه می‌کند: پشت تابلوهای راهنمایی و رانندگی یک فضای نازیبا وجود دارد که این فضا با نصب بنر پوشانده می‌شود، همچنین این فضاها مختص اقدامات فرهنگ‌سازی بوده و این اقدام میان کلان‌شهرهای کشور بسیار کم‌سابقه است.
رئیس اداره توسعه فرهنگ شهروندی شهرداری اصفهان با بیان اینکه در حال حاضر با ۲۳۰ تابلو برای فرهنگ‌سازی در سطح شهر اقدام می‌کنیم، تاکید می‌کند: نصب تابلوهای راهنمایی رانندگی برای شهرداری بسیار پرهزینه بوده است، از این‌رو با نصب بنر پشت این تابلوها از تمام فضا استفاده می‌شود.
سجادزاده با بیان اینکه در حال حاضر تبلیغات این اداره تنها سازه در متروی این کلان‌شهر است، می‌گوید: این تبلیغات از سه سال پیش به‌صورت مستمر در متروی این کلان‌شهر نمایان می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: حدود ۱۸ ماه است که با مشارکت سازمان پایانه‌های مسافربری، فضاهایی به‌صورت موقت در اختیار این اداره برای نصب بنر و فرهنگ‌سازی قرار گرفته است.
رئیس اداره توسعه فرهنگ شهروندی شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: دوره اکران این تبلیغات در پایانه‌ها و مترو حدود یک ماه بوده و در سطح شهر حدود ۱۵ روز است.
ایده‌کاپی با عنوان استفاده بهینه از بنر مطرح شده است
سجادزاده می‌گوید: با پیشرفت اپلیکیشن‌های مسیریاب استفاده از تابلوهای راهنمایی و رانندگی سطح شهر کاهش پیدا می‌کند، همچنین شهروندان نیز استقبال خوبی از این اپلیکیشن‌ها دارند، از این‌رو سازه‌های تبلیغاتی سطح شهر کاهش پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه موضوعات محیط زیست یکی از مباحث این اداره است، اضافه می‌کند: گالری اتوبوس تندرو نیز از سال آینده آغاز می‌شود.
رئیس اداره توسعه فرهنگ شهروندی شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: در حال حاضر با همکاری اداره خلاقیت و نوآوری معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری این کلان‌شهر ایده‌کاپی با عنوان استفاده بهینه از بنر مطرح شده و طرح‌هایی ارائه شده است.
سجادزاده با بیان اینکه می‌توان از این بنرها در اماکن مختلف شهر استفاده کرد، می‌گوید: امیدواریم این بنرها مجدد در چرخه استفاده قرار گیرد و صدمه‌ای به شهر وارد نکند، همچنین می‌توانیم از فیزیک این بنرها برای فرهنگ‌سازی در مدارس یا شهرهای دیگر استفاده کنیم.
وی ادامه می‌هد: در حال حاضر در این کلان‌شهر اقدامی با عنوان بازیافت بنر وجود ندارد، از این‌رو راهکارهایی در رابطه با این موضوع باید مد نظر قرار گیرد.
به گزارش ایمنا، حفظ و بازسازی المان‌های شهری، به‌ویژه آن‌هایی که دارای ارزش تاریخی، فرهنگی و هویتی است، امری ضروری و حیاتی است و این اقدامات نه‌تنها به حفظ زیبایی و شخصیت شهرها کمک می‌کند، بلکه موجب ارتقای ارزش گردشگری و جذابیت شهرها نیز می‌شود، از این‌رو می‌طلبد که مسئولان شهری، برنامه‌های مناسبی را برای حفظ و بازسازی المان‌های شهری تدوین و اجرا کنند تا زیبایی و ارزش این عناصر برای نسل‌های آینده حفظ شود.
گزارش از: سروش زارع
نظر شما