به گزارش خبرگزاری ایمنا، احمد خلیلی در چهل‌وسومین نشست از سلسله نشست‌های بازآفرینی شهری با موضوع «واکاوی فرآیند بازآفرینی روستایی در تجارب موفق جهانی و ارائه آموزه‌هایی برای ایران» که به همت محمدعلی ایزدخواستی، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان، به‌عنوان رئیس دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور برگزار شد، اظهار کرد: بازآفرینی شهری و بازآفرینی روستایی دو موضوع به هم پیوسته و مرتبط است، زیرا مباحث بازآفرینی شهری بیشتر به سبب بازآفرینی روستاهایی است که در حریم شهرها قرار دارد.
وی افزود: در سال‌های اخیر پدیده نوظهور اسکان غیر رسمی در روستاهای واقع در حریم شهرها معضلاتی را ایجاد کرده است که علاوه‌بر شهرداری‌ها، فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها، استانداری‌ها و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نیز با آن دست و پنجه نرم می‌کند، همچنین در حال حاضر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی طرح بازآفرینی روستایی را آغاز کرده است.
استاد دانشگاه علم و صنعت ایران تاکید کرد: واژه بازآفرینی شهری را در ادبیات فارسی مترادف لغات نوسازی، بهسازی، معاصرسازی و تمام رویکردهای احیای شهری در یک چارچوب به نام بازآفرینی می‌شناسیم.
خلیلی با اشاره به کاهش ۷۰ درصدی جمعیت روستاهای کشور گفت: حدود ۱۰۳ روستای کشور دارای بافت تاریخی ویژه‌ای است که به بهسازی و نوسازی نیاز دارد، همچنین ۱۱ روستای ویژه کشور در غرب ایران واقع شده است که به لحاظ خدماتی وضعیت مناسبی ندارد.
وی با اشاره به تبدیل ۷۲۰ روستای ارزشمند کشور به شهر ادامه داد: در حال حاضر حدود ۷۲۰ روستای ارزشمند در حریم شهرها به شهر تبدیل شده، همچنین فضاهای شهری در حدود ۴۶ درصد از روستاهای کشور کاهش پیدا کرده است.
استاد دانشگاه علم و صنعت ایران خاطرنشان کرد: الگوگیری از تجارب جهانی با توجه به شرایط ایران باید در دستور کار قرار گیرد تا به چارچوب صحیحی از این موضوع برای روستاهای ایران دست پیدا کنیم.
خلیلی گفت: در واقع بازآفرینی روستایی با ظرفیت‌هایی مبنایی اندازه‌گیری و استخراج می‌شود تا در نهایت به ظرفیت‌های پایداری برسد.
وی افزود: در بافت‌های شهری با شاخص‌های ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری مواجه بوده و در واقع با یک معضل روبه‌رو هستیم، در این راستا تدوین فرایند و سند بازآفرینی روستایی بر اساس شرایط موجود در دستور کار قرار گرفت و آن سند را به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان ارائه و از کنشگران روستایی دعوت کردیم تا موضوعات را بررسی کنند تا بر اساس آن به شرح خدمات روستایی در سکونتگاه‌ها دست پیدا کنیم.
اجرای تجارب جهانی کشورهای توسعه یافته، مرحله اول بازآفرینی بافت روستایی
استاد دانشگاه علم و صنعت ایران با بیان اینکه اجرای تجارب جهانی کشورهای توسعه یافته، مرحله اول برای بازآفرینی بافت روستایی است، تاکید کرد: استخراج شاخص‌ها و شناسایی بافت‌های فرسوده، هدف اول و موضوع مهمی است که در جهان برای بازآفرینی وجود دارد.
خلیلی با بیان اینکه لزوم دست یافتن به یک میز مشترک بازآفرینی روستایی در ایران مد نظر است تا به یک الگوی حکمروایی واحد دست پیدا کنیم، گفت: در کنار تجاربی که به مفهوم عام در توسعه روستایی وجود دارد، بعضی کشورها به صورت خاص، بازآفرینی روستایی را در دستور کار قرار داده است.
وی ادامه داد: در ایران به موضوع توسعه روستایی به اقتصاد روستا توجهی نشده است، از این‌رو باید توجه شود که چگونه می‌توانیم اقتصاد و معیشت روستا را بازآفرینی کرده و در آن اشتغال‌زایی کنیم.
استاد دانشگاه علم و صنعت ایران تصریح کرد: روستاهایی در ایران وجود دارد که در حوزه اقتصاد، گردشگری و تنوع اشتغال، برند بوده، اما باز هم نرخ مهاجرت در آن‌ها بالا است.
خلیلی گفت: در جهان ۲۴ معیار و ۵۰ شاخص برای بازآفرینی روستایی مد نظر قرار می‌گیرد که به الماس شاخص‌ها یا لوزی شاخص‌ها ملقب شده و در یک قالب کلی پنج شاخص زیست‌محیطی، کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی است که می‌توانیم در قابل ۲۴ معیار دسترسی به روستا، منابع طبیعی روستا، تولید و اشتغال روستایی، محصولات تولیدی، کیفیت ابنیه و بافت ارزشمند روستا به آن بپردازیم.
تأسیس کمیته بازآفرینی روستایی یکی از پیشنهادها بود
وی با اشاره به لزوم تأسیس کمیته بازآفرینی روستایی افزود: تأسیس کمیته بازآفرینی روستایی یکی از پیشنهادهای ما بود، همچنین این کمیته در تمام کشورهای جهان وجود دارد، اما در ایران موجود نیست.
استاد دانشگاه علم و صنعت ایران تاکید کرد: دبیر این کمیته می‌تواند بنیاد مسکن یا دهداری‌ها باشد و فرمانداری‌ها و بخشداری نیز در آن وظایفی دارند تا چارچوب حکمروایی توسعه روستایی شکل بگیرد و بازآفرینی در روستاها بر اساس آن اجرایی شود.
خلیلی با بیان اینکه در مدل‌های جهانی به این موضوع دست یافتیم که بازآفرینی تنها مختص بازآفرینی کالبدی نیست، گفت: طی بررسی‌های به‌عمل آمده این نتایج به دست آمد که ابتدا روستا باید دارای سبک ویژه معماری و تاریخی خاص باشد تا کاندیدای بازآفرینی شود.
وی ادامه داد: شاخص اقتصادی در روستاها نباید شبیه یکدیگر باشد و در شاخص‌های محیطی نیز آب و منابع آبی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
استاد دانشگاه علم و صنعت ایران با بیان اینکه نسبت زمین‌ها و مزارع متروکه و بدون استفاده به کل زمین‌ها، یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در روستا است، خاطرنشان کرد: وجود تولید منحصربه‌فرد یا محصول خاص در روستا نسبت به مزارع و کارگاه‌های تولیدی، مساحت اراضی و میزان تولیدات در روستا حائز اهمیت است.
خلیلی گفت: میزان آسیب‌پذیری روستا در مقابل رانش زمین و آب برای کشاورزی و آب شرب در روستا از اهمیت خاصی برخوردار است، همچنین برای هوشمندسازی روستایی و جلوگیری از تنش‌های آبی و مشکلات نوظهور باید اصلاح شرح خدمات طرح‌های هادی و تدوین خدمات جدید در دستور کار قرار گیرد و طرح هادی گردشگری روستایی با رویکردی جدید با عنوان بازآفرینی روستایی انجام شود.
وی افزود: افتتاح دفتر بازآفرینی روستایی و شناسایی روستاهایی که قابلیت بازآفرینی دارد یکی از مسائل مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد.
استاد دانشگاه علم و صنعت ایران تاکید کرد: در حال حاضر به‌دلیل شرایط موجود پارک‌های علم و فناوری و شهرک‌های خاص و زنجیره‌هایی غذایی در معرض خطر است، اما این مجموعه‌ها در روستاها می‌تواند تقویت شود.
خلیلی گفت: افزایش تولیدات روستایی، مدیریت آب و خاک و مدیریت ریسک باید مد نظر قرار گیرد، همچنین باید یک رویکرد روستانگر داشته باشیم، زیرا اجرای بازآفرینی با رویکرد شهری برای روستا پاسخگو نیست.
به گزارش ایمنا، سلسله نشست‌های تخصصی بازآفرینی شهری هر هفته توسط «دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور» برای مسئولان و تصمیم‌گیران حوزه بازآفرینی شهری شاغل در فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها و استانداری‌های چهار استان اصفهان، فارس، قم و یزد برگزار می‌شود.
نظر شما