به گزارش خبرگزاری ایمنا، در تازه‌ترین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به «پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در دی ماه سال ۱۴۰۲، بخش صنعت و معدن» پرداخته شده است.
بر اساس این گزارش، شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی با استفاده از داده‌های ماهیانه شرکت‌های صنعتی بورسی پذیرفته شده در بورس محاسبه می‌شود. در تهیه این شاخص‌ها از اطلاعات ماهیانه ۳۱۹ شرکت بورسی استفاده می‌شود و در کنار اندازه‌گیری تغییرات میزان تولید، فروش و قیمت در بخش صنعت، با انعکاس برآوردی از تغییرات ماهیانه ارزش افزوده ایجاد شده در صنایع مختلف و کل اقتصاد در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.
شاخص فصلی تولید صنعت بانک مرکزی و مرکز آمار ایران و همچنین شاخص قیمت فصلی مرکز آمار و شاخص قیمت ماهیانه بانک مرکزی منتشر می‌شود، اما الزامی به انتشار شاخص فروش صنعت ندارند همچنین این آمار چندین ضعف اساسی دارد که مهمترین آن وقفه سه ماهه در انتشار داده‌ها و گاهی متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهیانه است.
در حالی که شاخص‌های ماهیانه تولید، فروش و قیمت استخراج شده از اطلاعات عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌توانند با دقت مناسب و به صورت به‌هنگام تحولات بخش صنعت و معدن کشور را توضیح دهند و تطبیق دادن این شاخص با شاخص فصلی تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، نشان می‌دهد این شاخص می‌تواند در وقفه انتشار شاخص‌های رسمی، جایگزین مناسبی برای آن باشد.
کاهش تولید و فروش شرکت‌های بورسی
در دی سال ۱۴۰۲ شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۹/۱ درصدی و شاخص فروش کاهش ۷/۱ درصدی یافت همچنین نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش افزایش ۵ /۴ و ۱ درصدی داشته‌اند.
در سه ماهه منتهی به دی سال ۱۴۰۲ رشد میانگین متحرک سه ماهه شاخص تولید کاهش ۳/۵ درصدی و شاخص فروش آن کاهش ۵/۶ درصدی را نشان می‌دهند.
سیمان و تجهیزات برقی رکوردار افزایش و کاهش تولید
در دی ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی، ۹ رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و ۶ رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید داشته است. رشته فعالیت‌های «سیمان»، «کاشی و سرامیک «و «سایر کانی غیرفلزی» بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «محصولات فلزی به جز ماشین آلات و تجهیزات» و «خودرو و قطعات» بیشترین کاهش در شاخص تولید داشته‌اند.
همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی، ۷ رشته فعالیت افزایش در شاخص فروش و ۸ رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند. رشته فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «سیمان» و «فلزات پایه» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته فعالیت‌های «محصولات فلزی به جز ماشین‌آلات و تجهیزات»، «چوب و کاغذ» و «کک و پالایش» بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کرده‌اند.
با توجه به ضریب اهمیت بالای فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «شیمیایی (به جز دارو)» و «فلزات پایه» در محاسبه شاخص همچنین رشته فعالیت‌های «غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر» و «دارو» به دلیل اثرپذیری از حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی در واردات نهاده‌های آنها، این رشته‌ها در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در دی ۱۴۰۲ شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۶/۴ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۸ /۴ درصدی یافته و همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۵/۸ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۱ /۳ درصدی داشته است، نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش زیربخش «خودرو سواری» رشد منفی داشته‌اند همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش زیربخش «خودرو سواری» و «قطعات» و شاخص فروش زیربخش «خودرو سنگین» کاهش یافته است.
افزایش تولید و کاهش فروش فعالیت شیمیایی
در دی ۱۴۰۲ شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی به جز دارو، بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱/۶ درصدی افزایش و نسبت به ماه قبل ۹ /۲۹ درصدی افزایش یافته است همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۹/۸ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۵/۲۷ درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل شاخص فروش تمام زیربخش‌ها و شاخص تولید زیربخشهای «خوراک پالایشگاه‌ها» و «پلاستیک و لاستیک مصنوعی» افزایش یافته اما کاهش شاخص فروش زیر بخش «خوراک پالایشگاه‌ها» منجر به کاهش شاخص فروش رشته فعالیت شیمیایی به جز دارو شده است.
شاخص تولید رشته فعالیت فلزات پایه بر مبنای شرکت‌های بورسی در دی ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۵ /۸ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۷ /۱ درصدی داشته است در مقابل شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۹ /۳ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۴ /۰ درصدی نشان می‌دهد.
کاهش تولید و فروش لبنیات و روغن‌ها
شاخص تولید رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر بر مبنای شرکت‌های بورسی نیز در دی ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۸ /۵ درصدی و نسبت به ماه قبل ۱ درصد کاهش یافته همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۱ /۴ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۷ /۳ درصدی داشته است.
شاخص فروش تمام زیربخش‌ها و شاخص تولید زیربخشهای «لبنیات» و «سایر» نسبت به ماه قبل کاهش یافته همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید زیربخشهای اصلی و شاخص فروش زیربخشهای «روغنی‌ها» و «کیک و بیسکویت» کاهش یافته است.
شاخص تولید رشته فعالیت دارو بر مبنای شرکت‌های بورسی در دی ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۶/۸ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۲/۱ درصدی نشان می‌دهد همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۳/۱ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۹/۶ درصدی داشته، شاخص فروش تمام زیربخش‌ها نیز نسبت به ماه قبل کاهش یافته و تنها شاخص تولید «قرص و کپسول» و «سایر» افزایش یافته است.
بالاترین نرخ رشد ماهیانه در محصولات فلزی و خودرو
نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی نیز ۴/۲ درصد افزایش یافته و رشد نقطه به نقطه با افزایش ۳/۳ واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به ۶/ ۲۶ رسیده است. میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در دیماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل تغییری نداشته و ۷/۲۲ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
بررسی شاخص قیمت رشته فعالیت‌های بورسی نشان می‌دهد در دیماه سال ۱۴۰۲ رشته فعالیت‌های» محصولات فلزی به جز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «خودرو و قطعات» بالاترین نرخ رشد ماهیانه و رشته فعالیت‌های «معدن»، «خودرو و قطعات»، «محصولات فلزی به جز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «لاستیک و پلاستیک» بالاترین نرخ رشد نقطه به نقطه را ثبت کرده‌اند.
رشته فعالیت دارو در دی ماه، نرخ رشد ماهیانه منفی ۲ درصدی نشان می‌دهد، رشد نقطه به نقطه رشته فعالیت دارو نسبت به ماه پیش کاهش یافته و به ۸/ ۱۴ درصد رسیده و میانگین سالیانه قیمت نیز ۴۲ درصد افزایش یافته است.
تخلیه شوک ارز ترجیحی در قیمت مواد غذایی و آشامیدنی
یکی از رشته‌های دیگری که در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۱ مشمول حذف ارز ترجیحی شد، فعالیت غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر بود. بررسی روند قیمت در این رشته فعالیت بعد از گذشت چند ماه از اعمال این سیاست نشان می‌دهد با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر، رشد ماهیانه شاخص قیمت این رشته فعالیت در اردیبهشت و خردادماه سال ۱۴۰۱ به حدود ۴۵ و ۵۰ درصد رسید، اما در ماه‌های بعد و پس از تخلیه اثر این شوک به شدت کاهش یافت، همچنین پس از افزایش در ماه‌های اخیر، در دی رشد ماهیانه مثبت ۴/۰ درصدی داشت و رشد نقطه به نقطه شاخص قیمت در این رشته فعالیت به ۹/ ۱۱ درصد رسید. میانگین سالیانه قیمت در این رشته فعالیت نیز از فروردین نزولی بوده و به ۲۸ درصد رسیده است.
رشد ۵/۱۲ درصدی تولید شرکت‌های معدنی
شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی در دی ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۷/۴۱ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۵/۱۲ درصدی روبه‌رو شده و شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۵/۴۲ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۵ /۸ درصدی را ثبت کرده و نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش زیربخشهای «کنسانتره» و «گندله «افزایش یافته است.
رشد ۵/۴ درصدی تولید شرکت‌های صنعتی بورس
برآورد این گزارش نشان می‌دهد، در دی ۱۴۰۲ شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۹/۱ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۵/۴ درصدی را ثبت کرده است. شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل نیز با کاهش ۷/۱ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۱ درصدی روبه‌رو شده است. شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶/۲۶ درصد افزایش و نسبت به ماه قبل ۴/۲ درصد افزایش یافته است.
نظر شما