به گزارش خبرگزاری ایمنا، صحیفه سجادیه، دُر گرانبها و یادگار ارزشمندی از سوی کسی است که عبادات خالصانه و سجدههای بسیارش باعث شد او را «زینالعابدین» و «سجاد» بخوانند؛ امام بزرگواری که روزهای سخت و جانسوز کربلا از گریههای حضرت علیاصغر (ع)، بهانه پدر گرفتن رقیه (س)، دلسوزی و شجاعت حضرت زینب (س) تا دلاوریهای عموی رشیدش حضرت ابوالفضل (ع) را با چشم خود دید، در حالی که رنج بیماری را هم به دوش میکشید.
هیچکدام از این رنجها و سختیها مانع مبارزه نبود و البته که مبارزه با دشمن، همیشه با سلاح و شمشیر نیست، مانند حضرت سجاد (ع) که با نوشتن صحیفه سجادیه هم مرهمی بر زخم دلسوختگان شد و هم مسیر شناخت اسلام ناب و تبیین شبهههای دشمن را روشن کرد؛ صحیفه سجادیه کتابی دربرگیرنده دعاهایی است که امام سجاد (ع) به امام باقر (ع) و زید بن علی املا کرده بودند؛ این کتاب پس از قرآن و نهجالبلاغه، از مهمترین کتب شیعیان بهشمار میآید و به نامهایی مانند «خواهر قرآن» و «اِنجیل اهلبیت» شناخته میشود.
در هر حال حاضر این میراث ارزشمند، شامل ۵۴ دعا است؛ صحیفه سجادیه به منزله یک دایرةالمعارف علوم بشری است و آنچه انسان برای سعادت خود به آن نیاز دارد در آن یافت میشود که اصول اعتقادات، احکام، فروعات دین و معارف توحیدی و عرفانی، اخلاقیات و مسائل اجتماعی و سیاسی از آن جمله هستند؛ اگر چه دعاهای موجود در صحیفه به صورت راز و نیاز و نیایش مطرح شده ولی درون آنها شعلههای سوزان آتش گداخته از سیاست و تدبیر است، حکمتهایی که اهل نظر را به فکر وامیدارد و جرعههای عشق معنوی را در کام بینوایان نیازمند معنویت فرو میبرد و عشاق را به سوی وادی عشق سوزنده میکشاند.
در واقع امام سجاد (ع) به این موضوع آگاه است که با مردمی بدون بصیرت و دانش اسلامی، نمیتوان تحولهای بزرگی رقم زد، پس با توجه به این نیاز، بخش زیادی از وقت امام سجاد (ع) صرف تعلیم، تهذیب و آموزش و پرورش و ساختن زمینههای فکری و فرهنگی میشود؛ این تعالیم، هر چند در قالب دعا و در محتوا و شکل راز و نیاز بوده باشد، چون ضمن بررسی دعاها مشاهده میکنیم که این ادعیه نمیتوانند دعای محض و تنها نیایش عادی طبق معیارهای معمولی عرف بوده باشند، بلکه در ضمن دعاها یک سلسله مسائل علمی و حساسترین مسائل حقوقی و روانی و تربیتی را بازگو میکند که بیانگر محتوای غنی و معارف والای این کتاب ارزشمند است.
مسئله امامت یکی از مباحث مهم سیاسی و دینی مطرح شده در صحیفه است؛ افشاگری علیه غاصبان خلافت، ترویج آرمان حاکمیت ائمه، تأکید بر پاسداری از حریم دین، حمایت از مظلوم و مقابله با ظالم از دیگر مسائلی است که در این کتاب مطرح شده است.
در تاکید بر مقام این کتاب، بد نیست قسمتی از سخنان رهبر انقلاب را در این باره مرور کنیم: «این دعاهای صحیفه سجّادیّه بحر موّاج معارف اسلامی است. شما این دعای اول صحیفهی سجادیّه را که در [باره] توحید است نگاه کنید، دعای دوم را که درباره پیغمبر است نگاه کنید، دعای سوم را که درباره مؤمنین است نگاه کنید، ببینید اصلاً چه هست؛ دعای پنجم صحیفه سجادیّه: «اللَّهُمَّ أَغْنِنی عَنْ هِبَةِ الْوَهَّابِینَ بِهِبَتِک، وَ اکفِنی وَحْشَةَ الْقَاطِعِینَ بِصِلَتِک» اینها حرفهای خیلی مهمی است؛ قطع قاطعین شما را وحشتزده نکند وقتی به خدا متّصلید. اینکه میگوید «وَ اکفِنی» این در واقع دارد درس میدهد به ما؛ فقط خواستن از خدا نیست، خواستن از خدا هم هست اما فقط آن نیست. دارد به ما میگوید شما اکتفا کن به صله با پروردگار. بگذار همه دنیا [ارتباطشان را] قطع کنند، به قول خودشان [تو را] منزوی کنند. به درک! انزوای آنها چه ضرری به ما میزند؟ حالا از انزوا خارج شدیم، چه خیری بردیم؟ حالا مثلاً از انزوا خارج شدیم، کجاست [آن منفعت]؟ چه فایدهای را از خروج از انزوا [بردیم]؟ اینها ببینید معارف اسلامی است. «أَغْنِنی عَنْ هِبَةِ الْوَهَّابِینَ بِهِبَتِک» هبه تو مهم است، بخشش تو مهم است، هبه وهابین چه اهمیت دارد که به ما هبه کنند و بخشش کنند و کمک کنند؟ غرض [اینکه] اینها یک دنیایی است .۱۳۹۵/۱۲/۰۵»
تأثیرگذاری صحیفه سجادیه، محدود به مرزهای شیعیان نیست، برای مثال، پروفسور آنه ماری شیمل، محقق آلمانی پس از آشنایی با این کتاب نورانی میگوید: «من خودم همواره دعاها، احادیث و اخبار اسلامی را از اصل عربی آن میخوانم. بخش کوچکی از کتاب مبارک صحیفه سجادیه را به آلمانی ترجمه و منتشر کردهام.» این نویسنده به تأثیر شگرف ترجمه این کتاب بر یک خانم کاتولیک متعصب اشاره میکند و مینویسد: «این خانم کاتولیک وقتی فهمید من دعاهای اسلامی را ترجمه میکنم، دلگیر شد که مگر در مسیحیت و در مکتب مقدس خودمان کمبودی داریم که تو به ادعیه اسلامی روی آوردی؟! وقتی کتابم چاپ شد، یک نسخه برای او فرستادم. یک ماه بعد تلفن زد و گفت: صمیمانه از هدیه این کتاب متشکرم، زیرا هر روز به جای دعا آن را میخوانم.»
لازم به ذکر است صحیفه سجادیه به زبانهای مختلفی مانند فارسی، انگلیسی، فرانسوی، اندونزیایی، ترکی، اردو، اسپانیولی، بوسنیایی، آلبانیایی و تامیلی ترجمه شده است.
نظر شما