به گزارش خبرنگار ایمنا، شاخص کیفی هوا عددی است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده‌ها و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد؛ با وجود این بعضی روزها به رغم غبارآلود بودن هوای شهر، کیفیت هوا سالم اعلام می‌شود یا در روزهایی که هوا برای گروه‌های حساس ناسالم است شاخص‌های کیفی بعضی ایستگاه‌های پایش شرایط بسیار ناسالم را نشان می‌دهد که طبق اعلام مسئولان، آمار کیفی سنجش روزهای سالم و ناسالم هوای کلان‌شهر اصفهان بر اساس میانگین شاخص کیفی هوا ( Air Quality Index ) مشخص می‌شود که معیاری برای اندازه‌گیری غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا از جمله منواکسید کربن، دی‌اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن‌دار، ازن و ذرات معلق کوچک‌تر از ۱۰ و ۲.۵ میکرون است که این ذرات به دلیل عمق نفوذپذیری بالا می‌تواند مشکلات بهداشتی و سلامتی بسیاری را ایجاد کند.
با وجود این بعضی از روزها به رغم غبارآلود بودن، شرایط کیفی هوا بر اساس میانگین شاخص‌ها سالم اعلام می‌شود، در حالی که شهروندان غبار سیاه آلودگی را با چشم می‌بینند و آلاینده‌ها را نفس می‌کشند، این در حالی است که گاهی نیز بر اساس همین شاخص‌ها هوا در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس گزارش شده، اما شاخص کیفی برخی ایستگاه‌های پایش وضعیتی بسیار ناسالم را نشان می‌دهد، از سوی دیگر آمار و ارقام میانگین شاخص‌های کیفی هوا در ایستگاه‌های مربوط به شهرداری و محیط‌زیست نیز گاهی تفاوت بسیاری دارد.
بر این اساس، کلان‌شهر اصفهان بر پایه آمار اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان طی مدت ۳۰۶ روز، از ابتدای فروردین تا سی‌ام دی سال جاری، تعداد ۱۲ روز هوای پاک (سبز)، ۱۷۶ روز هوای قابل قبول (سالم)، ۸۷ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی) و ۳۱ روز هوای ناسالم برای عموم (قرمز) را تجربه کرد.
در همین راستا، نگاهی به وضعیت کیفی هوای شهر اصفهان در مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که این کلان‌شهر از ابتدای فروردین تا سی‌ام دی ۱۴۰۱، یک روز هوای پاک، ۱۴۶ روز هوای قابل قبول (سالم)، ۱۳۵ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی) و ۲۴ روز هوای ناسالم برای عموم (قرمز) شهروندان داشته است.
لازم به یادآوری است که بر پایه آمار اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان؛ مقایسه آمار رسمی امسال و سال ۱۴۰۱ کیفیت هوای کلان‌شهر اصفهان نشان می‌دهد که تعداد روزهای آلوده این کلان‌شهر در ۱۰ ماهه امسال ۱۱۸ روز ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با درج ۱۵۹ روز، روند کاهشی داشته، اما شمار روزهای پاک و قابل قبول طی امسال افزایش یافته است.
ثبت ۱۰ روز هوای بسیار ناسالم (بنفش) در کلان‌شهر اصفهان در ۱۰ ماه سال جاری
جمشید لقایی، مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا درباره وضعیت سنجش کیفت هوای کلان‌شهر اصفهان طی مدت ۳۰۶ روز، از ابتدای فروردین تا سی‌ام دی ۱۴۰۲، اظهار کرد: در این مدت تنها سه روز هوای پاک، ۱۳۵ روز هوای قابل قبول (زرد)، ۱۰۳ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)، تعداد ۵۵ روز وضعیت ناسالم برای عموم (قرمز) و تعداد ۱۰ روز هوای بسیار ناسالم (بنفش) در کلان‌شهر اصفهان ثبت شده است.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه بر اساس داده‌های دریافتی ایستگاه‌های کنترل کیفیت هوا شهرداری اصفهان از ابتدای سال جاری تا پایان آذر، تعداد روزهای بسیار ناسالم (بنفش) ۱۰ روز ثبت شده است، اما طی این مدت هوای کلان‌شهر اصفهان بر پایه آمار اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان به هیچ‌وجه وضعیت (بنفش) مندرج نشده است، افزود: از ۱۳ ایستگاه فعال کیفیت سنجش هوا شهرداری اصفهان، ایستگاه خیابان ۲۵ آبان، به دستگاه آنالایزر سنجش ازن متصل است که میزان روزهای بسیار ناسالم را گزارش و ثبت می‌کند.
مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان ادامه داد: اطلاعات آمارهای دریافتی سنجش کیفیت هوای ایستگاه‌های فعال محیط‌زیست اصفهان تنها بر اساس ذرات آلاینده معلق ۲.۵ میکرون و ۱۰ PM مندرج می‌شود، چرا که دستگاه آنالایزر سنجش ازن آنها در خیابان پروین، شاید بیش از دو سال از دور خارج شده بود و هیچ‌گونه آماری از موضوع سنجش ازن در این ایستگاه نبود و این نوع آلایندگی تنها توسط دستگاه آنالایزر سنجش ازن شهرداری در ایستگاه خیابان ۲۵ آبان سنجیده می‌شد، از این‌رو به لحاظ آلودگی ازن، داده‌های ایستگاه‌های کنترل کیفیت هوای شهرداری بیشتر وضعیت روزهای قرمز و بنفش را ثبت کرده، به همین دلیل در داده‌های محیط زیست هیچ‌گونه گزارشی از روزهای (بنفش) درج نشده است، البته طی دو تا سه روز اخیر ایستگاه ازن‌سنجی محیط‌زیست استان نیز بعد از مدتی مجدد با تعمیرات لازم در فرایند سنجش کیفیت هوا قرار گرفته است.
وی با اشاره به عوارض بهداشتی و اقدامات احتیاطی آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در شرایط ناسالم تصریح کرد: احتمال تشدید بیمارهای قلبی یا ریوی سالمندان از عوارض بهداشتی این آلاینده‌ها است، از این‌رو افراد حساس در صورت امکان فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند، چرا که این آلاینده‌ها ناشی از فعالیت‌های صنعتی، مواد آلاینده خروجی اگزوز خودروها، دودکش‌های کارخانه، منازل مسکونی و صنایع که حاصل فعالیت انسانی از مصارف سوخت‌های فسیلی حاصل می‌شود، اما ذرات ۱۰ میکرون با منشأ طبیعی از فعالیت کانون‌های گردوغبار در هوا معلق می‌شود.
لقایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه تعمیرات و تنظیم مجدد دستگاه‌های سنجش کیفیت هوای ایستگاه‌های فعال شهرداری چه مدتی زمان‌بر است؟ گفت: به طور معمول تنظیم مجدد تمام ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا را هر سه ماه یک بار طی دو تا سه روز وقت کاری انجام می‌دهیم، اما مباحث تعمیر ایستگاه‌ها بر اساس وضعیت و تعداد آنالایزر آن برای نمونه یک ایستگاه ذرات ۲.۵ میکرون را می‌سنجد و ایستگاه دیگر سه تا چهار آلایندگی‌ها را ثبت می‌کند، در مدت یک تا چهار ساعت صورت می‌گیرد.
وی اضافه کرد: در بعضی موارد ممکن است در ایستگاه‌ها با معضلات سخت‌افزاری روبه‌رو باشیم، برای مثال ایستگاه سنجش کیفیت هوا دانشگاه صنعتی اصفهان، حدود کمتر از یک ماه از رده خارج شده بود، اما با تعمیرات لازم مجدد در فرایند سنجش کیفیت هوا قرار گرفته است.
مسئول امور کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان در پاسخ به پرسشی مبنی بر تناقض اطلاعات آمارهای دریافتی شاخص روزهای سالم، ناسالم (قرمز و نارنجی) و هوای پاک، سنجش کیفیت هوای ایستگاه‌های فعال محیط‌زیست استان با شهرداری از ابتدای سال جاری تا پایان آبان، اظهار کرد: در فصل‌های بهار و تابستان که روزهای گرم سال زودهنگام یا دیرتر آغاز می‌شود، به دلیل انتشار گازهای ازن به عنوان آلاینده غالب در اوج گرمای هوا با روزهای بسیار ناسالم (بنفش) و ناسالم (قرمز) مواجه هستیم که این نوع آلایندگی توسط تنها دستگاه آنالایزر سنجش ازن شهرداری در ایستگاه خیابان ۲۵ آبان سنجیده می‌شود و چنین ایستگاه ازن‌سنجی اداره محیط زیست استان طی چندین سال فعال نبوده است، لذا اختلاف در ثبت اعداد و تعداد روزهای سالم، ناسالم و پاک، بین دستگاه‌های شاخص کیفی شهرداری و محیط‌زیست اصفهان ایجاد خواهد شد.
وی ادامه داد: این اختلاف داده‌ها و آمار از ایستگاه‌های محیط‌زیست و شهرداری اصفهان از نیمه دوم خرداد تا اوایل مهرماه به دلیل آلایندگی‌های ازن ایجاد می‌شود، اما در ماه‌های سرد سال با نبود آلاینده ازن، داده‌های دریافتی از ایستگاه‌های هر دو سازمان، بسیار نزدیک به هم گزارش و ثبت می‌شود.
لقایی درباره اهمیت راه‌اندازی ایستگاه‌های کنترل کیفیت هوا در معاونت حمل‌ونقل شهرداری اصفهان، خاطرنشان کرد: ساخت و بهره‌برداری این ایستگاه‌ها نیازمند هزینه‌های بسیاری است و با توجه به بودجه‌ها، اداره محیط‌زیست استان نمی‌توانست توسعه ایستگاه‌ها را در دستور کار خود قرار دهد، لذا شهرداری اصفهان برای خدمات و کمک‌رسانی، راه‌اندازی تعداد ۱۳ ایستگاه سنجش کیفیت هوا را در سطح شهر انجام داد.
بر این اساس، شاخص کیفی هوا (Air Quality Index) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا همچون منواکسید کربن، دی‌اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن‌دار، ازن و ذرات معلق (ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف دارد، به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد، از این‌رو شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم (زرد)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ بسیار خطرناک (قهوه‌ای) است.
نظر شما