به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، کمبود فضاهای عمومی جذاب، بارندگی‌های شدید، جزایر گرمایی، استرس شهری و آلودگی به تجربه‌ای آشنا برای شهرنشینان تبدیل شده است. از آنجایی که این نوع چالش‌ها هر روز در حال بیشتر شدن هستند، باید به دنبال راه‌حل‌های مبتکرانه نه روی زمین بلکه شاید بر پشت‌بام‌ها باشیم.
پشت‌بام‌ها می‌توانند به کاهش CO2، جمع‌آوری آب، تنوع زیستی، تولید غذا، بهبود کیفیت زندگی و آرامش در یک شهر شلوغ کمک کنند. اما چگونه شهرها می‌توانند استفاده بهتر و هوشمندانه از سقف‌ها را تشویق و ترویج کنند. برای استفاده از پشت‌بام‌ها مشکلاتی وجود دارد، از جمله این واقعیت که بیشتر ساختمان‌ها برای تحمل وزن اضافی روی سقف نیاز به مقاوم‌سازی دارند. شهرها باید به این فکر کنند که چگونه استفاده‌های جدید را با وضع مجموعه قوانین ساختمانی جدید، یا بهتر است بگوییم آئین‌نامه پشت‌بام تشویق کنند تا بتوان چهار عنصر آب، سبزی، انرژی و جمعیت را در کنار یکدیگر قرار داد.
افزایش تراکم شهری و نیاز به بهره‌برداری خلاقانه از فضا
از آنجایی که شهرها به رشد خود ادامه می‌دهند و پرجمعیت‌تر می‌شوند، یافتن راه‌های نوآورانه برای استفاده از فضاهای موجود حیاتی می‌شود. برنامه‌ریزان شهری و معماران در ارائه امکانات رفاهی کافی برای ساکنان در عین به حداکثر رساندن پتانسیل منابع محدود زمین با چالش‌هایی روبهرو هستند.
سقف‌های ساختمانی فرصتی را برای استفاده کاربردی از فضاهای نادیده شهری ارائه می‌دهند. با تبدیل این مناطق به فضاهای اجتماعی، شهرها می‌توانند نیازهای ساکنان خود را برآورده کنند و در عین حال به محیط‌های ساخته شده خود ارزش افزوده به ارمغان بیاورند.
پتانسیل سقف‌ها به عنوان منابع شهری
بام‌های شهری مدت‌هاست که در فرآیند برنامه‌ریزی شهری نادیده گرفته شده‌اند. این فضاها که به طور سنتی برای ذخیره‌سازی یا نصب تجهیزات مکانیکی استفاده می‌شوند، می‌توانند برای تقویت تعامل جامعه و بهبود کیفیت زندگی شهری تغییر کاربری دهند. با تغییر دید متفاوت کاربری ازبام‌ها، شهرها می‌توانند راه‌حل‌های نوآورانه‌ای ایجاد کنند که تقاضا برای فضاهای تفریحی و اجتماعی در مناطق پرجمعیت را به‌راحتی برطرف کنند.
مزایای تبدیل بام‌ها به فضاهای اجتماعی
ایجاد فضاهای اجتماعی روی بام‌ها مزایای بی‌شماری دارد؛ از ارتقای پایداری و آگاهی زیست‌محیطی گرفته تا تقویت حس اجتماعی و بهبود رفاه ذهنی و جسمی ساکنان، این فضاها می‌توانند تأثیرات مثبت گسترده‌ای بر زندگی شهری داشته باشند.
علاوه بر این، با تغییر کاربری سقف‌ها، شهرها می‌توانند اقتصاد محلی خود را تقویت کنند و تلاش‌های احیای شهری را تسریع بخشند. این فضاها پتانسیل تبدیل شدن به عناصر حیاتی بافت شهری را دارند که استاندارد کلی زندگی ساکنان شهرها را ارتقا می ببخشد. در ادامه به نمونه‌های موفق فضاهای اجتماعی تفریحی اشاره می‌شود.
باغ‌های پشت‌بام
باغ‌بام‌ها شاخص‌ترین بهره‌برداری از فضای بام‌هاست که طیف وسیعی از مزایای زیست‌محیطی را ارائه می‌دهند. آنها عایق طبیعی هستند و مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش در ساختمان را کاهش می‌دهند. همچنین با جذب آلاینده‌ها و تولید اکسیژن به بهبود هوا کمک می‌کنند. باغ‌بام‌ها همچنین با اثر جزیره گرمایی شهری مبارزه می‌کنند و به تنظیم دمای محلی و ایجاد محیط‌های زندگی مطبوع‌تر کمک می‌کنند.
گنجاندن فضای سبز در محیط‌های شهری می‌تواند تنوع زیستی را افزایش دهد و زیستگاه‌هایی را برای گونه‌های مختلف ایجاد کند. علاوه بر این، فضاهای سبز پشت‌بام‌ها می‌توانند رواناب طوفان را مدیریت کنند، بار سیستم‌های زهکشی شهر را کاهش دهند و به این ترتیب خطر سیل را کاهش دهند.
پژوهش‌ها نشان داده شده است که باغ‌های پشت‌بام سلامت روان و رفاه را برای ساکنان شهری بهبود می ببخشد. وجود فضاهای سبز می‌تواند سطح استرس را کاهش دهد، آرامش را تقویت کند و به شادی کلی کمک کند.
مجتمع سجونگ کره‌جنوبی که در سال ۲۰۱۴ توسط رکورد جهانی گینس به عنوان بزرگترین باغ روی پشت‌بام جهان به رسمیت شناخته شده است با ۳.۶ کیلومتر طول و ۷۹ هزار و ۱۹۴ مترمربع مساحت روی ۱۵ ساختمان متصل‌به‌هم ایجاد شده است.
با مجموع ۱.۱۷ میلیون گونه گیاهی، این باغ از طریق باغ‌های موضوعی مانند باغ گیاهی، گیاه پزشکی، میوه و تونل‌های انگوری دارای چشم‌انداز دلپذیری است. هر فصل باغ دارای گیاهان و مناظر متفاوتی خواهد بود که بازدیدکنندگان می‌توانند از آنها لذت ببرند.
باغ سجونگ که از لحاظ مناسب‌سازی دوستدار معلولان است یک تور با مدت زمان ۴۰ دقیقه را برای گردش در اطراف باغ ارائه می‌دهد و بازدیدکنندگان می‌توانند علاوه بر تماشای محیط و مناظر شهر از بالا، مدتی را برای تفریح در این باغ‌بام سپری کنند.
فرصت‌هایی برای تولید مواد غذایی محلی
باغ‌های روی پشت‌بام شهری می‌توانند فرصت‌های طلایی را برای تولید غذاهای محلی فراهم کنند و به امنیت غذایی و خودکفایی در مناطق شهری کمک کنند. با پرورش میوه‌ها، سبزیجات و گیاهان دارویی در پشت‌بام‌ها، جوامع می‌توانند به محصولات تازه دسترسی داشته باشند و وابستگی خود را به کالاهای وارداتی کاهش دهند.
باغ‌بام‌ها علاوه بر ترویج سیستم‌های غذایی پایدار، می‌توانند به عنوان فضاهای آموزشی نیز خدمت کنند تا به ساکنان در مورد کشاورزی شهری آموزش دهند تا ارتباط عمیق‌تری با منابع غذایی خود برقرار کنند. این باغ‌ها می‌توانند حس اجتماع را ایجاد کنند و همکاری بین ساکنان را تشویق کنند.
طراحان مزرعه لوفا فارمز که بزرگترین تولیدکننده کشاورزی پشت‌بامی محسوب می‌شود بر این باور است که سیستم غذایی فعلی ناپایدار است و شهرها باید به یک مدل جدید تولید مواد غذایی روی آورند که به اندازه کافی خودکفا باشد تا بتواند به تغذیه جمعیت روبه‌رشد شهری ادامه دهد. این مزرعه با رشد مواد غذایی بیشتر در محل زندگی مردم، در حالی که از فضا و منابع کمتری برای به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی استفاده می‌کند، هدف خود را محقق کرده است.
با داشتن سه گلخانه روی پشت‌بامی وسیع در منطقه مونترال، این مزرعه در حال حاضر دارای ۱۳۸ هزار فوت‌مربع فضای رشد است که در آن ده‌ها نوع سبزیجات رشد می‌کند. لوفا در حال حاضر هر هفته حدود ۲۰ هزار سفارش را به بیش از ۵۰۰ نقطه تحویل در سراسر کبک تحویل می‌دهد.
در سال ۲۰۱۹، وزارت محیط زیست مصر ابتکاری را برای تشویق باغبانی روی پشت‌بام اعلام کرد. این برنامه برای کمک به خانواده‌های محروم در حومه قاهره و اسکندریه راهاندازی شد. این طرح با تغییرات آب و هوایی و کیفیت پایین هوا مبارزه می‌کند، اما هدف اصلی آن ارائه غذای سالم و منبع درآمد پایدار برای خانواده‌ها است. این برنامه کمک‌های مالی را برای پاکسازی سقف‌ها و ایجاد باغ‌های کشاورزی ارائه می‌دهد و سازمان‌های غیر دولتی که با این وزارت کار می‌کنند، پشتیبانی فنی را برای علاقه‌مندان ارائه می‌دهند.
رستوران‌های پشت‌بام / تجربه منحصربهفرد و فرصتی برای گردشگری
کافه‌ها و رستوران‌های پشت‌بام، با ترکیب غذاهای محلی با مناظر خیره‌کننده در فضای باز، تجربه‌ی غذاخوری بی‌نظیری را ارائه می‌دهند. این مکان‌ها می‌توانند تجربه‌ای به یاد ماندنی را هم برای مردم محلی و هم برای گردشگران فراهم کنند و بازدیدکنندگان را با ارائه محیطی جدید به خود جذب کنند و باعث نشاط در جامعه شوند.
فضاهای ناهارخوری روی پشت‌بام همچنین می‌توانند به عنوان یک پلتفرم برای آشپزها و کارآفرینان محلی عمل کنند تا استعدادهای آشپزی خود را به نمایش بگذارند و از رشد غذاهای محلی حمایت کنند. آشپزخانه‌های پشت‌بام می‌توانند فرهنگ غذایی یک شهر را تقویت کند و شهر را به عنوان مقصد غذاخوری تبلیغ کنند و با جذب توریست‌ها و ایجاد شغل به اقتصاد محلی کمک کنند. این مکان‌ها در صورت مکانیابی صحیح می‌توانند با چشم‌اندازی بی‌نظیر از شهرها فرصتی برای کشف زوایای پنهان شهر ارائه دهند.
با بازدید بیشتر مردم از کافه‌ها و رستوران‌های پشت‌بامی، تقاضا برای کالاها و خدمات در مناطق اطراف افزایش می‌یابد و این امر باعث ایجاد درآمد برای کسب‌و کارهای محلی، تشویق رشد و کمک به توسعه کلی اقتصادی جامعه می‌شود.
در طی سال‌های اخیر، فضای تفریحی‌غذایی کوئینس در سان میگل‌دِ‌آلنده مکزیک هم به عنوان مقصد شماره یک روی پشت‌بام در جهان و هم یکی از برترین مکان‌های غذاخوری نام‌گذاری شده است و توانسته تنها به همین دلیل گردشگران بسیاری را از کشورهای دیگر به سمت مکزیک بکشاند.
این مکان، فضایی فراتر از یک رستوران است زیرا به عنوان جامعه توریستی کوچک برای کشف این شهر مکزیکی است. علاوه بر منظره‌های تاریخی پیش روی این رستوران آسمانی، انواع غذاهای محلی مکزیکی توسط آشپزهای معروف سرو می‌شود و افراد می‌توانند تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را همراه با جشن‌های محلی این مکان به خاطر بسپارند.
مشارکت و تعامل جامعه / محل برگزاری رویدادها و فضاهای تفریحی
مکان‌های رویداد روی پشت‌بام و فضای تفریحی می‌توانند به عنوان نقاط کانونی برای تعامل با جامعه عمل کنند. این فضاها با ارائه یک محیط منحصر به فرد برای رویدادها و فعالیت‌ها، می‌توانند افراد را گرد هم بیاورند و ارتباطات بین همسایگان، شهروندان و بازدیدکنندگان را تقویت کنند. از آنجایی که ساکنان شهری اغلب فرصت‌های تعامل اجتماعی محدودی دارند، مکان‌های روی پشت‌بام می‌توانند فضای مورد نیاز مردم را برای شبکه‌سازی و پیوند ایجاد کنند.
فضاهای مسطح روی پشت‌بام اجازه می‌دهد تا انواع مختلفی از رویدادها در فضایی فارغ از هیاهوی شهر برگزار شود، از ورزش کردن تا کسب‌وکار، این بام‌ها فرصت‌هایی را برای حضور افراد با علایق متنوع ایجاد می‌کند. از آنجایی که شهروندان برای شرکت در این فعالیت‌ها گرد هم می‌آیند، می‌توانند روابط پایداری ایجاد کنند که منجر به احساس قوی‌تر جامعه و شکوفایی می‌شود. این افزایش انسجام اجتماعی می‌تواند به کیفیت زندگی بالاتر برای ساکنان کمک کند و پویایی کلی محله را بهبود ببخشد.
علاوه بر تقویت ارتباطات بین فردی، فضاهای رویداد روی پشت‌بام همچنین می‌توانند بستری را برای سازمان‌های اجتماعی و کسب‌وکارهای محلی برای تعامل با مردم فراهم کنند. این مکان‌ها میزبان جمع‌آوری‌های کمک مالی، کارگاه‌ها و رویدادهای دیگری باشند که از اهداف محلی حمایت و ترویج می‌کنند و باعث افزایش آگاهی و مشارکت در میان اعضای جامعه می‌شوند. با ارائه یک فضای منحصر به فرد و جذاب برای این فعالیت‌ها، مکان‌های روی پشت‌بام می‌توانند نقش مهمی در افزایش تعامل جامعه ایفا کنند.
ساختمان تجاری هیکاری با ارتفاع ۱۸۳ متر، یکی از معروف‌ترین آسمان‌خراش‌های توکیو به علت معماری ساختارشکنانه است. استفاده گسترده از نورپردازی و نمایشگرهای LED و از همه جالب‌تر، وجود یک زمین فوتبال بر بالای بام این مجتمع موجب محبوبیت این ساختمان است. جوانان ژاپنی که به علت جمعیت زیاد باشگاه‌های ورزشی روی زمین ممکن است نتوانند بهره‌ای از این اماکن داشته باشند، روزانه به این ساختمان مراجعه می‌کنند و علاوه بر فضای فروشگاهی این مجتمع به ورزش می‌پردازند.
در چین نیز استفاده از پشت‌بام‌ها برای فعالیت‌های ورزشی بسیار رایج است به طوری‌که باشگاه‌های ورزشی بسیاری را می‌توان بر فراز مجتمع‌ها و آسمانخراش‌ها مشاهده کرد. ابتکار پاریس برای پرورش زنبور و تولید عسل روی پشت‌بام‌ها در سراسر جهان با استقبال روبرو بوده است. این شهر علاوه بر ترویج و حمایت از کسب‌وکارهای محلی نظیر زنبورداری که نیاز مبرمی به خرید فضا دارند، توانسته علاوه بر فراهم کردن محیط امن کاری، بر سلامت اکوسیستم گیاهی شهر نیز تأثیر مثبت بگذارد و با گسترش کندوهای زنبور عسل نه‌تنها تولید و درآمدزایی را افزایش داده بلکه باعث به وجود آوردن نوع جدیدی از فضاهای دوستدار محیط زیست در شهر شده است.
تطبیق پذیری برای برگزاری رویدادهای مختلف
یکی از مزایای کلیدی فضاهای روی پشت‌بام تطبیق‌پذیری آنها برای برگزاری رویدادهای مختلف از کنسرت گرفته تا نمایشگاه‌های هنری و البته سینما است. این انعطاف‌پذیری به مکان‌های روی پشت‌بام اجازه می‌دهد تا سلیقه‌ها و علایق گوناگون را برآورده کنند و این اطمینان را می‌دهد که برای قشرهای مختلف جامعه جذابیت داشته باشند.
فضاهای رویداد پشت‌بام را نیز می‌توان به راحتی پیکربندی کرد تا نیازها و ترجیحات در حال تغییر را تطبیق دهد. با ترکیب عناصر طراحی مدولار و متحرک، این فضاها را می‌توان به سرعت برای اهداف مختلف سازگار کرد و آنها را برای میزبانی طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها ایده‌آل کرد. این سازگاری نه‌تنها کاربردی بودن مکان‌های روی پشت‌بام را افزایش می‌دهد، بلکه جذابیت آنها را به عنوان فضاهای گردهمایی نوآورانه و پویا افزایش می‌دهد.
سازگاری فضاهای رویداد روی پشت‌بام همچنین به این معنی است که می‌توان از آنها در طول سال بدون توجه به تغییرات فصلی استفاده کرد. با گنجاندن ویژگی‌هایی مانند سایبان‌های جمع شونده یا پارتیشین‌های موقت، این فضاها می‌توانند حتی در هوای نامساعد میزبان رویدادها باشند. این عملکرد در تمام سال تضمین می‌کند که مکان‌های روی پشت‌بام، بدون توجه به شرایط، قطب‌های پر جنب و جوش برای فعالیت‌های اجتماعی باقی بمانند.
ملبورن استرالیا پس از شیوع ویروس کرونا و به علت کمبود فضاهای باز ایمن تعداد سینماهای روباز خود را بر بام‌های شهری افزایش داد. این مکان‌ها آنچنان محبوب هستند که همواره بر تعداد آنها افزوده می‌شود.
در پاریس نیز برگزاری رویدادهای هنری و نمایشگاه‌ها بر فراز آسمانخراش‌ها اقدامی جالب تلقی می‌شود و هنرمندان اغلب برای افزایش جذابیت برنامه‌های خود، کارهای هنری خود را در پشت‌بام‌ها به نمایش می‌گذارند.
نظر شما