به گزارش خبرگزاری ایمنا از گلستان، خلیج گرگان همه ساله به خاطر داشتن ذخایر غذایی مناسب یکی از مهم‌ترین کانون‌های فرود پرندگان مهاجر در ایران به‌شمار می‌رود، طبق آمارهای رسمی به‌طور میانگین سالانه بیش از ۱۳۰ تا ۱۵۰ گونه از پرندگان مهاجر و بومی با جمعیت ۱.۵ میلیون بالی از خلیج گرگان تغذیه می‌کنند اما با توجه به کاهش مساحت آب و ارتباط نداشتن خلیج گرگان با دریای خزر بیماری بوتولیسم از سال ۱۳۹۸ در این منطقه شیوع پیدا کرد که موجب مرگ سالانه ۴۰ هزار بال از پرندگان مهاجر شد.
این پرندگان مهاجر که از گونه‌های نادر بودند، خلیج گرگان و تالاب بین‌المللی میانکاله را برای گذران زمستان انتخاب می‌کردند، با این حال در این منطقه در براثر بیماری بوتولیسم ناشی از سم بیوتوکسین تلف می‌شدند.
به اعتقاد کارشناسان، یکی از راه‌های ایجاد سم بوتولیسم در تالاب‌ها و آب‌های راکد، فعل و انفعالات باکتریایی در گونه‌های گیاهی نظیر جلبک‌ها در شرایط کاهش شدید میزان اکسیژن است و از آنجا که وسعت ۴۰۰ کیلومتر مربعی خلیج گرگان در سال‌های گذشته به دلیل تغییر اقلیم و لایروبی نشدن کانال‌های آب‌رسان حدود ۱۰۰ کیلومتر مربع از مساحت آن خشک شده بود، مرگ‌ومیر پرندگان مهاجر را افزون می‌کرد.
چالش‌های دیگری از جمله کمبود آب برای تجدید حیات آبزیان، شکار بی‌رویه و افزایش تعداد آب‌بندان و مزارع پرورش ماهی در بالادست باعث بحرانی شدن شرایط منطقه شد و به این ترتیب پرندگان مهاجری که از دیرباز فصل زمستان از مناطق سردسیری مثل سیبری در این منطقه سکنی می‌گزیدند، دیگر میل به اقامت در خلیج نداشتند، اما پس از سفر رئیس‌جمهور در سال ۱۴۰۰ به گلستان و دستور اکید برای علاج‌بخشی خلیج، جنب‌وجوش خاصی در این منطقه به راه افتاد و در نهایت آبان سال جاری پس از تلاش مجموعه دستگاه‌های اجرایی، آب دریای خزر دوباره به خلیج گرگان سرازیر شد.
با لایروبی کانال‌های آب‌رسان حالا خلیج گرگان آبگیری شده است و این نه‌تنها امکان زندگی برای پرندگان مهاجر در این منطقه را ممکن کرده است، بلکه تردد صیادان و نیروهای گشت شیلات را آسان کرده است.
تراز آب خلیج گرگان با دریای خزر برابر شد
سیدرسول میرزاده، سرپرست کارگاه لایروبی خلیج گرگان از هم‌ترازی خلیج گرگان با دریای خزر پس از لایروبی کانال‌های آب‌رسانی به دریا خبر می‌دهد و به خبرنگار ایمنا می‌گوید: محیط زیست گلستان ۲۰ ایستگاه در خلیج گرگان تعریف کرده است که در بازه‌های زمانی در همان نقطه نمونه‌برداری و اندازه‌گیری ۱۲ شاخص انجام می‌شود.
می‌افزاید: علاوه بر محیط زیست، شاخص‌هایی که مرکز تحقیقات شیلات هم اندازه‌گیری کرده است، از نتایج جدید خبر می‌دهد اینکه پارامترهای ۳۰ هدایت الکتریکی پیش از بازگشایی حدود ۶۰ هزار بود و پس از آبگیری خلیج گرگان به ۳۱ هزار رسید.
وی ادامه می‌دهد: پارامتر شوری آب پیش از لایروبی ۴۲ بود که پس از بازگشایی به ۳۰ رسیده است، همچنین مقدار تی‌دی‌اس آب هم از ۳۸ به ۳۲ رسید که این آمارها حکایت از یک اتفاق جدید در خلیج گرگان پس از سال‌ها دارد.
سرپرست کارگاه لایروبی خلیج گرگان اضافه می‌کند: قبل از بازگشایی کانال اصلی، خلیج ۴۵ سانتی‌متر پایین‌تر از سطح دریا بود، اما امروز این هم‌ترازی اتفاق افتاده و با این تغییرات زندگی ۲۱ گونه ماهی شناسایی شده است و ۱۵۰ هزار قطعه پرنده مهاجر نجات پیدا کرده است.
وی معتقد است، زمانی که این کانال بسته بود به دلیل فقدان تبادل آبی دریا با خلیج شاهد حذف گونه‌ها از چرخه حضور در خلیج بودیم، اما با اجرای عملیات نجات‌بخشی خلیج گرگان این فرایند رو به بهبود است و گونه‌هایی مانند کفال و کُلمه در خلیج مشاهده می‌شود.
به باور کارشناسان محیط زیست، پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی تا نیمه یا اواخر فروردین متناسب با دمای هوا در تالاب‌های استان گلستان می‌مانند و از منابع غذایی آن تغذیه می‌کنند.
به گزارش ایمنا، با توجه به تلاشی که در راستای لایروبی کانال‌های آب‌رسان و علاج‌بخشی خلیج گرگان شده است، انتظار می‌رود که روند لایروبی و رسیدگی به خلیج با هدف حفظ شرایط تداوم پیدا کند.
نظر شما