به‌گزارش خبرگزاری ایمنا آذربایجان‌شرقی، مسیرگشایی از معیارهای مهم در شهرسازی است که به‌عنوان یکی از مطالبات اصلی و اساسی شهروندان تأثیر مستقیم بر آینده شهرنشینی دارد.
شهرنشینی و مسائل مربوط به آن و شهرسازی که کاهش ترافیک، سهولت حمل‌ونقل عمومی و رفت‌وآمد شهری در اقداماتی از قبیل مسیرگشایی و تملک بافت فرسوده دنبال می‌شود و لزوم توجه به این امر در مناطق ۱۰ گانه شهرداری تبریز به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار بیش از پیش حائز اهمیت است.
مسیرگشایی با هدف توسعه متوازن شهری، احیای بافت‌های قدیمی و فرسوده شهر، سامان‌دهی مناطق حاشیه‌نشین و پایدارسازی این مناطق، خروج محلات و معابر شهری از بن‌بست و رفع خطر از محلات و کمک به روان‌سازی ترافیک در پروژه‌های شهرسازی دنبال می‌شود.
مسیرگشایی در کلان‌شهر تبریز و گستردگی بافت فرسوده به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار شهر که مباحثی را به‌دنبال دارد و پرداختن به آن، جدای از هزینه‌های معمول، زمان‌بر است، گاه به خوبی پیش رفته است و گاه تبدیل به پروژه‌ای معلق شده است که دوره‌های مختلفی را سپری کرده است.
توسعه متوازن و مستمر شهری، مستلزم توجه به بافت‌های مختلف شهری و برنامه‌ریزی‌های آینده‌نگر در شهرسازی است که مسیر گشایی در مناطق محروم و کم‌برخورداری مانند ۴۵ متری انقلاب از پروژه‌های مهم شهرداری تبریز است.
همچنین باید به این مهم اشاره کرد که تحول شریان‌های شهر و تغییر چهرهٔ شهر که آزادسازی و تملک بافت‌های فرسوده به آن تحقق می‌بخشد، مسئله‌ای است که در بافت‌های فرسوده و مناطق محروم و کم‌برخوردار که تراکم جمعیت و املاک بیشتری در این مناطق وجود دارد، از مسائلی است که چالش‌های اساسی در پی دارد.
پیشنهادها و نقدهای اساسی وارد بر عملکرد شهرداری تبریز در پروژه‌های مختلف مسیر گشایی در کنار بیان مشکلات مربوط به مسیر گشایی باید مدنظر باشد تا راهکاری کارآمد برای تنفس شریان‌های شهری دنبال شود.
به‌طور کلی و بدون استثنا طی سال‌های اخیر، مسیر گشایی در تمام مناطق ۱۰ گانه شهرداری تبریز در قالب پروژه‌های مختلف دنبال شده است که بعضی پایان یافته و بعضی هنوز در حال تملک و مسیرگشایی است.
مسیر گشایی مبتنی‌بر طرح‌های توسعه شهری است
فریدون بابایی‌اقدم، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی تبریز با بیان اینکه مسیرگشایی مبتنی‌بر پیشنهادهایی است که در طرح‌های توسعه شهری عنوان می‌شود، تاکید می‌کند: به‌دلیل افزایش نفوذپذیری و سهولت رفت‌وآمد و توجیه اصلاح بافت‌های غالباً فرسوده که با تراکم زیاد در این مناطق، معابر شهری دیگر پاسخگوی وضعیت موجود نیستند، مسئله مسیر گشایی مطرح می‌شود که شهرداری در اجرای این پروسه ورود می‌کند.
وی با اشاره به اینکه در هر شهر با توجه به وضعیت بافت شهری باید متفاوت عمل کرد، خاطرنشان می‌کند: شهر تبریز بافت فرسوده زیادی دارد، خیابان‌های با عرض کمتر از ۱۸ متر در برنامه مسیرگشایی شهرداری قرار ندارد و پس از اتمام مسیرگشایی این خیابان‌ها و معابر با عرض بیش از ۱۸ متر، معابر دیگر نیز در برنامه مسیرگشایی خواهد بود.
نبود ساختار منسجم از معضلات اجرای طرح‌های آزادسازی است
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی کلان‌شهر تبریز با انتقاد از نبود یک ساختار منسجم در مسیرگشایی‌ها، خاطرنشان می‌کند: تعریف بودجه مسیر گشایی در بودجه مناطق مسئله‌ای است که مسیرگشایی را به موکول به اراده مسئولان می‌کند و در صورت وجود یک ساختار منسجم و کلی مسئله مسیرگشایی با جدیت بیشتری دنبال می‌شد.
عضو شورای اسلامی کلان‌شهر تبریز می‌افزاید: تاکید بر یک طرح مسیرگشایی و مغفول ماندن دیگر طرح‌ها نیازمند سیاست‌گذاری منسجم و اساسی است، اگرچه که تا امروز به این مسئله بی‌توجهی شده اما لزوم ساختارمند بودن مسیرگشایی‌های شهر بیش از پیش مهم است و در این خصوص پیشنهادی در اوایل دوره ششم شورای اسلامی کلان‌شهر تبریز به شهرداری ارائه شد اما استقبال چندانی از آن صورت نگرفت.
وی با انتقاد از طولانی‌بودن فرآیند بعضی مسیرگشایی‌ها و بلاتکلیفی شهر و اعتراض شهروندان، تاکید می‌کند: مشکلات زیاد تملک در مناطق کم‌برخوردار شهر که مردم درآمد کمی دارند و بحث تملک مناطق مسکونی تبدیل به یک معضل اساسی شده از مسائل زمان‌بر و پرحاشیه مسیرگشایی است.
عضو شورای اسلامی تبریز با اشاره به اینکه مسیر گشایی بدون سهولت تردد بی‌فایده است، خاطرنشان می‌کند: طی سال‌های اخیر، شهرداری به هر قیمتی اقدام به مسیرگشایی کرده و برای آنکه با هزینه اندک مسیرگشایی کند، به‌جای پارکینگ به صاحبان املاک مجوز ساخت املاک تجاری داده است؛ پس از پایان مسیرگشایی، این خیابان‌ها نقش پارکینگ را ایفا می‌کند و تأثیر چندانی بر سهولت رفت‌وآمد شهری ندارد تنها موجب ایجاد ترافیک و شلوغی و از بین رفتن آرامش شهری می‌شود که این اتفاق با روح شهرسازی منافات دارد.
بابایی‌اقدم اضافه می‌کند: مسیرگشایی در مکانیزم توسعه شهر به‌عنوان یک ظرفیت نقش اساسی ایفا می‌کند و باید پایبند به ضوابط باشیم به‌ویژه برای در نظر گرفتن پارکینگ و فضاهای عمومی باشیم که منجر به توسعه شهر می‌شود.
وی در خصوص نیاز مجدد شهر به مسیر گشایی در سال‌های آینده، تصریح می‌کند: اگر مسیر گشایی منطبق بر اصول شهرسازی نباشد با مرور زمان و ایجاد بافت‌هایی که ضوابط شهرسازی و مسیر گشایی و عرض معابر و دسترسی‌های شهری در آن‌ها رعایت نشود، شهر باز هم نیاز به مسیر گشایی خواهد داشت، اما با توجه به اصول شهرسازی در شهرک‌های جدید رعایت می‌شود، چنین موضوعی مطرح نخواهد بود.
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی تبریز درباره سیاست‌های مختلف شهرداری تبریز در خصوص مسئله مسیرگشایی، می‌گوید: شهرداری در دوره سوم شورای اسلامی تبریز، عملکرد درخشانی در حوزه مسیر گشایی داشته است که نزدیک به ۲۰۰ کیلومتر مسیر گشایی در آن دوره انجام گرفته و در دوره‌های بعد این مسئله به آن صورت دنبال نشده است.
وی با اشاره به مسیرگشایی خیابان ۴۵ متری، ادامه می‌دهد: این پروژه که بزرگ‌ترین طرح مسیرگشایی تبریز محسوب می‌شود و در دوره‌های قبل دنبال شده است، در این دوره نیز با تملک و آغاز پروژه مسیرگشایی به‌خوبی دنبال می‌شود.
مسیرگشایی می‌تواند باعث ترافیک بیشتر شود
ترافیک مسئله‌ای است که مدیران کلان‌شهرها راهکارهای متفاوتی را برای مقابله با آن در نظر می‌گیرند تا بتوانند شریان‌های شهر را کنترل کنند. اگرچه مسیرگشایی راهکاری برای کاهش ترافیک در نظر گرفته می‌شود، اما انتقادهایی نیز به این مسئله وارد است.
محمدرضا روشنی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تبریز معتقد است: مسیرگشایی و تعریض خیابان‌ها تنها منجر به افزایش ترافیک در شهرها می‌شود.
وی با بیان اینکه شهر تهران ۴۱۶ کیلومتر معبر ترافیکی دارد که ۲۸۴ کیلومتر آن تبدیل به اتوبان شده است، تصریح می‌کند: جالب است که بیش از ۶۰ درصد ترافیک (بالاترین میزان ترافیک شهر تهران) در اتوبان‌ها و پایین‌ترین درصدهای ترافیک نیز در محدوده ترافیکی تهران است. این شرایط برای ما یک الگو است که دیگر آن را تکرار نکنیم.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تبریز تاکید می‌کند: مسیرگشایی و تعریض خیابان اقدامی پرهزینه است که برخلاف اذهان عمومی باعث تشدید ترافیک می‌شود.
پیشرفت فیزیکی ۹۷ درصدی عملیات تملک فاز اول طرح ملی نجات تبریز
طرح ملی نجات تبریز یا مسیرگشایی خیابان ۴۵ متری انقلاب به اتوبان پاسداران با هدف بازگشایی، تعریض معابر، تسهیل تردد عبوری ساکنان و رفع ترافیک شهری نقش حیاتی و سازنده در کاهش ترافیک شهری دارد.
طرح نهایی اصلاح هندسی طول مسیر پروژه مسیرگشایی ۴۵ متری انقلاب موسوم به طرح نجات تبریز با لحاظ اجرای تقاطع خیابان ایده‌لو با این پروژه در کنار اتصالات میانی طول مسیر و بررسی در نقاط میدان آذربایجان، محل بیمارستان عالی‌نسب و پروژه تعریض خیابان کوثر ارائه شده است.
مسیر گشایی ۴۵ متری انقلاب مطالبه اصلی شهروندان است که با اجرای طرح ملی نجات تبریز، ساکنان این محدوده با خروج از بن‌بست ترددی و ترافیکی از خدمات و امکانات به وجود آمده بهره‌مند خواهند شد.
یعقوب هوشیار، شهردار کلان‌شهر تبریز در خصوص طرح ملی نجات تبریز به‌عنوان یکی از طرح‌های بزرگ بازآفرینی شهری کشور، می‌گوید: پروژه مسیرگشایی خیابان ۴۵ متری انقلاب که بزرگ‌ترین مسیر گشایی تبریز محسوب می‌شود، در سه فاز به‌طور هم‌زمان با همکاری نهادهای بین بخشی دستگاه‌های خدمات‌رسان اجرا می‌شود.
وی با اشاره به اینکه عملیات خاکبرداری، تسطیح، ماسه‌ریزی و جدول‌گذاری ۸۰۰ متری این پروژه در حال اجرا است، تصریح می‌کند: عملیات تملک فاز اول این پروژه ۹۷ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و لایحه اصلاح هندسی پروژه مسیر گشایی ۴۵ متری انقلاب، مورد تأیید و تصویب کمیسیون شهرسازی، معماری، کمیسیون عمران و حمل‌ونقل و ترافیک بوده است.
شهردار تبریز با اشاره به اتمام فاز نخست پروژه مسیرگشایی ۴۵ متری انقلاب تا پایان سال جاری، می‌گوید: تملک املاک باقی‌مانده در فاز دوم و سوم در دست اقدام است که با آزادسازی و تخریب املاک باقی‌مانده در مسیرگشایی‌های این منطقه، شاهد تسهیل تردد وسایل نقلیه و کاهش بار ترافیکی در این منطقه کم‌برخوردار خواهیم بود.
هوشیار اعتبار اولیه این پروژه را ۴۰ میلیارد تومان عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: فاز نخست آن توسط شهرداری منطقه ۱۰ تبریز و فاز دوم و سوم آن توسط شهرداری منطقه یک تبریز اجرایی می‌شود.
وی با اشاره به طول هزار و ۶۰۰ متری و عرض ۴۵ متری مسیر این پروژه، اضافه می‌کند: ۳۳۰ واحد مسکونی در مسیر این پروژه تملک و آزادسازی شده است.
بر اساس بررسی و تأیید کمیسیون شهرسازی و معماری و کمیسیون عمران و حمل‌ونقل و ترافیک، شرایط طول مسیر اجرای مسیر گشایی ۴۵ متری انقلاب نیاز به اصلاح هندسی و جابه‌جایی مسیر در فاز دوم دارد.
مسیرگشایی فرامنطقه‌ای ۳۵ متری مفتح به کوثر شرقی
موسی علیپور زنوزی، شهردار منطقه دو تبریز گفت: با هدف تردد بدون ترافیک وسایل نقلیه شهری و روان‌سازی تردد شهروندان از مرکزی‌ترین مسیر شهر، تملک پروژه فرامنطقه‌ای مسیر گشایی ۳۵ متری مفتح (انقلاب) به کوثر شرقی در حال انجام است.
وی با اشاره اعتبار ۶۰۰ میلیارد ریالی مسیر گشایی فرامنطقه‌ای ۳۵ متری مفتح به کوثر شرقی به طول ۲۵۵ متر، می‌گوید: این پروژه فرامنطقه‌ای در حوزه شهرداری منطقه ۱۰ واقع شده است و پنج ملک از ۶۴ ملک تجاری و مسکونی واقع در مسیر توسط تلاشگران اداره املاک و مستغلات شهرداری منطقه دو توافق و پرداخت غرامت شده و ۳۵ ملک نیز توسط هیئت ارزیابی در مرحله قیمت‌گذاری شده است.
مسیرگشایی، حکم‌آباد را به فیضیه نزدیک‌تر می‌کند
محدوده خیابان شهید بی‌مثل، یکی از معابر پرتراکم و پرتردد شهر تبریز بوده که مسیر گشایی در این منطقه از اهمیت دوچندان برخوردار است.
هادی مقدم‌زاده، شهردار منطقه چهار تبریز با اشاره به مسیرگشایی خیابان شهید بی‌مثل تاکید می‌کند: تملک و تخریب ۲۲ ملک در مسیر گشایی خیابان شهید بی‌مثل با توجه به قرارگیری در بافت فرسوده از لحاظ ایجاد ارزش افزوده حائز اهمیت است.
وی با اشاره به طول ۴۳۵ متری مسیر گشایی این خیابان ۱۸ متری، خاطرنشان می‌کند: با آزادسازی ورودی مسیرگشایی خیابان شهید بی‌مثل با تخریب دو ملک، حکم‌آباد یک گام دیگر به فیضیه نزدیک‌تر شده که اقدامی مهم در تسهیل تردد شهروندان است.
کاهش بار ترافیکی خروجی شرق تبریز
با تکمیل باند کندرو ضلع شمالی جاده تهران طی سال‌های اخیر، تکمیل ضلع جنوبی باند کندرو برای رفع مشکل ترافیک و دسترسی اصناف و املاک مجاور به مسیر کندرو ضرورت دارد.
علی‌اکبر پورخردمند، شهردار منطقه پنج تبریز در خصوص کاهش ترافیک خروجی شرق تبریز به خبرنگار ایمنا می‌گوید: با تکمیل باند کندرو جنوبی مسیر جاده تهران، حدفاصل میدان بسیج تا سه‌راهی اهر در خروجی شرقی تبریز تا پایان امسال ترافیک این معبر کاهش خواهد یافت.
وی با اشاره به اینکه باند کندرو ضلع جنوبی جاده تهران حدفاصل میدان بسیج تا سه راه اهر به طول چهار کیلومتر احداث خواهد شد، می‌گوید: ۹۵ درصد مسیر گشایی باند کندرو جاده تهران به اتمام رسیده است.
شهردار منطقه پنج تبریز با تاکید بر اینکه مسیر گشایی محله کرکج به طول یک کیلومتر و عرض ۲۴ متر، جاده تهران را به انتهای ضلع شمالی کرکج متصل می‌کند، تاکید می‌کند: بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان برای تملک و مسیرگشایی ۲۴ متری کرکج در سال جاری اختصاص یافته است و ۱۵۰ باب منزل مسکونی و تجاری در طول مسیر تملک و تخریب خواهد شد.
شهرک کرکج و محدوده‌های اطراف آنکه به‌دلیل شرایط جغرافیایی در بن‌بست قرار گرفته‌اند و با مسیر گشایی ۲۴ متری قوملار و تسهیل ترافیکی، این محله و شهرک‌های تازه‌تأسیس پیرامون آن از بن‌بست خارج می‌شود.
آغاز عملیات اجرایی فاز دوم مسیرگشایی بزرگراه دو کمال
با اتمام فاز نخست مسیرگشایی دو کمال حدفاصل میدان شهید فهمیده تا ابتدای کوی بارنج، به طول سه هزار و ۷۰۰ متر و عرض ۶۰ متر، عملیات اجرایی فاز دوم مسیر گشایی بزرگراه دو کمال با تخصیص اعتبار ۱۰۰ میلیارد تومان توسط شهرداری منطقه پنج تبریز آغاز شد.
علی‌اکبر پورخردمند، شهردار منطقه پنج شهرداری در این خصوص تاکید می‌کند: تملک و مسیر گشایی فاز دوم بزرگراه دو کمال حدفاصل کوی بارنج تا پل ولایت به‌طول یک هزار و ۸۰۰ متر در دستور کار شهرداری منطقه ۵ قرار گرفته و تاکنون ۶۵ درصد از این مسیر آزادسازی شده است.
وی با اشاره به تخریب سه ملک به مساحت حدود ۳۰۰ مترمربع عرصه و ۵۰۰ متر اعیانی و آغاز عملیات اجرایی این مسیر گشایی، ادامه می‌دهد: در صورت همکاری مالکان واقع در مسیر، عملیات مسیر گشایی این بزرگراه تا پایان سال جاری به اتمام خواهد رسید.
کاهش بار ترافیکی شهر با اتصال خیابان صنعتگران به مایان
رضا جان‌فشان نوبری، شهردار منطقه شش تبریز نیز با اشاره به اجرا و تأمین زیرساخت‌های اصولی معابر در سطح منطقه، خاطرنشان می‌کند: مسیر گشایی ۲۴ متری صنعتگران، کوی اطلس به طرف مایان، خیابان‌های صنعتگران و مایان را به‌هم متصل می‌کند و با اتمام این پروژه شاهد کاهش بار ترافیکی و سهولت تردد در شریان‌های بافت مرکزی شهر خواهیم بود.
وی با اشاره به اعتبار ۲۰ میلیارد ریالی این مسیرگشایی، می‌افزاید: عملیات خاکبرداری این مسیر به طول ۴۵۰ متر و عرض ۲۴ متر صورت گرفته است.
شهردار منطقه شش تبریز با اشاره به استقرار این معبر در محدوده صنعتی و تجاری و لزوم رسیدگی به وضعیت کیفی آن، اظهار می‌کند: عملیات سامان‌دهی و بهسازی این خیابان با اقدامات متعدد عمرانی همچون خاکبرداری به طول ۴۵۰ متر، عرض ۲۴ متر و ارتفاع ۸۰ سانتی‌متر، زیرسازی، اجرای روکش آسفالت و جدول‌گذاری در دستور کار قرار گرفته است.
جان‌فشان نوری با اشاره به تملک و اجرای عملیات مسیرگشایی خیابان ۳۵ متری و ۱۸ متری در محدوده محله تاریخی فرهنگی قراملک، می‌گوید: تملک و اجرای عملیات این مسیرگشایی در مساحت ۹ هزار و ۵۲ مترمربع انجام شده است.
میدان امام حسین (ع) به ابتدای جاده تبریز-سهند متصل خواهد شد
اصغر آدی‌بیگ، شهردار منطقه هفت تبریز در خصوص مسیرگشایی محله شهید صمدی به‌عنوان یکی از ۲۰ پروژه بزرگ در محلات کم‌برخوردار شهر، تاکید می‌کند: این مسیرگشایی با اعتبار ۳۵۰ میلیارد ریال در سال جاری با هزار متر طول و ۶۵ متر عرض در اولویت کاری منطقه هفت شهرداری تبریز است.
وی ادامه می‌دهد: این پروژه با مساحت ۱۹ هزار و ۹۵۰ مترمربع و ۱۲۰ باب ملک در مسیر واقع شده است که در مرحله توافق و آزادسازی املاک قرار دارد و با بهره‌برداری از این خیابان ۶۵ متری، میدان امام حسین (ع) به ابتدای جاده تبریز-سهند متصل خواهد شد.
شهردار منطقه هفت تبریز با اشاره به اینکه پروژه شهید صمدی برای کاهش بار ترافیکی و اتصال اتوبان سهند و کسایی به میدان لاله و ایستگاه مترو تعریف شده است، اضافه می‌کند: برای اجرای این پروژه عظیم، آزادسازی حدود ۶۵ هزار مترمربع تملک در دستور کار است.
سامان‌دهی کوی صادقیه پس از ۳۰ سال رهاشدگی
حسین منیری‌فر، شهردار منطقه هشت تبریز با اشاره به آغاز عملیات عمرانی مسیر گشایی صادقیه، می‌گوید: با اتمام تملک و تخریب ۱۵ ملک، مسیرگشایی صادقیه به طول ۳۰۰ متر و عرض ۱۰ متر در مجاورت بازار تبریز انجام می‌شود که خیابان میرزاصراف تبریزی (یمن‌دوزان) را به بارانداز بازار مشروطه متصل می‌کند.
وی عنوان می‌کند: مسیرگشایی صادقیه به طول ۳۰۰ متر و عرض ۱۰ متر در مجاورت بازار تبریز به‌منظور سامان‌دهی اساسی کوی صادقیه اجرایی می‌شود که بعد از احداث زیرگذر صاحب‌الامر جنوبی، حدود ۳۰ سال رها و متروکه شده بود.
شهردار منطقه هشت تبریز با اشاره به خاکبرداری پروژه مسیرگشایی گوروانچی به عنوان یکی از مسیرهای پرتردد، تصریح می‌کند: این پروژه از مهم‌ترین پروژه‌های مسیر گشایی منطقه هشت محسوب می‌شود که با تخریب املاک تملک شده، فاز اجرایی آن با زیرسازی و تثبیت بستر مسیر آغاز شده است.
منیری‌فر با توجه به طول مسیر ۴۲۰ متری و عرض ۱۸ متری مسیر گشایی خیابان گوروانچی، ادامه می‌دهد: این مسیرگشایی، خیابان‌های شهید علیپور، قره‌باغی‌ها و امام خمینی (ره) را به‌هم متصل خواهد کرد و موجب سهولت تردد و دسترسی شهروندان به یکی از خیابان‌های اصلی شهر می‌شود.
وی با اشاره به مسیرگشایی سنجران به‌عنوان یکی از ضرورت‌های آینده شهر، اظهار می‌کند: این مسیرگشایی به طول ۴۵۰ متر و عرض ۲۴ متر، بلوار آزادگان را به خیابان فلسطین متصل خواهد کرد که موجب سهولت تردد شهروندان ساکن در این منطقه خواهد شد.
اجرای طرح‌های آزادسازی در کلان‌کهن‌شهر تبریز که ظرافت‌های مسیرگشایی و توجه به بافت شهری در آن از ضرورت و اهمیت بیشتری برخوردار است، باید در مناطق مختلف با رعایت اصول شهرسازی دنبال شود تا منجر به گره‌خوردگی شریان‌های شهر در سال‌های آینده نشود.
ترافیک و نامناسب بودن بعضی شریان‌های شهری که امروزه گره‌خوردگی شهر و لاعلاج بودن آن تبدیل به یکی از معضل‌های اساسی مدیریت شهری و زندگی شهروندان شده نیز مسئله‌ای است که با اصولی بودن مسیرگشایی‌های شهر می‌توان پاسخ مناسبی به این مهم داد.
نظر شما