به گزارش خبرگزاری ایمنا از قزوین، محلات حاشیه شهر به واسطه نحوه شکل‌گیری خاستگاه معضلات و مسائل در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی است که از چالش‌های مدیریت شهری در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران محسوب می‌شود. توجه به این محلات در قالب طرح‌های مختلف همواره مورد توجه بوده و هریک از این طرح‌ها با وجود رویکردهای متفاوت، یک هدف غایی را دنبال می‌کند و آن دستیابی به توسعه پایدار و توازن میان محلات و مناطق مختلف شهر است.
محله «هادی‌آباد» در زمینی به مساحت ۵۸ هکتار در منطقه دو و شمال غربی شهر قزوین در مجاورت بلوار نواب صفوی و شهید بهشتی واقع شده است. این منطقه با وجود قرار گرفتن در قلب شهر، تمام ویژگی‌های حاشیه‌نشینی را دارا است و بافت فرسوده، مشکلات اقتصادی و آسیب‌های اجتماعی از جمله مواردی است که در این محله دیده می‌شود.
«هادی‌آباد» در آغاز دهه ۴۰ از اصلاحات ارضی و مهاجرت روستاییان به شهر در زمینی به مساحت ۵۸ هکتار در شمال غربی شهر قزوین ایجاد شد. این منطقه با توجه به معضلات آن هم‌اکنون یکی از چالش‌های بزرگ مدیریت شهری است. اجرای طرح بازآفرینی و ساماندهی بافت ناکارآمد در محله هادی‌آباد همواره یکی از شعارهای دوره‌های مختلف شورای اسلامی شهر و مدیریت شهری قزوین بوده است که در نهایت به اجرای طرح منجر شده و مدیریت شهری قزوین در دوره جدید عزم خود را برای عملی کردن این طرح جزم کرده است.
تدوین بسته تشویقی نوسازی هادی‌آباد
محمداسماعیل حافظی، مدیرعامل سازمان خدمات طراحی شهرداری قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در قزوین با اشاره به تدوین بسته تشویقی نوسازی بافت فرسوده و ناکارآمد محله هادی‌آباد گفت: ضوابط و بسته‌های تشویقی نوسازی بافت فرسوده محله هادی‌آباد بر اساس ضرورت‌ها و نیازهای این محله و با نگاه تخصصی و علمی تدوین شده است.
وی اضافه کرد: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته در خصوص کیفیت ابنیه در محله هادی‌آباد، ۸۰ درصد پلاک‌ها در سطح کیفی تخریبی و ۱۵ درصد در سطح مرمتی قرار دارد که نشان از فرسودگی و استحکام نداشتن املاک در این محدوده شهری است.
مدیرعامل سازمان خدمات طراحی شهرداری قزوین ادامه داد: علاوه بر این بر اساس تحلیل مصالح نمای ابنیه در این محله، ۸۰ درصد پلاک‌ها نمای سیمان یا سنگ دارد یا نما ندارد که اهمیت تدوین ضوابط تشویقی را برای مجموعه مدیریت را دوچندان می‌کند و اکنون به نتیجه رسیده است.
حافظی عنوان کرد: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته در خصوص اسکلت ابنیه این محله، ۸۰ درصد ساختمان‌های موجود در محدوده هادی‌آباد دارای اسکلت بنایی است که این موضوع نشان می‌دهد این محله پایداری و استحکام لازم در شرایطی همچون وقوع زلزله را ندارد و کالبد آن‌ها دچار فرسودگی زیاد شده است.
وی تاکید کرد: یکی از اصلی‌ترین مشکلات محله هادی‌آباد، تمایل نداشتن ساکنان این محدوده و سرمایه‌گذاران حوزه مسکن به نوسازی این بافت است، به نحوی که از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲ تنها ۱۱ مورد پروانه ساختمانی و چهار مورد پایان کار ساختمانی صادر شده است.
نوسازی از مطالبات مهم هادی‌آبادی‌ها است
داریوش قاسمی، مدیر منطقه ۴ شهرداری قزوین که محله هادی‌آباد در آن قرار دارد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اعطای بسته پیشنهادی متنوع به منظور احیای بافت فرسوده در محله هادی‌آباد، اظهار کرد: پیرو جلسات کارشناسی مجموعه مدیریت شهری و مصوبه سفر اخیر رئیس‌جمهور به استان قزوین، طرح احیای بافت‌های فرسوده شهر قزوین در دستور کار قرار گرفت.
وی اضافه کرد: با توجه به بررسی شاخص‌های توسعه شهری با همکاری معاونت شهرسازی و معماری و منطقه چهار شهرداری، بسته پیشنهادی به منظور بازآفرینی در محله هادی‌آباد تدوین و توسط اعضای شورای اسلامی شهر قزوین مصوب شد.
مدیر منطقه چهار شهرداری قزوین اظهار کرد: با توجه به اینکه محله هادی‌آباد یکی از نقاط آسیب‌پذیر شهر قزوین است، نوسازی و بازآفرینی شهری در این محله از مطالبات مهم شهروندان و مجموعه مدیریت شهری بوده است.
قاسمی اضافه کرد: میزان تخصیص اعتبار به منظور پیشرفت پروژه تملک پلاک‌های بافت فرسوده محله هادی‌آباد از محل اعتبارات ملی ستاد باز آفرینی شهر قزوین از مهم‌ترین موضوعات یاد شده در این بازدید بود.
تراکم جمعیت هادی‌آباد ۳ برابر سایر نقاط شهر است
میزان جمعیت در محلات فرسوده و حاشیه‌نشین بالا است که به دلیل نبود زیرساخت‌های مناسب کیفیت زندگی ساکنان را کاهش می‌دهد.
آرش رشوندآوه، رئیس دبیرخانه بازآفرینی شهری قزوین تصریح کرد: موضوع رفع مسائل محدوده هادی‌آباد و نوسازی بافت این محله با توجه به سیاست‌های تشویقی کشور در خصوص بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد در سال جاری مورد توجه مدیریت شهری قزوین قرار گرفت و اکنون پس از بررسی‌های کارشناسی متعدد، این بسته تشویقی به تصویب رسیده است.
وی خاطرنشان کرد: بررسی وضعیت این محدوده و تهیه ضوابط لازم با هدف ایجاد انگیزه و تشویق مالکان، ساکنان و سازندگان مسکن توسط حوزه بازآفرینی شهری و طرح تفصیلیِ معاونت شهرسازی و معماری شهرداری قزوین صورت گرفت و این بسته تشویقی با هدف حل مشکلات اجتماعی، کالبدی، اقتصادی، فرهنگی، ترافیکی و امنیتی تهیه شد.
رئیس دبیرخانه بازآفرینی شهری قزوین با تاکید بر اینکه سیاست‌های پیشنهادی در مسیر رفع این مشکلات است، تاکید کرد: بر اساس بررسی‌های اجتماعی صورت گرفته مشخص شد در این محدوده، مشکلاتی همچون تراکم جمعیتی بالا (سه برابر تراکم سطح شهر)، فراوانی بزه‌های اجتماعی، تکثر معتادان به موادمخدر و ماهیت خوابگاهی در بخشی از محله وجود دارد.
رشوندآوه اضافه کرد: از جمله مشکلات کالبدی در هادی‌آباد، نوسازی نشدن بافت مسکونی، فراوانی واحدهای مسکونی کوچک‌مقیاس (ریزدانگی)، نفوذناپذیری بافت، پایین بودن سرانه کاربری‌ها، نبود فضای سبز و تجهیزات ورزش و بازی کودکان، کمبود فضاهای بهداشتی، وجود کاربری‌های ناسازگار با ماهیت محدوده، متصل نبودن پلاک‌ها به شبکه فاضلاب شهری و جریان بخشی از فاضلاب مسکونی در جوی‌های معابر است.
وی تاکید کرد: حضور حداکثری گروه‌های کم‌درآمد و کم‌برخوردار جامعه، حضور تعداد قابل توجه کارگران فصلی (رشد بیکاری در بعضی فصول سال)، قیمت پایین ملک و بنا و قدرت پایین خانواده‌ها در تأمین نیازهای روزانه، در دسته‌بندی مشکلات اقتصادی محله هادی‌آباد گنجانده شده است.
رئیس دبیرخانه بازآفرینی شهری قزوین گفت: مشکلات ترافیکی قابل توجهی در این محدوده وجود دارد، به عنوان مثال شبکه معابر موجود سلسله مراتبی از محلی تا جمع و پخش‌کننده است که بتواند با ساختار درستی به شریان شهری متصل شود، همچنین مقطع عرضی تعریف شده‌ای برای معابر وجود ندارد و روسازی شریان‌ها مناسب نیست.
رشوندآوه ادامه داد: نبود پوشش مناسب برای ارائه خدمات سیستم حمل‌ونقل عمومی متناسب با جمعیت محله به دلیل مشکل دسترسی از دیگر معضلات محله هادی‌آباد است.
۵۰ درصد مردم هادی‌آباد مایل با بازسازی املاک هستند
وی با اشاره به جزئیات طرح نوسازی هادی‌آباد قزوین تاکید کرد: در کنار مطالعات تخصصی از طریق بررسی‌های میدانی بعضی موضوعات از جمله دلایل تمایل نداشتن ساکنان محله به نوسازی بافت، نحوه ساخت در صورت اجرای نوسازی در محله، میزان توجه به ایجاد پارکینگ در بنا و تعداد طبقات مدنظر برای نوسازی پلاک‌ها در مصاحبه با نمونه آماری در محله هادی‌آباد مورد توجه قرار گرفت و بر این اساس مشخص شد اصلی‌ترین دلیل تمایل نداشتن ساکنان به نوسازی پلاک‌ها، اعمال عقب‌نشینی زیاد و اعطای تعداد طبقات پایین است.
رئیس دبیرخانه بازآفرینی شهری قزوین اظهار کرد: مشخص شد در صورتی که امتیازی به ساکنان داده شود، بیش از ۵۰ درصد از آن‌ها تمایل به بازسازی ملک خود دارند و تعداد طبقات مدنظر چهار طبقه و بیشتر است، همچنین ۵۲ درصد از نمونه آماری بررسی شده مطرح شد و در صورت نوسازی تمایل به مشارکت و تجمیع پلاک‌ها دارند.
رشوندآوه اضافه کرد: نتایج حاصل از بررسی‌ها زمینه‌ساز تدوین یک بسته تشویقی جامع و همه‌جانبه برای ساکنان، مالکان و سازندگان مسکن شده است تا برای هر پلاک و هر فردی که تمایل به نوسازی ملک به صورت انفرادی یا تجمیعی دارد، امتیازات قابل توجه وجود داشته باشد.
رفع معضلات محلات حاشیه‌نشین شهر در گرو مشارکت ساکنان با طرح‌های شهری است تا سیاست‌های مدیریت شهری در آن محلات محقق شود. به نظر می‌رسد اجرای موفق طرح بازآفرینی محله هادی‌آباد منوط به شرکت ساکنان محل در اجرای پروژه‌ها در هر سطح و توانمندسازی آن‌ها با هدف ارتقای سطح کیفی زندگی است.
نظر شما