به گزارش خبرگزاری ایمنا، تخریب حیات وحش در دنیا و ایران مهم‌ترین عامل نابودی گونه‌ها و از بین رفتن منابع ژنتیکی است. تنوع جغرافیایی و اقلیمی کشور، طیف منحصربه‌فرد و ارزشمندی از گونه‌های جانوری را در خود جای داده است، اما بسیاری از این گونه‌ها با فلات ایران خداحافظی کرده‌اند، شکار غیرقانونی، تولیدات صنعتی، توسعه راه‌ها، جاده‌سازی، فعالیت‌های معدنی، چوب‌بری، گسترش شهرها، کم‌آبی و خشکسالی متوالی تخریب زیستگاه و اثرات منفی که سبب تغییرات اقلیمی می‌شود و بارگذاری‌های انجام شده خارج از توان طبیعت، به زیست‌بوم و محل زندگی سایر موجودات آسیب وارد کرده و حاصل آن نابودی بسیاری از حیوانات بوده است، به طوری که براساس آمارها و گزاش‌های مستند؛ قاچاق حیوانات پرسودترین و سومین انواع قاچاق در دنیا به شمار می‌رود و درآمد قاچاق حیات وحش ۷.۸ تا ۱۰ میلیارد دلار در سال تخمین زده می‌شود!
براساس آمارها؛ ایران یکی از ۲۰ کشور غنی دنیا از نظر تنوع‌زیستی است. بیش از دو هزار گونه مهره‌دار در کشور شناسایی شده که از این تعداد ۸۶ گونه خشک‌زی در خطر انقراض قرار دارد و ۱۶۵ گونه هم جزو گونه‌های حفاظت شده هستند. به طوری که تاکنون ۸۶۶۰ گونه گیاهی در کشور شناسایی شدند که حدود یک سوم آنها آندمیک (بومی) هستند همچنین ۲۰۶۲ گونه مهره‌دار در کشور ایران وجود دارد که شامل ۲۰۵ گونه پستاندار، ۲۳ گونه دوزیست، ۲۸۵ گونه خزنده، ۲۹۷ گونه ماهیان آب‌های داخلی، ۵۶۲ گونه پرنده و ۹۷۵ گونه ماهیان خلیج فارس، تنگه هرمز و خلیج عمان است.
خلأ قانونی در زمینه مقابله با قاچاق حیات وحش وجود دارد
بنابراین کشورهایی که به دلیل شرایط نوع اقلیم، تنوع زیستی بالایی دارند، به مکانی مناسب برای قاچاق انواع گونه‌های جانوری و رخنه سوداگران به ارزشمندترین و کمیاب‌ترین گونه‌های زیستی تبدیل شده‌اند، این روند که طی سال‌های اخیر افزایش رو به رشدی داشته موجب شده رفته‌رفته تعداد گونه‌های جانوری کاهش یابد و بسیاری از گونه‌ها در لبه پرتگاه انقراض قرار گیرند، به طوری که حسن اکبری، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید: در سال بین شش تا ١٢ هزار پستاندار و پرنده در کشور زنده‌گیری و وارد بازار خرید فروش و بخش عمده‌ای هم از کشور خارج می‌شود، ایران مقصد قاچاق پرندگان زینتی نیز است که از شرق وارد کشور می‌شوند، تعداد سه هزار مرکز درمانی حیات وحش در کشور وجود دارد که سالانه بیش از ١٠ هزار مراجعه برای درمان حیات وحش به این مراکز انجام می‌شود و نشان می‌دهد تمایل مردم به نگهداری از حیات وحش افزایش یافته است، علاوه بر فقر در جوامع محلی و همچنین ناآگاهی از عواقب قاچاق حیات وحش تا زمانی که بازار حیات وحش خلیج‌فارس در تهران فعال است برخورد با قاچاقچیان بسیار دشوار خواهد بود، سرشاخه‌های قاچاق دستگیر نمی‌شوند، برخورد قضائی با مافیای خرید و فروش حیات وحش بسیار دشوار است و قوانین موجود بازدارنده نیست. قاچاق حیات وحش در جهان چهارمین رتبه در تجارت غیرقانونی را دارد و در ایران بیشترین آمار قاچاق حیات وحش و کشفیات در استان‌های بوشهر، هرمزگان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان است.
وی اظهار می‌کند: از دهه ۱۳۳۰ با توسعه سلاح‌های شکاری و وسایل حمل و نقل بیابانی، شکار بی‌رویه از طبیعت شروع شد، از اواسط دهه ۱۳۳۰ شکار غیر مجاز شدت زیادی پیدا کرد، به طوری که در مدت ۱۰ سال بسیاری از گونه‌های بزرگ جثه مثل آهو و گورخر شکارغیر مجاز شدند، در سال ۱۳۴۶ عده‌ای از شکارچیان قانون شکار و صید را نوشتن که در مجلس آن زمان تصویب شد، این قانون در آن وقت بسیار مترقی بود. در این قانون در کنار واژه حفاظت دولتی، واژه قرق اختصاصی هم آورده شد، تعریف قرق اختصاصی در آنجا این‌گونه آمده است، محدوده‌ای است که امتیاز حفاظت و حق شکار آن زیرنظر سازمان به یک فرد یا اشخاصی داده می‌شود.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست می‌افزاید: در آن قانون معتقد بودند، حفاظت دولتی به تنهایی پاسخگو نیست، اما بخش قرق اختصاصی آن اجرا نشد و سازمان حفاظت محیط‌زیست شروع به انتخاب مناطق حفاظت شده کرد که امروز به ۳۰۹ منطقه رسیده که ۱۱ درصد خاک کشور را شامل می‌شود، ولی بخش عمده تنوع زیستی در خارج از این مناطق است، انتخاب مناطق حفاظت شده به تنهایی به عهده ما نیست، بعد از انتخاب یک منطقه برای حفاظت باید از وزارت صمت، منابع طبیعی استعلام بگیریم که به طور معمول آنها مقداری از این مناطق را به دلایل گوناگون حذف می‌کنند، بسیاری از مناطق ما ارزش حفاظت ندارند، اما در اثر پیگیری مداوم سازمان محیط‌زیست این نواحی حفاظت شده اعلام شده است، بخش زیادی از تنوع زیستی در خارج از این مناطق بود و سازمان حفاظت محیط‌زیست در همه دوره‌ها کمبود اعتبار، نیرو و تجهیزات داشته است و هیچ وقت حداقل‌ها برای حفاظت نداشته، در این نقاط شکار بی‌رویه اتفاق افتاده است.
وی ادامه می‌دهد: این کمبود امکانات در حالی بود که امکانات شکارچیان متخلف افزایش پیدا کرده است، در حال حاضر تعداد زیادی سلاح مجاز وجود دارد که سهمیه فشنگ می‌گیرند و تعداد قابل توجهی اسلحه غیر مجاز وجود دارد، البته بخشی از مشکلاتی که در حوزه تخریب زیستگاه، شکار غیر مجاز و زنده‌گیری وجود دارد، آسیبی است که از اتباع بیگانه می‌بینیم، زیرا از آنها در بسیاری از مناطق به عنوان چوپان استفاده می‌کنند در حالی که هیچ گونه اطلاعاتی درباره حیات وحش کشور ندارند و ممکن است به هر حیوانی که دم دستشان قرار بگیرد اعم از مار و دیگر گونه‌ها آسیب بزنند، این افراد آموزشی ندیدند و از شرایط گونه اطلاعاتی ندارند علاوه بر این عِرقی هم برای بقای این گونه‌ها ندارند از این رو آموزش از اهمیت زیادی برخوردار است، از این‌رو برای تشدید مجازات قاچاقچیان قبلاً پیشنهادهایی در راستای اصلاح قانون مقابله با قاچاق شده بود، اما کامل نبود، اکنون در تلاشیم که بتوانیم پیشنهاد جدیدی را ارائه دهیم البته در لایحه حفاظت و مدیریت پایدار حیات وحش هم مفادی را گنجاندیم که برخورد با قاچاق این گونه‌ها تشدید شود.
بر این اساس؛ علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید: خلأ قانونی در زمینه مقابله با قاچاق حیات وحش وجود دارد و لازم است در قالب لوایح و تصویب قوانین این خلأ را برطرف کنیم، در تلاش هستیم تا از ظرفیت پهبادها تجهیزات سنجش از دور و شرکت‌های دانش بنیان برای حراست از محیط‌زیست بهره ببریم، قرار است تا پایان سال ۱۴۰۳ تمام مناطق با استفاده از بی‌سیم دیجیتال پوشش داده شوند، سالانه تنها ١٢ تا ١٧ صدم درصد اعتبارات کشور به بخش محیط‌زیست اختصاص می‌یابد که با توجه به گستردگی این حوزه و شرایط آن، بسیار ناچیز است، کشورهای حاشیه خلیج فارس برای استفاده از برخی از گونه‌های جانوری ایران مانند شاهین علاقه دارند که در ایران سرمایه‌گذاری کنند، اما باید این موضوع را از جنبه‌های مختلف مانند جنبه فقهی بررسی کنیم.
دستگیری بیش از ٧ هزار قاچاقچی حیات وحش
لازم است بدانیم که سناریوی تکراری قاچاق حیوانات با مافیای بزرگ و عامل انقراض شدید انواع گونه‌های حیوانات به همین آمارها و غصه‌های ختم نمی‌شود و در حال حاضر با رشد روزافزون فروشگاه‌های مجازی در بستر اینترنت، تبلیغ، ترویج، توزیع و فروش انواع کالای قاچاق با استفاده از توانایی‌های این بستر با سرعت در حال گسترش است، زیرا مبارزات گسترده با کالای قاچاق و قاچاقچیان از سوی دستگاه‌های دخیل در فضای حقیقی موجب شده که سوداگران با انتقال بساط تجاری خود به فضای مجازی؛ مراکز آنلاین را جهت تبلیغ و فروش محصولات جدید قاچاق برگزیده‌اند.
سردار وحید مجید، رئیس پلیس فتا فراجا درباره جرایم قاچاق حیات وحش در فضای سایبری با همکاری سازمان حفاظت محیط‌زیست رصد جرایم مربوط به این بخش را افزایش می‌دهیم، اظهار می‌کند: امسال ۱۲۰ هزار جرم در فضای سایبری بررسی کردیم و موضوعات مختلف در حال افزایش است و به تنهایی نمی‌توانیم اقدامات زیرساختی جرایم سایبری را کنترل کنیم.
همچنین سردار عباس مسعودی جانشین پلیس پیشگیری فراجا نیز با اشاره به اینکه از ابتدای امسال، هفت هزار و ١١٣ نفر به دلیل شکار و قاچاق حیات وحش دستگیر و ۳۸ قبضه سلاح جنگی و ٢ هزار و ٧١۴ سلاح غیر مجاز کشف شده است، یادآور می‌شود: ایران به واسطه تنوع جغرافیایی و اقلیمی دارای تنوع گونه‌ای بسیار ارزشمندی است و تهدیدهای زیادی متوجه حیات وحش کشور است. طبق گزارش منابع رسمی جهان قاچاق حیات وحش ۷ تا ۱۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. کانون شکار و صید ایران در سال ۱۳۳۵ تشکیل شد و تصویب ساختار یگان‌حفاظت سازمان محیط زیست نیز در سال ۹۲ تشکیل شد همچنین پلیس پیشگیری ظرفیت زیادی در حوزه پیشگیری و مقابله با جرایم دارد.
افزایش ۴۵ درصدی کشفیات قاچاق حیوانات در سال جاری
سرهنگ جمشید محبت خانی، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور ضمن ارائه آماری از میزان قاچاق گونه‌های حیوانی طی چهار ماه اولیه سال جاری اظهار می‌کند: میزان کشفیات حدود ۴۵ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. یکی از جرایم که طی سال‌های اخیر بسیار با آن مواجه می‌شویم، وقوع جرایم زیست محیطی از جمله قاچاق سلاح، فروش سلاح شکاری، تبلیغ قاچاق، قاچاق حیات وحش به‌صورت زنده و تاکسیدرمی همچنین قاچاق آنها از طریق فضای مجازی است بنابراین تصمیم گرفتیم این مسئله را به‌صورت جدی پیگیری کنیم.
وی با بیان اینکه بر اساس آمارهای موجود روند جرایم زیست‌محیطی و رصد و کشفیات آنها افزایشی بوده است، می‌افزاید: طی فروردین ماه سال جاری ۲۴ پرونده قضائی، در اردیبهشت‌ماه ۲۴ پرونده، در خردادماه ۲۵ وتیرماه نیز ۲۵ پرونده قضائی، جرایم قاچاق حیوانات در فضای مجازی تشکیل شده است، از این‌رو انتشار تصاویر شکار غیرمجاز با سلاح و لاشه حیوانات، انتشار تصاویر از صید آبزیان؛ جز جرایم محیط زیستی در صفحات مجازی است که این افراد شناسایی می‌شوند و با آنها برخورد می‌شود. تا کنون نیز برای این افراد احکام تبعید، حبس و جریمه نقدی در نظر گرفته شده است.
جرم قاچاق حیوانات چیست؟
لازم به یادآوری است که تجارت حیات‌وحش، تجارتی پرسودی است، عملاً جان حیوانات در آن اهمیتی ندارد، این اقدام غیرقانونی است و نمی‌توان به صورت آشکار، حمل‌ونقل حیوانات را انجام داد؛ بنابراین افراد مجبورند از روش‌هایی برای جابه‌جایی استفاده کنند که به حیوانات آسیب می‌زند و به علت سود و ارزش افزوده زیاد این تجارت، شرایط زیستی حیوانات مدنظر قرار گرفته نمی‌شود و هرگونه شکار غیرقانونی برای عرضه تجارت غیرقانونی باعث انقراض گونه می‌شود، اما سوال این است که آیا جریمه شکار و آسیب زدن به حیات وحش و لانه‌ها و بچه‌های آنها در کشور بین ۵۰ هزار تا ۲۰۰ میلیون تومان در حفاظت از تنوع زیستی کفایت می‌کند؟ آیا افزایش جریمه شکار، باعث بازدارندگی قاچاق می‌شود؟
بر این اساس؛ افزایش هفت برابری جریمه‌های شکار غیرمجاز و آسیب رساندن به حیات‌وحش در دستور کار سازمان حفاظت محیط‌زیست است که اواسط آذر امسال برای تصویب به جلسه شورای‌عالی محیط‌زیست رفت، اما فرصت تصویب آن به‌دست نیامد و قرار شد به جلسه بعدی موکول شود. مطابق اطلاعات آخرین بار سال ۱۳۹۸ جریمه‌ها بعد از سال‌ها به‌روز شد. به اعتقاد برخی متخصصان محیط‌زیست چنین افزایشی، نیاز به بازبینی جدی نرخ جرایم شکار غیرمجاز دارد. علاوه بر این، جریمه شکار غیرقانونی، تناسبی با ارزش اکولوژیک گونه‌ها در طبیعت ندارد. به‌طور مثال زاغ‌بور به‌عنوان گونه‌ای که فقط در ایران زندگی می‌کند، جریمه ۱۵ میلیون تومانی دارد.
در برخورد با شکارچیان هیچ‌گونه مماشاتی نخواهیم کرد
غلامرضا ابدالی، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره توزیع پراکنش پلنگ ایرانی می‌گوید: پلنگ ایرانی، بزرگ‌ترین زیرگونه پلنگ در جهان و از جمله گونه‌های ارزشمند حیات وحش است که محدوده‌های زاگرس و البرز زیستگاه اصلی پلنگ در ایران است، پلنگ، جانوری از زیر راسته گربه‌سانان در ایران از ارزش حمایتی بالایی برخوردار است که جمعیت این گونه جانوری در مقایسه با کشورهای همسایه مناسب است.
وی یکی از تهدیداتی که متوجه حیات وحش به ویژه پلنگ ایرانی می‌شود را تخریب زیستگاه‌ها می‌داند و اظهار می‌کند: تخریب زیستگاه در مهم‌ترین عامل نابودی گونه‌ها و از بین رفتن منابع ژنتیکی است. تنوع جغرافیایی و اقلیمی کشور ما، طیف منحصربه‌فرد و ارزشمندی از گونه‌های جانوری را در خود جای داده است که برای حمایت از گونه‌های کمیاب رصد مداوم زیستگاه‌ها را در دستور کار قرار دادیم.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش کشور با اشاره به راهکارهای جلوگیری از نابودی حیات وحش و انقراض پلنگ ایرانی می‌افزاید: با توجه به پراکنش زیستگاه پلنگ ایرانی تلاش شده است که در مطالعات و بررسی‌ها موقعیت امنیت پناهگاهی و جمعیت طمعه‌های این گونه جانوری ارزشمند رصد شود تا بتوانیم با پیشگیری از تخریب زیستگاه‌ها در حمایت و حفاظت آنها گام‌های مؤثری برداریم.
وی درباره اقدامات اجرایی برای کاهش تلفات ناشی از عوامل انسانی تصریح می‌کند: در برخورد با شکارچیان هیچ‌گونه مماشاتی نخواهیم کرد و در صورت مشاهده تخلفات پرونده‌های مربوط به مراجع قضائی ارجاع خواهد شد.
سازمان محیط‌زیست برای گونه‌های قاچاق مجوز خروج صادر نمی‌کند
پیش‌تر ابدالی با بیان اینکه سازمان محیط‌زیست برای گونه‌های قاچاق مجوز خروج صادر نمی‌کند، می‌گوید: این سازمان برای گونه‌های حیات‌وحش که در فهرست کنوانسیون تجارت گونه‌های گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض (CITES) ضمیمه شده و به صورت قاچاق وارد کشور شدند، هیچ‌گونه مجوزی برای خروج صادر نمی‌کند.
وی ادامه می‌دهد: در روزهای اخیر درخواست‌های متعددی مبنی بر خروج گونه‌های گیاهی و جانوری که بعضی از آنها جزو ضمائم کنوانسیون تجارت گونه‌های گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض است، به دفتر حیات وحش ارسال شده در حالی که این مساله کاملاً غیرقانونی است.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط زیست اظهار می‌کند: خروج گونه‌های ثبت شده در این کنوانسیون منوط به ارائه مدارک مثبت و اصل مجوز سایتیس از کشور مبدا آن گونه است؛ به این معنی که گونه‌ها باید از مسیر قانونی وارد کشور شده و دارای مجوز خروج سایتیس از کشور مبدا باشند تا بر اساس اطلاعات آن بتوان مجوز خروج از کشور برای آنها صادر کرد.
اضافه می‌کند: با توجه به عضویت بیشتر کشورها از جمله ایران در کنوانسیون سایتیس که هدف آن مبارزه با قاچاق گونه‌های حیات وحش است، ورود و خروج گونه‌های مشمول سایتیس الزاماً در صورت ارائه مجوز خروج اولیه کشور مبدا است و بدون آن، گونه جز مصادیق قاچاق و استحصال غیر قانونی محسوب شده و امکان صدور مجوز خروج برای آن غیر ممکن خواهد بود.
ابدالی مجموع باغ‌وحش‌ها، مراکز نگهداری حیات وحش و باغ‌های پرندگان در کشور را ۱۰۵ مکان می‌داند و می‌افزاید: از این تعداد حدود ۷۳ مرکز تحت نگهداری بخش خصوصی و ۳۲ مرکز تحت نظارت سازمان محیط‌زیست است که رتبه‌بندی و ارزیابی آنها سطح و نحوه همکاری سازمان را تعیین می‌کند که کدام مراکز شاخص‌های حفاظت گونه‌های خاص را خواهند داشت.
۳۷۸ شکار و صید غیرمجاز در چنگال محیط‌بانان
علیرضا غلامی، فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به شناسایی تعداد ۵۶ تخلف و نزدیک به ۳۷۸ مورد شکار و صید غیرمجاز در سه ماهه پاییز امسال در مناطق حفاظت شده استان، می‌گوید: طی سه ماهه در برخورد با شکارهای غیرمجاز، تعداد ۵۶ مورد تخلف شکار و صید آبزیان، پرندگان و پستانداران، اقدام به شکار، نگهداری و فروش حیات وحش و تخلف محیط زیستی در فضای مجازی، شناسایی شده و اقدام‌های لازم برخورد با متخلفان در جریان است.
وی با اشاره به شکار و صید غیرمجاز جانوران، پرندگان و آبزیان در سه ماهه پاییز امسال، اظهار می‌کند: از گونه‌های پستانداران تعداد ۱۷ قوچ، دو مورد ماده آهو، ۱۵ پازن، یک گراز، پنج بز ماده، دو میش و یک آهو، تعداد ۲۳ کبک و کبوتر شکار و صید شده است.
فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان اضافه می‌کند: در این مدت، ۲۴۱ عدد صید غیرمجاز ماهی و ۷۱ مورد نگهداری و خرید و فروش حیات وحش زنده از قبیل عقاب صحرایی، طاووس، طاووسک، مرغ شاخدار، ماندرین، آن قوت و قرقاول آمریکایی، شناسایی و با متخلفان برخوردهای جدی شده است.
وی با بیان اینکه از متخلفان؛ ۳۳ عدد سلاح مجاز و غیر مجاز به همراه ادوات شکار نیز کشف و ضبط شد که طبق قانون با آن برخورد می‌شود، می‌افزاید: اقدام در برابر تصرف غیرمجاز اراضی در زیستگاه‌های طبیعی و تخریب آن در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش موته، قمیشلو و منطقه حفاظت شده کرکس، و ۱۴ مورد تعقیب، گریز و کشف ۱۴ هزار متر تور نیز طی این ماه اتفاق افتاده است.
دستگیری ۳۳ متخلف در مناطق حفاظت شده اصفهان
غلامی با اشاره به دستگیری ۳۳ نفر که اقدام به تخریب مناطق حفاظت شده و شکار حیات وحش کرده بودند، تصریح می‌کند: طی آبان سال جاری ۲۲ تخلف از قبیل شکار غیرمجاز پرندگان و پستانداران، اقدام به شکار، نگهداری و فروش حیات وحش، تخریب و تصرف و تعلیف غیرمجاز دام در مناطق حفاظت شده استان شناسایی و با تلاش محیط بانان و سایر عوامل همکار، متخلفان دستگیر شدند.
وی ادامه می‌دهد: در این مدت شکار و صید حیات وحش در مناطق تحت مدیریت شامل انواع جانوران آهو، بز ماده، کبوتر، گراز، قوچ، پازن، گراز بوده است که از متخلفان سلاح، ادوات شکار و صید غیرمجاز همچون اسلحه‌های ساچمه زنی، گلوله زنی و تورهای صیادی کشف و ضبط شد.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان خطر نشان می‌کند: هفت مورد تخلف اقدام به شکار قبل از هرگونه شکار و صید، ۱۴ مورد درگیری و تعقیب و گریز، زنده‌گیری پرندگانی همچون کبوتر وحشی و سهره، تعلیف غیرمجاز دام و جمع‌آوری تورهای غیرمجاز صید ماهی نیز از دیگر تخلفاتی است که حین خدمت محیط‌بانان مناطق مختلف، شناسایی و با متخلف برابر قانون برخورد شده است.
بقای حیات وحش در گرو حفظ زیستگاه و پیشگیری از شکار بی‌رویه
اسماعیل کهرم، کارشناس و کنشگر محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه بقای حیات وحش درگرو حفظ زیستگاه است، می‌گوید: حیات وحش ایران مانند دیگر کشورها به دلیل نابودی زیستگاه‌ها و شکار بی‌رویه در حال نابودی است.
وی با اشاره به اینکه شکار غیرقانونی، توسعه راه‌ها، تخریب کوه‌ها، جاده‌سازی و خشکسالی متوالی بخشی از تخریب زیستگاه حیات وحش است، اظهار می‌کند: با این اقدامات ممکن است طی مدت‌ها، متوجه نابودی زیستگاه‌ها نباشیم، اما به‌تدریج قابل شهود است که تخریب محیط‌زیست موجب انقراض تک‌تک جانوران خواهد شد، بدون شک طی این سال‌ها چنین برخوردی را با حیوانات حیات وحش انجام داده‌ایم.
کارشناس و کنشگر محیط‌زیست می‌افزاید: لازم است بدانیم بر اثر مصرف گازهای گلخانه‌ای دی‌اکسید کربن، مونوکسید کربن به‌ویژه متان که ۳۴ برابر سایر گازها در حیات وحش تأثیرگذار است، آب اقیانوس‌ها با تغییر مزه به ترشی، تبدیل به اسید شده که بر اثر این اسیدهای موجود در آب‌های اقیانوس، صدف‌های تمام جانوران صدف‌دار ذوب شده است.
وی ادامه می‌دهد: در ابتدا متوجه این فاجعه زیست‌محیطی نبودیم، اما با گذشت حدود یک نسل از اثرات گازهای گلخانه‌ای، چنین مسئله حیاتی اکنون قابل توجه قرار گرفته که صدف جانورانی مانند حلزون‌ها، صدف‌های دو لکه‌ای و یک لکه‌ای در حال نابودی است، براساس بعضی نظریه‌ها تصور این است که پایه حیات که از اقیانوس‌ها به وجود آمده، اکنون نیز از همین اقیانوس‌ها از بین می‌رود.
کهرم شکار بی‌رویه را نیز تهدید جدی زیستگاه‌های حیات وحش دانست و تاکید می‌کند: اکنون با شرایط فعلی صید غیرمجاز در زیستگاه‌ها غوغا می‌کند و در حال حاضر بهار شکارچیان است که بیشترین سوءاستفاده را از حیات وحش دارند؛ این افراد با تخریب و شکارهای بی‌رویه به جان حیات وحش افتاده‌اند و تا زمانی که چنین عوامل آسیب‌زایی بررسی و پیگیری نشود، همچنان شاهد نابودی زیستگاه و محیط زیست خواهیم بود.
وی با بیان اینکه بقای حیات وحش درگرو حفظ زیستگاه است، می‌گوید: حیات وحش ایران مانند دیگر کشورها به دلیل نابودی زیستگاه‌ها و شکار بی‌رویه در حال نابودی است، برای نمونه در باغ وحش بزرگی که مصداق جهان است اگر برای حیات پنگوئن‌ها با یخ‌ها غاری ساخته شود با چنین کاری زیستگاه این نوع پرنده را فراهم می‌کنند، اما اگر یخ‌ها را از زندگی پنگوئن‌ها حذف کنیم، این باغ وحش نابود خواهد شد، در جهان نیز شاهد این اقدام هستیم.
کنشگر محیط زیست اظهار می‌کند: در کشور برای نظارت هر ۱۰ تا ۱۱ هزار هکتار منطقه حفاظت شده، به‌طور متوسط یک محیط‌بان وجود دارد، در حالی که استاندارد جهانی برای هر یک هزار هکتار عرصه خشکی یک نفر نیرو و برای هر ۵۰۰ هکتار عرصه تالابی و آبی یک نفر را پیشنهاد کرده است؛ در این بین کمبود نیرو و امکانات در عرصه حفاظت از محیط‌زیست، موضوعی است که باید بیشتر به آن پرداخته شود.
وی با اشاره به اینکه اطلاع‌رسانی صحیح به مردم و آموزش به آنها در حفاظت از حیات وحش نقش کلیدی دارد، خاطرنشان می‌کند: این مهم در کشور مغفول مانده و نیاز است، مراکز آموزشی در این مورد اهتمام داشته باشند و اهمیت به محیط زیست را از دوران کودکی در جامعه فرهنگ‌سازی کنند، بنابراین زمانی که بحث حفاظت و حمایت از حیات وحش مطرح می‌شود، موضوع فراتر از حفظ یک یوز، میش‌مرغ، مار، قوچ و بز است و در واقع حفظ حیات وحش منجر به حفظ حیات انسانی می‌شود و اگر محیط زیست را نابود کنیم، باید منتظر نابودی خود نیز باشیم.
بر این اساس؛ امروزه متخصصان امر بدون هیچ تردیدی اطمینان پیدا کرده‌اند که حیات وحش در معرض خطر قرار گرفته است، در صورتی که اقدامی صورت نگیرد، هزاران گونه ممکن است بسیار سریع به مرز انقراض برسند، وظیفه‌ای که پیش روی جهان قرار گرفته است، محافظت از حیات وحش به منظور تضمین آینده طولانی آن‌هاست، در میان خشکسالی‌های چندین ساله، حیات‌وحش نیز در معرض خطر قرار گرفته است و در حال حاضر بسیاری از گونه‌های مختلف جانوری در معرض تهدید قاچاق غیرمجاز هستند، تخریب و تکه تکه شدن زیستگاه‌های اصلی این جانوران و شکار بی‌رویه آنها و خشکسالی‌های متوالی در کشور از جمله عوامل اصلی تهدید آنها به شمار می‌رود که می‌طلبد با این آسیب‌ها به طور جدی مقابله شود.
نظر شما