به گزارش خبرگزاری ایمنا، طی تیر سال جاری پیش‌بینی‌های ارائه شده در ENSO و منابع به‌روز شده توسط مرکز تحقیقات آب و هوایی دانشگاه کلمبیا ایالات متحده، نشان داد در ماه‌های اکتبر، نوامبر و دسامبر ۲۰۲۳ (مصادف با پاییز ۱۴۰۲) منطقه‌ای که بیشترین بارش را نسبت به نرمال دارد، منطقه غرب آسیا و به‌طور دقیق‌تر ایران و کشورهای همسایه آن خواهد بود و گستره ایران در فصل پاییز با احتمال ۴۰ تا ۶۰ درصد بارشی فراتر از نرمال را تجربه می‌کند، اگرچه در سراسر کشور ایران شاهد بارندگی‌های خوبی خواهیم بود، اما بیشترین بارندگی‌ها در پاییز امسال برای نیمه جنوبی پیش‌بینی می‌شود، از این‌رو برخی کارشناسان و متخصصان کشور از ورود دوره جدید ترسالی و بارش‌ها در فصل پاییز و تا حدودی در زمستان بیشتر از حد نرمال اظهارنظر کردند.
دانشمندان علوم جو و اقیانوس مدت‌هاست که کشف کرده‌اند ناهنجاری‌های فشار و دمای اقیانوسی (ال-نینو و لانینا) نقش مهمی در گردش‌های جوی و آب و هوا در مقیاس‌های کوچک و بزرگ ایفا می‌کنند به‌ویژه در فصل سرد که سامانه‌های جوی پرفشار بارشی حاکم می‌شوند، این موضوع صادق است و انتظار می‌رود، رویداد ال‌نینو در آب و هوای فصل پاییز و زمستان ۱۴۰۲ تأثیرات مهمی بر جای گذارد، زیرا طی سه سال گذشته جریان لانینا در کشور حاکم بود که این جریانات به طور معمول در دنیا سبب کاهش دما نیز می‌شود، اما به گفته سازمان هواشناسی جهانی به‌رغم وجود جریان لانینا در بسیاری از مناطق کشور، گرم‌ترین روزها را تجربه کردیم که ناشی از تغییرات اقلیمی و انتشار گازهای گلخانه‌ای بود.
بر اساس پیش‌بینی متخصصان بین‌المللی، پدیده آب و هوایی «ال نینو» تابستان امسال (۲۰۲۳) در بسیاری از نقاط جهان رخ داد و خسارت‌های سنگینی به دنبال داشت، کارشناسان همچنین هشدار دادند که ویرانی‌های ناشی از این پدیده اقلیمی نیز باعث تضعیف رشد اقتصادی در دنیا شده است. این پدیده از چرخه‌های فوق‌العاده شدید آب و هوایی در جهان است که اغلب بین دو تا هفت سال یک‌بار، باعث ایجاد تغییرات بزرگی در وضعیت آب و هوای سراسر کره زمین می‌شود، کارشناسان می‌گویند خشکسالی، آتش‌سوزی، سیلاب‌های ناگهانی، قحطی و اپیدمی جزو پیامدهای ناشی از این پدیده آب و هوایی محسوب می‌شود، همچنین این چرخه می‌تواند در ایران منجر به بارش‌های بیشتری در نیمه دوم زمستان و اوایل بهار شود که به گفته صاحب‌نظران نیز با تغییر نوسانات جوی از «لانینا» (فاز سرد جریانات آب و هوایی در اقیانوس آرام) به «ال‌نینو» (فاز گرم جریانات آب و هوایی در اقیانوس آرام) کشور از نظر وضعیت جوی وارد وضعیت خنثی می‌شود.
بنابراین اقلیم دارای نوسانات طبیعی نسبت به میانگین درازمدت است، ترسالی به آنومالی مثبت بارندگی نسبت به میانگین درازمدت بارندگی در یک منطقه اطلاق می‌شود، یعنی اگر مجموع بارندگی سالانه در یک منطقه بالاتر از میانگین درازمدت باشد، می‌گوئیم آن سال با «ترسالی» مواجهیم و در نقطه مقابل «خشکسالی» تعریف می‌شود؛ تداوم ترسالی و خشکسالی برای چندین سال دوره ترسالی و خشکسالی را تشکیل می‌دهند، اما این سوال پیش می‌آید که آیا «ال‌نینو» بر آب و هوای کشور ایران نیز تأثیر خواهد گذاشت؟
به گفته کارشناسان درباره تأثیرات پدیده دورپیوند ال‌نینو نیز تحقیقات به‌صورت قطعی اثبات نکرده‌اند که این پدیده بر افزایش یا کاهش دمای هوا تأثیر می‌گذارد یا نه و تنها درباره تأثیرات احتمالی آن بر میزان بارش‌ها می‌توان اظهارنظر کرد، از این‌رو برخی بر این معتقد بودند که از آغاز پدیده آب و هوایی ال‌نینو در ایران با باران‌های پاییزی در مهر و آبان فراتر از نرمال مواجه هستیم که بخش‌های بزرگی از کشور را در بر می‌گیرد، دریاچه‌ها و تالاب‌ها را سیراب می‌کند و در برخی استان‌ها هم احتمال وقوع سیلاب‌های مخرب، بسیار زیاد است.
در همین راستا طبق پیش‌بینی‌ها اعلام شد که بارش‌های پاییزی ۱۰ تا ۱۵ روز زودتر نیز آغازمی‌شود و در ۴۵ روز نخست پاییز، شدت بارش‌ها در غرب، شمال‌غرب، شمال و شمال شرق بیشتر خواهد بود و در ۴۵ روز دوم فصل پاییز بارش‌ها در جنوب، جنوب غرب و فلات مرکزی و شرق کشور شدت بیشتری خواهد داشت، اما با انتشار چنین پیش‌بینی‌هایی، برخی از مسئولان متخصص هواشناسی کشور به‌هیچ‌وجه چنین اظهارنظرها و رکورد رشد ۷۰ درصدی بارش‌ها را تأیید نکردند، زیرا بر این اعتقاد داشتند که تمام این مباحث تنها احتمال است، چراکه پیش‌بینی‌ها ناشی از پیش‌بینی خروجی مدل‌های عددی، سازوکاری به منظور تفصیل این موضوعات محسوب می‌شود، یعنی نمی‌توانیم صددرصد به درستی مدل خروجی‌ها، یقین داشته باشیم.
گرگان رکوردار بارش‌ها / کمبود ۴۳ درصدی بارش‌های کشور در سال آبی جاری
در این میان کارشناسان اعتقاد دارند با وجود اینکه بر اساس انتظارات بارش‌های سال زراعی زودتر آغاز شد و میزان آنها نیز تا اینجا بیشتر از نرمال بوده است، اما کم‌بارشی انباشته و خشکسالی‌های متوالی گذشته با یک سال بارش نرمال جبران نمی‌شود، همچنان بخش وسیعی از کشور تحت‌تأثیر درجات مختلف خشکسالی است که ضرورت مدیریت منابع آب را بیش از پیش می‌کند، از این‌رو لازم به یادآوری است که وضعیت بارشی کشور در پاییز امسال چندان مطلوب نبوده و پیش‌بینی از رشد بارندگی‌ها و انتظارها پاییز پر بارش محقق نشد، گرچه پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد در پاییز امسال بارش‌ها در ایران بیشتر از حد نرمال باشد.
در این میان؛ بر اساس آخرین داده‌های سازمان هواشناسی، میانگین بارش‌های کشور طی پاییز ۳۳.۴ میلی‌متر ثبت شد، این در حالی است که به صورت نرمال باید از ابتدای سال آبی تاکنون (سی‌ام آذر)، ۵۹.۱ میلی‌متر بارندگی دریافت می‌کردیم، این میزان بارش ثبت شده نشان می‌دهد که ما با کاهش جدی بارندگی مواجه هستیم، به عبارتی ۲۵.۷ میلی‌متر معادل با ۴۳.۵ درصد کمتر از میانگین بلندمدت بارندگی دریافت کردیم، سال گذشته در این بازه زمانی ۳۲.۸ میلی‌متر بارش در کشور ثبت شد، بنابراین در سال جاری حدود ۱.۸ میلی‌متر میانگین بارش‌ها نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است، اما به‌طور کلی با میانگین بلندمدت اختلاف زیادی دارد، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی کشور ۲۳۴.۹ میلی‌متر است که درصد تأمین بارش سال آبی جاری ۱۴.۲ درج شده است.
لازم است به این نکته اشاره کنیم که بر اساس داده‌های سازمان هواشناسی در پی فعالیت سامانه بارشی پاییزی در کشور، به طور میانگین کلان‌شهر گرگان با ثبت ۱۴۲.۵ میلی‌متر بارندگی؛ رکورد بیشترین بارش‌ها را به خود تخصیص داد، این در حالی است که چنین میزان بارندگی باید از ابتدای سال آبی تا سی‌ام آذر حدود ۱۲۴.۱ میلی‌متر می‌بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با افزایش ۱۸.۴ میلی‌متری و ۱۴.۸ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، بنابراین این استان سال گذشته در همین بازه زمانی ۱۰۲.۹ میلی‌متر بارندگی داشته که با افزایش ۳۹.۶ میلی‌متری و ۳۸.۴ درصدی مندرج شده، به طوری که میزان بارش‌های یک سال کامل آبی این استان، ۴۷۵.۱ میلی‌متر است که درصد تأمین بارشی سال آبی جاری ۳۰ درصدی درج شد.
در همین راستا؛ کلان‌شهر بجنورد با میزان ۶۱.۳ درصدی بارندگی در سال آبی جاری نیز بیشترین بارش‌ها را داشته، چرا که میانگین بارش‌های این استان در بلندمدت ۵۱.۴ میلی‌متر ثبت شده، بنابراین بارش این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با افزایش ۹.۹ میلی‌متری و ۱۹.۲ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، به طوری که میانگین بارندگی این شهر سال گذشته ۴۹.۶ میلی‌متر بود که افزایش ۱۱.۷ میلی‌متر و ۲۳.۶ درصدی داشت، بنابراین حجم بارش‌های یک سال کامل آبی آن با ۲۵۸.۴ میلی‌متر؛ درصد تأمین بارشی سال آبی جاری این استان ۲۳.۷ درصدی است.
شهر ساری طی این مدت؛ میزان ۲۲۱.۶ میلی‌متر بارش دریافت کرده که در مقایسه بارش‌های ۲۲۱.۷ میلی‌متری بلندمدت با حجم بارش‌ها و درصد صفر ثبت شده، به نحوی که سال گذشته در همین بازه زمانی ۱۳۵.۶ میلی‌متر بارندگی داشت و با افزایش ۸۶.۱ میلی‌متری و ۶۳.۵ درصدی بارندگی‌ها درج شد، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی ساری، ۶۶۳.۷ میلی‌متر است که ۳۳.۴ درصد تأمین بارش سال آبی جاری این شهر در داده‌های سازمان هواشناسی کشور، مندرج شده است.
کلان‌شهر تبریز از ابتدای سال آبی تا سی‌ام آذر حدود ۳۹.۱ میلی‌متر بارندگی دریافت کرد که در مقایسه با بارش ۷۱.۷ میلی‌متری بلندمدت سال آبی جاری حدود ۳۲.۷- میلی‌متر بارش و ۴۵.۵- درصدی کاهش داشته است، این شهر سال گذشته در همین بازه زمانی ۳۱.۴ میلی‌متر بارندگی داشت که با ۷.۷ میلی‌متر بارش و ۲۴.۴ درصد ثبت شد، از این‌رو بارش‌های یک سال کامل آبی این استان ۳۱۱.۳ میلی‌متر برآورد شده که درصد تأمین بارش سال آبی جاری آن ۱۲.۶ درصدی است.
شهر ارومیه طی مدت سال آبی جاری، ۵۳.۳ میلی‌متر بارش دریافت کرده است که در مقایسه با بارش ۸۸.۶ میلی‌متری بلندمدت، ۳۵.۲ میلی‌متر و ۳۹.۸ درصدی کاهش بارش‌ها داشته، به طوری که سال گذشته در همین بازه زمانی ۵۷.۱ میلی‌متر بارندگی داشت که با کاهش ۳.۸ میلی‌متر و ۶.۶ درصدی ثبت شد، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی این استان ۳۵۸ میلی‌متر برآورد شده که درصد تأمین بارش سال آبی جاری آن ۱۴.۹ درصدی است.
اردبیل طی این مدت، ۵۹.۱ میلی‌متر بارش دریافت کرده که در مقایسه بارش‌های ۸۶ میلی‌متری بلندمدت با تفاوت ۲۶.۹- میلی‌متر بارش و ۳۱.۲- درصدی روبه‌رو است، به نحوی که سال گذشته در همین بازه زمانی ۴۴.۶ میلی‌متر بارندگی داشت و با کاهش ۳.۸ میلی‌متری و افت ۶.۶ درصدی بارندگی‌ها ثبت شده، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی این استان ۳۵۸ میلی‌متر است که ۱۸.۲ درصد تأمین بارش سال آبی جاری این شهر در داده‌های سازمان هواشناسی کشور، مندرج شده است.
کاهش بارش‌ها در مرکز، غرب، شرق و جنوب کشور
کلان‌شهر اصفهان از ابتدای سال آبی تا سی‌ام آذر نزدیک به ۱۸.۳ میل‌متر بارندگی ثبت شده که در قیاس با بارش‌های ۴۲.۹ میلی‌متری بلندمدت، کاهش ۲۴.۶ میلی‌متری و ۵۷.۴ درصدی بارشی داشته، به طوری که سال گذشته در همین بازه زمانی ۳۱.۱ میلی‌متر بارش مندرج شد که میزان ۱۲.۸ میلی‌متر و ۴۱.۳ درصد کاهش یافته، بارش یک سال کامل آبی این استان ۱۶۶.۸ میلی‌متر است که ۱۱ درصد تأمین بارش سال آبی جاری، این شهر است.
کرج نیز جزو کلان‌شهرهایی است که با ۴۳.۴ میلی‌متر بارندگی طی مدت یاد شده نسبت به میانگین بلندمدت؛ میزان ۱۰۲.۳ میلی‌متری با ۵۸.۸ میلی‌متر کاهش بارندگی و افت ۵۷.۴ درصدی داشته، اما این استان سال گذشته در همین بازه زمانی ۳۶.۷ میلی‌متر بارش دریافت کرده که بارش‌های آن با تفاوت ۶.۷ میلی‌متری و ۱۸.۲ درصدی مواجه است، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی با ۳۷۳.۵ میلی‌متر و ۱۱.۶ درصدی تأمین بارش سال آبی جاری ثبت شد.
شهر ایلام از ابتدای سال آبی تا سی‌ام آذر، ۹۴.۸ میلی‌متر بارندگی دریافت کرده که در مقایسه با بارش‌های بلندمدت ۱۲۱.۳ میلی‌متری، کاهش ۲۶.۶ میلی‌متری و ۲۱.۹- درصدی داشته، به طوری که سال گذشته با بارش ۳۷.۴ میلی‌متری در همین بازه زمانی، تفاوت ۵۷.۴ میلی‌متر بارشی دریافت کرده است، بارش یک سال کامل آبی این استان ۳۸۹.۳ میلی‌متر و درصد تأمین بارش سال آبی جاری آن ۲۴.۳ درصدی ثبت شده است.
کلان‌شهر بوشهر نیز جزو کلان‌شهرهایی است که به طور میانگین ۶۳.۹ میلی‌متر بارندگی طی سال آبی جاری ثبت کرده در حالی‌که چنین میزان باید در بلندمدت ۹۴.۹ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌ها نسبت به بلندمدت با کاهش ۳۱.۱ میلی‌متر بارش و افت ۳۲.۷ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، به طوری که سال گذشته در این بازه زمانی ۱۰۸.۲ میلی‌متر بارش در این استان ثبت شد، بنابراین میزان بارندگی‌ها ۴۴.۳- میلی‌متر و ۴۰.۹ درصدی بود، از این‌رو برآوردها بارش یک سال کامل آبی آن، ۲۵۵.۷ میلی‌متر است که درصد تأمین بارش سال آبی جاری این استان ۲۵ درصدی ثبت شد.
شهر تهران طی این مدت؛ میزان ۳۲.۷ میلی‌متر بارش دریافت کرده که در مقایسه بارش‌های ۷۳ میلی‌متری بلندمدت با کاهش ۴۰.۴ میلی‌متر بارش و ۵۵.۳ درصدی روبه‌رو است، به نحوی که سال گذشته در همین بازه زمانی ۲۰.۴ میلی‌متر بارندگی داشت و با مثبت ۱۲.۳ میلی‌متری و ۶۰.۱ درصدی بارندگی‌ها ثبت شده، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی پایتخت، ۲۸۰.۴ میلی‌متر است که ۱۱.۶ درصد تأمین بارش سال آبی جاری این شهر در داده‌های سازمان هواشناسی کشور، مندرج شد.
شهرکرد از ابتدای سال آبی تا سی‌ام آذر حدود ۷۸.۳ میلی‌متر بارندگی دریافت کرد که در مقایسه با بارش ۱۸۴.۶ میلی‌متری بلندمدت سال آبی جاری؛ ۱۰۶.۳ میلی‌متر کاهش بارش و ۵۷.۶ درصدی افت داشته است، این شهر سال گذشته در همین بازه زمانی ۱۳۸.۷ میلی‌متر بارندگی داشت که با ۶۰.۵- میلی‌متر بارش و ۴۳.۶- درصد ثبت شده، از این‌رو بارش‌های یک سال کامل آبی این استان ۶۷۵ میلی‌متر برآورد شده که درصد تأمین بارش سال آبی جاری آن ۱۱.۹ درصدی است.
ادامه آمار بارش‌های پاییزی کشور در استان‌ها از بیشترین تا کمترین میزان
بر این اساس، میزان بارندگی‌های کلان‌شهر بیرجند طی مدت یادشده، به طور میانگین ۷.۳ میلی‌متر ثبت شد، این در حالی است که چنین میزان باید در بلندمدت ۱۷.۷ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با کاهش ۱۰.۴ میلی‌متر بارش و افت ۵۸.۵ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، بنابراین مطابق داده‌ها به طور میانگین میزان بارندگی‌های این شهر در سال گذشته ۶.۱ میلی‌متر ثبت شد که با تفاوت ۱.۳ دهم میلی‌متر و ۲۰.۸ درصد افزایش مواجه بوده است، از این‌رو میزان بارش‌های یک سال کامل آبی آن ۱۱۰.۶ میلی‌متر برآورد شده که درصد تأمین بارشی سال آبی جاری ۶.۶ درصدی است.
مشهد طی این مدت؛ ۱۴ میلی‌متر بارندگی دریافت کرده که در مقایسه بارش‌های ۳۴.۲ میلی‌متری بلندمدت با کاهش ۲۰.۱ میلی‌متر بارش و ۵۸.۹ درصدی روبه‌رو است، به نحوی که سال گذشته در همین بازه زمانی ۱۶.۳ میلی‌متر بارندگی داشته و با افت ۲.۳ میلی‌متری و ۱۳.۹ درصدی بارندگی‌ها ثبت شده، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی کلان‌شهر مشهد، ۱۹۹.۵ میلی‌متر است که ۷ درصد تأمین بارش سال آبی جاری این استان، مندرج شد.
اهواز نیز جزو کلان‌شهرهایی است که با ۷۸.۲ میلی‌متر بارندگی طی مدت یاد شده، نسبت به میانگین بلندمدت؛ میزان ۱۱۵.۸ میلی‌متری با ۳۷.۶- میلی‌متر و ۳۲.۵- درصدی ثبت شده، اما این استان سال گذشته در همین بازه زمانی ۵۵.۴ میلی‌متر بارش دریافت کرده که بارش‌های آن با تفاوت افزایش ۲۲.۹ میلی‌متری و ۴۱.۳ درصدی مواجه است، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی با ۳۴۴.۹ میلی‌متر و ۲۲.۷ درصدی تأمین بارش سال آبی جاری ثبت شد.
بنابراین بر اساس آخرین داده‌های سازمان هواشناسی، میزان بارندگی‌های شهر زنجان از ابتدای سال آبی جاری تا سی‌ام آذر به طور میانگین ۳۴.۱ میلی‌متر ثبت شد، این در حالی است که چنین میزان باید در بلندمدت ۸۱ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با کاهش ۴۶.۹ میلی‌متر بارش و افت ۵۷.۹ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، از این‌رو به طور میانگین میزان بارندگی این استان در سال گذشته ۴۰.۵ میلی‌متر ثبت شده که با کاهش ۶.۴ میلی‌متر و ۱۵.۸ درصدی مواجه است، از این‌رو میزان بارش‌های یک سال کامل آبی این استان؛ ۳۱۰.۴ میلی‌متر برآورد شده که درصد تأمین بارشی سال آبی جاری ۱۱ درصدی است.
در همین راستا، میزان بارندگی‌های کلان‌شهر سمنان طی مدت یادشده، به طور میانگین ۱۳ میلی‌متر ثبت شد، این در حالی است که چنین میزان باید در بلندمدت ۲۳ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با کاهش ۱۰.۱ میلی‌متر بارش و افت ۴۳.۷ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، بنابراین مطابق داده‌ها به طور میانگین میزان بارندگی‌های این شهر در سال گذشته ۴.۸ میلی‌متر ثبت شد که در تفاوت آماری با ۸.۱ میلی‌متر افزایش مواجه بود، میزان بارش‌های یک سال کامل آبی آن، ۱۱۰.۷ میلی‌متر و ۱۱.۷ درصد تأمین بارشی سال آبی جاری ثبت شد.
کلان‌شهر زاهدان نیز جزو کلان‌شهرهایی است که با ۹.۵ میلی‌متر بارندگی طی مدت یاد شده، نسبت به میانگین بلندمدت؛ میزان ۱۴.۱ میلی‌متری با ۴.۶- میلی‌متر و ۳۲.۵- درصدی ثبت شده، اما این استان سال گذشته در همین بازه زمانی ۱.۸ میلی‌متر بارش دریافت کرده که بارش‌های آن با تفاوت افزایش ۷.۷ میلی‌متری مواجه است، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی این استان با ۱۰۰.۷ میلی‌متر و ۹.۴ درصدی تأمین بارش سال آبی جاری ثبت شده است.
به این ترتیب، شیراز از ابتدای سال آبی تا سی‌ام آذر حدود ۳۲.۲ میلی‌متر بارندگی دریافت کرد که در مقایسه با بارش ۸۰.۶ میلی‌متری بلندمدت سال آبی جاری؛ ۴۸.۴ میلی‌متر کاهش بارش و ۶۰.۱ درصدی افت داشته است، این شهر سال گذشته در همین بازه زمانی ۵۰.۹ میلی‌متر بارندگی داشت که با ۱۸.۸- میلی‌متر بارش و ۳۶.۸- درصد ثبت شده، از این‌رو بارش‌های یک سال کامل آبی این استان ۳۱۵.۱ میلی‌متر برآورد شده که درصد تأمین بارش سال آبی جاری آن ۱۰.۲ درصدی است.
قزوین طی این مدت؛ ۲۷.۲ میلی‌متر بارندگی دریافت کرده که در مقایسه بارش‌های ۸۶.۳ میلی‌متری بلندمدت با کاهش ۵۹.۱ میلی‌متر بارش و ۶۸.۵ درصدی روبه‌رو است، به نحوی که سال گذشته در همین بازه زمانی ۱۶.۹ میلی‌متر بارندگی داشته و با افزایش ۱۰.۳ میلی‌متری و ۶۱.۱ درصدی بارندگی‌ها ثبت شده، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی، ۳۰۷.۱ میلی‌متر است که ۸.۹ درصد تأمین بارش سال آبی جاری این کلان‌شهر، مندرج شد.
بر اساس داده‌های سازمان هواشناسی در پی فعالیت سامانه بارشی در کشور، از ابتدای سال آبی تا سی‌ام آذر، به طور میانگین در کلان‌شهر قم میزان ۱۲.۲ میلی‌متر بارندگی ثبت شده، این در حالی است که چنین میزان باید در بلندمدت ۴۰.۲ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با کاهش ۲۸ میلی‌متر بارش و افت ۶۹.۸ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، از این‌رو سال گذشته در همین بازه زمانی ۸.۵ میلی‌متر بارندگی داشته که با افزایش ۳.۶ میلی‌متری و ۴۲.۲ درصدی مندرج شده، به طوری که میزان بارش‌های یک سال کامل آبی این استان، ۱۵۱.۶ میلی‌متر است که درصد تأمین بارشی سال آبی جاری هشت درصدی درج شد.
در همین راستا، میزان بارندگی‌های کلان‌شهر سنندج طی مدت یادشده، به طور میانگین ۶۱.۳ میلی‌متر ثبت شد، این در حالی است که چنین میزان باید در بلندمدت ۱۲۹.۸ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با کاهش ۶۸.۵ میلی‌متر بارش و افت ۵۲.۸ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، مطابق داده‌ها به طور میانگین میزان بارندگی‌های این شهر در سال گذشته ۷۸.۷ میلی‌متر ثبت شد که با ۱۷.۴- میلی‌متر و ۲۲.۱- درصدی مواجه بود، میزان بارش‌های یک سال کامل آبی آن، ۴۵۴.۱ میلی‌متر و ۱۳.۵ درصد تأمین بارشی سال آبی جاری در داده‌های سازمان ثبت شد.
لازم است بدانیم؛ شهر کرمان از ابتدای سال آبی تا سی‌ام آذر حدود ۱۱.۹ میلی‌متر بارندگی دریافت کرد که در مقایسه با بارش ۲۱.۳ میلی‌متری بلندمدت سال آبی جاری؛ ۹.۴ میلی‌متر کاهش بارش و ۴۴.۱ درصدی افت داشته است، این شهر سال گذشته در همین بازه زمانی ۱۱.۱ میلی‌متر بارندگی داشت که با افزایش ۸ میلی‌متر بارش و ۷.۳ درصد ثبت شد، از این‌رو بارش‌های یک سال کامل آبی این استان، ۱۳۶.۷ میلی‌متر برآورد شده که درصد تأمین بارش سال آبی جاری آن ۸.۷ درصدی است.
میزان بارندگی‌های کرمانشاه طی مدت یادشده، به طور میانگین ۹۹.۴ میلی‌متر ثبت شد، این در حالی است که چنین میزان باید در بلندمدت ۱۳۶.۲ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با کاهش ۳۶.۸ میلی‌متر بارش و ۲۷ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، بنابراین مطابق داده‌ها به طور میانگین میزان بارندگی‌های این شهر در سال گذشته ۴۲.۱ میلی‌متر مندرج شده که در تفاوت ۵۷.۳ میلی‌متر و ۱۳۶ درصد افزایش مواجه بود، میزان بارش‌های یک سال کامل آبی آن، ۴۶۶.۱ میلی‌متر و ۲۱.۳ درصد تأمین بارشی سال آبی جاری، درج شد.
یاسوج طی این مدت؛ ۱۱۲.۵ میلی‌متر بارندگی دریافت کرده که در مقایسه بارش‌های ۲۱۴.۵ میلی‌متری بلندمدت با کاهش ۱۰۲.۱ میلی‌متر بارش و ۴۷.۶ درصدی روبه‌رو است، به نحوی که سال گذشته در همین بازه زمانی ۱۵۶.۷ میلی‌متر بارندگی داشته و با افت ۴۴.۳ میلی‌متری و ۲۸.۲ درصدی بارندگی‌ها ثبت شده، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی، ۷۱۰ میلی‌متر است که ۱۵.۸ درصد تأمین بارش سال آبی جاری این کلان‌شهر، مندرج شد.
در همین راستا، میزان بارندگی‌های کلان‌شهر رشت طی مدت یادشده، به طور میانگین ۲۰۵.۵ میلی‌متر ثبت شد، این در حالی است که چنین میزان باید در بلندمدت ۳۴۸ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با کاهش ۱۴۲.۴ میلی‌متر بارش و افت ۴۰.۹ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، مطابق داده‌ها به طور میانگین میزان بارندگی‌های این شهر در سال گذشته ۱۹۴.۵ میلی‌متر ثبت شد که با افزایش ۱۱.۱ میلی‌متر و ۵.۷ درصدی مواجه بود، میزان بارش‌های یک سال کامل آبی آن، ۹۶۳.۷ میلی‌متر و ۲۱.۳ درصد تأمین بارشی سال آبی جاری در داده‌های سازمان ثبت شد.
بر این اساس، از ابتدای سال آبی تا سی‌ام آذر، به طور میانگین در شهر خرم‌آباد میزان ۷۰ میلی‌متر بارندگی ثبت شده، این در حالی است که چنین میزان باید در بلندمدت ۱۷۵.۳ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با کاهش ۱۰۵.۳ میلی‌متر بارش و ۶۰.۱ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، از این‌رو سال گذشته در همین بازه زمانی ۹۶.۸ میلی‌متر بارندگی داشته که با ۲۶.۸- میلی‌متری و ۲۷.۷- درصدی مندرج شده، به طوری که میزان بارش‌های یک سال کامل آبی این استان، ۵۸۹ میلی‌متر است که درصد تأمین بارشی سال آبی جاری آن، ۱۱.۹ درصدی درج شد.
بر اساس آخرین داده‌های سازمان هواشناسی، میزان بارندگی‌های کلان‌شهر اراک از ابتدای سال آبی جاری تا سی‌ام آذر به‌طور میانگین ۳۰.۴ میلی‌متر ثبت شد، این در حالی است که چنین میزان باید در بلندمدت ۷۹.۲ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با کاهش ۴۸.۸ میلی‌متر بارش و افت ۶۱.۶ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، به طور میانگین میزان بارش‌های این استان در سال گذشته ۳۱.۱ میلی‌متر ثبت شده که در تفاوت با کاهش ۰.۷ دهم میلی‌متر و ۲.۱ درصدی مواجه است، از این‌رو میزان بارش‌های یک سال کامل آبی آن، ۲۸۸.۵ میلی‌متر برآورد شده که درصد تأمین بارشی سال آبی جاری ۱۰.۵ درصدی است.
در همین راستا، بندرعباس طی این مدت؛ ۱۵.۰ میلی‌متر بارندگی دریافت کرده که در مقایسه بارش‌های ۳۵ میلی‌متری بلندمدت با کاهش ۲۰ میلی‌متر بارش و ۵۷.۲ درصدی روبه‌رو است، به نحوی که سال گذشته در همین بازه زمانی ۸.۶ میلی‌متر بارندگی داشته و با افزایش ۶.۴ میلی‌متری و ۷۴.۴ درصدی بارندگی‌ها ثبت شده، از این‌رو بارش یک سال کامل آبی، ۱۷۹.۲ میلی‌متر است که ۸.۳ درصد تأمین بارش سال آبی جاری این کلان‌شهر، مندرج شد.
میزان بارندگی‌های کلان‌شهر همدان طی مدت یادشده، به طور میانگین ۶۰.۳ میلی‌متر ثبت شد، این در حالی است که چنین میزان باید در بلندمدت ۹۹.۴ میلی‌متر بود، بنابراین بارش‌های این بازه زمانی نسبت به بلندمدت با کاهش ۳۹.۱ میلی‌متر بارش و افت ۳۹.۳ درصدی نسبت به مدت مشابه روبه‌رو است، مطابق داده‌ها به طور میانگین میزان بارندگی‌های این شهر در سال گذشته ۱۹.۵ میلی‌متر ثبت شد که در تفاوت با افزایش ۴۰.۸ میلی‌متر مواجه بود، میزان بارش‌های یک سال کامل آبی آن، ۳۴۰.۷ میلی‌متر و ۱۷.۷ درصد تأمین بارشی سال آبی جاری در داده‌های سازمان ثبت شد.
بر این اساس؛ شهر یزد از ابتدای سال آبی تا سی‌ام آذر، ۱۰ میلی‌متر بارندگی دریافت کرده که در مقایسه با بارش‌های بلندمدت ۲۰.۱ میلی‌متری، کاهش ۱۰.۱ میلی‌متری و ۵۰.۳ درصدی داشته، به طوری که سال گذشته در همین بازه زمانی ۱۵.۴ میلی‌متری بارش دریافت کرده که با افت ۵.۴- میلی‌متر بارشی و ۳۵.۳- درصدی روبه‌رو بوده، بارش یک سال کامل آبی این استان ۸۶ میلی‌متر و درصد تأمین بارش سال آبی جاری آن ۱۱.۶ درصدی ثبت شده است.
با کاهش جدی بارندگی مواجه هستیم
بر اساس این گزارش؛ احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور درباره وضعیت بارش پاییز امسال به خبرنگار ایمنا می‌گوید: میانگین بارش‌های کشور طی پاییز ۳۴ میلی‌متر ثبت شد این در حالی است که به صورت نرمال باید از ابتدای سال آبی تاکنون ۶۰ میلی‌متر بارندگی دریافت می‌کردیم، این میزان بارش ثبت شده نشان می‌دهد که با کاهش جدی بارندگی مواجه هستیم، به عبارتی ۲۶ میلی‌متر معادل با ۴۳ درصد کمتر از میانگین بلندمدت بارندگی دریافت کردیم، سال گذشته در این بازه زمانی ۳۳ میلی‌متر بارش در کشور ثبت شد، بنابراین در سال جاری حدود یک میلی‌متر میانگین بارش‌ها نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است اما به‌طور کلی با میانگین بلندمدت اختلاف زیادی دارد.
وی اظهار می‌کند: در استان‌هایی از جمله تهران، قزوین و سایر استان‌ها شرایط بارندگی‌ها نسبت به سال گذشته بهتر بوده است، اما در استان‌هایی همچون چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر که سال گذشته در این بازه زمانی بسیار پربارش بودند، میزان بارندگی‌ها بسیار کمتر از سال گذشته بوده است. از سال آبی ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ سه سال خشکسالی را پشت سر گذاشتیم و امسال در چهارمین سال خشکسالی پیاپی هستیم.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور می‌افزاید: سال گذشته در استان‌های جنوب غرب همچون چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، ایلام، کرمانشاه شرایط چندان بد نبود و وضعیت مطلوبی داشتند، اما بارش در سایر نقاط کشور همچون استان‌های تهران، قزوین، سمنان، خراسان رضوی و تقریباً نیمه شرقی کشور به‌طور شدیدی زیرحد نرمال بود، با وجود تجربه شرایط بهتر بارشی در سال جاری، چهارمین سال پیاپی است که در خشکسالی متوسط تا بسیار شدید و استثنایی به سر می‌برند. نکته بسیار مهم این است که با طولانی‌تر شدن خشکسالی، تأثیرات منفی آن نیز بیشتر و شدیدتر می‌شود.
صحت پیش‌بینی بارش‌های زودهنگام در پاییز و زمستان ۱۴۰۲
وی درباره صحت پیش‌بینی بارش‌های زودهنگام در پاییز و زمستان ۱۴۰۲، می‌گوید: در سه سال گذشته شرایط لانینا حاکم و سطح آب تا عمق ۲۰۰ متری سردتر از حد نرمال بود، اما طی تابستان دمای سطح آب اقیانوس تغییر کرد و گرم‌تر از دمای نرمال شد، از این‌رو تغییر دمای آب اقیانوس در چنین پهنه وسیعی بر الگوهای جوی و گردش جریان هوا از سطح زمین تا لایه‌های فوقانی جو تأثیرگذار است، به طوری که با وقوع ال‌نینو جریان‌های شرقی سطوح زیرین جو که به آنها «بادهای تجارتی» گفته می‌شود ضعیف‌تر از حالت نرمال می‌شوند و سرعت باد در سطح اقیانوس کاهش پیدا می‌کند و به عبارتی جریان هوا و جریان آب در سطح و عمق اقیانوس دچار تغییرات می‌شود.
وظیفه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه براساس پیش‌بینی‌ها اعلام شده بود که کشور ایران، امسال بزرگترین ترسالی را در پاییز تجربه خواهد کرد؟ می‌افزاید: به هیچ‌وجه چنین اظهارنظرها را نمی‌توان تأیید کرد، زیرا همه این مباحث تنها احتمال است، چراکه پیش‌بینی‌ها ناشی از پیش‌بینی خروجی مدل‌های عددی، سازوکاری به منظور تفصیل این موضوعات محسوب می‌شود، یعنی نمی‌توانیم به درستی مدل خروجی‌ها، صددرصد یقین داشته باشیم، اما به احتمال بسیار، بارندگی در پاییز ۱۴۰۲ بیش از نرمال خواهد بود.
وی اظهار می‌کند: در واقع با رخداد ال‌نینو یا لانینا الگوهای جوی منطقه اقیانوس آرام و مناطق حاشیه آن مانند جنوب‌شرق آسیا یا قاره‌های آمریکای شمالی و جنوبی متناسب با آن تغییر می‌کند، چراکه هوا یک سیال به هم پیوسته است، این تغییرات در مناطق دورتر اتمسفر زمین هم احساس می‌شود و به همین سبب از آن به نام دورپیوند انسو یاد می‌شود.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور می‌افزاید: کشور با محل وقوع ال‌نینو فاصله زیادی دارد، ایران در عرض‌های جنب حاره تا میانی زمین و در طول جغرافیایی دور از محل وقوع ال‌نینو قرار دارد؛ بنابراین فاز گرم و سرد انسو تنها فاکتور مؤثر و تعیین‌کننده مقدار بارش فصلی محسوب نمی‌شود و عوامل تعیین‌کننده دیگری نیز وجود دارند که مانند ال‌نینو از چند ماه قبل قابل پیش‌بینی نیستند.
وی ادامه می‌دهد: براساس مطالعات آماری با رخداد ال‌نینو بارش‌های پاییزه و تا حدی نیمه اول زمستان در ایران تقویت می‌شود، اثر فازهای انسو در ایران مانند شمال استرالیا یا جنوب‌شرق آسیا نیست که در فاصله بسیار نزدیک محل وقوع این پدیده است؛ به‌طور مثال هنگامی که لانینا رخ می‌دهد، با احتمال ۹۰ درصد و بیشتر بارش‌های فیلیپین، اندونزی و شمال استرالیا بیش از حد نرمال و این منطقه وارد دوره ترسالی می‌شود، اما این تأثیرات در ایران با این قطعیت قابل پیش‌بینی نیست.
وظیفه می‌گوید: بارندگی در کشور ایران مانند کشورهای اروپایی همبستگی خیلی زیادی با دورپیوند ال‌نینو و لانینا ندارد و نمی‌توان تنها با لحاظ آن نظر قطعی درباره میزان بارش‌های پاییزی و زمستانی ارائه کرد، ال‌نینو بر میزان بارندگی‌های تمام نقاط کشور تأثیر یکسان ندارد و بیشتر بر بارش بخش‌های جنوبی کشور مؤثر است و افزون بر آن چندین عامل دیگر به جز ال‌نینو و لانینا بر شرایط اقلیمی و بارندگی‌های ایران تأثیرگذار هستند؛ بنابراین برای پیش‌بینی وضعیت بارش فصلی تمام این عوامل را باید لحاظ کرد که بسیاری از آنها برای بیش از یک ماه قابل پیش‌بینی نیستند.
وی اضافه می‌کند: به‌طور کلی بر اساس داده‌های کنونی مدل‌های عددی به احتمال زیاد (۵۰ تا ۷۰ درصد) با بارش‌هایی در حد نرمال تا بیش از نرمال مواجه خواهیم بود و این پیش‌بینی‌ها به‌صورت یقینی و صددرصد نیست.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور اظهار می‌کند: بر اساس شاخص‌های موجود و مدل‌های عددی، بارش پاییزی و نیمه اول زمستان در حد نرمال تا فراتر از نرمال پیش‌بینی شده است و شدت تغییرات آن در هر منطقه می‌تواند متفاوت باشد که باید برای پیش‌بینی مقدار بارش به مدل‌های پیش‌بینی کوتاه مدت و چند روزه رجوع کنیم.
کم بارشی‌های کشور با بارندگی‌های پاییز و زمستان سال جاری جبران نمی‌شود
وی با بیان اینکه تداوم کم‌بارشی‌ها در سه سال متوالی نیز باعث شده که در بسیاری از مناطق کشور، رطوبت خاک از بین برود، تصریح می‌کند: اگر در پاییز و زمستان امسال شاهد فصل‌های بسیار پربارشی باشیم، بازهم معضل کم‌آبی در کشورمان برطرف نخواهد شد، زیرا سه سال آبی متوالی است که بیشتر نقاط کشورمان با کم‌بارشی محسوسی مواجه است.
وظیفه ادامه می‌دهد: در سال آبی گذشته (مهر ۱۴۰۱ تا شهریور ۱۴۰۲)، بارندگی‌ها در استان‌های خراسان رضوی ۵۲ درصد و تهران ۴۱ درصد کمتر از نرمال بوده است، در سه استان شمالی نیز بارندگی‌ها بین ۲۰ تا ۳۰ درصد پایین‌تر از نرمال بود.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با بارندگی‌های مناسب در پاییز و زمستان سال جاری، کم بارشی‌های کشور جبران می‌شود، خاطرنشان می‌کند: این امر به‌هیچ‌وجه جبران نخواهد شد، بنابراین به متولیان آب کشور توصیه می‌شود از هم اکنون برای مدیریت منابع آب سطحی حاصل از بارندگی‌های پیش‌رو با اتخاذ تمهیدات لازم در بخش‌های آبخیزداری، آبخوان‌داری، پخش سیلاب، کنترل هوشمند منابع سدها و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی برنامه‌ریزی کنند تا بارش‌های فصول سرد امسال اندکی بتواند وضعیت آبخوان‌های کشور را بهبود ببخشد و خسارت‌های ناشی از خشکسالی شدید را تا حدی کاهش دهد.
کمبود ۴۲ درصدی بارش‌ها در کشور
صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه از ابتدای سال جاری تا بیست‌وهشتم آذر، نسبت به مدت مشابه حدود ۴۲ درصد کمبود بارش داشتیم، می‌گوید: در این مدت میانگین بارش‌های در کشور ۳۳ میلی‌متر بوده است که این میزان باید نزدیک به ۵۸ میلی‌متر ثبت می‌شد.
وی درباره پیش‌بینی بارش‌های بیشتر از حدنرمال در پاییز امسال، اظهار می‌کند: پیش‌بینی‌های بارشی در کشور حدود ۱.۵ ماه اخیر تغییر داشته است، این‌گونه پیش‌بینی‌ها طی شهریور سال جاری اعلام شد، اما اکنون تغییرات بارشی در داده‌های سازمان هواشناسی کشور ثبت شده است و نباید به مباحث چند ماهه گذشته استناد کنیم، زیرا هر روز و ساعت بارش‌ها و نقشه‌ها تغییر پیدا می‌کنند، به طوری که برای مهر بارندگی‌های بیش از نرمال، دومین فصل پاییز حدنرمال پیش‌بینی شد، البته در آبان، کم بارشی‌های سومین ماه پاییزی را اعلام کردیم. همچنین مطابق داده‌ها به احتمال بسیار؛ زمستان کم بارشی نیز داشته باشیم.
وی با بیان اینکه امسال بارش‌های پاییزی نسبت به بلند مدت ۳۰ ساله در کشور بیشتر از حد نرمال است، می‌گوید: تقویت جریانات ال‌نینو یا فاز گرم بر میزان بارندگی‌ها کشور در پاییز بسیار تأثیرگذار است و با بارش‌ها در برخی نقاط نسبت به میانگین بلندمدت، شرایط مناسب‌تری را در مقایسه با سال گذشته تجربه خواهیم کرد، اما بر اساس پیش‌بینی‌های فصلی که ایران بزرگترین ترسالی‌های خود را در پاییز امسال دارد، چنین مباحثی صحت ندارد.
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا کشور ادامه می‌دهد: در واقع این رویداد زمانی حقیقت دارد که با جمع‌آوری آمارهای بارش‌ها و مقایسه آنها با بلندمدت، رکورد بزرگترین ترسالی را ثبت کنند، چراکه رکوردها قابل پیش‌بینی نیستند، بلکه بر اساس پیش‌بینی‌ها رخدادها را نسبت به ارقام و عددهای آماری اطلاع‌رسانی می‌کنند، بنابراین در حال حاضر نمی‌توان چنین اظهارنظرهایی را بیان کرد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بر اساس مدل‌های، میزان بارش‌ها نسبت به میانگین در بعضی نقاط کشور بالای ۷۰ درصد رشد اعلام شده است؟ اظهار می‌کند: این موضوعات به هیچ‌وجه صحیح نیست، زیرا چنین پیش‌بینی‌های فصلی تنها احتمالات است. برای نمونه می‌گویند با احتمال ۴۰، ۵۰ یا ۷۰ درصد بارش‌ها بیش از حد نرمال خواهد بود، اما تعیین دقیق بارش‌ها با ۷۰ درصد بیشتر از میزان طبیعی در حال حاضر مشخص نیست، زیرا این دو گزینه با هم کالا متفاوت است.
ضیائیان می‌افزاید: پدیده ال‌نینو بدین معنی است که بخش‌های مرکزی و شرقی اقیانوس آرام از شرایط نرمال خود گرم‌تر می‌شود. نوسان جنوبی یک شاخص دور پیوند است که می‌تواند بر بارش‌های پاییز و زمستان کشور ایران به ویژه بارندگی‌های جنوب غرب و نیمه جنوبی کشور ایران تأثیرگذار باشد، بنابراین جریانات ال‌نینو یا مثبت، به طور معمول با پربارشی همراه خواهد بود، البته این رویداد هم قطعیت ندارد و با احتمال بسیار چنین رویدادی پدیدار می‌شود، اما بازهم هیچ موضوعی حتمی نیست.
وی می‌گوید: رویداد لانینا چرخه مخالف ال‌نینو است و نشان دهنده سرد شدن تناوبی سطح دریا در مرکز شرقی خط استوا روی اقیانوس آرام است که با جریانات لانینا در کشور عمدتاً با کم‌بارشی مواجه هستیم.
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا کشور خاطرنشان می‌کند: زمانی که میزان بارش‌ها از میانگین بارندگی‌های ۳۰ سال گذشته بیشتر باشد، پدیده ترسالی در کشور اتفاق خواهد افتاد، اما با کم‌بارشی‌ها، خشکسالی با درجات متفاوت پدیدار می‌شود.
لازم به ذکر است؛ با انتشار چنین پیش‌بینی‌هایی، برخی از مسئولان متخصص هواشناسی کشور به هیچ‌وجه چنین اظهارنظرها و رکورد رشد ۷۰ درصدی بارش‌ها را تأیید نکردند، زیرا بر این اعتقاد بودند که تمام این مباحث تنها احتمال است، زیرا پیش‌بینی‌ها ناشی از پیش‌بینی خروجی مدل‌های عددی، سازوکاری به منظور تفصیل این موضوعات محسوب می‌شود، یعنی نمی‌توانیم به درستی مدل خروجی‌ها، صددرصد یقین داشته باشیم، زیرا کاهش بارندگی، حاصل تغییر دمایی است که در جهان رخ داده است و تنها مختص کشور ایران نیست، افزایش دما در بسیاری از نقاط دنیا سبب تغییر رژیم و الگوهای بارش شده و به تناسب خشکسالی‌ها و فراوانی خشکی‌ها را در بعضی از مناطق مانند جنوب اروپا و منطقه خاورمیانه افزایش داده است.
بر این اساس کارشناسان اعتقاد دارند؛ بخش عمده کاهش بارندگی‌ها تغییر اقلیم و بخشی نیز نتایج تغییرات انسان در طبیعت از جمله شهرک‌سازی، جاده‌سازی یا چرای بی‌رویه دام در مراتع است که منجر به دگرگونی بافت و کاهش نفوذپذیری خاک خواهد شد و با وجود بارندگی در آن مناطق، فرصت بسیار اندکی برای نفوذ در زمین دارد یا به عبارتی آن طور که باید تغذیه‌ای انجام نمی‌شود. چنین کمبودهایی در طبیعت فراموش نمی‌شوند، چراکه هنگام کاهش بارندگی طی یک سال، فعالیت‌های روزمره، فصلی و سالانه ما همچنان ماندگار است، یعنی از سفره‌های زیرزمینی برای مسائل کشاورزی، صنعت و شرب برداشت می‌کنیم، اما منابع آبی که باید از طریق بارندگی‌ها تأمین و تجدید شود تا به‌طور طبیعی سفره‌ها را تغذیه کند به‌هیچ‌وجه انجام نخواهد شد، زیرا از طرفی برداشت‌های بسیار بیشتر از تجدیدپذیری طبیعت است و به‌تدریج سفره‌های زیرزمینی کشور کمتر و کمتر می‌شود و این موضوع حیاتی موجب نگرانی عظیمی برای تأمین آب در آینده، حتی مصارف شهری و آب شرب خواهد بود.
نظر شما