به گزارش خبرگزاری ایمنا، گذر آقا نورالله نجفی در فاصله نه‌چندان دور از میدان امام به عنوان باارزش‌ترین پهنه فرهنگی و تاریخی اصفهان قرار دارد، پهنه‌ای که از دیرباز با حواشی متعددی همچون عبور خط دوم مترو، احداث برج جهان‌نما و تردد خودروها در حریم خود مواجه بود و موجب نگرانی دوستداران میراث فرهنگی شده بود.
احداث این گذر اعتراضات زیادی را از سوی علاقه‌مندان به میراث فرهنگی نسبت به عملیاتی شدن طرح به همراه داشت، زیرا معتقد بودند گذر آقا نورالله نجفی که به صورت L خیابان حافظ را به خیابان نشاط متصل می‌کند، حریم درجه یک میدان امام را نقض خواهد کرد و موجب تخریب بافت تاریخی پشت مسجد شیخ لطف‌الله و بناهای تاریخی ارزشمند و ثبت ملی شده این بافت تاریخی می‌شود، این در حالی است که تا دی ۹۷ اعتراض و مخالفتی از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان با اجرای این پروژه نشده بود.
در این سال‌ها شکایات فراوانی از سوی شهروندان ساکن در محدوده پروژه گذر آقا نورالله نجفی به دلیل رها شدن و تکمیل نکردن آن چندین سال وجود داشت، که علاوه بر آن به دلیل نزدیکی به میدان امام (ره) منظره نازیبایی را شهروندان می‌دیدند که به هیچ عنوان زیبنده نصف‌جهان نبود؛ در نهایت با پیگیری‌های انجام شده از سوی این مدیریت شهری، طراحی و مرمت دیواره‌ها و اجرای مبلمان شهری و کف‌سازی این محور انجام شد و طراحی آن نیزه سال گذشته در سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان به‌دلیل همسایگی با میدان امام خمینی (ره) و تعمیرات و مرمت دیواره‌ها و کف این محور انجام شد و در نهایت قرار بر این شد که این محور فقط برای دسترسی محلی عبور خودروها باز باشد.
بر همین اساس و در آستانه بهره‌برداری از این گذر، به گفت‌وگو با محمدعلی ایزدخواستی، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان نشستیم که مشروح آن در ادامه آمده است:
ایمنا: اولین صحبت‌ها از پروژه گذر آقا نورالله نجفی از چه زمانی و با چه اهدافی مطرح شد؟
ایزدخواستی: اولین باری که موضوع ممنوعیت ورود خودرو به میدان امام (ره) مطرح شد، پیش از انقلاب اسلامی بود و در این راستا در طراحی‌های شهری گذرهایی طراحی شد تا پشتیبان ترافیکی باشد که بر این اساس یکی از گذرها آقا نورالله نجفی بود، در ادامه و از زمانی که موضوع ممنوعیت ورود خودرو به میدان جدی‌تر شد، احداث این گذر نیز در دستور کار مدیریت شهری قرار گرفت.
ایمنا: در این چند سال این پروژه چه مسیری را طی کرده است؟
ایزدخواستی: زمانی که برای بخشی از خیابان آزادسازی‌ها صورت گرفت، مخالفت‌های اجتماعی اتفاق افتاد و شورای عالی معماری شهرسازی ورود پیدا کرد و پروژه متوقف شد زیرا حضور خودرو کنار مسجد شیخ لطف‌الله می‌توانست آسیب‌زا باشد.
از دو سال پیش به این مسئله پرداختیم و مبنا را بر این گذاشتیم که مسیر آزاد شده است و نمی‌خواهیم خودرویی وجود داشته باشد، در همین راستا استراتژی ما رفتار انسان‌مدارانه بود یعنی به‌جای اینکه این گذر، گذری خودرویی باشد گذر عابر پیاده با تمرکز بر قرارگاه اجتماعی باشد.
ایمنا: چه اشکالاتی به طرح‌های قبلی ساماندهی این گذر وارد بود؟
ایزدخواستی: طرح قبلی این گذر خیابان بود که با آن مخالفت شد و اجرایی نشد، هرچند بسیاری از صاحب‌نظران نیز معتقد بودند که گذر نباید خیابان باشد.
برای طرح جدید نیازهای محله و مواردی از این دست را مدنظر قرار دادیم و در این راستا فضایی ایجاد شد که دسترسی راحت‌تری به میدان امام (ره) ایجاد شود، به‌طور کلی تلاش کردیم نقاط ضعف دیگر ایده‌ها را برطرف کنیم.
هر پروژه عمرانی دارای یک زمان منطقی است، اما شاهدیم که این پروژه بیش از ۱۰ سال متوقف بوده و در این راستا به جامعه پیرامونی خود آسیب زده است که این مورد قابل دفاع نیست و مدیریت شهری شرمنده مردم محلی است، اما امروزه به فضای شهری مطلوبی رسیدیم که اصلی‌ترین بهره‌بردار آن جامعه پیرامونی است.
ایمنا: مهم‌ترین دغدغه و اولویت در ساماندهی گذر آقا نورالله نجفی چه بود؟
ایزدخواستی: حفاظت از بافت تاریخی در طراحی اخیر به‌عنوان اصل اساسی قرار گرفت؛ هرچه زمان جلوتر می‌رود، مدیران و جامعه درک بهتری نسبت به شهر تاریخی پیدا می‌کنند.
از مهم‌ترین اولویت‌های این پروژه آن بود که هم از میدان امام (ره) و هم از بافت پیرامونی آن حفاظت شود؛ روزی خواهد رسید که تمام بافت پیرامون میدان امام (ره) پیاده‌راه می‌شود و خودرویی اجازه ورود به بافت پیرامونی بناها را ندارد.
شورای معماری شهرسازی تکلیف کرده بود که اینجا به خیابان تبدیل نشود، بر همین اساس شاهدیم که گذری انسان‌مدار است.
ایمنا: برای اینکه این گذر بافت تاریخی خود را حفظ کند، چه اقداماتی انجام شد؟
ایزدخواستی: ابتدای این گذر از سمت خیابان حافظ در دوران صفوی کاروانسرا بوده است و دنبال آن بودیم که نشانه‌های روایی این مکان را استخراج کنیم، همچنین در عکس‌های هوایی که از سال ۱۳۳۵ موجود است، شاهدیم که این گذر پهنه‌ای سبز بوده است و بر همین اساس قسمت قابل ملاحظه‌ای از این فضا باید به فضای سبز تبدیل شود، در این راستا باغچه خانه‌های این گذر را احیا کردیم.
نوع اجرای پروژه نیز از دیگر اولویت‌ها بود یعنی از ماشین‌آلات سنگین و معمول استفاده نشد تا خسارتی برای بناهای پیرامونی نداشته باشد.
ایمنا: زمانی که این گذر به بهره‌برداری برسد، چطور از بافت تاریخی آن حفاظت می‌شود؟
ایزدخواستی: در بافت تاریخی دو موضوع حفاظت کالبدی و حفاظت از حضور انسان بومی برای ما قابل اهمیت است، بر همین اساس باید تلاش کرد فضاهای شهری بافت‌های تاریخی را ارتقا دهیم تا جامعه محلی برای حضور در آن رغبت داشته باشند.
حذف حضور خودرو (به جز خودروهای محلی و امداد و نجات)، حفظ خرده‌بافت‌های بناهای قدیمی، پروژه‌های محرک توسعه برای جذب سرمایه‌گذار و تلاش برای داشتن زندگی مطلوب برای افراد حاضر در این بافت از جمله اقدامات و اولویت‌های مطرح برای حفظ بافت تاریخی است.
ایمنا: سرانجام این گذر به کجا می‌رسد؟ آیا بنا بر طرح اولیه به خیابان حافظ نیز ختم می‌شود؟
ایزدخواستی: پروژه‌ای که در اختیار ما بود تا همین نقطه بود و تصمیم‌گیری‌های آینده مربوط به طرح‌های کلان شهری است که وزارت راه و شهرسازی و شورای عالی معماری شهرسازی تعیین تکلیف می‌کنند.
نظر شما