به گزارش خبرگزاری ایمنا، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز چهارشنبه، پانزدهم آذر، سفری یک‌روزه به دو کشور امارات و عربستان سعودی داشت که از متحدان سنتی آمریکا به حساب می‌آیند، تنها یک روز بعد، آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران راهی مسکو شد تا با یک استقبال ویژه در کاخ کرملین با رئیس‌جمهور روسیه مذاکره کند.
گفت‌وگوهای دو رئیس‌جمهور و تیم همراه‌شان پنج ساعت به طول انجامید و پوتین در حرکتی که در دیدارهایش کمتر رخ می‌دهند، در هوای برفی مسکو، برای بدرقه رئیسی تا درب خروج او را همراهی کرد و ایستاد تا خودروی رئیس‌جمهور حرکت کند، دیدارهای اخیر پوتین و نشست چندین ساعته با رئیس‌جمهور ایران واکنش‌های متعددی را در رسانه‌های بین‌المللی در پی داشت.
خبرگزاری ریانووستی به صحبت‌های طرفین درباره توسعه روابط دوجانبه، حل‌وفصل بحران غزه و نحوه پذیرایی از آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی پرداخته است. رئیس‌جمهور کشورمان و هیئت همراه، شانزدهم آذر (هفتم دسامبر) برای بررسی روابط دوطرفه، برخی تحولات در خصوص کریدور شمال-جنوب و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) به روسیه سفر کردند.
بر اساس گزارش ریانووستی، ولادیمیر پوتین به شوخی گفت: زمانی که هواپیمای وی بر فراز ایران قرار داشته مایل بوده است به تهران نیز برود، رئیس‌جمهور روسیه در ادامه گفت: روابط دوجانبه به سرعت در حال توسعه است و از رهبر معظم انقلاب نیز تشکر کرد: «به لطف حمایت ایشان، ما توانستیم در سال‌های اخیر شتاب خوبی داشته باشیم. سال گذشته، حجم تجارت میان دو کشور ما ۲۰ درصد افزایش پیدا کرد.»
این خبرگزاری در ادامه نوشته است که روسیه غلات و دانه‌های روغنی، چوب، تجهیزات مهندسی، کاغذ و مقوا و ابزارهای اندازه‌گیری به ایران صادر می‌کند و از ایران سبزیجات و میوه، آجیل، لبنیات، پلاستیک، محصولات فلزی و آهنی، مصالح ساختمانی، سنگ، و وسایل لوله‌کشی وارد می‌کند. در ماه اکتبر، دو کشور توافق کردند که تا مارس ۲۰۲۴ عوارض گمرکی تجارت میان آنها به صفر برسد.
به گفته ریانووستی، پوتین همچنین اشاره کرد که مسکو و تهران با پروژه‌های بزرگ زیرساختی به هم متصل شده‌اند. وی گفت: «اکنون ما به اجرای عملی ساخت راه‌آهن شمال و جنوب رسیده‌ایم به‌طور سنتی در حوزه انرژی نیز کار می‌کنیم. در زمینه آموزش هم تعداد قابل‌توجهی از دانشجویان ایرانی در حال تحصیل در روسیه هستند؛ به‌طور کلی، همکاری ما تقریباً در تمام زمینه‌ها کاملاً فعال است.»
این خبرگزاری همچنین به سخنان رئیس‌جمهور کشورمان در خصوص جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و لزوم یافتن راه‌حل فوری اشاره کرده و به نقل از آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی نوشته است که این جنگ تنها مسئله‌ای برای منطقه نیست، بلکه کل بشریت را در بر می‌گیرد.
نگاهی به روابط دوستانه دو کشور
خبرگزاری ریانووستی نوشته است که این دومین سفر سید ابراهیم رئیسی به روسیه از آغاز ریاست جمهوری اوست. وی اولین بار در سال ۲۰۲۱ به روسیه سفر کرد. رئیس‌جمهور ایران همچنین شانزدهم اکتبر با رئیس‌جمهور روسیه صحبت کرد که موضوع گفت‌وگوی آن نیز جنگ غزه بود. ولادیمیر پوتین همچنین در سال‌های ۲۰۰۷، ۲۰۱۵، ۲۰۱۷، ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ از جمهوری اسلامی ایران بازدید کرد.
این خبرگزاری مدعی است که روابط روسی ایران و روسیه مبتنی بر شباهت مواضع در بیشتر مسائل سیاست جهانی و مذهب است. این امر همچنین در ایجاد نظم چندقطبی جهان صدق می‌کند. همچنین روسیه در سال ۲۰۱۵ نقش کلیدی در به سرانجام رساندن مذاکرات برجام بازی کرد که متأسفانه در ۲۰۱۸ با خروج یک‌جانبه آمریکا تحت ریاست دونالد ترامپ به هم خورد. مسکو و تهران در حال همکاری برای تقویت ثبات و امنیت در قفقاز جنوبی، آسیای مرکزی و خاورمیانه هستند. رؤسای جمهور این دو دولت به‌طور مرتب در حاشیه جلسنه‌های سازمان همکاری شانگهای، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سایر سازمان‌های بین‌المللی ملاقات می‌کنند؛ از یکم ژانویه ۲۰۲۴ ایران به بریکس می‌پیوندد.
شرکای استراتژیک؟
نینا مامدووا، پژوهشگر انستیتوی شرق‌شناسی فرهنگستان علوم روسیه، در گفت‌وگو با ریانووستی گفته است که: «شرایط به‌گونه‌ای است که دو کشور علاقه‌مند به روابط بیشتر هستند. در سال ۲۰۲۲، گردش مالی تجارت ما تقریباً به پنج میلیارد دلار رسیده است و در ۲۰۲۳ حتی بیشتر خواهد بود. در عین حال، نه تنها مسکو و آستراخان، بلکه مناطق دیگر روسیه نیز در تجارت با ایران شرکت می‌کنند. علاوه بر این، همه نگران مشکل غزه هستند که به نظر نمی‌رسد راه‌حلی داشته باشد.»
به گفته این خبرگزاری از دیگر محورهای با اهمیت گفت‌وگوی ایران و روسیه، کاهش عمق دریای خزر و گذرگاه شمال جنوب است که قادر است تجارت در منطقه اوراسیا را متحول سازد. همچنین به نقل از وبگاه کاخ کرملین قرارداد ایجاد منطقه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا تا پایان این ماه امضا خواهد شد که «فرصت‌های بیشتر برای تعاملات رو به رشد ما ایجاد خواهد کرد.»
ریانووستی در پایان نوشته است که با توجه به سردرگمی ایالات متحده آمریکا در چگونگی پایان به جنگ رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه، کشورهای منطقه مانند ایران، عربستان سعودی و امارات متحده عربی دنبال جلوگیری از گسترش نزاع هستند و همدستی آمریکا در جنایات رژیم اسرائیل آنها را به سمت شکل‌دهی به نظم امنیتی جدید با روسیه سوق داده است. علت آن این است که جامعه بین‌المللی نمی‌تواند اقدامات رژیم صهیونیستی را نادیده بگیرد و به همین خاطر باید دنبال راهکارهای مشترک برای حل‌وفصل بحران باشد.
پایگاه خبری آسوشیتدپرس نیز در گزارشی به این دیدار اشاره کرد و نوشت: پوتین جنگ اسرائیل و حماس را شکست دیپلماسی ایالات متحده می‌داند و پیشنهاد می‌کند که مسکو به لطف روابط دوستانه خود با اسرائیل و فلسطینیان، می‌تواند نقش میانجی را ایفا کند.
پوتین هنگام استقبال از آیت الله رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران در آغاز گفت‌وگوهایشان در مسکو گفت: «برای ما تبادل نظر درباره اوضاع منطقه، به ویژه در مورد وضعیت فلسطین، بسیار مهم است.»
آسوشیتدپرس همچنین به اظهارات آیت‌الله رئیسی بر لزوم توقف سریع بمباران نوار غزه توسط رژیم صهیونیستی تاکید کرد و گفت: هر ۱۰ دقیقه یک کودک در آنجا کشته می‌شود.
در این بین رسانه‌های فرانسوی همچون روزنامه پرشمارگان لو فیگارو نیز گزیده‌هایی از سخنان آیت‌الله رئیسی در زمینه غزه را بازتاب داده و به نقل از وی نوشتند که رئیس‌جمهور ایران در گفت‌وگو با پوتین، غرب را به حمایت از «نسل‌کشی» اسرائیل علیه فلسطینیان در غزه متهم کرد.
پایگاه خبری ان‌بی‌سی آمریکا نیز با اشاره به سفر اخیر پوتین به امارات متحده عربی و عربستان نوشت، روسیه می‌کوشد نقش میانجی را در منطقه ایفا کند.
خبرگزاری روسی تاس به این امر اشاره کرده است که جلسه رئیس‌جمهور و هیئت همراه او تقریباً ۵ ساعت طول کشید که گمان می‌رود در این مدت طیف وسیعی از مسائل از انرژی تا روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای مورد گفت‌وگو قرار گرفته باشد. دیمیتری پسکوف، دبیر مطبوعات رئیس‌جمهور روسیه، خاطرنشان کرد: «رئیس‌جمهور روسیه و همتای ایرانی وی در حضور حلقه‌ی گسترده‌ای از حضار بیش از دو ساعت گفت‌وگوی بسیار مفصلی داشتند.»
به گفته پسکوف، مذاکرات بسیار فشرده صورت گرفت. رؤسای جمهور در ابتدای ملاقات خود، موضوعات اصلی را در اظهاراتشان بیان کردند. این قطع شامل تبادل عقاید در مورد درگیری اسرائیل و فلسطین و روابط دوجانبه است. مهم‌تر از همه، روابط دوجانبه و شراکت بسیار چند وجهی بین مسکو و تهران. علاوه بر این، تبادل نظری هم در مورد سایر موضوعات بین‌المللی انجام شد.»
این مقام کرملین در ادامه افزود: «وزرای دو کشور گزارش‌هایی را در مورد حوزه مربوطه خود با جزئیات بسیار ارائه دادند. آنها در مورد اینکه مشکلات چه هستند، کجا قرار دارند و ابزار حل آنها و آنچه باید برای تسریع در پیشرفت بیشتر در روابط انجام شود صحبت کردند.»
وبگاه کاخ کرملین همچنین به لیست حضار طرف روسی در این اجلاس اشاره کرده است که به اهمیت و علت طولانی بودن آن همچنین تصاویر از حاشیه دیدار رئیس بانک مرکزی ایران و روسیه اشاره دارد. به گفته کرملین: «شرکت‌کنندگان در مذاکرات با فرمت محدود روسیه و ایران عبارت‌اند از معاون نخست‌وزیر و رئیس بخش روسیه کمیسیون دائمی تجارت و همکاری اقتصادی روسیه، الکساندر نواک دستیار رئیس‌جمهور، یوری اوشاکوف وزیر دفاع سرگئی شویگو و معاون وزیر امور خارجه سرگئی ورشینین است.»
وبگاه خبری تایمز اسرائیل نیز نوشته است که از آغاز جنگ اوکراین، مسکو به دنبال تعمیق روابط سیاسی و اقتصادی خود با ایران بوده است. شبکه خبری الجزیره نیز به نگرانی آمریکا از افزایش روابط نظامی میان ایران اشاره کرده است.
به گفته تایمز اسرائیل، پوتین، زمانی یک متحد نزدیک رژیم صهیونیستی بود، اما از آغاز جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه به شدت از اسرائیل انتقاد کرده، زیرا روابط بین دو طرف به دنبال حمایت رژیم اسرائیل از اوکراین تضعیف شده است. به همین خاطر پوتین خواستار کمک به غزه و آتش‌بس شد. پوتین همچنین در یک اظهارات آتشین خود، محاصره نوار غزه توسط اسرائیل را «غیرقابل قبول» توصیف کرده و آن را با محاصره لنین‌گراد توسط نازی‌ها مقایسه کرد، که در عمل رژیم صهیونیستی را به نازی‌ها تشبیه می‌کند.
نظر شما