به گزارش خبرگزاری ایمنا، بروز سرطان‌ها در بیشتر موارد علت مشخصی ندارند و در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد ممکن است ابتلاء به سرطان علل ژنتیکی داشته باشد، در این بین یکی از عوامل اصلی سرطان روده بزرگ چاقی است که اختلالات همراه آن مانند دیابت می‌تواند از عوامل ابتلاء به سرطان روده بزرگ باشد، علائم اولیه این سرطان شامل خونریزی مقعدی، دل‌درد، کاهش وزن بدون دلیل و خستگی مزمن است که باید جدی گرفته شود.
کولورکتل نوعی سرطان است که از روده بزرگ و راست‌روده شروع می‌شود. سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرده است که این بیماری رایج‌ترین سرطان و دومین عامل مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در جهان است. تشخیص زودهنگام این نوع سرطان ممکن است نجات‌دهنده زندگی باشد، بنابراین لازم است افراد آگاهی لازم در مورد علائم اولیه آن داشته باشند، همچنین غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان‌ها ازجمله اقدامات مؤثر و مهم در مدیریت سرطان است که لازم است بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، زیرا خدمات پیشگیری و تشخیص زودهنگام منجربه تشخیص سرطان در مراحل اولیه می‌شود و بسیاری از سرطان‌ها در این مرحله قابل درمان است و میزان طول عمر بیماران مبتلا به سرطان افزایش می‌یابد که سرطان روده نیز از این قاعده مستثنی نیست.
علاوه بر این می‌توان با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، خطر ابتلاء به سرطان روده بزرگ را کاهش داد، تغییر در رژیم غذایی مانند استفاده از میوه‌ها و سبزی‌ها می‌تواند در این زمینه تأثیرگذار باشد، همچنین داشتن فعالیت بدنی و خودداری از مصرف دخانیات خطر ابتلاء به سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد.
سرطان روده با روش‌های غربالگری قابل پیشگیری است
الهام تابش، فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد بزرگسالان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: سرطان روده بزرگ یکی از سرطان‌های شایع دستگاه گوارش است که در ایران در مردان و زنان ایرانی سومین و چهارمین سرطان شایع به شمار می‌آید.
وی با اشاره به اینکه بروز سرطان روده بزرگ در مردان همه مناطق و گروهای سنی جهان، بیش از زنان است، می‌افزاید: این مشکل با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد؛ هرچند طی سال‌های اخیر در افراد جوان‌تر نیز بیش از قبل دیده می‌شود.
این فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد بزرگسالان مصرف سیگار، اضافه وزن، مصرف زیاد گوشت قرمز و الکل، مصرف کم میوه، سبزیجات، فیبر و کلسیم رژیم غذایی و بی‌تحرکی را از مهم‌ترین عوامل خطر برای ایجاد این بیماری می‌داند و می‌گوید: این موارد در شمار ریسک فاکتورهای قابل اصلاح هستند اما مواردی مانند سن بالا، جنسیت مرد، سابقه فامیلی مثبت سرطان، پولیپ و بیماری التهابی روده جزو موارد غیرقابل اصلاح هستند.
وی با اشاره به اینکه سرطان روده با استفاده از روش‌های غربالگری تا حدودی قابل پیشگیری است، تصریح می‌کند: پولیپ‌ها به دنبال رشد غیرعادی مخاط روده ایجاد می‌شوند که در مدت پنج تا ۱۰ سال می‌توانند به سرطان روده تبدیل شوند؛ اما با غربالگری و شناسایی زودرس این ضایعات و خارج کردن آنها می‌توان از ابتلاء به سرطان روده جلوگیری کرد.
تابش سن شروع غربالگری در افراد با خطر متوسط را از ۵۰ سالگی و در افراد چاق یا دیابتی ۴۵ سالگی اعلام می‌کند و می‌گوید: به تازگی تعدادی از گایدلاین‌ها سن شروع غربالگری را برای همه افراد با خطر متوسط ۴۵ سال پیشنهاد دادند، انجام غربالگری در افراد با ریسک متوسط به دو روش آزمایشات مبتنی بر مدفوع (تست فیت) و بررسی مستقیم به وسیله کولونوسکوپی انجام می‌شود، کولونوسکوپی با توجه به بررسی مستقیم روده بهترین روش تشخیصی است؛ در صورت عادی بودن کولونوسکوپی و نداشتن سابقه فامیلی این آزمایش هر ۱۰ سال تکرار می‌شود اما در صورت وجود پولیپ پس از خارج کردن با توجه به تعداد، اندازه و نوع پولیپ زمان تکرار کولونوسکوپی از شش ماه تا پنج سال بعد متفاوت است.
وی بهترین جایگزین کولونوسکوپی را تست ایمونوشیمیایی مدفوع (فیت) می‌داند و خاطرنشان می‌کند: این شیوه باید هر یک تا دو سال یک بار انجام شود و در صورت مثبت بودن تست، کولونوسکوپی طی سه ماه از گزارش باید انجام شود، اما تکرار تست مثبت به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود، غربالگری سرطان روده بزرگ از سال ۱۳۹۵ تحت برنامه کشوریآغاز شده است، این طرح ادامه دارد و به صورت رایگان در مراکز بهداشتی سراسر کشور تست فیت برای افراد با سن بیشتر از ۵۰ سال انجام می‌شود؛ بنابراین با توجه به امکان پیشگیری از این سرطان همه افراد جهت غربالگری به مراکز مربوط مراجعه کنند.
اهمیت پیشگیری از بروز سرطان روده بزرگ در دوران سالمندی
زهرا روانخواه، مسئول ثبت سرطان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفت و گو با خبرنگار ایمنا با اشاره به سن بروز سرطان روده بزرگ اظهار می‌کند: با توجه به اینکه این نوع سرطان در دوره سالمندی شیوع دارد برنامه‌های غربالگری این سرطان را در مراکز بهداشتی و درمانی از سنین ۵۰ سال به بعد در دستور کار داریم.
وی با بیان اینکه قبل از بروز کامل سرطان روده بزرگ در دوره سالمندی طی سال‌ها قبل یک توده گوشتی خوش خیم در روده شخص وجود دارد، ادامه می‌دهد: اگر این توده در مراحل اولیه برداشته شود می‌توان از بروز سرطان روده بزرگ طی ۱۰ یا ۱۵ سال آینده پیشگیری کرد.
مسئول ثبت سرطان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می‌افزاید: برنامه‌های غربالگری سرطان روده بزرگ خاص گروه هدف ۵۰ تا ۷۰ سال که تقریباً جمعیت سالمند هستند در همه خانه‌های بهداشت و مراکز بهداشتی و درمانی خاص اجرا می‌شود، برای اجرای این برنامه باید سالمندان به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند و بعد از انجام آزمایش‌های لازم و وجود هر نوع خون تیره یا روشن در مدفوع علائم هشدار دهنده احتمال وجود این سرطان به گروهای هدف داده می‌شود، همچنین تغییر در اجابت مزاج، تغییر در عادت دفع مدفوع از نظم و روال طبیعی خود باید به وسیله پزشک معالج مورد بررسی قرار گیرد تا مشکل جدی را به دنبال نداشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه کاهش وزن و لاغر شدن بی‌دلیل بیمار در طی شش ماه قبل از معاینه به وسیله پزشکان مراکز بهداشتی و درمانی بررسی می‌شود، می‌گوید: علاوه بر این در صورت وجود بیماری سرطان روده بزرگ در خانواده درجه و دو بیمار علامت هشداری برای بروز این نوع سرطان در دوران سالمندی است و در مورد این افراد و سن بروز سرطان آنها و سابقه بیماری‌های قبلی خود بیمار که با بروز این سرطان مرتبط بوده بررسی‌های لازم انجام می‌شود، بعد از انجام این نوع بررسی‌ها تست خون مخفی مدفوع به صورت رایگان در مراکز بهداشتی درمانی برای گروه‌های هدف انجام می‌شود، در این روند درمانی در صورتی که بیمار تست خون مخفی و شرح حال مثبتی را داشته باشد، برای انجام بررسی‌های بیشتر ارجاع داده می‌شود.
روانخواه با اشاره به برنامه کولونوسکوپی در مرحله نهایی تصریح می‌کند: در انتها اجرای این برنامه‌ها با انجام برنامه کولونوسکوپی توده گوشتی "پلی" در بیمار تشخیص داده می‌شود و چنانچه این "پلی" در کولونوسکوپی مشاهده شود در همان مراحل اولیه این توده به وسیله پزشکان فوق تخصص از بدن بیمار خارج شده و از بروز سرطان روده بزرگ در سال‌های آینده برای بیمار جلوگیری می‌شود و انجام این برنامه‌ها به کاهش بروز این نوع سرطان در بین سالمندان کمک می‌کند.
تأثیر تغییر سبک زندگی بر کاهش ابتلاء به سرطان روده بزرگ
پوریا عادلی، یک رادیوآنکولوژیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه سرطان روده بزرگ به عنوان سرطان کلورکتال شناخته می‌شود و دو بخش سرطان‌های کولون و رکتوم را تشکیل می‌دهد، می‌گوید: با توجه به تغییراتی که در سبک زندگی جوامع بشری به وجود آمده، سرطان روده بزرگ در حال افزایش است و هر چه از سمت رژیم‌های غذایی مدیترانه‌ای پر فیبر به سمت رژیم‌های غذایی غربی می‌رویم احتمال شیوع این سرطان در جامعه بیشتر می‌شود و نکته مهم در درمان سرطان روده تشخیص زودهنگام این سرطان‌ها است، به طوری که اگر این سرطان در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، ضمن اینکه نیاز به مداخلات درمانی بیشتری وجود ندارد و با یک جراحی بیمار بهبود پیدا می‌کند.
وی می‌افزاید: علائمی مانند خون ریزی در مدفوع را باید جدی گرفت، تمام افراد بالای ۵۰ سال باید سالانه یک نوبت برای انجام تست خون مخفی در مدوفوع به پزشک متخصص گوارش مراجعه و هر ۱۰ سال یک بار برای انجام کولونوسکوپی به مراکز غربالگری مراجعه کنند و با تشخیص به موقع این بیماری از ایجاد صدمات بیشتر جلوگیری کنند، همچنین لازم است بدانیم جراحی اولین مداخله درمانی برای غلبه بر این بیماری بوده و در مراحل بعد شیمی درمانی و تراپی درمانی راه‌هایی است که پزشک معالج برای درمان‌های سرطان روده بزرگ در نظر می‌گیرد.
این رادیوآنکولوژیست با بیان اینکه سرطان روده بزرگ قابل درمان است، تصریح می‌کند: سرطان روده بزرگ در صورتی که در بدن گسترش پیدا کرده و ارگان‌های دیگر بدن را هم درگیر کرده باشد، با مداخلات درمانی امکان این وجود دارد که بیماران به قصد بهبودی صددرصد درمان شوند، سرطان بیماری این نسل است و هر چقدر جوامع صنعتی‌تر شوند، شیوع سرطان گسترده‌تر خواهد شد.
در نهایت، باید بدانیم که سرطان روده بزرگ دومین سرطان کشنده و سومین سرطان شایع در جهان است و اغلب در سنین بالای ۵۰ سال بروز می‌کند، به طوری که کشورهای توسعه یافته در دو دهه اخیر با اجرای برنامه‌های غربالگری توانسته‌اند بیش از ۴۰ درصد موارد مرگ ناشی از این سرطان را کاهش دهند، این بیماری تا حدودی در مردان کمی شایع‌تر از زنان است، اما واقعیت این است که مردان و زنان هر دو در معرض خطر این نوع سرطان هستند، سرطان کولون از معدود سرطان‌هایی است که با غربالگری، تشخیص زودرس و درمان به موقع می‌توان به طور قابل توجهی آن را کنترل کرد، طی برنامه‌های غربالگری افراد به ظاهر سالم و بدون مشکل بیشتر مورد هدف قرار می‌گیرند.
همچنین لازم است بدانیم بر اساس آمار ثبت شده در سال‌های گذشته، از هر ۲۳ نفر، یک نفر از مردان و از هر ۲۵ نفر، یک نفر از زنان در دنیا به سرطان روده بزرگ مبتلا می‌شوند و این بیماری با مصرف غذاهای سالم و فعالیت بدنی ۹۰ درصد قابل‌پیشگیری است. همچنین ژنتیک و سابقه سرطان در اعضای خانواده در بروز این بیماری مؤثر است اما عوامل محیطی بیشترین تأثیر در ابتلاء به سرطان روده بزرگ دارند، این سرطان اگر در مراحل اولیه و زود تشخیص داده شود، قابل درمان است، تمام افراد جامعه در معرض خطر ابتلاء به این سرطان هستند و غربالگری بالای ۵۰ سال به همه توصیه می‌شود، همچنین درد شکم، خون در مدفوع، کم‌خونی، کاهش سریع وزن از علائم این بیماری بوده و باید به پزشک برای تشخیص و درمان سرطان روده بزرگ مراجعه شود.
در نهایت این نکته از این جهت حائز اهمیت است که سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه خود آرام و بدون سر و صدا پیش می‌رود و ممکن است در مراحل پیشرفته علامت ایجاد کند که در این حالت کنترل و درمان آن مشکل‌تر خواهد بود، بنابراین زمان طلایی برای انجام غربالگری این بیماری، مرحله قبل از پیدایش علائم است، همچنین تشخیص زود هنگام و برداشتن پولیپ‌های روده بزرگ، امری حیاتی در پیشگیری از این سرطان است و با این کار شانس درمان و معالجه بیماری تا ۹۰ درصد افزایش می‌یابد.
نظر شما