به گزارش خبرنگار ایمنا، هوش مصنوعی کاربردهای متنوعی دارد که تعدادی از مهم‌ترین‌های آن شامل استفاده در وسایل نقلیه خودگردان تشخیص‌های پزشکی، خلق آثار هنری و… می‌شود. هوش مصنوعی معمولاً به عنوان مجموعه‌ای از فناوری‌ها تعریف می‌شود که می‌تواند هوش انسانی را در فرآیند حل مسئله تقلید کند. امروزه، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و چالش‌های اصلی در رابطه با هوش مصنوعی کنترل مصرف آب در صنعت کشاورزی است.
مصرف حدود ۹۳ درصدی از مصرف آب ایران در بخش کشاورزی لزوم بررسی این موضوع از طریق هوش‌مصنوعی را دو چندان می‌کند. با توجه به میزان منابع آب و سرانه مصرف، ایران از جمله کشورهایی است که در گروه کشورهای مواجه با کمبود آب و خشکسالی قرار دارد.
پدیده‌ای است که در تابستان ۱۴۰۰ رخ داد در سال آبی منتهی به این سال، بارندگی‌ها در ایران به حدود پنجاه درصد سال قبل و ۴۰ درصد کمتر از میانگین بلند مدت رسید و یکی از خشک‌ترین سال‌های نیم قرن اخیر ایران را رقم زد. این خشکسالی موجب ایجاد بحران‌هایی در تولید محصولات کشاورزی در ایران شده‌است.
مهرداد مرادمند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان می‌گوید: کمبود و تخصیص نیافتن به موقع اعتبارات مورد نیاز دولتی برای تکمیل طرح‌های زیرساختی و افت شدید منابع آبی اصلی‌ترین چالش‌های صنعت کشاورزی و زیر مجموعه‌های آن در این استان است.
وی همچنین از توقف کشت در ۷۵ درصد از اراضی کشاورزی اصفهان به‌دلیل کمبود آب خبر داد.
سود مالی عامل پیش‌برنده در استفاده کشاورزان از هوش‌مصنوعی
علی اکبر قیصری، عضو هیئت مدیره یک شرکت دانش بنیان فعال در زمینه کشاورزی با فناوری‌های جدید به خبرنگار ایمنا می‌گوید: هوش مصنوعی می‌تواند تأثیر زیادی در میزان کاهش مصرف آب داشته‌باشد. ما با استفاده از فعالیت‌های تحقیقاتی و پایش به صورت علمی در مجموعه دانش‌بنیان متوجه شدیم که می‌شود تا ۵۰ درصد بهره‌وری آب را افزایش دهیم که عدد بسیار قابل توجهی است
وی با تاکید بر نقش مؤثر فناوری‌های جدید در صنعت کشاورزی می‌افزاید: مهم‌ترین عامل در کشاورزی سود است؛ کشاورز زمان مطرح شدن راه‌های فناورانه در کشاورزی جهت صرفه‌جویی و بهره‌وری بیش از هر موضوعی سود را در نظر دارد زیرا منبع معیشت وی است. در فعالیت‌هایی که هوش‌مصنوعی و فناوری به کمک کشاورزی آمده‌اند نزدیک ۴۰ درصد افزایش عملکردی را داشتیم که هیچ گونه هزینه‌ای برای کشاورز نداشته ولی در قبال آن سود کشاورز به صورت تصاعدی افزایش پیدا کرده‌است.
قیصری خاطرنشان می‌کند: امنیت غذایی، امنیت محیط زیست و امنیت آب از مؤلفه‌های اصلی فعالیت‌ها و از دغدغه‌های متخصصان است همچنین هدف ما بهترین استفاده از آب به همراه تولید حداکثری محصولات و در نظر گرفتن امنیت غذایی خواهد بود. در زمینه حفظ محیط‌زیست نیز تلاش کردیم تا به‌طور دقیق و به موقع مواد تغذیه‌ای را به گیاه برسانیم به همین دلیل نشت مواد شیمیایی به حداقل رسیده و آلودگی محیط زیست رو به کاهش است. این موارد از مشکلات و دغدغه‌های کشورمان است و ما می‌توانیم با استفاده از حمایت‌های بیشتر به رفع آن کمک کنیم.
همکاری دانش‌های مختلف در اصلی ترین صنعت کشور
قیصری با اشاره به اهمیت اصلاح الگوی کشت می‌افزاید: در واقع با کمک گرفتن از چند علم از جمله رشته‌های مختلف کشاورزی، دانش‌آموختگان IT و کامپیوتر توانستیم سامانه‌ای را طراحی کنیم که دربردارنده برنامه جامع آبیاری است و کمک شایانی در جهت صرفه‌جویی آب و بهره‌وری را بیشتر می‌کند.
وی تصریح کرد: اصلاح الگوی کشت برای بخش حاکمیت که دغدغه امنیت غذایی، تولید و کنترل منابع آبی را دارد بسیار با اهمیت است ولی می‌دانیم که شاید موضوع تولید با کنترل منابع آبی در تضاد باشد. در چنین شرایطی می‌توانیم با بهره‌گیری فناوری‌های جدید به تولید بیشتر و بهینه‌سازی مصرف آب برسیم.
نپذیرفتن تغییرات از سوی کشاورزان، بزرگترین چالش توسعه بهره‌وری آب
عضو هیئت مدیره این شرکت دانش بنیان فعال در زمینه کشاورزی یکی از اصلی ترین مشکلات بخش کشاورزی را سرمایه‌گذاری اجتماعی می‌ذاند و می‌گوید: کشاورزان در مقابل پذیرش تغییرات مقاومت می‌کنند البته درصورتی که اعتماد جامعه کشاورزی نسبت به فناوری‌های جدید جلب شود سرعت توسعه چندبرابر شده و می‌توان تحول عظیمی را در موضوع بهره‌وری آب رقم زد.
زیر ساخت‌های کشور آماده پذیرش مدیریت هوشمندانه آب
مهدی قیصری، دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: ایران در زمینه سخت افزارهای آبیاری اقدامات خوبی از جمله طراحی و ساخت کانال‌های آب، ایجاد استخرهای ذخیره آب در مزارع، توسعه سیستم‌های آبیاری نوین شامل آبیاری قطره‌ای و کم فشار انجام داده است.
وی با بیان اینکه از هشت میلیون هکتار اراضی کشاورزی در کشور ایران دو نیم میلیون هکتار از اراضی به آبیاری نوین تجهیز شده و زیر ساخت‌های لازم را جهت پیاده‌سازی مدیریت هوشمندانه آبیاری دارند، می‌افزاید: چالش امروزه در زمینه آبیاری اراضی کشاورزی انتقال آب به صورت عرضه محور است و باید در این زمینه تلاش بیشتر داشته باشیم. در این راستا باید در مدیریت هوشمندانه آبیاری آب به شیوه تقاضا محور به کشاورز داده شود تا کشاورز نیز هر زمان گیاه نیاز به آب داشت زمین خود را آبیاری کند.
دقت در فناوری‌های آبیاری با استفاده از هوش مصنوعی
این دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به اینکه استفاده هوش مصنوعی در کشاورزی می‌تواند اکثر مسائل و پیچیدگی‌ها را رفع کند می‌گوید: هوش مصنوعی در به دست آوردن داده‌های هوایی، کراپ مدل‌های گیاهی بسیار تسهیل کننده است و اکثر مجموعه‌های کشاورزی در ارائه نتایج و خروجی‌ها با استفاده از هوش مصنوعی می‌توانند بسیار دقیق‌تر عمل کنند. همچنین با استفاده از هوش مصنوعی می‌توانیم داده‌های ماهواره‌ای و خاک را با دقت بیشتر مورد بررسی قرار دهیم.
وی ادامه می‌دهد: در فرآیند آبیاری یک ارتباط پیچیده بین آب، خاک، گیاه، اتمسفر و سیستم آبیاری است و ترکیب این موارد جهت اخذ یک نتیجه مطلوب یقیناً به داده‌های مشخص و دقیقی نیاز دارد که برای آماده سازی هر موقعیت مکانی نیاز به هوش مصنوعی دارد. وزارت جهاد کشاورزی با تمام شرکت‌های دانش‌بنیان وارد مذاکره شده و تمام ایده‌های مدیریت هوشمندانه را به صورت طرح الگویی پیاده‌سازی کرده و مسیر خوبی را در این حوزه آغاز کرده است.
به گزارش ایمنا، زمانی که هوش مصنوعی در کشاورزی با تکنولوژی‌های دیگر مانند کلان‌داده، انواع حسگرها، اینترنت اشیاء و … ادغام می‌شود، می‌تواند عملکرد بسیار بهتری را از خود نشان دهد و نتیجه بهتری را نیز ایجاد کند. استفاده از کلان‌داده باعث می‌شود تا قدرت تحلیل اطلاعات توسط هوش مصنوعی افزایش پیدا کند. همچنین استفاده از حسگرها و اینترنت اشیاء می‌تواند دقت دریافت اطلاعات از زمین‌های کشاورزی را افزایش دهد و به‌این‌ترتیب روی نتیجه کار تأثیر بیشتری داشته باشد.
بنابراین هوش مصنوعی (AI) در کشاورزی کاربردهای زیادی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به کاهش هزینه‌های جانبی کشاورزی، راحت‌تر کردن روند کار کشاورزان، تأثیرگذاری روی کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی، از بین بردن آفت‌ها و بررسی سلامت خاک، بهبود روند آبیاری زمین‌های کشاورزی و … اشاره کرد.
نظر شما