به گزارش خبرنگار ایمنا، روز دوشنبه با حضور وزرای خارجه ترکیه، روسیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان و بدون حضور وزیر خارجه گرجستان، دومین نشست ۳+۳ در تهران برگزار شد.
اهمیت این نشست از آن روست که در هفته‌های اخیر سطح تنش‌ها میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان در منطقه قفقاز جنوبی بار دیگر شدت گرفته بود و برخی از کشورهای فرامنطقه‌ای مانند آمریکا، برخی کشورهایی اروپایی و رژیم صهیونیستی سعی داشتند تا با سوءاستفاده از موقعیت ایجاد شده، به نوعی نفوذ خود را در مرزهای شمال غربی ایران افزایش داده و منطقه را به سمت تغییرات ژئوپولیتیک سوق دهند، موضوعی که ایران بارها اعلام کرده است به عنوان یک خط قرمز مهم، اجازه آن را نخواهد داد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در این نشست، ضمن اعلام اینکه عنوان این نشست نوبت صلح، همکاری و پیشرفت در قفقاز جنوبی است، اعلام کرد که امروز فرصت تاریخی در اختیار همه کشورهای ماست، زیرا جنگ در قفقاز جنوبی اکنون پایان یافته است و نوبت صلح، همکاری و پیشرفت در قفقاز فرارسیده است.
همچنین رئیس جمهور در دیدار با وزاری خارجه ارمنستان و آذربایجان بار دیگر با اعلام آمادگی ایران برای حل مسائل از طریق گفت‌وگو، بر موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه مشکلات منطقه با دخالت نیروهای بیگانه قابل حل نیست تاکید کرد و خطاب به وزیر امور خارجه آذربایجان گفت: قبلاً به آقای الهام گفته بودم که رژیم صهیونیستی نه دوست شما و نه دوست هیچ کشور مسلمانی نخواهد شد. وضعیت امروز غزه، تابلویی پیش روی تمام ملت‌های منطقه است تا ببینند غربی‌ها و در رأس آنها آمریکا با حمایت تمام قد از جنایات صهیونیست‌ها، نه تنها دوست و دلسوز کشورهای منطقه نیستند، بلکه فقط پیشبرد منافع نژادپرستانه خود در منطقه را دنبال می‌کنند.
این سخنان در کنار تلاش‌های اخیر ایران در حوزه‌های اقتصادی - ترانزیتی و تلاش‌های دیپلماتیک دستگاه سیاست خارجی برای حل مناقشات، همگی در چهارچوب سیاست امنیت سازی ایران در منطقه است و به نظر می‌رسد با برگزاری نشست ۳+۳ این پیام به خوبی به کشورهای منطقه صادر شده است.
در همین راستا با مهدی خورسند، کارشناس مسائل بین‌الملل و اقتصاد سیاسی به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
ایمنا: نشست وزیران امور خارجه ۳+۳ روز دوشنبه در تهران آغاز شد، به نظر شما مهمترین پیام برگزاری این نشست در شرایط فعلی چیست؟
خورسند: برگزاری نشست ۳+۳ در تهران دو پیام بسیار روشن و واضح برای برخی از بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تحولات اخیر قفقاز جنوبی دارد، تحولاتی که از جنگ ۴۴ روزه سال ۲۰۲۰ بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان آغاز شده و همچنان تنش‌های ناشی از آن ادامه دارد و در این مدت گاهی خبرهایی در مورد تلاش‌هایی که جمهوری آذربایجان، کشورهای فرامنطقه‌ای و رژیم صهیونیستی برای برهم زدن تعادل امنیتی در منطقه داشته‌اند، وجود داشته است.
پیام واضح اول این بود که حرف جمهوری اسلامی ایران در اینکه ایران مخالف تغییر ژئوپولیتیک در منطقه است اثبات شد و حتی فراتر از آن شاهدیم که برخی از بازیگران اخلالگر منطقه‌ای که به دنبال تغییر ژئوپولیتیک در منطقه قفقاز جنوبی بودند حالا به دنبال عبور «کریدور زنگزور» از جغرافیای ایران هستند و شاید معادلات ذهنی آنها با اقتداری که جمهوری اسلامی ایران در حوزه سیاست خارجی دولت سیزدهم از خود نشان داد بهم خورد. ما شاهد این مسئله بودیم که این اتفاق، دقیقاً به شکلی محقق شد که نه تنها ایران در بحث کریدورها دور زده نشد بلکه رقبای منطقه‌ای ما حالا خواهان عبور کریدور ترانزیتی مهم زنگزور از جغرافیای ایران هستند.
دومین مسئله اثبات این قضیه بود که تمام طرح‌های ایجاد صلح و سازش در منطقه قفقاز جنوبی بدون خواست اراده و حضور ایران ممکن نیست و همانطور که پیش تر راهکار و راهبرد ۳+۳ مورد استقبال ایران و روسیه و حتی ترکیه قرار گرفته بود، بار دیگر ثابت شد که جمهوری اسلامی ایران همانطور که عامل امنیت سازی در غرب آسیا است، لنگرگاه امنیت ساز در منطقه قفقاز جنوبی نیز هست و بدون حضور ایران این معادلات امنیت ساز قابلیت حل ندارد. برگزاری این نشست آن پیام اقتدار، امنیت سازی و تثبیت جایگاه ایران برای امنیت سازی در محیط پیرامونی خودش را بی از پیش در دنیا مخابره کرد و نقشه بازیگران فرامنطقه‌ای مانند اتحادیه اروپا، آمریکا و حتی رژیم منحوس صهیونیستی را که سعی کرده بودند با حضور در این منطقه به برخی از تنش‌ها دامن بزنند و از این طریق فشار ژئوپلیتیکی را بر حوزه پیرامونی و حوزه نفوذ جمهوری اسلامی وارد کنند، بی نتیجه گذاشت. این دو پیام مهم را ما می‌توانیم به عنوان پیام‌های اساسی نشست ۳+۳ در تهران داشته باشیم.
ایمنا: اخیراً در سفر وزیر راه و شهرسازی به باکو، توافقی برای ایجاد مسیر جاده‌ای – ریلی «راهگذر ارس» بین ایران و جمهوری آذربایجان انجام گرفت و وزیر خارجه ارمنستان هم روز سه‌شنبه اعلام کرد که علاقه‌مند به برقراری خط ریلی با ایران و روسیه و آسیای مرکزی از طریق خاک جمهوری آذربایجان است. به نظر شما افزایش تبادلات اقتصادی بین کشورهای ۳+۳ چه تأثیری در افزایش ثبات و کاهش تنش‌های سیاسی در منطقه قفقاز دارد؟
خورسند: در آخرین دیداری که سال ۱۳۹۵، رئیس جمهور آذربایجان در ایران با رهبر معظم انقلاب داشتند، رهبر انقلاب از حجم روابط اقتصادی میان دو کشور گلایه کردند و دستور دادند که باید این روابط به ده برابر کنونی در گام اول افزایش پیدا کند. این نکته برای تقریباً ۷ سال قبل بوده است و باید از دولت‌ها این سوال پرسیده شود که برای عملیاتی کردن این دستور رهبر معظم انقلاب چه کردید؟
دقیقاً در طول ماه‌های گذشته، برخی تحرکات اقتصادی از سوی دولت سیزدهم در تعامل با همسایه شمال غربی ما یعنی جمهوری آذربایجان سبب شده است که سطح تنش‌هایمان با باکو به شکل چشمگیری کاهش پیدا کند و این پل روگذر ارس و مسیر ارتباطی که قرار است با سرمایه گذاری مشترک ایران و جمهوری آذربایجان ایجاد بشود، دقیقاً بیانگر توسعه روابط اقتصادی دو کشور است که می‌تواند تنش‌های سیاسی بین دو کشور را به شکل چشمگیری کاهش بدهد. من بارها تاکید کردم که همبستگی و درهم تنیدگی اقتصادی که آن هم از مسیر تکمیل کریدورهای ترانزیتی ایران با همسایگان می‌گذرد به دلیل جغرافیای ژئوپلیتیکی خاص و منحصر به فرد ایران عزیز ما، می‌تواند مناقشات سیاسی را کنترل کند و در حال حاضر شاهد این مسئله هستیم که می‌توانیم به کمک این روابط اقتصادی تنش‌های مرزی و همسایگی در حوزه‌های امنیتی و سیاسی را تا حد زیادی کاهش دهیم و حداقل این نمونه را در مورد جمهوری آذربایجان به درستی شاهد بودیم.
ایمنا: نظر شما درباره رزمایش نظامی مشترک ترکیه و آذربایجان در خاک آذربایجان چیست؟ به نظر شما این رزمایش قصد داشت چه پیامی را مخابره کند؟
خورسند: ترکیه همچنان به عنوان حامی اصلی جمهوری آذربایجان در شرایط جنگی و تخاصم با ارمنستان قرار دارد و منطقی است که کشوری بخواهد رزمایشی را در خاک خود و در مناطقی که احساس می‌کند ممکن است مورد خطر و حمله قرار بگیرد، برگزار کند. من فکر می‌کنم این رزمایش به دلیل تحولاتی که ما در غرب آسیا داشتیم، رزمایش تأثیرگذاری نبود کمااینکه شاهد بودیم بیانیه سیاسی که بخواهد شرایط را برای ما سخت کند هم منتشر نشد.
ایمنا: نقش و حضور رژیم صهیونیستی در تنش‌های اخیر منطقه قفقاز جنوبی مسئله‌ای است که نمی‌توان نادیده گرفت، به نظر شما تحولات اخیر فلسطین اشغالی چه تأثیری در گرایش کشورهای منطقه به سمت کمک گرفتن از ایران و حرکت به سمت گفت‌وگو داشته است؟
خورسند: رژیم منحوس صهیونیستی راهبردی به نام «امنیت پیرامونی بن گورین» دارد و سعی می‌کند در این راهبرد، کشورها و نظام‌های سیاسی مخالف خودش را با انتقال ناامنی از محیط پیرامونی خود به محیط پیرامونی آن کشور رقیب منتقل کند و از این طریق ایجاد تنش می‌کند تا بتواند خودش را از تنش دور نگه دارد.
بعد از اینکه جمهوری اسلامی خاک تروریست‌ها را در کردستان عراق مورد حمله قرار داد و ضربات اساسی به آنها وارد کرد، رژیم صهیونیستی تمرکز خودش را بر گرفتن ماهی از آب گل آلودی که در قفقاز جنوبی ایجاد شده بود برای فشار به جمهوری اسلامی ایران گذاشت. قاعدتاً عملیات حماس برای بازپس‌گیری سرزمین‌های اشغال شده توسط رژیم صهیونیستی، موجب شده است اسرائیل که یک خانه سست و بسیار لرزان دارد حالا به فکر حفظ حیات و بقای خودش باشد و تمرکز خود را از منطقه قفقاز جنوبی و فشار بر ایران برداشته است.
اشتباه الهام علی اف نیز این بود که امید خودش را بر نظام سیاسی که بنیانش بر آب و بسیار سست است گذاشت و حالا بعد از اتفاقات اخیر در فلسطین اشغالی، این پیام بیش از پیش صادر شده که سرمایه گذاری روی اسرائیل، شرط بندی روی اسب بازنده است.
نظر شما