به گزارش خبرنگار ایمنا، انستیتو واشنگتن در ماه سپتامبر گزارشی کوتاه با استفاده از نظرسنجی‌های بومی به صورت مصاحبه حضوری با جامعه آماری هزار نفر نوشته که به نتایج جالبی رسیده است. بر اساس این یافته‌ها، بخش اندکی از جامعه عربستان مایل به برقراری روابط اقتصادی با اسرائیل هستند. کمتر از یک‌سوم آنها می‌گویند که به عنوان قدم‌های ابتدایی قبل از رسمی کردن روابط سیاسی بهتر است با روابط اقتصادی شروع کرد و با شرکت‌های فناوری اسرائیلی در عرصه‌های «تغییرات اقلیمی، امنیت سایبری و مدیریت آب» همکاری کرد. حتی کشوری مانند عربستان سعودی که به صورت سلطنت مطلقه اداره می‌شود باید حساسیت‌ها و نظرات شهروندانش را هنگام اجرای سیاست‌های سرنوشت‌ساز در نظر بگیرد.
به گفته این اندیشکده، این آمار برای شهروندان سعودی زیر ۳۰ سال، ۳۳ درصد و برای افراد بالای این سن ۲۸ درصد است. علاوه بر این، به دلیل به قدرت رسیدن ائتلاف راست‌گرای افراطی دولت نتانیاهو رویکرد جامعه سعودی در خصوص روابط تجاری با اسرائیل نسبت به سه سال گذشته (۴۰ درصد موافقت) کاهش یافته است. اما جدا از روابط اقتصادی، سایر اقدامات برای گرم شدن روابط با رژیم صهیونیستی مورد حمایت مردم عربستان نیست. تنها ۱۴ درصد مشارکت‌کنندگان این افکارسنجی موافق اعطای مجوز پرواز به هواپیماهای اسرائیلی برای استفاده از آسمان عربستان سعودی هستند. همچنین ۱۳ درصد موافق مشارکت تیم‌های ورزشی اسرائیل در رویدادهای ورزشی عربستان هستند و در کمال انتظار تعداد ناچیزی از مشارکت‌کنندگان (۷ درصد) موافق دعوت نخست‌وزیر اسرائیل برای شرکت در همایش‌های بین‌المللی در عربستان هستند.
طبق نظرسنجی و تحلیل انستیتو واشنگتن، با این حال علت اصلی رویکرد منفی سعودی‌ها به اسرائیل رفتار این رژیم با مسلمانان است و نه مسئله فلسطین. نزدیک به ۴۶ درصد افراد در این افکارسنجی گفته‌اند که «تضمین حقوق مسلمانان در مسجدالاقصی و حرم شریف» برایشان بسیار مهم است. در خصوص این سوال ۴ درصد نیز گزینه «نمی‌دانم یا مایل به پاسخ دادن نیستم» را انتخاب کرده‌اند که از نظر نویسنده به این معنی است که آنها موافق با برقراری روابط عربستان سعودی با اسرائیل تحت هیچ شرایطی نیستند.
این تمرکز بر اهمیت مذهب را در نتایج سوال دیگری نیز می‌توان یافت که پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که کشورشان باید تمام روابطش را با کشوری که به قرآن کریم اهانت می‌کند، قطع کند. اما همان‌طور که گفته شد در خصوص هرگونه توافق احتمالی با رژیم صهیونیستی، مسئله فلسطین برای پاسخ‌دهندگان در جایگاه دوم اهمیت قرار دارد. ۳۶ درصد معتقد هستند که «اقداماتی برای اعطای حقوق سیاسی و فرصت‌های اقتصادی بهتر برای مردم فلسطین در کرانه باختری و غزه» اهمیت بالایی دارد. اما نظر عمومی جامعه نسبت به رهبران سیاسی فلسطین بسیار پایین است، تنها ۱۵ درصد رویکرد «نسبتاً مثبت» به دولت خودگردان فلسطین و ۱۰ درصد رویکرد مثبت نسبت به حماس در غزه دارند.
بر اساس گزارش این اندیشکده، اهمیت نقش ایالات متحده در برقراری این توافق برای مردم عربستان پایین است. تنها ۱۵ درصد گفته‌اند که بنظرشان دریافت تسلیحات و تضمین امنیتی از طرف آمریکا برایشان اهمیت دارد و ۱۶ درصد خواهان همکاری با آمریکا برای ایجاد برنامه هسته‌ای غیرنظامی هستند. از نظر نویسنده گزارش انستیتو واشنگتن، علت این یافته می‌تواند این باشد که به‌تازگی در جامعه عربستان، آمریکا به عنوان همتای غیرقابل اعتماد دیده می‌شود و نباید تعهدهای آن را جدی تلقی کرد. به جای آن، ۶۱ درصد موافق این هستند که باید با سایر کشورها مانند چین و روسیه نیز همکاری داشت.
تحقیق این اندیشکده نشان می‌دهد که در خصوص رویکرد به مذهب، ۴۸ درصد پاسخ‌دهندگان تفسیر مدرن از اسلام را بیشتر از رویکردهای سنتی می‌پذیرند اما هم‌زیستی با سایر ادیان همچنان در کمترین میزان محبوبیت (۳ درصد) قرار دارد.
در بخش مربوط به مصالحه ایران و عربستان به واسطه چین، ۳۶ درصد گفته‌اند که احیای روابط کشورهای عربی خلیج فارس با ایران بسیار مهم است و این آمار بین جامعه شیعه عربستان واقع در شرق کشور به ۴۷ درصد می‌رسد. دیدگاه مردم عربستان نسبت به پایان خصومت میان دو کشور مثبت است ولی تنها ۱۹ درصد معتقد هستند که داشتن روابط خوب با ایران برایشان اهمیت دارد.
انستیتو واشنگتن در پایان به دولت‌های عربستان، ایالات متحده، و اسرائیل توصیه کرده است که علاوه بر مؤلفه‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی به جنبه مذهبی نیز اهمیت دهند که چنین چیزی برای دولت راست‌گرای نتانیاهو دشوار خواهد بود، اما این بهترین و راحت‌ترین راه برای جلب حمایت پایدار برای هرگونه عادی‌سازی روابط میان عربستان و اسرائیل است.
نظر شما