حمایت از صنعت برق حلقه مفقوده تولید

به گزارش خبرنگار ایمنا، افزایش مصرف برق در تابستان موضوعی است که سال‌هاست وزارت نیرو با آن درگیر بوده و برای مدیریت آن نیز راهکارهایی پیشنهاد و اجرا شد، در سال‌های گذشته خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده در بخش خانگی و اعمال محدودیت مصرف برق برای صنایع از جمله راهکارهایی بود که در تابستان‌ها و زمان پیک مصرف برق برای مدیریت بار شبکه انجام شد، اما امسال وزارت نیرو پیش از شروع تابستان اعلام کرد که خط قرمز آنها بخش خانگی است و هیچ گونه خاموشی برای مشترکان خانگی اعمال نخواهد شد.

اکنون که در روزهای پایانی تابستان هستیم، این وعده عملی شده و وزارت نیرو توانست تابستان بدون خاموشی را پشت سر بگذراند، اما در مقابل، مدیریت بار امسال با روشی متفاوت از سال قبل توسط صنایع انجام شد، درست است که اجازه قطعی برق به بخش خانگی داده نشد، براین اساس صنایع کوچک در هفته یک روز از ساعت ۱۱ صبح تا ۱۱ شب بی‌برق بوده و به جای آن در روزهای تعطیل از برق می‌توانستند استفاده کنند. پس از آن و در اواسط تابستان یک روز دیگر نیز به روزهای خاموشی صنایع اضافه شد که منجر شد تعداد روزهای کاری مفید صنایع در ماه کاهش یابد.

همچنین زیان ناشی از خاموشی برق صنایع باعث شد صدای صنعت گران و فعالان اقتصادی بلند شود به طوری که مسعود گلشیرازی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی اصفهان در همایش انجمن سازندگان و تأمین‌کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدید پذیر، اظهار کرد: اگر یک روز در هفته برق صنایع قطع باشد، ۱۵ درصد از GDP کشور از بین می‌رود.

این قطعی برق صنایع در حالی اتفاق می‌افتد که ناترازی تولید و مصرف برق در برخی ماه‌های سال مانند تابستان وجود داشته و به نحوی باید مدیریت بار از این طریق انجام شود، زیرا در سال‌های اخیر راه‌اندازی نیروگاه جدید توسط بخش خصوصی با توجه به کندی بازگشت سرمایه، موجب می‌شود افراد ترجیح دهند که در بازار ارز و طلا هزینه کنند و به هیچ عنوان وارد این بازار پر ریسک نشوند.

خرید تضمینی برق تولیدی صنایع بر اساس ماده ۶۱ انگیزه‌ای است برای احداث نیروگاه تجدید پذیر برای شرکت‌ها به ویژه برای پیشران‌های اقتصادی همچون فولاد مبارکه است.

صنایع فولادی تابستان سختی را گذراندند

در این خصوص سیدرضا شهرستانی، عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد به خبرنگار ایمنا می‌گوید: با اعمال مدیریت بار توسط صنایع امسال بخشی از تولید کاهش یافت.

وی اضافه می‌کند: در دو ماه اخیر بالغ بر دو میلیون تن میزان تولید از دست رفته صنایع فولاد بوده است و اگر به قیمت ارزی این را تبدیل کنیم، درواقع نزدیک به یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار زیان ناشی از کمبود برق به بخش فولاد کشور وارد شده است.

عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد با بیان اینکه وزارت نیرو و وزارت صمت باید امکان سرمایه گذاری صنایع در بخش نیروگاهی را فراهم کنند، خاطرنشان می‌کند: راهکار کوتاه مدتی که برای جبران ناترازی برق در کشور وجود دارد، این است که در مرحله اول سرمایه‌گذاری برای بازسازی و احیای نیروگاه‌هایی که پایین‌تر از ظرفیت فعلی شأن تولیدمی کنند و یا به اصطلاح راندمانشان کمتر است، انجام شود.

شهرستانی ادامه می‌دهد: راهکار میان مدت این است که نیروگاه‌های گازسوز به نیروگاه‌های سیکل ترکیبی تغییر یابند. همچنین راهکار بلند مدت این است که صنایع و یا بخش خصوصی در بخش نیروگاه‌های تجدید پذیر سرمایه گذاری کنند.

وی با بیان اینکه صنایع نمی‌توانند برق تولیدی خود را مصرف کنند، تصریح می‌کند: با توجه به وجود کمبود در شبکه توزیع برق برخی از شرکت‌هایی که خود نیروگاه راه اندازی کرده‌اند، باید برق تولیدی را وارد شبکه کرده و نمی‌توانند به صورت مستقیم برق تولیدی را استفاده کنند.

عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد خاطر نشان می‌کند: اگر مشکل کمبود برق ادامه پیدا کند، صنایع دیگر نمی‌توانند تولید فعلی خود را حفظ کنند، برای مثال اگر یک شرکت فولادی وارد ضرر شد مانند کشتی است که خیلی سخت به گل می‌نشیند اما اگر به گل نشست، خارج شدن از آن بسیار دشوار است؛ درواقع خارج شدن شرکت‌های فولادی از مسیر زیان دهی به راحتی امکان پذیر نیست.

۵ میلیارد دلار میزان آسیب صنایع از خاموشی‌های برق

حمید صالحی عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: در شرایطی از تولید قرار داریم که بخش قابل توجهی از تولید ناخالص ملی در اثر بی توجه به موضوع سرمایه‌گذاری در حوزه برق در حال از بین رفتن است.

وی با بیان اینکه هر ساله مشکلات تأمین برق صنایع بیشتر می‌شود، اضافه می‌کند: علاوه بر این، خاموشی صنایع می‌تواند اشتغال کارگران را به خطر بیندازد، در عرصه ملی نیز صادرات کشور تحت تأثیر قرار خواهد گرفت، علاوه بر این به سمتی حرکت می‌کنیم که سرمایه گذاران تمایل کمتری به سرمایه گذاری در صنعت برق داشته باشند.

عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران تصریح می‌کند: قطعی برق فعلی صنایع پیامی هشدار دهنده برای آینده است که ممکن است هزینه‌های بسیار زیادی را در آینده به همراه داشته باشد. این در حالی است که بخش خصوصی اعلام کرده در صورت فراهم شدن شرایط لازم مشکل کمبود انرژی را در کمتر از دو سال برطرف خواهد کرد.

صالحی تاکید می‌کند: به صورت مستقیم نزدیک به پنج میلیارد دلار میزان آسیب صنایع کشور از خاموشی در سال است و این سهم قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی کشور را در بر می‌گیرد، در صورتی که فاصله میان بخش خصوصی و دولت به حداقل برسید بسیاری از مشکلاتی که در حوزه انرژی برق بر طرف می‌شود.

وی با بیان اینکه اقتصاد مولد باید در دستور کار دولت قرار گرفته و سیاست‌های این حوزه اصلاح شود، می‌گوید: اگر دولت تعهدات خود در پرداخت بدهی نیروگاه‌های خصوصی را انجام دهد و همچنین به پیشران‌های اقتصادی همچون فولاد مبارکه اجازه بدهد تا این شرکت برق تولیدی را خودش مصرف کند، برای صنایع بسیار راهگشا خواهد بود.

وظیفه شرکت‌ها ساخت نیروگاه نیست

عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران با بیان اینکه وظیفه شرکت‌ها ساخت نیروگاه نیست، خاطر نشان می‌کند: سرمایه‌گذاران زیادی در بخش نیروگاهی فعال بوده و مایل هستند تا برق تولیدی را به فولاد مبارکه بفروشند، اما از آنجایی که ساز و کاری بر فروش برق در بورس انرژی وجود ندارد، نیروگاه‌های خصوصی نیز نمی‌توانند به فولاد مبارکه و یا دیگر شرکت‌ها برق بدهند.

صالحی می‌گوید: بیش از ۶۰ درصد نیروگاه‌های کشور توسط بخش غیر دولتی ایجاد شده و در صورت فراهم شدن بسترهای لازم از جمله اینکه آن‌ها بتوانند برق تولیدی را در بازه‌های یک یا دوساله به شرکت‌ها به فروشند برسانند بخش خصوصی می‌توانند مشکل کمبود برق صنایع را برطرف کنند.

وی با بیان اینکه ایران نیز به سمت نیروگاه‌های تجدید پذیر حرکت می‌کند، ادامه می‌دهد: در سال گذشته نزدیک به ۸۵ درصد از سرمایه گذاری‌های صنعت برق در جهان به بخش تجدید پذیر مربوط می‌شد که در ایران نیز با توجه به بالا بودن میزان تولید کربن به مرور به این سمت حرکت خواهیم کرد.

تعداد روزهای کاری صنایع به ۱۷ روز در ماه رسیده است

در این خصوص آرمان خالقی عضو هیئت مدیره خانه صمت ایران به خبرنگار ایمنا می‌گوید: از ابتدای تابستان امسال یک روز تعطیلی هفتگی برای خاموشی صنایع وجود داشت تا کمبود برق در کشور مدیریت شود، اما با افزایش درجه هوا و همچنین بالا رفتن مصرف برق در کشور این خاموشی به دو روز در هفته افزایش پیدا کرد.

وی اضافه می‌کند: دو روز کار نکردن یک شرکت این پیامد را به دنبال دارد که نه تنها تولید آن واحد متوقف می‌شود بلکه سود آن نیز کاهش پیدا می‌کند، درواقع کاهش ظرفیت تولید شرکت‌ها باعث می‌شود صنایع نتوانند به موقع سفارشات را تحویل دهند.

عضو هیئت مدیره خانه صمت ایران ادامه می‌دهد: همچنین شرکت‌ها باید اقساط وام خود به بانک‌ها را بپردازند و در صورتی که سود آن‌ها کاهش پیدا کند، آن‌ها در پرداخت بدهی خود با مشکل روبرو می‌شوند.

خالقی بابیان اینکه به واسطه خاموشی‌های برق تعداد روزهای مفید یک شرکت در ماه به ۱۷ روز کاهش پیدا کرده است، خاطر نشان می‌کند: برخی از شرکت‌ها برای جبران روزهای کاری، روز جمعه را به روزهای کاری خود اضافه کرده‌اند. در صورتی که هزینه دستمزد روزهای تعطیل دوبرابر است و این موضوع افزایش هزینه‌های تولید را به همراه دارد.

صنعت برق نیازمند دیدگاه حمایتی دولت است

وی با بیان اینکه افزایش هزینه‌های تولید باعث بالا رفتن قیمت تمام شده محصولات می‌شود، تاکید می‌کند: بنابراین لازم است تا وزارت نیرو بسته‌هایی تشویقی را برای صنایع در نظر بگیرد. زیرا اگر در حوزه برق سرمایه گذاری‌های قابل توجهی انجام نشود ناترازی برق در سال‌های آینده افزایش پیدا خواهد کرد.

عضو هیئت مدیره خانه صمت ایران تصریح می‌کند: در حال حاضر مشوقی قابل قبول برای برای ورود بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در حوزه نیروگاهی لازم وجود ندارد. درواقع لازم است تا اقداماتی از جمله تأمین ارز وارداتی و ایجاد تسهیلات لازم برای واردات سرمایه گذاران بخش خصوصی ایجاد شود تا چالش‌های صنعت برق به نوعی جبران شود.

خالقی اضافه می‌کند: قرارگیری نیروگاه کوچک مقیاس در کنار شهرک‌های صنعتی و یا تأمین برق مورد نیاز کارخانه‌ها توسط نیروگاه‌های خود تأمین از دیگر اقدامات راهگشا برای جبران ناترازی برق است. همچنین لازم است تا زیر ساخت و تسهیلات موردنیاز از جمله تأمین گاز و زمین برای سرمایه گذاران بخش خصوصی ایجاد شود.

وی با بیان اینکه دولت باید دیدگاه حمایتی به صنعت برق داشته باشد، می‌گوید: دولت باید خرید برق نیروگاه‌های خصوصی را به صورت نقدی انجام داده و تسهیلات ارزان قیمت در اختیار سرمایه گذاران بخش خصوصی قرار دهد تا آن‌ها به سرمایه گذاری در این بخش ترغیب شوند؛ اگر تدبیر جدی در فاصله‌ای که تا پیک مصرف برق در سال آینده وجود دارد، انجام نشود، مشکل برق جدی تر خواهد شد به طوری که ممکن است دولت ساعت تعطیلی واحدهای تولیدی را بازهم افزایش دهد.

به نظر می‌رسد راهکار کوتاه مدت در مرحله اول، سرمایه گذاری برای بازسازی و احیای نیروگاه‌هایی باشد که در حال حاضر پایین‌تر از ظرفیت فعلی و یا به اصطلاح با راندمان کمتری تولید می‌کنند، علاوه بر این راهکار میان مدت این است که نیروگاه‌های گازسوز به سیکل ترکیبی تغییر کاربری دهند، همچنین از سرمایه گذاری در بخش نیروگاه‌های تجدید پذیر می‌توان به عنوان کاراترین راهکار بلند مدت یاد کرد.

درواقع وعده تابلوی سبز در بورس انرژی از اتفاقات خوبی بود که برای متولیان بخش خصوصی فعال در حوزه انرژی ایجاد شد و فارغ از تعهداتی که برای آن‌ها وجود دارد، امکان عرضه برق تولیدی صنایع در بورس انرژی برای صنعتگران دیده شده است‌، در ماه گذشته هر کیلووات ساعت برق در بورس انرژی نرخ سه هزار تومانی داشت، علاوه بر این وزارت نیرو به شرکت‌هایی که نیروگاه تجدید پذیر راه‌اندازی کنند این تعهد را می‌دهد که در ساعات پیک مصرف، خاموشی برق نداشته باشند.

گزارش از: مهران اسماعیلی؛ خبرنگار اقتصادی ایمنا