به گزارش خبرنگار ایمنا، سینمای کودک و نوجوان برای نخستین بار در اولین دوره از جشنواره فیلم فجر که در سال ۱۳۶۱ و به دبیری حسین وخشوری برگزار شد و تاکنون ۳۴ آن دوره برگزارشده است که ۲۲ دوره از آن در شهر اصفهان، شش دوره در شهر تهران، پنج دوره در شهر همدان و یک دوره در شهر کرمان برگزارشده است.
دوره آخر این جشنواره در اصفهان برگزار شد همچنین این جشنواره بین‌المللی در طول ۳۴ دوره برگزاری؛ ۱۷ دوره در مهرماه، هفت دوره در بهمن‌ماه، سه دوره در آبان ماه، سه دوره در شهریورماه، دو دوره در تیرماه، یک دوره در اردیبهشت‌ماه و یک دوره در مردادماه برگزارشده است.
با توجه به اینکه سی و پنجمین دوره جشنواره قرار است از پانزدهم تا بیستم مهرماه سال جاری در اصفهان برگزار شود، خبرگزاری ایمنا در گزارش پیش رو مروری به ساختار و محتوای جشنواره از دوره اول تا سی و چهارم انجام داده است.
ساختار جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان
هرساله داوران این جشنواره، در سه گروه بزرگ‌سالان، نوجوانان و کودکان انتخاب می‌شوند به‌علاوه تیم خبرنگاران نوجوان که هرساله از میان نوجوانان مشتاق رسانه انتخاب‌شده و خبرها را تهیه می‌کنند. ویژگی خاص این جشنواره، توجه فراوان به داوران کودک و نوجوان است.
جشنوارهٔ کودک در دو بخش داخلی و بین‌الملل برگزار می‌شود. فیلم‌های سینمایی در بخش داخلی، و فیلم‌های انیمیشن در بخش بین‌الملل داوری می‌شوند. این جشنواره از سال ۱۳۶۹ با تغییر زمان برگزاری از بهمن به آذر، تحت عنوان ششمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان هویتی به‌طور کامل مستقل از جشنواره فیلم فجر یافت هرچند در سی و چهارمین دوره زمان جشنواره از آبان به مهر تغییر یافت.
هویتی مستقل پس از پنج دوره برگزاری
سرانجام پس از پنج دوره، ششمین جشنواره کودک و نوجوان هویتی مستقل یافت و به دبیری علیرضا شجاع نوری از تاریخ سیزدهم تا بیستم آبان ماه ۱۳۶۹ در شهر اصفهان برگزار شد.
شجاع نوری پیرامون تغییر زمان و مکان برگزاری جشنواره کودک در ششمین دوره از آن توضیح داده بود: «تغییر زمان برگزاری به جشنواره فرصت می‌دهد تا درزمانی مناسب‌تر به سینمای کودکان و نوجوانان پرداخته شود و توجه بیشتری به‌سوی این سینما جلب گردد. از سوی دیگر تغییر محل برگزاری جشنواره به شهری غیر از تهران، موقعیت مناسبی جهت گردهمایی هنرمندان و دست‌اندرکاران فیلم‌های کودکان و نوجوانان فراهم می‌آورد تا طی روزهای برگزاری جشنواره به تبادل افکار، پیشنهادها، تجربیات و نقطه‌نظرهای خود در زمینهٔ تولید فیلم‌های مخصوص کودکان و نوجوانان بپردازند. علاوه بر آن شهرت بین‌المللی شهر اصفهان و اعتبار و ارزش این شهر به‌عنوان یک مرکز فرهنگی و هنری بی‌شک به اعتبار جشنواره خواهد افزود که این امر بالمآل باعث تشویق و ترغیب فیلم‌سازان کشورمان به تولید فیلم‌های مخصوص کودکان و نوجوانان خواهد شد.»
برگزاری جشنواره کودک در شهر اصفهان به‌اندازه‌ای برای مسئولان آن حائز اهمیت بود که پس از یک مراسم باشکوه آتش‌بازی جشنواره را افتتاح کردند و در همان روز ابتدایی اقدام به گشایش مکانی تفریحی با عنوان «باغ نور» کردند که در فضای آن غرفه‌هایی برای فروش کتاب کودکان در نظر گرفته‌شده بود.
اضافه شدن چهار بخش جدید به مقررات جشنواره
از دوره سی و دوم جشنواره چهار بخش به جشنواره اضافه شد و اضافه شدن جوایز زیر را به دنبال داشت:
بهترین فیلم از منظر نوآوری و کار خلاقه
بهترین فیلم از منظر کسب‌وکار که بتواند ارزش اقتصادی در صنایع مجاور خود خلق کند.
بهترین فیلم از منظر پیوست فرهنگی (ظرفیت‌های یک فیلم برای گسترش به صنایع مجاور)
توجه ویژه به آثار وب‌سری در راستای تلاش برای تولید محتوای بومی در فضای مجازی
همچنین در دوره سی و سوم جشنواره، در بخشی ویژه، جایزه «کرونا روایت» به یکی از فیلم‌های برگزیده این بخش تعلق گرفت.
المپیاد فیلم‌سازی نوجوانان
در پنج دوره گذشته که المپیاد فیلم‌سازی با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی و انجمن سینمای جوانان ایران هم‌زمان با جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان برگزار شد، هدف این بود تا فرصتی برای کشف استعدادهای نوجوان در عرصه فیلم‌سازی پدید آید، اما در دوره پنجم بخش‌های «ایده» و «فیلم» به برنامه‌های المپیاد اضافه‌شده است تا تمرکز بیشتر بر ایده‌های ناب با نگاه ویژه‌تری باشد.
راه اندازی کتابخانه ویدئویی
در دوره سی و دوم تلاش شد تا برای به دست آوردن سهمی از بازار جهانی و کمک به عرضه محصولات سینمای کودکان و نوجوان ایران، برای نخستین بار خریداران مطرح منطقه‌ای و بین‌المللی به جشنواره دعوت شوند. کتابخانه ویدئویی به‌عنوان یکی از ارکان مهم برای عرضه و معرفی محصولات تصویری در بازارها و جشنواره‌ها برای نخستین بار در سی و دومین دوره از جشنواره با بیش ۲۵۰ اثر از سینمای کودک و نوجوان راه‌اندازی شد.
در دوره سی و سوم نیز، با توجه به شرایط کرونایی، در بخش کتابخانه ویدئویی بیش از ۴۰۰ فیلم با همکاری مراکز مختلفی مانند انجمن سینمای جوانان ایران، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، بنیاد سینمایی فارابی و شرکت‌های خصوصی، جمع‌آوری شد.
اضافه شدن بخش وب‌سری و تشکیل کمیته تحلیل اقتصادی آثار
با توجه به ظهور و تأثیرگذاری بازارهای نو، و تحول جدی صنعت تصویر در سال‌های اخیر و ضرورت توجه به تولید محتوای ملی در فضای مجازی با بهره‌گیری از خلاقیت‌های نهفته صنعت تصویر، بخش وب‌سری در این دوره از جشنواره به‌عنوان بخشی جدید معرفی شد.
کمیته‌ی تحلیل اقتصادی فیلم‌های بخش سینمای ایران، به‌صورت غیرعمومی در قالب نشست‌های تخصصی، برای هر اثر به تحلیل اقتصادی آثار پرداختند که نتیجۀ این تحلیل‌ها در قالب فرم‌های نظرسنجی، از سوی تحلیل‌گران جداگانه به دبیرخانه تحویل شد. اعضای این کمیته در قالب چهار نشست به‌صورت رودررو به بررسی ظرفیت‌های اقتصادی هریک از فیلم‌های متقاضی استفاده از این خدمات پرداختند که مورد استقبال تهیه‌کنندگان و سازندگان این فیلم‌ها قرار گرفت.
راه اندازی پنل‌های تخصصی
این مقوله در حال حاضر مهم‌ترین سیاست و استراتژی بین‌المللی سینمای ایران است. در چند سال گذشته فعالیت‌های گسترده‌ای در این زمینه انجام‌گرفته است که به تفاهم‌نامه‌ها و زمینه‌های همکاری گوناگونی منجر شده است. در این دوره تلاش شد تا جشنواره در حد بضاعت؛ محلی برای تبادل اندیشه‌ها و گفتگوهای تخصصی این حوزه برای تقویت تولیدات مشترک سینمای کودکان و نوجوانان باشد. درمجموع شش پنل تخصصی در جشنواره سی و دوم با حضور فیلم‌سازان داخلی و خارجی و علاقه‌مندان به سینما برگزار شد. در دوره سی و سوم نیز چهار پنل تولید مشترک به‌صورت برخط و وبینار، بین کارشناسانی از ایران و کشورهای هندوستان، صربستان، ارمنستان و پاکستان برگزار شد.
اکران هم‌زمان فیلم‌ها در شهرهای کشور و داوری کودکان و نوجوانان
با توجه به اهداف و رویکردهای سازمان امور سینمایی کشور ازجمله تحقق هدف توسعه فرهنگی استان‌ها در حوزه صنعت تصویر و سینما و بهره‌گیری از قابلیت‌ها، امکانات و ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی برای توسعه و رونق فعالیت‌های سینمایی و سمعی و بصری با نگاه ملی، برای دومین سال متوالی به‌طور هم‌زمان با برپایی جشنواره در شهر اصفهان، ۱۰ فیلم بخش اصلی جشنواره از تاریخ سی و یکم تا چهارم شهریورماه ۹۸ در سایر استان‌ها اکران شدند. مهم‌ترین ویژگی این دوره در برگزاری هم‌زمان جشنواره در استان‌ها، داوری فیلم‌ها در هر استان توسط داوران کودک و نوجوان و انجام نظرسنجی از مخاطبان جشنواره بود.
در دوره سی و سوم نیز با توجه به شرایط کرونایی، اکران آثار در پلتفرم و به‌صورت مجازی صورت گرفت و داوری‌ها نیز با حضور نوجوانانی از سراسر کشور و در قالبی نو اتفاق افتاد.
راه‌اندازی سینما سیار در مناطق محروم کشور
در دوره سی و دوم نظر به بهره‌مندی بیشتر مردم مناطق کم برخوردار از برنامه‌های جشنواره، با هماهنگی انجمن سینمای جوانان ایران و استفاده از ظرفیت سینما سیار، پنج فیلم خاطره‌انگیز سینمای کودک و نوجوان در ۲۶ استان، ۱۷۹ روستا و شش مؤسسه خیریه و بیمارستان کودک که مورد استقبال کودکان و خانواده‌های آن‌ها قرار گرفت، برای کودکان و نوجوانان به نمایش درآمد.
نگاهی به دوره‌های جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان
اولین دوره
اولین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان بهمن‌ماه ۱۳۶۱ به میزبانی شهر تهران برگزار شد.
دومین دوره
دومین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان بهمن‌ماه ۱۳۶۲ در شهر تهران برگزار شد.
سومین دوره
سومین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان بهمن‌ماه ۱۳۶۳ به میزبانی شهر تهران برگزار شد.
چهارمین دوره
چهارمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان بهمن‌ماه ۱۳۶۴ به میزبانی شهر تهران برگزار شد.
پنجمین دوره
پنجمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان بهمن‌ماه ۱۳۶۸ به میزبانی شهر تهران برگزار شد.
ششمین دوره
ششمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان آبان ماه ۱۳۶۹ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
هفتمین دوره
هفتمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۷۰ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
هشتمین دوره
هشتمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۷۱ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
نهمین دوره
نهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان شهریورماه ۱۳۷۲ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
دهمین دوره
دهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان آبان ماه ۱۳۷۳ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
یازدهمین دوره
یازدهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۷۴ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
دوازدهمین دوره
دوازدهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۷۵ به میزبانی شهر کرمان برگزار شد.
سیزدهمین دوره
سیزدهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۷۷ به میزبانی شهر تهران برگزار شد.
چهاردهمین دوره
چهاردهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۷۸ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
پانزدهمین دوره
پانزدهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۷۹ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
شانزدهمین دوره
شانزدهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۸۰ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
هفدهمین دوره
هفدهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۸۱ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
هجدهمین دوره
هجدهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۸۲ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
نوزدهمین دوره
نوزدهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۸۳ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
بیستمین دوره
بیستمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۸۴ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
بیست و یکمین دوره
بیست و یکمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۶ به میزبانی شهر همدان برگزار شد.
بیست و دومین دوره
بیست و دومین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان تیرماه ۱۳۸۷ به میزبانی شهر همدان برگزار شد.
بیست و سومین دوره
بیست و سومین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مردادماه ۱۳۸۸ به میزبانی شهر همدان برگزار شد.
بیست و چهارمین دوره
بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۸۹ به میزبانی شهر همدان برگزار شد.
بیست و پنجمین دوره
بیست و پنجمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان آبان ماه ۱۳۹۰ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
بیست و ششمین دوره
بیست و ششمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۹۱ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
بیست و هفتمین دوره
بیست و هفتمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۹۲ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
بیست و هشتمین دوره
بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۹۳ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
بیست و نهمین دوره
بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۳۹۴ به میزبانی شهر همدان برگزار شد.
سی‌امین دوره
سی‌امین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان تیرماه ۱۳۹۶ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
سی و یکمین دوره
سی و یکمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان شهریورماه ۱۳۹۷ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
سی و دومین دوره
سی و دومین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مرداد و شهریورماه ۱۳۹۸ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
سی و سومین دوره
سی و سومین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهر و آبان ۱۳۹۹ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
سی و چهارمین دوره
سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان مهرماه ۱۴۰۰ به میزبانی شهر اصفهان برگزار شد.
آنچه در اکثر پوسترهای جشنواره فیلم و کودک و نوجوان دیده می‌شود، نشان می‌دهد که پوستر سی‌امین دوره جشنواره، جهش قابل‌توجهی را نسبت به پوسترهای سایر دوره‌ها داشته است. در این پوستر از نقش پروانه به‌وفور استفاده می‌شود که به گفته مرضیه سرمشقی، طراح این پوستر، در عین اینکه برگرفته از نشان جشنواره است به‌نوعی نشان‌دهندۀ انسان‌هایی است که می‌توانند مثل پروانه از یک موجود خام، ناآگاه و معمولی به موجودی بافکر و آگاهی کامل تبدیل شوند. از سویی دیگر با نبود نمایش صورت کودک در این پوستر، نبود اختصاص جشنواره به جنسیت خاص را مطرح می‌کند؛ ضمن اینکه کودک تمام صفحه را پرکرده است که نشان می‌دهد این جشنواره به کودک و نوجوان تعلق دارد.
نظر شما