انواع ورق گالوانیزه، کاربرد هرکدام و شرایط نگهداری

ورق گالوانیزه از انواع ورق‌های بسیار پرکاربرد در صنایع مختلف است.

ورق گالوانیزه چیست؟

همان‌طور که قبلاً گفته شد زنگ‌زدگی یکی از عواملی است که باعث از بین‌رفتن و تخریب فولاد می‌شود. برای جلوگیری از این فرآیند، ورق‌های فولادی را با لایه‌ای از روی گالوانیزه یا روی‌اندود می‌کنند. روی، خاصیت الکترونگاتیویته بیشتری نسبت به آهن دارد.

برای همین نقش آند را بازی می‌کند و با اکسیژن ترکیب می‌شود. با این کار، لایه روی مانع از رسیدن هوا به فولاد یا آهن می‌شود و در نتیجه جلوی اکسید شدن آن را می‌گیرد. میزان گالوانیزاسیون ورق‌های فولادی متفاوت است و براساس جرم پوشش (Zn) تعیین می‌شود.

این میزان بین ۱۰۰ الی ۳۵۰ گرم برمترمربع نوسان خواهد داشت. قطعاً هرچقدر پوشش گالوانیزه ورق‌های فولادی بیشتر باشد کیفیت ورق هم بیشتر خواهد شد؛ این امر بر قیمت ورق گالوانیزه هم تاثیر می‌گذارد. برای خرید ورق گالوانیزه دقت کنید که نوع باکیفیت آن را برگزینید تا در طولانی مدت مجبور به تعویض و پرداخت هزینه‌های بیشتر نباشید. این را نیز باید افزود که شناخت انواع این ورق‌ها و کاربرد آنها و نحوه نگهداری و انبار کردن، از مهمترین مواردی است که مصرف‌کنندگان باید بدانند.

انواع ورق گالوانیزه

ورق گالوانیزه را می‌توان برمبنای عوامل متعددی دسته‌بندی کرد که شکل ظاهری و نوع پوشش از جمله آنها هستند. انواع ورق‌های گالوانیزه به تفکیک این عوامل در ادامه بررسی شده‌اند:

انواع ورق‌های گالوانیزه باتوجه به شکل ظاهری

معمولاً هنگام فرآیند گالوانیزاسیون ورق‌های فولادی، ناخالصی‌هایی مانند سرب درون حوضچه‌های روی مذاب به‌وجود می‌آید. در صورتی‌که این ناخالصی‌ها حذف نشوند، روی سطح ورق شکل‌های نامنظمی را ایجاد می‌کنند که به آنها پولک یا اسپنگل (Spangle) گفته می‌شود.

باتوجه به اندازه پولک‌های ایجادشده روی ورق گالوانیزه، می‌توان این ورق‌ها را به سه دسته اسپنگل درشت، بدون اسپنگل یا اسپنگل ریز دسته‌بندی کرد. به‌منظور افزایش کیفیت ورق آهنی بهتر است که حوضچه‌ها قبل از انجام فرایند گالوانیزاسیون کاملاً از ناخالصی‌ها پاک شوند.

انواع ورق‌های گالوانیزه باتوجه به نوع پوشش

ورق‌های گالوانیزه از نظر پوشش در دو نوع سرد و گرم دسته‌بندی می‌شوند. در روش گرم، ورق‌های گالوانیزه را کاملاً تمیز، اسیدشویی و چربی‌زدایی خواهند کرد و سپس در حمام روی خالص غوطه‌ور می‌کنند. در روش گالوانیزاسیون گرم، لایه‌ای بادوام از فلز روی، بر روی ورق آهن شکل می‌گیرد.

در روش گالوانیزاسیون سرد، فرآیند روی‌اندودکردن ورق فولادی در دمای پایین و در یک محلول الکترولیت انجام می‌شود که به آن آبکاری می‌گویند. پوشش به‌دست‌آمده در این روش یکنواخت خواهد بود و ضخامت آن قابل کنترل است. امکان ایجاد ورق‌های گالوانیزه ضخیم و نازک با روش گالوانیزاسیون سرد امکان‌پذیر خواهد بود.

کاربرد ورق گالوانیزه

ورق‌های فولادی گالوانیزه مقاومت بسیار زیادی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی دارند. در نتیجه از این ورق گالوانیزه برای مناطقی که در معرض رطوبت و یا عوامل مخرب هستند استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، از این ورق‌ها برای ساخت کابینت‌های آشپزخانه، کانال‌های خنک‌کننده یا کانال‌های تهویه‌هوا به وفور استفاده می‌کنند. قیمت ورق آهن گالوانیزه به‌دلیل کاربردهای زیاد در مناطق حساس، نسبت به ورق فولادی معمولی گران‌تر خواهد بود. برخی دیگر از کاربردهای این ورق شامل موارد زیر است:

• ساخت و تولید انواع تابلوهای برق صنعتی یا شهری
• تولید انواع مخازن متحرک یا ساکن مانند تانکرها
• ساخت سقف و بدنه سالن‌های بزرگ
• تولید انواع سوله‌های صنعتی و غیرصنعتی
• ساخت انواع تجهیزات آشپزخانه از کابینت تا لوازم برقی و الکتریکی نظیر ماشین لباسشویی و یخچال
• تولید انواع لوله و پروفیل و محصولات فولادی گالوانیزه

نحوه نگهداری و انبار ورق گالوانیزه

پس از بسته‌بندی مناسب و انتقال ورق‌های گالوانیزه به محل استفاده ممکن است نیاز باشد که این ورق‌ها برای مدتی انبار و نگهداری شوند. علت زنگ زدن ورق گالوانیزه می‌تواند به‌دلیل شرایط انبار و نگهداری نامناسب اتفاق بیفتد. برای همین، توجه به‌نکات زیر برای افزایش طول عمر ورق گالوانیزه امری ضروری و حائز اهمیت است.

• ورق‌های فولادی گالوانیزه، به‌هنگام تماس مستقیم با زمین به مدت طولانی، اثر مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی را از دست می‌دهند. توصیه می‌شود که برای انبارکردن این ورق‌ها به مدت طولانی، آنها را روی یک سطح چوبی یا فلزی قرار دهید.
• تا حدامکان، ورق‌های گالوانیزه باید در یک محیط تمیز و خشک بدون مواد شیمیایی و رطوبت نگهداری شوند.
• اگر به‌اجبار، ورق‌های گالوانیزه باید در فضای باز نگهداری و انبار شوند توصیه می‌شود از داربست محافظ یا پوشش‌های مقاوم در برابر رطوبت و باران برای محافظت از آنها استفاده شود.
• در نهایت، به‌هنگام نگهداری و انبار ورق‌های گالوانیزه به‌صورت طولانی مدت بهتر است که این ورق‌ها به صورت دوره‌ای و مرتب بررسی شوند. نگهداری طولانی مدت از این ورق‌ها احتمال دارد آنها را دچار شوره‌زدگی یا زنگ‌زدگی کند. هر چقدر که سریع‌تر این مشکلات رفع شوند، ورق‌های گالوانیزه هم آسیب کمتری می‌بینند و عمر طولانی‌تری پیدا می‌کنند.

جمع‌بندی

ورق گالوانیزه به‌دلیل وجود لایه فلز روی، مقاومت بالاتری نسبت به رطوبت، خوردگی و زنگ‌زدگی دارد. برای همین می‌توان آن را در مواردی که ورق آهنی باید در معرض رطوبت و شرایط نامساعد قرار بگیرد استفاده کرد. ورق‌های گالوانیزه با توجه به روش تولید و شکل ظاهری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. توجه به نکات انبار و نگهداری این محصول باعث می‌شود که ورق‌های گالوانیزه عمر طولانی‌تری و با کیفیت‌تری داشته باشند.