به گزارش خبرنگار ایمنا، بامداد روز گذشته بعضی گزارش‌ها و تصاویر منتشرشده در رسانه‌ها، از تحویل جنگنده «یاک ۱۳۰» به نیروی‌هوایی ارتش حکایت داشت و در ادامه ارتش جمهوری اسلامی ایران ورود این جنگنده به نیروی هوایی را تأیید کرد.
پرواز یاک ۱۳۰ در آسمان اصفهان
بر اساس بیانیه روز گذشته ارتش، تعدادی هواپیمای آموزشی یاک ۱۳۰ در راستای ارتقای توان آموزشی و رزمی نیروی هوایی ارتش وارد کشور و به پایگاه هوایی شهید بابایی اصفهان ملحق شدند. بر اساس این گزارش، هواپیماهای آموزشی یاک ۱۳۰ برای آموزش خلبانانی که قرار است با جنگنده‌های نسل جدید نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران پرواز کنند، استفاده خواهد شد.
یاک ۱۳۰ یک هواپیمای پیشرفته آموزشی-رزمی است که توسط شرکت یاکولوف روسیه طراحی و تولید شده و قادر است نیاز آموزشی خلبانان نیروهای هوایی ارتش به آشنایی و فراگیری پرواز با جنگنده‌های نسل ۴ را برآورده کند. این هواپیما بنا به سفارش ارتش روسیه برای جایگزینی با جت آموزشی ال ۳۹ طراحی شده و قابلیت‌های پرواز با هواپیماهای نسل ۴++ مانند سوخو ۳۵ و نسل ۵ مانند سوخو ۵۷ را فراهم می‌کند.
یاک ۱۳۰ هواپیمایی دو سرنشینه با بدنه‌ای از جنس آلومینیوم و کامپوزیت است که قادر است علاوه بر مأموریت‌های آموزشی در نقش یک جنگنده پشتیبانی نزدیک زمینی (CAS) نیز به ایفای نقش بپردازد. این هواپیما قادر است تا ۳ تن انواع مهمات با خود حمل کند و برای این منظور دارای ۱۰ جایگاه حمل تسلیحات زیر بدنه و بال‌ها و نوک بال‌ها است.
این هواپیما فاقد توپ ۳۰ میلیمتری داخلی است اما می‌تواند یک غلاف خارجی توپ ۲۳ را در زیر بال‌خود حمل کند. علاوه بر این یاک ۱۳۰ می‌تواند انواع تسلیحات معمولی و هدایت شونده شامل بمب‌های ۲۵۰ و ۵۰۰ کیلویی، راکت‌های ۸۰ و ۱۲۲ و ۳۳۰ میلیمتری، بمب‌های هدایت‌شونده کاب ۵۰۰ و موشک هدایت‌شونده خا ۲۹ و دو موشک حرارتی آر ۷۳ برای درگیری هوایی حمل کند، همچنین این هواپیما می‌تواند دو غلاف جنگ الکترونیک در دو سر بال‌ها و مخازن سوخت خارجی را برای افزایش برد عملیاتی با خود حمل کند.
برد عملیاتی این هواپیما بسته به نوع آرایش تسلیحاتی و نصب مخازن سوخت خارجی بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ کیلومتر است. ظرفیت حمل این هواپیما در مخازن داخلی ۱۷۰۰ کیلوگرم است که این ظرفیت با نصب مخازن خارجی به ۲۶۰۰ کیلوگرم می‌رسد.
دو موتور توربوفن AL-۲۲۲-۲۵ با قدرت رانش ۴۹ کیلونیوتن قوای پیشران این جنگنده را تشکیل می‌دهند که در صورت جایگزینی با موتور AL-۲۲۲-۲۸ این توان به ۵۳ کیلونیوتن قابل افزایش است. یاک ۱۳۰ با دو موتور خود قادر است تا ارتفاع ۱۲۰۰ متر ارتفاع گرفته و با بیشترین سرعت ۱۰۵۰ کیلومتر بر ساعت و سرعت کروز ۸۰۰ کیلومتر بر ساعت پرواز کند.
این هواپیما از سال ۲۰۱۱ رسماً وارد خدمت شده و علاوه بر ارتش روسیه کشورهایی نظیر الجزایر، ویتنام، بنگلادش، بلاروس، میانمار و سوریه این هواپیما را سفارش داده و یا بکارگیری کرده‌اند.
واکنش‌ها به دریافت یاک ۱۳۰ توسط ایران
الحاق هواپیماهای یاک ۱۳۰ به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در راستای قراردادهای تسلیحاتی کشورمان با فدراسیون روسیه بود که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی به‌دنبال داشت.
روزنامه جروزالم پست در مطلبی به قلم «سث جی فرانتسمن» نوشت که این هواپیما در روسیه توسعه یافته و به عنوان جت آموزشی برای هواپیماهای جنگی استفاده می‌شود.این جنگنده می‌تواند به خلبانان در یادگیری پرواز با «سوخ و-۳۵» یا «سوخ و-۵۷» کمک کند. این به معنای ارتقای قابل توجه برای نیروی هوایی ایران است که عمدتاً از هواپیماهای قدیمی‌تر تشکیل شده است.
تحولی بزرگ در منطقه
بر اساس این گزارش، یاک -۱۳۰ راداری با توانایی شناسایی اهداف متعدد به طور همزمان و رهگیری در برد ۶۰ کیلومتری دارد و در زمینه ناوبری این هواپیما به سامانه «گلوناس» مجهز است. یاک در الجزایر، ویتنام، بنگلادش، بلاروس، میانمار و سوریه مورد استفاده قرار گرفته یا سفارش داده شده است.
جروزالم پست در خاتمه نوشت، حضور یاک در ایران تحول بزرگی در منطقه و نشانگر این است که ایران در آستانه افزایش تهدیدات و ظرفیت نظامی خود است. ایران می‌خواهد صادرات و واردات نظامی خود را در ماه اکتبر همزمان با پایان برخی تحریم‌ها افزایش دهد.
نشریه فوربس در واکنش به این موضوع مدعی شد که این جنگنده‌های آموزشی به اندازه سوخوها کارآمد نیستند اما نشان می‌دهند که روسیه در تاریخی دیگر جنگنده‌های نسل چهارم خریداری شده ایران را تحویل خواهد داد.
در ادامه این گزارش، فوربس با فرزین ندیمی، تحلیلگر دفاعی و امنیتی در مؤسسه واشنگتن صحبت کرده که گفته است: «این تحویل می‌تواند قدم معقولی در راستای دریافت جنگنده‌های نسل چهارم باشد و اینکه بالاخره زمانی در آینده معامله سوخو ۳۵ انجام خواهد شد.» مدت‌هاست که انتظار می‌رفت ایران جنگنده‌های سوخو ۳۵ را که روسیه برای مصر ساخته بود، پس لغو سفارش آنها دریافت کند، اما به‌نظر می‌رسد جنگ اوکراین برنامه تحویل آنها را به هم ریخت.
به گفته فوربس، آخرین باری که ایران هواپیما نظامی از روسیه دریافت کرد در دهه ۲۰۰۰ میلادی بود و آن زمان شش جنگنده سوخو ۲۵ دریافت کرد. در سال ۲۰۱۹، وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که ایران پس از پایان تحریم تسلیحاتی سازمان ملل در اکتبر ۲۰۲۰ به دنبال خرید جنگنده‌های آموزشی یاک ۱۳۰، موشک‌های پدافند هوایی اِس ۴۰۰، سامانه موشکی دفاع ساحلی باستیون، تانک‌های تی ۹۰، و جنگنده‌های سوخو ۳۰ است، اما حال نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته جنگنده‌های سوخو ۳۵ را خریداری کند.
این نشریه همچنین با اشاره به توانایی بومی ایران در تولید جنگنده‌های آموزشی نوشته است که با اینکه هواپیمای آموزشی یاسین در ایران استفاده می‌شود اما آنها با توجه به ویژگی‌های مختص فناوری جنگی نسل چهارم روسی تولید نشده‌اند. که بار دیگر به اهمیت دریافت یاک ۱۳۰ برای قدم‌های آتی در استفاده از سوخو ۳۵ تاکید می‌کند.
وبگاه خبرگزاری اورشلیم پست نیز به این خبر واکنش نشان داده و نوشته است که ظهور یاک‌ها در ایران یک تحول بزرگ در منطقه است زیرا این تصوّر را تأیید می‌کند که ایران در آستانه افزایش توانایی و ظرفیت نظامی خود است. جنگنده‌های آموزشی یاک ۱۳۰ برای آماده‌سازی خلبانان نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران برای پرواز با هواپیماهای پیشرفته مانند جنگنده‌های نسل چهار طراحی شده است.
به گفته این خبرگزاری، این جنگنده‌های آموزشی پیشرفته توسط شرکت روسی یاکوولِف تولید شده است و علاوه بر آموزش می‌تواند برای مأموریت‌های پشتیبانی هوایی نزدیک نیز استفاده شود و توانایی حمل اسلحه نیز دارد.
جنگنده یاک ۱۳۰ دارای راداری با توانایی شناسایی اهداف متعدد به‌طور همزمان و رهگیری در بردهای ۶۰ کیلومتری است. در زمینه ناوبری این هواپیما به GLONASS و GPS مجهز است.
هواپیمای آموزشی یاک از سال ۲۰۱۱ در ظرفیت‌های مختلف استفاده می‌شود و گزارش‌ها حاکی از استفاده از آن در الجزایر، ویتنام، بنگلادش، بلاروس، میانمار و سوریه است که یا آن را سفارش داده‌اند یا از آن استفاده کرده‌اند. به گفته این خبرگزاری دریافت جنگنده‌های یاک از این نظر مهم است که ایران قصد دارد با پایان محدودیت‌های خرید و فروش تسلیحات در ۱۸ ماه اکتبر، صادرات و واردات نظامی خود را افزایش دهد.
نظر شما