به گزارش خبرنگار ایمنا، منطقه هفت شهرداری قم با مساحت ۴۶۰ هکتار، یکی از مناطق پرتراکم شهر است که حدود ۲۰ هکتار آن را فضاهای اطراف حرم مطهر تشکیل می‌دهد و این روزها از پرکارترین مناطق شهرداری قم است. با توجه به رویکرد جدید مدیریت شهری مبنی بر تمرکز بر اجرای پروژه‌های هسته مرکزی شهر و اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام، منطقه هفت شهرداری قم این روزها محور بسیاری از ابرپروژه‌های بزرگ شهری قرار گرفته است.
ساماندهی میدان مطهری، اجرای فاز پنجم عمار یاسر، ساماندهی قبرستان نو، بسط شرقی حرم مطهر، ساماندهی بازارچه شیخان و ساماندهی ضلع جنوبی حرم مطهر از بزرگ‌ترین پروژه‌های شهری است که در محدوده منطقه هفت شهرداری قم قرار دارد.
منطقه هفت شهرداری قم به دلیل واقع شدن حرم مطهر حضرت معصومه (س)، حوزه علمیه قم، بیوت مراجع عظام تقلید و مراکز متعدد تجاری یکی از مهم‌ترین مناطق شهرداری قم به‌شمار می‌رود. این منطقه در کنار اهمیت، دارای مشکلات خاص خود است و قرار گرفتن بخش اعظمی از منطقه در بافت تاریخی، وجود بافت فرسوده و اجرای پروژه‌های متعدد خرد و کلان شرایط متفاوتی را در این منطقه ایجاد کرده است.
مدیریت شهری قم از سال‌های گذشته طرح‌های زیادی را با هدف ساماندهی فضای اطراف حرم مطهر در دستور کار قرار داده است، اجرای طرح‌ها در این منطقه از شهر با چالش‌ها و موانعی روبه‌رو است، با این وجود شهرداری منطقه عزم جدی برای اجرای پروژه‌ها دارد تا ضمن توسعه منطقه، زمینه برای ارتقای امنیت و نظارت بیشتر نهادهای شهری فراهم شود.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با محمد رمضانی، مدیر منطقه هفت شهرداری قم به منظور بررسی آخرین پروژه‌ها، برنامه‌ها و سیاست‌ها در این منطقه استراتژیک شهر قم است.
ایمنا: رویکرد مدیریت شهری در هسته مرکزی شهر چیست؟
رمضانی: در بدو آغاز فعالیت در شهرداری منطقه هفت تصور بر این بود که به دلیل وجود حرم حضرت معصومه (س) این منطقه خدمات‌محور است، اما زمانی که فعالیت خود را در منطقه آغاز کردیم با این مسئله روبه‌رو شدیم که مجموعه مدیریت شهری، شورای اسلامی شهر و مدیریت استان به مسئله بهسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه (س) و هسته مرکزی شهر ورود کرده است.
محدوده منطقه هفت در هسته مرکزی شهر ۴۶۰ هکتار است و از کوچک‌ترین مناطق شهر قم به‌شمار می‌رود. حدود ۹۰ درصد این منطقه در بافت تاریخی قرار دارد که فعالیت در آن با شرایط و مسائل خاص همراه است، در این منطقه امکان توسعه وجود ندارد و از نظر درآمدی با مشکلات خاص روبه‌رو هستیم و محدودیت‌های صدور مجوز در این منطقه وجود دارد.
ایمنا: یکی از بخش‌های مهم منطقه هفت، میدان شهید مطهری است؛ طرح بهسازی این میدان در چه مرحله‌ای است؟
رمضانی: بهسازی میدان مطهری از پروژه‌های شاخص در این منطقه است که در چند مرحله اجرا شده است. با توجه به وضعیت ترافیکی میدان، پلیس همکاری خوبی با ما داشت. افق این طرح حذف حمل‌ونقل خصوصی است، اما در حال حاضر تغییر محسوسی نداریم.
زیباسازی اطراف میدان مورد تاکید شهردار قم بود و اقدامات مهمی در این زمینه انجام شده است. میدان مطهری به تلی از خاک تبدیل و محل پارک خودروها شده است، اما تا چند ماه آینده میدان به صورت کامل به بهره‌برداری رسید.
به دلیل گرمای زیاد هوا در فضای سبز میدان امکان کاشت وجود ندارد، اما بسترسازی لازم انجام شده است تا به محض مساعد شدن شرایط آب و هوایی کاشت فضای سبز انجام شود، به منظور ساماندهی میدان میوه و تره‌بار نیز تملکات از سوی سازمان میادین در حال انجام است تا در صورتی که با آستان مقدس حضرت معصومه (س) و مالکان یک تفاهم پایدار ایجاد شود، بخش زیادی از ساماندهی میدان مطهری انجام گیرد.
ایمنا: اجرای طرح ساماندهی میدان شهید مطهری چه زمانی نهایی می‌شود؟
رمضانی: طرحی که در خصوص ساماندهی میدان مطهری تهیه شده و اجرای بخشی از آن برعهده شهرداری منطقه است که تا دو ماه آینده به اتمام خواهد رسید. به منظور اصلاح هندسی نیز طرحی داریم و منتظر صدور مجوز پلیس هستیم.
در حال حاضر حرکت خودروها به سمت خیابان هدف باعث ترافیک می‌شود و با هماهنگی پلیس راهور طرح لازم اجرایی خواهد شد. لازم است رانندگان قبل از رسیدن به میدان، تعیین مسیر کنند که آیا قصد حرکت به سمت خیابان هدف را دارند یا می‌خواهند مسیر مستقیم را انتخاب کنند.
ایمنا: اجرای پروژه زیرگذر امام موسی‌صدر در میدان مطهری چه زمانی وارد فاز اجرایی می‌شود؟
رمضانی: چشم‌انداز اجرای طرح زیرگذر امام موسی‌صدر پنج‌ساله است، با توجه به اینکه پروژه‌های متعددی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه (س) اجرا می‌شود، اجرای این طرح در شرایطی فعلی نارضایتی مردم را به دنبال خواهد داشت. شهرداری به دنبال این است که آغاز این پروژه پس از تثبیت وضعیت ترافیکی شرق حرم مطهر اتفاق بیفتد.
با احداث زیرگذر امام موسی‌صدر قبل از پل حجتیه، خودروها وارد زیرگذر و از پل شهید رجایی خارج می‌شوند. اجرای این زیرگذر مشکلات میدان را به صورت کامل حل می‌کند.
ایمنا: یکی از پروژه‌های مهم شهر قم که تکمیل کننده رینگ‌های ترافیکی است فاز پنجم بلوار عمار یاسر است. شهرداری منطقه هفت چه مسئولیتی برای اجرای این پروژه دارد؟
رمضانی: خیابان عمار یاسر که از آن به عنوان طرح ۵۶ ساله یاد می‌شود، از پروژه‌های مهم شهرداری منطقه هفت و شهرداری قم است. مجموعه شهرداری قم همدل شدند تا شهردار قم قرارگاهی را با حضور همه مدیران مسئول تشکیل دهد، از همه ظرفیت‌های شهرداری استفاده شده و شورای اسلامی شهر نیز همکاری خوبی با شهرداری داشته است.
بخشی از تملکات با استفاده از ظرفیت اراضی ۴۸ هکتاری صورت گرفت و با اعتبار نقدی و املاک معوض توانستیم از اسفندماه سال ۱۴۰۰ تا پایان اسفندماه ۱۴۰۱، ۷۳ پلاک به ارزش ۳۳۰ میلیارد تومان را تملک کنیم.
از اسفندماه تاکنون، ۱۵ پلاک به ارزش ۱۵۰ میلیارد تومان، حدفاصل خیابان معلم تا خیابان دور شهر تملک و برای تملک ماده ۸ و ماده ۹ نیز استفاده شده است. مسیر اجرای پروژه تا خیابان دور شهر پلاک تملک نشده نداریم؛ از خیابان دورشهر تا ریل آهن نیز با ظرفیت‌های موجود تلاش می‌کنیم که تملکات را به صورت کامل انجام دهیم.
ادامه مسیر پس از ریل آهن تا میدان سپاه در منطقه چهار قرار دارد، البته یک خیابان ۳۰ متری نیز موجود است و برای تملک ۱۵ متر عرض معبر، شهرداری منطقه چهار پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهد.
ایمنا: همکاری مردم برای واگذاری املاک در این پروژه چگونه بوده است؟
رمضانی: شاهد همکاری خوب مردم با شهرداری در فاز پنجم عمار یاسر بوده‌ایم و بعضی از مشکلات که در مناطق دیگر به چشم می‌خورد وجود نداشت. در این پروژه ملک ۹۰ متری داشتیم که ارزش آن سه میلیارد تومان شده بود و سه خانواده در این ملک زندگی می‌کردند. همین فرد در ۳۰ متری قائم صاحب ملک شد. کسانی که با شهرداری قم توافق کردند صاحب ملک شدند و کسی نبود که مستأجر شود.
خارج از وقت و مسئولیت اداری نهایت همکاری را با مردم داشتیم تا بتوانیم رضایت آن‌ها را جلب کنیم. امیدواریم که ۲۳ پلاک باقی مانده در مسیر نیز خریداری شود تا پروژه را به صورت کامل تملک کنیم.
برای بدنه‌سازی این خیابان باید از ظرفیت‌های شهروندان استفاده کنیم، به دنبال این هستیم که برنامه‌ریزی لازم را داشته باشیم تا بدنه خیابان با استفاده از توان مردم شکیل باشد.
ایمنا: پروژه تبدیل قبرستان نو به باغ مزار و فضای باز شهری در چه مرحله‌ای است؟
رمضانی: در سفر رئیس‌جمهور واگذاری زمین‌های ۴۸ هکتاری برای اجرای پروژه‌های بازآفرینی تصویب شد، از جمله طرح‌هایی که در دستور کار قرار گرفت تخریب ۱۳۲ مغازه مجاور قبرستان نو در خیابان امیرکبیر بود. این مغازه‌ها مشکلات و معضلات ترافیکی و اجتماعی به دنبال داشته است.
قرار بود سازمان بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر این تملکات را انجام دهد که با دستور شهردار این اقدام به شهرداری منطقه واگذار شد. پس از تخریب ملک‌ها و بقاع پشت آن‌ها، پنج هکتار فضای باز شهری با دید مناسب در اختیار شهرداری قرار می‌گیرد و امیدواریم که اداره کل اوقاف نیز همکاری لازم را داشته باشد.
طرح شهرداری تبدیل این منطقه به باغ مزار است، البته سازمان اوقاف نگرانی‌هایی دارد که شهرداری با طراحی ویژه این نگرانی‌ها را رفع خواهد کرد.
ایمنا: اعتبار مورد نیاز برای تملک مغازه‌ها از چه محلی تأمین می‌شود؟
رمضانی: محل تأمین اعتبار برای تملک این مغازه‌ها اراضی ۴۸ هکتاری است. چهار مغازه از گذشته تملک شده است. ۱۱ پلاک نیز توسط سازمان بهسازی تملک شده بود و باقی تملک برعهده منطقه است. با دریافت مجوزهای قانونی طرح را به سرعت اجرا می‌کنیم.
امیدواریم بتوانیم تا پایان سال تمام مغازه‌های باقی مانده را تملک کنیم، اگر این بازگشایی انجام شود، وضعیت اطراف حرم مطهر در بخش خیابان امیرکبیر نیز بهتر خواهد شد.
ایمنا: یکی از پروژه‌های کلان‌شهر قم احداث پارکینگ در ضلع شرقی حرم مطهر است، این پروژه در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
رمضانی: ضلع شرقی حرم مطهر در حال حاضر یکی از مهم‌ترین پروژه‌های شهر قم است که برای اجرای آن سه هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری انجام می‌شود و دارای چهار طبقه پارکینگ است.
یکی از نقاط نامطلوب از نظر بصری، ضلع شرقی حرم مطهر بود که قراردادی که در حوزه سرمایه‌گذاری منعقد و پروژه وارد مرحله اجرایی شد. منطقه هفت در این پروژه به رفع معارضات و جمع‌آوری دست‌فروشان پرداخت، محدوده پروژه تحویل داده شده و طرح در حال حاضر آغاز شده است.
ایمنا: این پروژه دارای چه بخش‌هایی است؟
رمضانی: محدوده در نظر گرفته شده در طرح تفصیلی برای پارکینگ شرقی ۴.۲ هکتار است که ۲.۴ هکتار از این محدوده بدون معارض است و شورای اسلامی شهر نیز بر اساس این مسئله تکلیف کرد تا این پروژه اجرایی شود.
طرح دارای سه طبقه پارکینگ با ظرفیت ۱۵۰۰ دستگاه خودرو بوده و یک طبقه پایانه برای تبادل سفر در نظر گرفته شده است، در قسمت همکف نیز رواق احداث خواهد شد و تعداد محدودی واحد تجاری نیز در نظر گرفته شده است.
با تکمیل تملکات، احداث فاز پنجم عمریاسر و تکمیل تونل غدیر شرایط خوبی در ضلع شرقی حرم مطهر رقم خواهد خورد و بخش زیادی از مشکلات ترافیکی در محدوده حرم حضرت معصومه (س) حل می‌شود.
ایمنا: طی سال‌های اخیر مسیرهای منتهی به حرم مطهر تبدیل به پیاده‌راه شد؛ آیا این روند ادامه خواهد داشت؟
رمضانی: در خصوص پیاده‌راه‌های اطراف حرم، تنها مشکل مردم کمبود خودروهای برقی است که به اندازه نیاز نیست، البته تعدادی خودروی برقی خریداری و بخشی از این مشکل رفع و با ایجاد پیاده‌راه‌ها آرامش مطلوبی اطراف حرم حضرت معصومه (س) ایجاد شده است.
حدفاصل سه‌راه بازار تا پل علیخانی نیز در برنامه پیاده‌راه‌سازی قرار دارد و شاید طرح پیاده‌راه‌سازی از مخابرات خیابان ۱۹ دی تا چهارراه بازار نیز اجرایی شود. شرایط خوبی با ایجاد پیاده‌راه‌ها در هسته مرکزی شهر قم ایجاد شده است و مردم و کسبه نیز از اجرای پروژه‌ها رضایت دارند، البته باید وسایل رفاهی برای تردد مردم ایجاد شود.
ایمنا: اجرای این حجم از پروژه عمرانی در محدوده اطراف حرم مطهر مشکلات اجتماعی به دنبال ندارد؟
رمضانی: در حالی که ما شاهد احداث پارکینگ شرقی حرم مطهر و بهسازی میدان مطهری در اطراف و نزدیک حرم مطهر هستیم، این مناطق خالی از سکنه بومی شده است. برای صدور مجوز به دلیل مشکلات میراث محدودیت صدور مجوز داریم. افراد غیربومی در این مناطق ساکن هستند و جاذبه‌ای برای سکونت وجود ندارد.
زمانی که در بافت تاریخی مجوز دو طبقه صادر می‌شود، جذابیتی برای سرمایه‌گذاری نیست، در حالی که دسترسی‌های مهیا شده، شرایط بسیار خوبی ایجاد کرده است. امیدواریم بتوانیم در این زمینه چاره‌اندیشی کنیم تا ساکنان بومی شهر قم در این مناطق ساکن شوند.
ایمنا: طرح احداث خیابان استاد فقیهی به کجا رسید؟
رمضانی: به ما نقشه‌ای ابلاغ شد تا بر اساس نقشه پیشنهادی مجوز لازم صادر شود و طرح در کمیسیون ماده ۵ به تصویب رسید، اما به تصویب شورای عالی شهرسازی کشور نرسیده است، در این خصوص مجوزهایی صادر و بعضی تملکات انجام شد، اما به دلیل واقع شدن در بافت تاریخی احداث این خیابان از دستور کار خارج شده است.
لازم است پروژه‌های بازآفرینی شهری در این منطقه اجرایی شود تا محله از بن‌بست خارج و شرایط زندگی بهتری برای ساکنان مهیا شود. این خیابان دیگر وجود ندارد، مگر اینکه سازمان میراث فرهنگی اجازه احداث خیابان را به ما بدهد.
نظر شما