از زمانه تا جایگاه اجتماعی علامه

سمینار علمی بررسی اندیشه‌های علمی علامه محمدباقر مجلسی، با حضور اساتید حوزه دانشگاه برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، علی کرباسی‌زاده صبح امروز _شنبه، بیست‌وهشتم مردادماه_ در سمینار بررسی اندیشه‌های علمی علامه مجلسی، با اشاره به موضوع زمینه و زمانه علامه مجلسی اظهار کرد: پدر علامه مجلسی پس از تحصیلات در عتبات عالیات به اصفهان بازمی‌گردد، همسر او دختر کمال‌الدین محمد درویش است و دارای سه فرزند پسر و چهار دختر شدند.

وی افزود: محمدباقر مجلسی در جلدهای آخر کتاب بحارالانوار بارها به اجداد پدری و مادری خود اشاره می‌کند که این موارد در تعدیل داوری‌های دیدگاه علامه مجلسی درباره تصوف و عرفان نقش داشته است.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه علامه مجلسی در دوره‌ای در اصفهان بوده که بارها مرکزیت علمی داشته و از سمتی حیات او در دوره‌های آخر صفویان بوده است، خاطرنشان کرد: علامه مجلسی توجهی به مکاتب فکری پیش از خود دارد و در این راستا پدر او چهار استاد برجسته نسل اول مکتب اصفهان را درک کرده است.

وی با اشاره به مکاتب فقهی موجود در دوران علامه مجلسی گفت: آرای فکری علامه مجلسی تلفیقی از سه مکتب حاضر در آن زمان بود که حدود ۱۲ رأی را به‌طور کامل پذیرفته و با برخی نیز به‌طور کامل مخالفت کرده و در مجموع بیشتر به مکتب فقهی شهید ثانی نزدیک است.

تعریف بزرگ‌ترین جامع حدیثی مهم‌ترین ویژگی‌های علامه مجلسی

کرباسی‌زاده با تاکید بر اینکه یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های علامه مجلسی تعریف بزرگ‌ترین جامع حدیثی است، ادامه داد: علامه مجلسی مهم‌ترین انگیزه‌های خود برای نگارش این کتاب را مورد غفلت قرار گرفتن علم حدیث و پراکنده بودن آثار در زمینه حدیث مطرح کرده است.

وی خاطرنشان کرد: علامه مجلسی در دوره‌ای می‌زیست که حوزه اصفهان ویژگی‌های منحصر به فردی نسبت به حوزه‌های قبلی شیعه و جهان اسلام پیدا کرده و در این راستا ارتباط درونی میان مباحث وجود داشته است.

تأیید دیدگاه ابن‌سینا پیرامون عشق توسط علامه مجلسی

در ادامه این نشست سیدمهدی امامی‌جمعه با اشاره به شخصیت و جایگاه اجتماعی علامه مجلسی اظهار کرد: درباره شخصیت و جایگاه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بزرگان در محدوده خاصی کار می‌کنیم که از آثار و افکار آن‌ها فراتر نمی‌رود یعنی به بستر سیاسی و اجتماعی دوران حاکم کمتر می‌پردازیم.

وی افزود: وقتی یک اثر از فردی صادر می‌شود، شخصیتی مستقل پیدا می‌کند و در این راستا خود اثر در بستر جامعه دارای تأثیر و تعامل است اما کمتر به تاریخ اجتماعی اثر می‌پردازیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در خصوص موضوع عقلانیت فلسفی علامه مجلسی خاطرنشان کرد: علامه مجلسی دو اثر برجسته بحارالانوار و مرآة‌العقول را دارد که در بحارالانوار جنبه اخباری شخصیت او برای ما تداعی می‌شود اما در مرآة‌العقول متوجه می‌شویم علامه به‌عنوان فیلسوف وارد شرح ماجرا شده است.

وی با اشاره به دفاع علامه مجلسی از دیدگاه ابن‌سینا گفت: ابن‌سینا در آثار فلسفی عشق را از والاترین کمالات انسانی و در کتاب قانون آن را مرضی مالیخولیایی می‌داند که برخی آن را تناقض می‌دانند، اما علامه مجلسی در جلد هشتم مرآة‌العقول از این دیدگاه دفاع می‌کند و به بیان تفاوت آن‌ها می‌پردازد.

امامی‌جمعه ادامه داد: آثار علامه مجلسی نشان‌دهنده این است که او در فکر و اثر نظام‌مند و روش‌مند عمل کرده است.

علامه مجلسی پیرو مکتب اصولیون بود یا اخباریون؟

در پایان نیز حجت‌الاسلام مجید هادی‌زاده با بیان اینکه در قرن یازدهم، نزاع سنگینی بین اصولیون و اخباریون در حوزه‌های علمیه سنگین بوده است، اظهار کرد: در نگرش علامه مجلسی در این باره برخی کلی‌گویی‌هایی کرده‌اند اما به‌نظر می‌رسد در میان تمام نزاع‌ها، پنج مطلب اساس این اختلاف را تشکیل می‌دهد که اگر آرا علامه را در این پنج مطلب ببینیم، می‌توانیم در این باره به نتیجه برسیم.

وی با اشاره به کلامی از علامه مجلسی افزود: علامه صاحب دیدگاهی است و در این راستا در پنج نقطه اختلاف میان دو گروه، در یک مورد از اخباریون و چهار مورد اصولیون دفاع می‌کند و حتی از آن‌ها فراتر می‌رود اما با بررسی شخصی به اصولی می‌رسد و در نتیجه به این می‌رسد که نباید از مبانی اجتهاد عدول کرد.

رئیس مؤسسه آموزش‌های تخصصی حوزه علمیه اصفهان با تشریح موضوعات اختلاف میان اصولیون و اخباریون خاطرنشان کرد: میزان حجت بودن عقل در مسائل دینی، حجت بودن ظواهر قرآن بدون مراجعه به حوزه احادیث، حجت دانستن ظن شرعی از جمله موارد اختلافی میان دو گروه اصولیون و اخباریون است.

کد خبر 680974

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.