به گزارش ایمنا، امروز _چهارشنبه بیست و پنجم مردادماه _ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت برخی از بزرگان ایران‌زمین است.
سالروز درگذشت احمد فَردید مهینی یزدی
احمد فردید مهینی یزدی (زاده یکم مهر ۱۲۸۹ یزد – درگذشته بیست و پنجم مرداد ۱۳۷۳ تهران) استاد فلسفه
وی از کودکی علاوه بر مدرسه در درس شیخ احمد یزدی هم حاضر می‌شد و همچنین زبان فرانسه را نیز از همان کودکی می‌آموخت. در ۱۶ سالگی برای تحصیل به اصفهان و پس از آن به تهران رفت و در ۱۳۰۹ از دارالفنون دیپلم گرفت. در ۱۳۱۳ به دانشسرای عالی رفت و به‌درجه لیسانس نائل آمد بعد از آن در وزارت فرهنگ مشغول خدمت شد. در سال ۱۳۲۶ از طرف وزارت فرهنگ، با استفاده از بورس تحصیلی برای گرفتن دکتری به فرانسه رفت و در سال ۱۳۳۶ با عنوان استاد فلسفه در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران مشغول تدریس شد.
فردید تا سال ۱۳۵۱ در دانشگاه تهران تدریس می‌کرد تا اینکه در این سال و برخلاف میل باطنی و به دلیل رسیدن به حدنصاب سنی بازنشسته شد.
وی در مقام فیلسوف یک مفهوم تازه به زبان فارسی عرضه داشت که سرنوشت تاریخی بسیار با اهمیتی پیدا کرد و آن مفهوم غرب‌زدگی بود که به‌نظر می‌آید در دهه ۳۰ به آن رسیده است. البته حرف‌های وی پیرامون این مفهوم تنها در محفل‌های خصوصی یا در کلاس‌های درس مطرح می‌شد. اما انتشار کتاب غرب زدگی جلال آل‌احمد باعث توجه به فردید شد و به‌گفته آل‌احمد در ابتدای کتاب، وی این مفهوم را از فردید گرفته بود تا آنجا که شرحی که جلال از این مفهوم داد، ارتباطی با فردید نداشت.
پس از انقلاب، غلامحسین ابراهیمی دینانی، مرتضی آوینی، محمد مددپور، عباس معارف و بسیاری از جوانان به دور او گرد آمدند و همه آنها به‌نحوی از وی تأثیر گرفتند و بعدها در آثاری که به‌وجود آورد، اصطلاحات و دیدگاه‌های فردید را به کار گرفتند. وی در حالی که کتاب و مقاله نمی‌نوشت اما در تلویزیون و در مجامع دانشجویی و یا حتی در منزلش سخنرانی می‌کرد و در مصاحبه‌های رادیویی، تلویزیونی و مطبوعاتی شرکت می‌کرد و به‌تشریح نظراتش می‌پرداخت.
فردید در زندگی‌اش هیچ اثری منتشر نکرد. به‌طوری‌که به «فیلسوف شفاهی» مشهور شد. کتاب دیدار فرهی و فتوحات آخرالزمان مجموعه‌ای است از درس گفتارهای وی که پس از مرگش منتشر شد.
دکتر احمد فردید در ۸۴ سالگی درگذشت و در بهشت زهرا به‌خاک سپرده شد.
زادروز منوچهر درفشه
درفشه (زاده بیست و پنجم مرداد ۱۳۱۹ تهران -- درگذشته بیست و هفتم تیر ۱۳۹۳ تهران) نقاش و تصویرساز کتاب‌های درسی
وی تصویرساز کتاب‌های درسی بود که از جمله آثارش تصویرسازی برای شعر «اشک یتیم» از کتاب فارسی پنجم دبستان و ماجرای خانواده آقای هاشمی از کتاب تعلیمات اجتماعی سوم دبستان بود.
درفشه هیچگاه ازدواج نکرد و فرزندی نداشت و در سال‌های آخر زندگی را با بیماری گذراند و در ۷۴ سالگی درگذشت.
رشته تحصیلی او در دبیرستان «علوم طبیعی» بود؛ اما پس از پایان تحصیلات متوسطه، به تصویرسازی، نقاشی و گرافیک روی آورد. یادگیری زبان فرانسه از علاقه‌مندی‌های وی بود و از نوجوانی بدون داشتن استاد به‌یادگیری زبان فرانسه پرداخت، تاجایی که توانست متون بسیار سخت فرانسه را به‌فارسی برگردان کند.
وی از علاقه‌مندان به سینما و از منتقدین و کارشناسان این حوزه بود و در مجله ستاره سینما، همراه با پرویز دوایی، نقدفیلم می‌نوشت.
شکوفه بر شمشیر، در راه مانده، ستاره‌های بر ساحل، آفتاب در آینه، شب اما آفتاب، مکافات عمل، ابوسعید و بقال و فضول، تا هزاربار و تابه آفتاب، از جمله آثاری است که منوچهر درفشه تصویرگری آنها را برعهده داشته است.
سالروز درگذشت حمید زرین‌کوب
(زاده یکم فروردین ۱۳۱۵ بروجرد - درگذشته بیست و پنجم مرداد ۱۳۶۶ تهران) نویسنده
زرین کوب از دانشسرای مقدماتی تهران دیپلم گرفت و در زادگاهش آموزگار شد. در سال ۱۳۴۱ لیسانس و در سال ۱۳۴۸ فوق لیسانس گرفت و در سال ۱۳۵۲ رساله دکتری‌اش را باعنوان "بررسی و نقد فنی و تاریخی در باب صنایع بدیعی، با توجه به‌سیر تکاملی تشبیه در شعر فارسی از رودکی تا ارزقی" دفاع کرد و با موفقیت، دانشنامه دکتری دریافت داشت.
وی در بیشتر مباحث ادبی تبحر داشت، همچنان که در علم بدیع و بلاغت غور می‌کرد و در شناخت ادبیات معاصر ایران نیز صاحب‌نظر بود. "چشم انداز شعرنو فارسی" در سال ۱۳۵۸ کار ارزشمندی از اوست که در واقع به‌بحث شعر امروز فارسی می‌پردازد، به‌ویژه که از جهت محتوا و بنیان‌های فکری شاعران ایران از مشروطیت تا عصر حاضر اختصاص دارد.
زرین کوب چندی در دانشگاه مشهد تدریس کرد و سردبیری مجله دانشکده ادبیات مشهد (۱۳۵۰) را برعهده‌دار بود.
وی به‌زبان انگلیسی و عربی تسلط داشت. مقالات بسیاری از وی در جراید ادبی به‌چاپ رسیده است که جوانب گوناگون ادبیات از کهن تا نو را در بر می‌گیرند. از تصحیح کتاب‌های حوزه ادبیات می‌توان به "دیوان مجمر اصفهانی" که ناتمام ماند، "قلندر نامه خطیب فارسی" "سیرت جمال‌الدین" که با حواشی و تعلیقات وی به‌چاپ رسید نام برد. "قلندرنامه" منظومه‌ای متعلق به‌قرن هشتم هجری قمری که ۱۷۷۰ بیت دارد و موضوع آن زندگی‌نامه جمال‌الدین ساوجی مجرد و دیگر پیران معروف به‌قلندریه است، به‌گفته وی: اگر بتوان از بعضی مسامحات خطیب فارسی در این کتاب چشم پوشید، باید آن را یکی از مآخذ جالب توجه و مفید در باب قلندریه دانست" این اثر در سال ۱۳۶۲ به‌چاپ رسیده است.
وی در سال ۱۳۶۴ دانشیار دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شد.
مجموعه مقالات، چشم‌انداز شعر معاصر، مجموعه سخنرانی‌های دومین کنگره تحقیقات ایران (دو جلدی) فرهنگ لغات و اصطلاحات ادبی و بلاغت و بدیع، سخنرانی‌های اولین و دومین هفته‌نامه فردوسی (۱۳۶۶) از جمله آثار اوست.
زادروز محمدامین قانعی‌راد
قانعی راد (زاده بیست و پنجم مرداد ۱۳۳۴ تهران – درگذشت بیست و چهارم خرداد ۱۳۹۷ تهران) جامعه‌شناس، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران
وی در رشته انسان‌شناسی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و در گرایش پژوهشگری اجتماعی، کارشناسی ارشد گرفت.
قانعی راد تا دو سال پس از پایان دوره دکترا به علت مخالفت با انتقالش به وزارت علوم در سمت مدیریت بیمارستان باقی ماند و در نهایت در سال ۱۳۷۷ به‌مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور منتقل شد و تا پایان زندگی در این مرکز باقی ماند.
گزیده آثار:
ساختار مدیریت نظام علمی کشور تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ۱۳۸۲.
نظام علمی کشور در برنامه سوم توسعه. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، ۱۳۸۲.
ناهمزمانی دانش: روابط علم و نظام‌های اجتماعی - اقتصادی در ایران. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ۱۳۸۲.
تبارشناسی عقلانیت مدرن (قرائتی پست مدرن از اندیشه دکتر علی شریعتی) ویراسته بیژن عبدالکریمی. تهران: انتشارات نقد فرهنگ، ۱۳۸۱.
جامعه‌شناسی رشد و افول علم در ایران. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ۱۳۸۴.
تعاملات و ارتباطات در اجتماع علمی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۸۵.
مشارکت سیاسی و اجتماعی نخبگان. تهران: راه دان ۱۳۸۹.
تحلیل فرهنگی صنعت. تهران: پژوهشگاه هنر، فرهنگ و ارتباطات ۱۳۸۸.
جامعه‌شناسی کنشگران علمی در ایران. با همکاری فرهاد خسروخاور. تهران: نشرعلم ۱۳۹۰.
هابرماس و روشنفکران ایرانی. با همکاری علی پایا تهران: طرح‌نو
گفتمان‌های دگرواره در علوم اجتماعی آسیا (پاسخ‌هایی به اروپامحوری)، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چاپ اول: تابستان ۱۳۹۳
شبکه سیاستی علم و فناوری، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چاپ دوم: تابستان ۱۳۹۶
پیمایش علم و جامعه، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چاپ دوم: تابستان ۱۳۹۶
الگوی چهار وجهی برای ارزیابی توسعه علوم انسانی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چاپ دوم: تابستان ۱۳۹۶
نخبگان دانش: مشارکت یا مهاجرت؟ پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، زمستان ۱۳۹۶
زوال پدرسالاری: فروپاشی خانواده یا ظهور خانواده مدنی، نقد فرهنگ ۱۳۹۶
اخلاقیات شعوبی و روحیه علمی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، تابستان ۱۳۹۷
پیدایش روشنفکر گفتگویی در ایران، مطالعه‌ای تاریخی از روشنفکران سکوت تا روشنفکران ارتباطی (مجموعه مقالات و چند گفتگو) تهران، انتشارات آگاه ۱۳۹۷.
نظر شما