به گزارش خبرنگار ایمنا، ظهر تابستان است و خورشید تازیانه‌اش را به سر و صورت شهروندانی می‌زند که در حال تردد در سطح شهر هستند، دمای هوا از ۴۵ درجه گذشته و ریزگردها تنفس را دشوارتر کرده است. بسیاری از ساکنان شهر قم برای رسیدن به هسته مرکزی شهر راهی به‌جز استفاده از اتوبوس ندارند، شهروندانی که سرپناه‌شان برای در امان ماندن از آفتاب سوزان چیزی به جز یک تابلو نیست؛ تابلویی با عنوان ایستگاه اتوبوس. یک فنس ساده، چند گلدان رونده، یک نیمکت متناسب با اقلیم و کاشت دو تا سه درخت یک واحه سبز و خنک را در گرمای تابستان می‌سازد تا انتظار چند دقیقه‌ای برای رسیدن اتوبوس شهری به‌جای عذاب به تجربه‌ای لذت‌بخش تبدیل شود.
۸۰۰ ایستگاه اتوبوس در شهر قم وجود دارد که ۱۶۹ ایستگاه کابین‌دار و ۲۹ ایستگاه وی‌آی‌پی است، با این وجود باید گفت تقریباً ۶۰۰ ایستگاه کابین یا حتی سازه‌ای ندارد و در بعضی ایستگاه‌ها فضای کافی برای نشستن و انتظار شهروندان نیست. بعضی دیگر از ایستگاه‌های اتوبوس شهر قم در معابری ایجاد شده است که شهروندان نمی‌توانند در فضای امنی برای انتظار قرار بگیرند.
مطالعات جدید اقلیمی نشان می‌دهد که درختان از مهم‌ترین عناصر شهری برای تلطیف دما و تصفیه هوا هستند. در شهر قم که رتبه سوم بیشینه دمای کشور را دارد و بعضی روزها گرم‌ترین شهر کشور محسوب می‌شود، مسئله بهسازی ایستگاه‌های اتوبوس متناسب با این شرایط اقلیمی موضوعی با اهمیت است، به علاوه پوشش گیاهی راهی مطلوب برای مصون ماندن شهروندان منتظر در ایستگاه‌ها از ریزگردها بوده و این فضاهای سبز کوچک می‌تواند بر سرانه فضای سبز اکولوژیکی شهر قم نیز اثرگذاری اندکی داشته باشد.
نوع طراحی ایستگاه‌های اتوبوس نیز از دیگر مواردی است که به نظر می‌رسد برنامه‌ریزان و مدیران توجه چندانی به آن نداشته‌اند، چراکه جنس بیشتر ایستگاه‌های اتوبوس شهر قم فلزی است؛ کابین فلزی یک پوشش برای محافظت از بارش باران محسوب می‌شود و در شهر قم که بارش باران حداقلی است، کارکرد چندانی ندارد، از طرفی وجود روزهای متعدد با دمای بالای ۴۰ درجه در شهر قم در مواجهه با بدنه فلزی ایستگاه‌های اتوبوس، شرایط نامناسبی را برای شهروندان ایجاد می‌کند.
بر پایه آمار، روزانه ۱۱ درصد از سفرهای درون‌شهری با اتوبوس انجام می‌شود، یعنی هر روز بیشتر از ۴۰ هزار نفر از شهروندان قم زمان خود را در ایستگاه‌های اتوبوس صرف می‌کنند؛ بنابراین طراحی ایستگاه‌های اتوبوس متناسب با اقلیم شهر قم می‌تواند زمینه آسایش شهروندان، حفظ کرامت آن‌ها و افزایش تعاملات شهروندی را فراهم کند.
تأثیر ساماندهی ایستگاه‌های اتوبوس بر سیما و منظر شهر
مهدی سلیمی، کارشناس شهرسازی می‌گوید: ایستگاه‌های اتوبوس همچون سایر مبلمان شهری می‌تواند عناصری اثرگذار در سیما و منظر شهری باشد، بنابراین باید نسبت به هماهنگی این ایستگاه‌ها با محیط اطراف و ایجاد هویت برای آن‌ها حساس بود.
وی با اشاره به اهمیت مسائل اقلیمی در طراحی ایستگاه‌های اتوبوس، می‌افزاید: ایستگاه‌ها و نیمکت‌های فلزی که در فصل تابستان بسیار داغ می‌شود برای استفاده در شهر قم مناسب نیست، شاید وضعیت نامناسب بسیاری از ایستگاه‌ها موجب شده است تا بیشتر شهروندان برای انتظار اتوبوس بیرون ایستگاه در حال قدم زدن باشند.
این کارشناس مسائل شهرسازی با اشاره به اهمیت جانمایی ایستگاه‌های اتوبوس خاطرنشان می‌کند: به منظور رعایت حقوق شهروندی باید ضمن توجه به تقاضای سفر، به مسائلی همچون پوشش گیاهی در جانمایی ایستگاه‌های اتوبوس نیز توجه داشته باشیم و از جولان موانع مزاحم همچون تابلوهای تبلیغاتی، صندوق‌های صدقات یا وجود مشکلاتی در کف‌پوش ایستگاه‌ها به‌سادگی عبور نکنیم.
سلیمی تصریح می‌کند: بسیاری از ایستگاه‌های اتوبوس در سطح شهر برای رسیدن به نقطه مطلوب آسایش شهروندان به چند گیاه رونده همچون یاس نیاز دارد و در صورت نداشتن باغچه، با احداث یک باغچه کوچک می‌توان فیلترینگ مناسبی برای گرما، ریز گردها و آلاینده‌های زیست‌محیطی ایجاد کرد.
وی با بیان اینکه اهتمام به مجموع این موارد می‌تواند استفاده شهروندان از اتوبوس‌ها را افزایش دهد، تاکید می‌کند: داشتن شهر پاک و سالم نیازمند توجه به انبوهی از مسائل ریزودرشت است و در این میان بازطراحی ایستگاه‌های اتوبوس می‌تواند نقش قابل‌توجهی داشته باشد.
آغاز طرح نهضت سبز ایستگاه‌های اتوبوس در شهر قم
به گفته رضا خانه‌زادیزدی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم، ساماندهی ایستگاه‌های اتوبوس در سطح شهر از نظر سازگاری با اقلیم و مسائل مرتبط با استفاده افراد کم‌توان و تکریم شهروندان، در سطح شهر قم آغاز شده است.
وی با اشاره به آغاز طرح ساماندهی ایستگاه‌های اتوبوس به‌صورت پایلوت در بعضی مناطق شهرداری قم اظهار می‌کند: جلساتی با معاونت فنی شهرداری قم برگزار شده است تا اجرای این مهم به‌صورت مستمر در دستور کار قرار گیرد.
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم با اشاره به اینکه اقلیم شهر قم به دلیل گرمای هوا و ریزگردها باید در طراحی ایستگاه‌ها در نظر گرفته شود، ادامه می‌دهد: مسائلی همچون زاویه تابش نور خورشید، جنس مواد استفاده‌شده در ساخت ایستگاه و وجود پوشش گیاهی در اطراف، می‌تواند شرایط ایستگاه را بهبود بخشد.
وی اضافه می‌کند: گاهی با استفاده مناسب از پوشش گیاهی و تغییراتی اندک در طراحی ایستگاه‌ها می‌توان اقداماتی را انجام داد تا شهروندان در ایستگاه اتوبوس آسایش بیشتری داشته باشند.
خانه‌زادیزدی با اشاره به معضل ریزگردها در سطح شهر قم تاکید می‌کند: استفاده از پوشش گیاهی در اطراف ایستگاه اتوبوس می‌تواند تا حدی شهروندان را از این آسیب مصون دارد.
وی تصریح می‌کند: جایگزین کردن شیشه با فنس‌هایی که عبور هوا را تسهیل می‌کند، می‌تواند مانع ایجاد فضای گلخانه‌ای در ایستگاه اتوبوس شود و شرایط بهتری را برای حضور شهروندان در ایستگاه‌ها ایجاد کند.
معاون حمل‌ونقل ترافیک شهرداری قم در مورد آغاز این طرح می‌گوید: درصدد هستیم ایستگاه‌های اتوبوس به‌صورت خلاقانه طراحی شود تا بر فرهنگ و افزایش آرامش و سرزندگی شهروندان اثرگذار باشد.
خانه‌زادیزدی از آغاز طرح نهضت سبز ایستگاه‌های اتوبوس در شهر قم خبر می‌دهد و خاطرنشان می‌کند: این روزها که شاهد گرمای بیش از حد هوای شهر قم، ریزگردها و آلاینده‌های دیگر هستیم، ایستگاه‌های اتوبوس سطح شهر با نام نهضت سبز به‌مرور مناسب‌سازی اقلیمی خواهد شد.
نظر شما