به گزارش خبرنگار ایمنا، آرامستان‌ها از کاربری‌های حیاتی خدمات شهری در هر سکونت‌گاه شهری و روستایی محسوب می‌شود. امروزه با توسعه شهرها، افزایش جمعیت و افزایش میزان مهاجرت توسعه آرامستان و جانمایی گورستان جدید به یک معضل تبدیل شده است. این شرایط بسته به موقعیت جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی هر شهر متفاوت و نیازمند برنامه‌ریزی متناسب با شرایط هر شهر است.
خرم‌آباد از معدود شهرهای کشور است که آرامستان‌های آن در بافت شهری قرار گرفته است. شرایط موجود در شهر خرم‌آباد به نحوی است که گورستان‌ها شهر را احاطه کرده و در مواردی گورستان‌ها در سطح محلات شهری قرار دارد که منظر و سیمای خوشایندی را در شهر خرم‌آباد ایجاد می‌کند.
کمبود زمین برای خاکسپاری اموات در آرامستان خرم‌آباد یک تهدید جدی برای شهر و شهروندان است، از طرفی آرامستان اصلی شهر خرم‌آباد به دلیل نداشتن پارکینگ برای وسایل نقلیه باعث ترافیک و ازدحام جمعیت می‌شود.
یکی از مشکلاتی که سازمان آرامستان‌های شهرداری خرم‌آباد با آن روبه‌رو است نداشتن زمین برای دفن اموات است. با توجه به اشباع شدن آرامستان‌ها شهر خرم‌آباد نیازمند یک آرامستان با جانمایی مناسب است؛ موضوعی که درگیر و دار وعده‌ها مغفول مانده است.
مشکل کمبود زمین برای قبرستان جدید وجود دارد
مهرداد علی‌پناه، رئیس سازمان آرامستان‌های شهرداری خرم‌آباد به خبرنگار ایمنا می‌گوید: یکی از مشکلاتی که با آن روبه‌رو هستیم و طی سال‌های گذشته نیز اقدامی در این باره انجام نشده، مشکل کمبود زمین برای قبرستان جدید است.
وی می‌افزاید: لازمه رفع این مشکل در گرو همکاری منابع طبیعی است تا بتوانیم یک قبرستان جدید با وسعت بالای ۵۰ هکتار، دارای طرح جامع با مباحث فرهنگی، رفاهی، بهداشتی، زیست‌محیطی، عمرانی و پارکینگ داشته باشیم.
رئیس سازمان آرامستان‌های شهرداری خرم‌آباد خاطرنشان می‌کند: در این راستا طرح توجیهی قبرستان بلیوند آماده است، اما معارض دارد و انتظار می‌رود که مسئولان ارشد استان شهرداری را حمایت کنند تا این مشکل حل شود، چراکه با توجه به وسعت این منطقه همچنین تأیید شرایط آن مشکلی برای جانمایی قبرستان جدید در بیلوند نداریم و چنانچه مشکل معارضان حل شود می‌توانیم قبرستان جدیدی در این منطقه داشته باشیم.
منابع طبیعی امکان واگذاری اراضی ملی حریم و محدوده را ندارد
صحبت‌های رئیس سازمان آرامستان‌های شهرداری خرم آباد در حالی مطرح می‌شود که بهروز دریکوند، مدیر امور اراضی منابع طبیعی لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا تاکید می‌کند: با توجه به اینکه اراضی ملی حریم و محدوده شهرها در اختیار اداره کل راه و شهرسازی و سازمان ملی زمین و مسکن قرار دارد، هرگونه واگذاری و تعیین کاربری نیز در اختیار این وزارت خانه است.
وی ادامه می‌دهد: منابع طبیعی امکان واگذاری اراضی ملی حریم و محدوده را ندارد، اما چنانچه شهرداری خارج از حریم و محدوده عرصه‌ای مدنظر داشته باشد منابع طبیعی حداکثر همکاری را خواهد داشت چراکه در آینده قطعاً شهر به مشکل برخورد خواهد کرد.
ضرورت ایجاد ۲ آرامستان در جنوب و شمال شهر
در همین پیوند سلیمان میرزاپور، کارشناس برنامه‌ریزی شهری به خبرنگار ایمنا می‌گوید: شرایط موجود شهر خرم‌آباد به نحوی است که گورستان‌ها شهر و محلات شهری را احاطه کرده است و از این نظر منظر و سیمای خوشایندی در شهر خرم‌آباد نداریم.
وی اضافه می‌کند: از سمت جنوب شهر قبرستان‌های پشته، ماسور و خضر و از طرف شمال آرامستان‌های فلک الدین و قبرستان جدید رباط وجود دارد که به نوعی اتصال شهر خرم‌آباد با شهرهای شمالی به ویژه در روزهای پنج‌شنبه را به دلیل پارک خودروها دچار مشکل می‌کند، از طرفی درختان بلوط به دلیل توسعه آرامستان در حال قطع شدن هستند.
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری تاکید می‌کند: وضعیت دیگر قبرستان‌ها هم به نحوی است که در ایام پایانی سال یا ایامی که رفت آمد به قبرستان‌ها زیاد است، معابر شهر عملاً قفل می‌شود.
میرزاپور تصریح می‌کند: گورستان‌های شهر خرم‌آباد داخل شهر است و شرایط مناسبی ندارد، وجود آرامستان‌ها در داخل شهر می‌تواند مشکلات زیادی را هم برای شهر به وجود بیاورد؛ بنابراین با توجه به وضعیت شکلی و طولی شهر خرم‌آباد که موجب شده میان جنوب و شمال شهر فاصله فیزیکی زیادی وجود داشته باشد نیاز است که دو آرامستان برای دسترسی مردم در جنوب و شمال شهر داشته باشیم.
با توجه به وضعیت شکلی و طولی شهر خرم‌آباد که موجب شده میان جنوب و شمال شهر فاصله فیزیکی زیادی وجود داشته باشد نیاز است که دو آرامستان برای دسترسی مردم در جنوب و شمال شهر داشته باشیم.
وی اضافه می‌کند: گورستان رباط در شمال شهر به هیچ وجه نباید توسعه پیدا کند و به عنوان یک آرامستان شناخته شود، چراکه در اراضی متعلق به منابع ملی، فضاها و عرصه جنگلی شکل گرفته است، از طرفی بر سر راه اصلی قرار دارد که این ویژگی می‌تواند مسائل و خطراتی را متوجه افراد و عبور و مرور آنها کند و باید برای گورستان شمال شهر چاره‌ای اندیشید.
آرامستان‌های شهر خرم‌آباد بر اساس ضوابط ایجاد نمی‌شود
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری با اشاره به اینکه آرامستان‌ها باید براساس ضوابط خاصی ساخته شود، تاکید می‌کند: آرامستان‌ها نباید بر سرراه‌های اصلی ایجاد شود، البته باید راه دسترسی مناسبی داشته باشد، اما اینکه کنار راه اصلی ایجاد شود حریم راه را تهدید و عبور و مرور را مختل می‌کند.
میرزاپور اظهار می‌کند: با توجه به اینکه فضای آرامستان فضایی آلوده‌ای است نباید در شیب یا حتی جهت وزش باد قرار داشته باشد در حالی که شیب و جهت وزش باد در آرامستان‌های خرم‌آباد به سمت شهر است که می‌تواند مشکلات زیست‌محیطی و بهداشتی را به دنبال داشته باشد.
وی می‌افزاید: فاصله از شهر نیز باید برای جانمایی آرامستان‌ها مدنظر باشد، این فاصله از شهر عدد ثابتی نیست، چراکه اندازه شهرها با هم متفاوت است، اما با توجه به جمعیت و اندازه شهر خرم‌آباد، منطقه بلیوند را پیشنهاد نمی‌کنم چراکه نزدیک به شهر است.
جانمایی قبرستان‌ها برای شهر یک نقطه قوت است، چراکه شهرداری می‌تواند در ازای ارائه خدمات برای یک زمین بایر بدون ارزش یا زمینی که ارزش پایینی دارد، یک منبع درآمد پایدار داشته باشد.
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری اظهار می‌کند: لازم است یک طرح مطالعاتی انجام شود تا مؤلفه‌های جهت شیب، درجه شیب، سمت ورزش باد، موقعیت نسبت به راه‌ها، موقعیت نسبت به شهر، فاصله از شهر و موارد مالکیتی به منظور جانمایی صحیح آرامستان مورد توجه قرار گیرد.
میرزاپور با تاکید بر اینکه لازم است براساس ضوابط، مکان‌یابی درست و اصولی انجام شود، می‌گوید: جانمایی قبرستان‌ها برای شهر یک نقطه قوت است، چراکه شهرداری می‌تواند در ازای ارائه خدمات برای یک زمین بایر بدون ارزش یا زمینی که ارزش پایینی دارد، یک منبع درآمد پایدار داشته باشد؛ بنابراین ایجاد گورستان جدید می‌تواند به عنوان یک پروژه درآمدزا برای شهرداری نقش مثبتی در روند توسعه خرم‌آباد ایفا کند.
ادامه توسعه گورستان خضر به صلاح نیست
وی ادامه می‌دهد: هیچ‌کدام از گورستان‌هایی که ما در شهر خرم‌آباد داریم شرایط، فضا و محیط مناسب یک قبرستان را ندارد. این قبرستان‌ها علاوه بر مسائل زیست‌محیطی و بهداشتی، از نظر منظر نیز به شهر آسیب می‌زند، با این وجود دیوارکشی مناسب یا درختکاری به صورت نوار حائل می‌تواند تا حدودی از این مشکلات کم کند.
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری خاطرنشان می‌کند: دیوارکشی که در بخشی از قبرستان فلک‌الدین طی سال‌های گذشته انجام شده اقدامی مثبتی است. این اقدام در قبرستان خضر نیز می‌تواند به وسیله کاشت درخت انجام شود.
میرزاپور تاکید می‌کند: لازم بود برای آرامستان خرم‌آباد قبل از اینکه به اشباع برسد، فکری می‌شد در شرایط موجود نیز توسعه آرامستان در دامنه و کمرکش کوه توصیه نمی‌شود بلکه کاشت درخت یا دیوارکشی در بعضی قسمت‌ها پیشنهاد می‌شود.
وی اضافه می‌کند: لرها برای مردگان ارزش زیادی قائل بودند، به همین دلیل بیشتر گورستان‌ها در روستاها و شهرهای استان لرستان در بالادست یا بر سر راه اصلی واقع شده است که در بیشتر مناطق کشور به این شکل دیده نمی‌شود، اما در لرستان ما این مشکل مواجه هستیم و باید اقداماتی به منظور رفع مشکل انجام شود.
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری تاکید می‌کند: اگر امروز تصمیم درستی گرفته نشود، سالیان سال شاهد آسیب‌های محیط زیستی و حتی بهداشتی خواهیم بود و این موضوع از نظر گردشگری نیز می‌تواند آسیب‌زا باشد.
میرزاپور با اشاره به ایجاد جاذبه‌های گردشگری در قبرستان‌ها، ادامه می‌دهد: آرامستان خضر به دلیل مقبره شاه شجاع دین یا برخی علما و هنرمندان می‌تواند به یک جاذبه گردشگری تبدیل شود، این مهم در صورتی است که رشد این گورستان متوقف شود و اقدامات دیگری در راستای تبدیل این گورستان به یک جاذبه گردشگری و فرهنگی صورت گیرد.
گزارش از بتول صادقی؛ خبرگزاری ایمنا
نظر شما