به گزارش خبرنگار ایمنا موضوع «حجاب و عفاف» و «خانواده» از مباحثی نیست که تنها در این یک‌سال و ماه‌های اخیر مورد مناقشه قرار گرفته باشد بلکه تاریخی دیرینه دارد اما در این مدت و به‌دلیل مسائلی که از شهریور سال گذشته رخ داد، شاهدیم که موضوع حجاب به یکی از بحث برانگیزترین موضوعات کشور تبدیل شده است.
موضوع حجاب و پوشش را نمی‌توان بحثی تک وجهی دانست و آن را تنها به بعد فردی زندگی افراد گره زد بلکه باید این مهم را موضوعی چند وجهی در نظر گرفت؛ طبق آمار رسمی از قوه قضائیه و دادگستری‌ها در یک‌سال اخیر که موضوع کشف حجاب‌ها رواج پیدا کرده، جرایم اخلاقی نیز با رشد چشمگیری مواجه بوده و در این راستا حجاب و عفاف با موضوعاتی از جمله افزایش آمار خیانت، طلاق، عدم تمایل به ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج، شیوع فحشاء و بی بند و باری، بالا رفتن روابط نامشروع، سطحی‌نگری و ظاهرگرایی و … ارتباط دارد.
بر همین اساس اوایل خردادماه امسال بود که لایحه پیشنهادی قوه قضائیه با تغییرات دولت درباره «عفاف و حجاب» به مجلس شورای اسلامی ارسال شد؛ دبیر کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس هفته گذشته از نهایی شدن اصلاحات این کمیسیون پیرامون لایحه مذکور خبر داد تا لایحه عفاف و حجاب در صف طرح در صحن علنی مجلس قرار بگیرد.
در حالی که بیشتر اخبار پیرامون «لایحه حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب» را لایحه‌ای صرفاً سلبی، خشن و همراه با جریمه نشان دهند، شاهدیم که از ۷۰ ماده آن ۳۸ مورد ایجابی و مرتبط با مسئولیت دستگاه‌های متولی است که در ادامه به مرور بخشی از آن‌ها که بیشتر در حوزه فرهنگ عمومی و دستگاه‌های متولی فرهنگ کشور است، خواهیم پرداخت:
فصل اول- کلیات
ماده ۱- خانواده، به‌عنوان کانون اصلی رشد و تعالی انسان و آرامش او اصالت دارد و هر رفتاری که به ترویج برهنگی، بی‌عفتی، بی‌حجابی، بد پوششی و اعمال خالف عفت عمومی که منجر به برهم‌زدن آرامش زن و مرد در خانواده، رواج ازدواج دیرهنگام، گسترش طلاق و آسیب‌های اجتماعی و زدودن ارزش خانواده می‌شود، نقض بندهای ۱ و ۷ اصول سوم و دهم قانون اساسی است و مطابق احکام این قانون و سایر قوانین ممنوع می‌باشد.
ماده ۲- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف است با همکاری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تأثیر اجرای این قانون را رصد و سالانه به مجلس شورای اسلامی گزارش نماید؛ این گزارش در کمیسیون‌های فرهنگی و قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی ارزیابی و نتیجه تغییر شاخص وضعیت عفاف و حجاب جهت قرائت به صحن علنی ارسال می‌شود. این حکم مانع از نظارت سازمان بازرسی کل کشور و سایر نهادهای نظارتی مسئول در انجام وظایف قانونی نیست.
ماده ۳- ایجاد هماهنگی، پیش‌بینی سازوکار لازم و نظارت بر عملکرد دستگاه‌ها و نهادها در اجرای این قانون و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی بر عهده وزارت کشور است که با استفاده از همه ظرفیت‌ها و امکانات و منابع و تشکیل ستاد هماهنگی و راهبری اجرای مصوبه عفاف و حجاب اقدام می‌نماید و گزارش آن را به‌صورت سالانه به شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی ارائه می‌کند.
فصل دوم- وظایف عمومی دستگاه‌های اجرایی
ماده ۴- کلیه دستگاه‌های مذکور در ماده ۲۹ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب چهاردهم اسفند ۱۳۹۵ و ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب هشتم مهر ۱۳۸۶ و ماده ۵ قانون محاسبات عمومی کشور مصوب اول شهریور ۱۳۶۶ و تبصره ماده ۲ قانون دیوان محاسبات کشور مصوب یازدهم بهمن ۱۳۶۱ مکلف‌اند در دوره‌های آموزش ضمن خدمت کارکنان، نسبت به آموزش سبک زندگی اسلامی مبتنی بر تعهد زوجین به یکدیگر و ترویج فرهنگ عفاف و حجاب اقدام کنند.
ماده ۵- دستگاه‌های مذکور در این قانون مکلف‌اند ظرف سه ماه پس از لازم‌الاجراء شدن این قانون شاخص‌های ارزیابی عملیاتی خود را در چهارچوب اسناد و قوانین بالادستی، مطابق با وظایف تخصصی تعیین شده در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در عرصه عفاف و حجاب و این قانون، تهیه و جهت تأیید به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال کنند. دستگاه‌های مذکور موظف‌اند برنامه اقدام سالانه خود را در چهارچوب شاخص‌های تأیید شده به ستاد هماهنگی و راهبری اجرای مصوبه عفاف و حجاب در وزارت کشور جهت تصویب و نظارت بر اجرای آن ارائه نمایند.
ماده ۶- مصوبات کارگروه ساماندهی مد و لباس که به تصویب وزرای عضو کارگروه می‌رسد در راستای اجرای این قانون برای کلیه دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ۴ این قانون لازم‌الاجراست.
اقلام مربوط به عفاف و حجاب، کالای فرهنگی محسوب می‌شود
ماده ۷- اقلام مرتبط با عفاف و حجاب و ملزومات آن کالای فرهنگی محسوب می‌شود و وزارتخانه‌های امور اقتصادی و دارایی، صنایع و معادن، بازرگانی و فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیما موظف‌اند در اعطای مشوق‌ها، تسهیلات و خدمات، وضع معافیت‌ها، تخفیف‌های تبلیغاتی، کاهش هزینه تأمین مواد اولیه تولید، کاهش هزینه‌های گمرگی و ایجاد فرصت‌های مناسب برای عرضه عمومی پوشاک متناسب با «سبک زندگی اسلامی خانواده محور و فرهنگ عفاف و حجاب» به‌عنوان کالای فرهنگی تعرفه گذاری و حمایت نماید.
ماده ۸- وزارت امور خارجه موظف است با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مقدمات انعقاد پیمان‌ها و تأسیس و تقویت جنبش‌های جهانی برای حفظ و دفاع از کیان خانواده در برابر جریان انحرافات جنسی و اخالقی در میان کشورهای جهان را فراهم نماید.
فصل سوم- تکالیف اختصاصی دستگاه‌های اجرایی
*در این بخش وظایف دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف تعریف و تبیین شده که تنها به بخشی از آن‌ها اشاره خواهیم داشت
ماده ۹- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به منظور تحقق اهداف این قانون، مکلف به وظایف زیر است:
۱- نظام جامع رتبه‌بندی محتوای محصولات و تولیدات فرهنگی را بر مبنای تطابق با شاخص‌ها و اولویت‌های محتوایی حوزه عفاف و حجاب مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی ظرف مدت سه ماه پس از لازم‌الاجراشدن این قانون تنظیم و هرگونه حمایت مادی و معنوی و میزان برخورداری از امتیازات و یارانه‌ها را متناسب با نظام جامع رتبه بندی محتوایی اعمال نماید
۲- ممنوعیت صدور مجوز و پخش آثار مغایر با شاخص‌ها و اهداف این قانون و سیاست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی.
مروری بر وظایف صدا و سیما در زمینه ترویج عفاف و حجاب
ماده ۱۰- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به منظور تحقق اهداف این قانون، مکلف به وظایف زیر است:
۱- تهیه و پخش برنامه‌های تلویزیونی در جهت معرفی و ترویج نمادها و الگوهای سبک زندگی اسلامی خانواده‌محور و فرهنگ عفاف و حجاب با تأکید بر مخاطبین کودک و نوجوان و پرهیز از ترویج الگوهای فردگرایانه و ضد خانواده در پخش برنامه‌های سیما
۲- آگاه‌سازی و روشنگری درباره جریان‌هایی که علیه بنیان خانواده فعال بوده یا فردگرایی، برهنگی، هرزه‌نگاری، همجنس‌بازی یا سایر مفاسد مخل بنیان خانواده را ترویج می‌کنند.
۳- پخش رایگان برنامه‌های تخصصی تهیه شده توسط دستگاه‌های اجرایی و نهادهای غیردولتی و سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی فعال در عرصه عفاف و حجاب مطابق استانداردهای تولید و پخش سازمان صدا و سیما
۴- ترغیب و تشویق هنرمندان و تولیدکنندگان آثار فرهنگی فاخر به‌منظور ارائه راهکارهای بدیع و جذاب در راستای تعمیق و توسعه فرهنگ عفاف و حجاب
۵- ممنوعیت دعوت و انعقاد قرارداد با اشخاصی که به ترویج برهنگی، بی عفتی، بی‌حجابی، بدپوششی یا مقابله باحجاب و عفاف مبادرت کرده یا سبک زندگی آن‌ها مغایر فرهنگ حجاب و عفاف است
۶- استفاده از الگوهای مورد تأیید کارگروه ساماندهی مد و لباس برای الگوسازی پوشش متناسب با سبک زندگی اسلامی خانواده‌محور و فرهنگ عفاف و حجاب در محصولات تولیدی و پرهیز از استفاده الگوهای نامناسب
۷- تهیه ضوابط محتوای صوت و تصویر فراگیر درحوزه سبک زندگی اسلامی خانواده‌محور و فرهنگ عفاف و حجاب به تفکیک برای صدا و سیما و شبکه نمایش خانگی ظرف مدت دوماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون و تأیید آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی
۸- سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر صدا و سیما (ساترا) موظف است از تولید و پخش محتوای صوت و تصویر فراگیر مروج فساد، برهنگی، بی عفتی، بی‌حجابی و بدپوششی در شبکه نمایش خانگی جلوگیری نماید.
۹- سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر صدا و سیما (ساترا) موظف است سیاست‌های و ضوابط تولید و پخش محتوای صوت و تصویر فراگیر در سکوهای انتشار را جهت تأمین اهداف این قانون ظرف مدت سه ماه تهیه و ابلاغ و بر آن نظارت کند.
۱۰- تهیه و ابلاغ دستورالعمل به‌کارگیری، نگه‌داشت و تعالی حرفهای مجریان در راستای تحکیم خانواده و فرهنگ عفاف و حجاب
۱۱- تهیه و ابلاغ دستورالعمل حمایتی معرفی، ترویج و تبلیغ پوشاک عفیفانه و ملزومات حجاب به عنوان کالای فرهنگی
۱۲- تولید و پخش فیلم‌های و سریال‌های (الف) ویژه در حوزه سبک زندگی اسلامی خانواده‌محور و فرهنگ عفاف و حجاب
۱۳- اطلاع‌رسانی مناسب درخصوص احکام این قانون و پیگیری رسانه‌ای میزان تحقق و رفع موانع آن
ماده ۱۱- سازمان تبلیغات اسلامی به منظور تحقق اهداف این قانون، مکلف به وظایف زیر است:
۱- برنامه‌ریزی برای استفاده از ظرفیت مساجد، هیئت‌ها و تشکل‌های مذهبی و هیئت‌های اندیشه‌ورزی نخبگان حوزوی و دانشگاهی در امر سبک زندگی اسلامی خانواده‌محور و فرهنگ عفاف و حجاب
۲- حمایت از تولید محصولات فرهنگی، هنری، سینمایی، نمایشی، تجسمی، کتاب، رمان و مانند آن برای کودکان و بزرگسالان در زمینه بسط فرهنگ عفاف و حجاب
لزوم توسعه فضای پرسش و پاسخ و برگزاری میزگردها
۳- توسعه فضای پرسش و پاسخ مانند برگزاری میزگرد و انجام مناظره در زمینه فرهنگ عفاف و ضوابط شرعی حجاب با به‌کارگیری ابزارهای مختلف تبلیغی
۴- برگزاری مسابقات فرهنگی، هنری و علمی باهدف آگاه سازی نسل جوان با موضوع علت مقرره گذاری در حوزه سبک زندگی اسلامی خانواده‌محور و فرهنگ عفاف و حجاب و آثار آن بر خانواده
۵- فرهنگ‌سازی، تبیین شعائر دینی، تأسیس، شبکه‌سازی و سرمایه‌گذاری در راستای مفاهیم عفاف و حجاب با استفاده از ظرفیت تبلیغی
ماده ۱۲- وزارت آموزش و پرورش به منظور تحقق اهداف این قانون، مکلف به وظایف زیر است:
۱- ترویج سبک زندگی اسلامی خانواده‌محور و فرهنگ عفاف و حجاب در کلیه مقاطع تحصیلی مبتنی بر سن و جنسیت در قالب بسته‌های یادگیری به ویژه برنامه‌ها و متون درسی، تولیدات و رویدادها، جشنواره‌ها و اردوهای فرهنگی و تربیتی، محتوای چندرسانه‌ای به صورت تعاملی و برخط با بهره‌گیری از ظرفیت زیست‌بوم‌های فناورانه در بستر فضای مجازی
۲- فرهنگ‌سازی عفاف و حجاب و سبک زندگی اسلامی مبتنی بر تعهد زوجین به یکدیگر از طریق برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی و ارائه متون آموزشی برای خانواده‌ها و معلمین
۳- تهیه آئین‌نامه الگوی پوشش مناسب، زیبا، آراسته و عفیف مبتنی بر فرهنگ اسلامی-ایرانی متناسب با شرایط سنی، اقلیمی و جغرافیایی به‌ویژه مناطق روستایی و عشایری به تفکیک برای دانش‌آموزان، معلمان و کارکنان با همکاری کارگروه ساماندهی مد و لباس و تأیید آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی ظرف مدت سه‌ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون
۴- اقدام نسبت به اعمال گزینش بدو خدمت و استمرار صلاحیت‌های بدو گزینش در طول سنوات خدمتی و صلاحیت‌های عمومی و نیز رعایت فرهنگ عفاف و حجاب برای کلیه معلمان، دانشجو معلمان و کارکنان اعم از رسمی، پیمانی یا قراردادی یا خرید خدمات
۵- تهیه آئین‌نامه انضباطی معلمان، مدیران و دانشجو معلمان ظرف شش ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون و ارسال به شورای عالی انقلاب فرهنگی جهت تصویب
لزوم در اختیار قرار دادن فضاهای آموزشی (در ساعات غیر آموزشی) برای فعالیت‌های فرهنگی
۶- در اختیار قراردادن فضاهای مدارس، هنرستان‌ها و فضاهای آموزشی و ورزشی در ساعات غیرآموزشی و ایام تعطیل برای فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی مساجد، مراکز و مجموعه‌های تربیتی به قیمت تمام شده
ماده ۱۷- ستاد هماهنگی و راهبری اجرای مصوبه عفاف و حجاب وزارت کشور به منظور تحقق اهداف این قانون، مکلف است وظایف زیر را با همکاری مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه انجام دهد
۱- ایجاد سازوکارهای مناسب در فضای حقیقی و مجازی برای دسترسی آسان پژوهشگران و مجریان به نتایج مطالعات و تحقیقات در حوزه عفاف و حجاب و تبین نظریه اسلام در اصالت خانواده
۲- پژوهش، تولید و نشر مؤثر محتوای تبیینی و اقناعی جذاب و پاسخ به شبهات و سوالات
۳- آگاه‌سازی متناسب با اقشار اجتماعی از پیامدها و تبعات در فضای مجازی و حقیقی به‌ویژه برای نسل جوان
۴- تبیین تکالیف فردی و اجتماعی آحاد جامعه، دولت و حاکمیت با تأکید بر روش‌های اقناعی
۵- استفاده از ظرفیت‌های مبلغان دینی در راستای گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در کشور
۶- آموزش و تربیت تخصصی طالب و روحانیون مبلغ ویژه عفاف و حجاب برای محیط‌های آموزشی، اداری، تجاری، شهر، روستا با استفاده از روش‌های نوین تبلیغی و تأکید بر روش اقناعی و ترویج اصالت خانواده
۷- آسیب‌شناسی، بازنگری و به‌روزرسانی مستمر شیوه‌های ترویج عفاف و حجاب با بهره‌گیری از دانش متخصصان رشته‌های گوناگون و نیز تجارب میدانی فعالین حوزه پوشش و عفاف و حجاب و مطالعه راهکارهای توسعه فرهنگ عفاف و حجاب در نظام تبلیغی دینی و ایجاد نوآوری در این زمینه
۸- گسترش و تقویت مراکز مشاوره حضوری و مجازی با محوریت سبک زندگی اسلامی خانواده محور و توانمندسازی و پاسخ به سوالات عفاف و حجاب
گردشگران را چه کنیم؟
ماده ۲۵ - وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در راستای اهداف این قانون مکلف به وظایف زیر است:
۱- سیاست‌گذاری فرهنگی گردشگری اسلامی و طراحی الگوهای اسلامی - ایرانی در برگزاری همه انواع گشت‌های سیاحتی
۲- نظارت از طریق تهیه و تدوین دستورالعمل اجرایی جهت دفاتر خدمات سیاحتی و گردشگری، اماکن اقامتی و پذیرایی، موزه‌ها و بناهای تاریخی به‌منظور ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در اماکن تحت نظارت و استفاده از ظرفیت تشکل‌های حرفهای گردشگری
۳- بررسی صلاحیت عمومی و تخصصی متقاضیان فعالیت در مراکز تحت پوشش وزارت اعم از مدیران، متصدیان و شاغلین دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری، مراکز اقامتی و پذیرایی، راهنمایان گردشگران توسط حراست وزارت به‌منظور پیشگیری از ورود افراد فاقد صلاحیت بر مسند مشاغل مذکور در جهت تأمین امنیت اخلاقی برای خانواده‌ها در این مراکز و اصلاح مقررات مربوط بر اساس این قانون
۴- اطلاع‌رسانی به گردشگران نسبت به قوانین جمهوری اسلامی ایران در خصوص شئون اسلامی و فرهنگی و نظارت بر گروه‌های گردشگران خارجی به‌منظور رعایت شئون اسلامی
۵- طراحی و اجرای آموزش‌های سبک زندگی اسلامی خانواده محور و فرهنگ عفاف و حجاب در سرفصل‌های دوره‌های عمومی گردشگری با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی برای مؤسسات تحت پوشش
۶- استقرار نهاد سفر و گردشگری خانواده محور با بهره گیری از سامانه هوشمند یکپارچه گردشگری به منظور عمومی‌سازی گردشگری و استفاده از امکانات و خدمات رفاهی دستگاه‌های مختلف به گونه‌ای که سالانه حداقل چهل درصد اماکن در اختیار زوجین در دوسال اول ازدواج، خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر و اشخاص و خانواده‌های معرفی شده از سوی نهادهای ذی ربط قرار گیرد
۷- نظارت، شناسایی و جلوگیری از فعالیت‌های غیرمجاز در فضای حقیقی و مجازی گردشگری و تفریحی با همکاری فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و معرفی آن‌ها به مرجع قضائی
ماده ۲۹- معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به منظور تحقق اهداف این قانون، مکلف به وظایف زیر است:
۱- تشویق و حمایت از سازمان‌های مردم نهاد فعال در عرصه ترویج سبک زندگی اسلامی خانواده محور و فرهنگ عفاف و حجاب با تأیید ستاد هماهنگی و راهبری اجرای مصوبه عفاف و حجاب در وزارت کشور
۲- همکاری با سازمان صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص ترویج سبک زندگی اسلامی خانواده محور و نمادها و الگوهای لباس‌های بومی ایرانی و تشویق و حمایت از مراکز تولید و توزیع لباس‌های ملی و اسلامی
۳- پیگیری برای گسترش سبک زندگی اسلامی خانواده محور و فرهنگ عفاف و حجاب در مورد زنان آسیب دیده و در معرض آسیب
ماده ۳۳ - ستاد امر به معروف و نهی از منکر به منظور تحقق اهداف این قانون، مکلف به وظایف زیر است:
۱- فرهنگ‌سازی در خصوص نحوه امر به معروف و نهی از منکر در حوزه عفاف و حجاب در قالب آموزش‌های مکتوب، صوتی و تصویری برای ارائه در فضای مجازی و غیرمجازی و صدا و سیما و تدوین برنامه‌های آموزش عمومی برای مجریان فریضه ام ر به معروف و نهی از منکر با همکاری حوزه‌های علمیه و نهادهای فرهنگی
۲- حمایت از گروه‌های مردمی که در حوزه عفاف و حجاب فعالیت می‌کنند و صدور مجوز فعالیت آن‌ها و آموزش و ارائه گواهینامه آموزش برای آن‌ها و نظارت بر کار ایشان مطابق قوانین و مقررات.
ما جمهوری اسلامی لفظی نخواستیم
به گزارش ایمنا، این لایحه در ۵ فصل شامل «کلیات، وظایف عمومی دستگاه‌های اجرایی، تکالیف اختصاصی دستکاه‌های اجرایی، وظایف عمومی و مسئولیت‌های اجتماعی و جرایم و تخلفات» تهیه و تنظیم شده که تنها ۳۲ ماده از ۷۰ ماده مربوط به فصل آخر یعنی جرایم و تخلفات است یعنی در این لایحه بیشتر تمرکز بر این بوده که دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف وظایف خود در زمینه ترویج عفاف و حجاب را بشناسند و در راستای عملیاتی شدن آن به میدان بیایند زیرا «حجاب» یکی از ارکان «احکام اسلام» است و اگر این ارکان از جمهوری اسلامی گرفته شود ما با جمهوری اسلامی لفظی روبرو خواهیم بود.
در همین راستا امام خمینی (ره) در اوایل انقلاب فرمودند: «ما جمهوری اسلامی لفظی نخواستیم … ما که می‌گوئیم حکومت همان طور که اسلامی است، محتوایش هم اسلامی باشد، یعنی هرجا که شما بروید، در هر وزارتخانه که شما بروید، در هر اداره که شما بروید، در هر کوچه و برزن که شما بروید، در هر بازار که شما بروید، در هر مدرسه و دانشگاه که شما بروید، آنجا اسلام را ببینید. احکام اسلام را ببینید. این برای این است که ما حکومت اسلامی خواستیم. ما جمهوری اسلامیِ لفظی نخواستیم. ما خواستیم که حکومت الله در مملکتمان - و ان شاء الله در سایر ممالک هم – اجرا شود». (صحیفه امام خمینی (ره)، جلد ۸، صفحه ۲۸۲ و ۲۸۳)
نظر شما