به گزارش خبرنگار ایمنا، بر اساس اطلاعات سازمان حفاظت محیط‌زیست، اشعه ماورای بنفش (UV) در سال ۱۸۰۷ میلادی کشف و در سال ۱۸۷۹ به کمک دستگاه‌های نورسنجی مشخص شد که اشعه‌های نور خورشید با طول موج کمتر از ۳۰۰ نانومتر به زمین نمی‌رسند و لایه ازن آنها را جذب می‌کند. در اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی دونالد رابستون با استفاده از فسفر میزان اشعه ماورای بنفش (UV) را روی موجودات زنده به صورت علائم الکتریکی نشان داد.
شناسایی اشعه ماورای بنفش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که این اشعه اثرات مضری بر سلامت موجودات زنده دارد، برای اولین بار کاهش چشمگیر ازن در اواسط دهه ۱۹۸۰ بر فراز قطب جنوب مشاهده شد و از آن زمان دانشمندان کاهش‌های فصلی بارزی از لایه ازن را در قطب جنوب و به میزان کمتر در عرض‌های جغرافیایی متوسط از قبیل آمریکای شمالی تأیید کرده‌اند. تخریب لایه ازن موجب تشدید نگرانی‌ها در خصوص سلامت و اثرات محیط زیستی ناشی از افزایش اشعه UV شده است، اشعه UV سبب ایجاد بسیاری از مشکلات بهداشتی از جمله سرطان و مشکلات محیط زیستی از قبیل کاهش جهانی جمعیت دوزیستان و رنگ پوست و رنگ‌پریدگی صخره‌های مرجانی می‌شود.
شاخص UV یک سیستم بین‌المللی برای گزارش شدت اشعه ماورای بنفش است که توسط سازمان بهداشت جهانی WHO سازمان جهانی هواشناسی، برنامه محیط زیست، سازمان ملل و کمیته بین‌المللی محافظت در برابر اشعه‌های غیریونیزاسیون (ICNIRP) ابداع شده است، این شاخص مقدار اشعه ماورای بنفش خورشید را در سطح زمین نشان می‌دهد، همچنین ریسک‌های مورد انتظار تماس بیش از حد با اشعه خورشید را به‌صورت روزانه پیش‌بینی می‌کند.
دامنه شاخص از صفر تا مقادیر بالاتر متغیر است. مقدار بالاتر شاخص ظرفیت بیشتری برای آسیب‌رسانی به پوست و چشم دارد و در مدت زمان کوتاه‌تر صدمات شدیدتری را به وجود می‌آورد، افزایش چشمگیر شیوع سرطان پوست در افراد با پوست روشن مرتبط با تماس بیش از حد با اشعه ماورای بنفش (UV) است، شواهد اخیر نشان می‌دهد که عادات افراد در خصوص قرار گرفتن در معرض خورشید مهم‌ترین فاکتور خطر فردی برای آسیب ناشی از UV به شمار می‌رود. شاخص UV از صفر تا ۱۰ تقسیم‌بندی شده است که در آن صفر نشان‌دهنده حداقل خطر و ۱۰ نشان‌دهنده بیشترین خطر است.
اشعه ماورای بنفش نوعی تابش الکترومغناطیسی است که از خورشید و منابع مصنوعی مانند لامپ ماورای بنفش و مشعل‌های جوشکاری ناشی می‌شودف انواع مختلفی از اشعه ماورای بنفش بر اساس میزان انرژی آنها وجود دارد و پرتوهای فرابنفش با انرژی بالاتر نوعی تابش یونیزه‌کننده است، اشعه یونیزه‌کننده می‌تواند به DNA سلول‌ها آسیب برساند و ممکن است منجر به بروز سرطان پوست شود.
میزان اشعه ماورای بنفش تحت تأثیر عوامل متعددی ازجمله زمان روز، زمان سال، پوشش ابر، ارتفاع، موقعیت و سطوح اطراف است. سازمان بهداشت جهانی میزان اشعه ماورای بنفش را در مقیاسی از صِفر (پایین) تا ۱۱ (شدید) اندازه‌گیری می‌کند و زمانی که سطح اشعه ماورای بنفش روی عدد سه (متوسط) یا بیشتر است، محافظت در برابر آفتاب توصیه می‌شود، زیرا قرار گرفتن طولانی‌مدت و کوتاه‌مدت در معرض اشعه ماورای بنفش می‌تواند به چشم‌ها و پوست آسیب برساند.
خطر جدی اشعه فرابنفش برای چشم و پوست
صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور درباره مراقب در برابر اشعه فرابنفش اظهار کرد: طیفی از تابش خورشید به طور عمده توسط ازن در بالای جو در لایه استراتوسفر جذب می‌شود و بیش از ۷۰ درصد اشعه فرابنفش خورشید توسط جو زمین جذب می‌شود و به زمین نمی‌رسد، اما بخش کمی از آن به زمین می‌رسد. در روزهای گرم تابستان به‌طور معمول میزان این اشعه که به زمین می‌رسد، بیشتر است.
وی ادامه داد: توصیه این است که در ساعات گرم تابستان گرم به ویژه موقع ظهر از قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب خودداری شود و استفاده از عینک‌های آفتابی توصیه می‌شود، همچنین پوست هم نباید در معرض تابش مستقیم قرار گیرد، زیرا این اشعه آسیب‌هایی را به بدن به خصوص چشم و پوست می‌رساند، سفارش موکدتر این است که شهروندان تا جایی که می‌توانند، از خانه بیرون نیایند.
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور با بیان اینکه هشدار اشعه ماورای بنفش تنها برای تهرانی‌ها نیست و این اتفاق همه جای کشور ممکن است رخ دهد، افزود: اشعه ماورای بنفش، موضوعی جدید و خاص امروز نیست و موضوعی عمومی برای بیشتر روزهای تابستان است، به ویژه برای روزهای گرم تابستان.
وی در پاسخ به این سوال که چرا برای اشعه ماورای بنفش به‌ویژه روز گذشته هشدار داده شده است، گفت: در روزهای گذشته افزایش دما داشتیم، لذا توصیه مؤکد شده که افراد در روزهای گرم در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار نگیرند.
لزوم مراقب افراد در برابر اشعه ماوراءبنفش خورشید و گرمازدگی
منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: در روزهای ناشی از افزایش دما و استقرار الگوی گرم تابستانی، لازم است توصیه‌های بهداشتی و حفاظتی به کودکان، سالمندان و بیماران قلبی تنفسی و افراد آسیب‌پذیر در برابر اشعه فرابنفش خورشید و گرمازدگی به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرد.
وی درباره ابلاغ دستورات لازم پروتکل‌ها و حفاظت از گرمازدگی به تمام شبکه‌های بهداشت و درمان افزود: تردد کمتر در خیابان‌ها به ویژه ساعات ۱۰ تا ۱۷، استفاده از کرم ضدآفتاب و عینک دودی در صورت خروج اضطراری از منزل، استفاده از مایعات و حرکت در سایه نیز در روزهای گرم توصیه می‌شود.
شرایط تابش اشعه ماوراءبنفش در پایتخت بحرانی شد
همچنین پیمان صابریان، معاون آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال‌احمر گفت: با توجه به افزایش شاخص و شرایط بحرانی تابش اشعه ماورای بنفش در روزهای جاری در تهران، شهروندان ساعت ۸ تا ۱۸ از حضور در فضای باز و در معرض تابش نور خورشید خودداری کنند.
وی با اشاره به افزایش بحرانی تابش اشعه فرابنفش در تهران اظهار کرد: از شهروندان درخواست می‌کنم، برای حفظ سلامت خود و پیشگیری از ابتلاء به سرطان پوست، تا حد امکان در معرض تابش نور خورشید قرار نگیرند، همچنین در مواقع ضروری برای حضور در فضای باز، مواردی مانند استفاده از کرم ضدآفتاب و تمدید آن و داشتن کلاه لبه‌دار را مورد توجه قرار دهند.
معاون آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال‌احمر گفت: استفاده از عینک آفتابی و پوشیدن لباس‌های نخی و آستین‌بلند توصیه می‌شود.
نظر شما