به گزارش خبرنگار ایمنا، هرچه شهرها توسعه پیدا می‌کند، سفرهای شهری، ترافیک، آلودگی هوا و گاهی آسیب‌های اجتماعی بیشتر می‌شود، یکی از راهکارهای قابل توجه در راستای کاهش این مشکلات، احداث فضای سبز برای ارتقای نشاط شهروندان و سرانه فضای سبز، کاهش آلودگی‌ها و تسهیل در پیاده‌روی شهرنشینان و کاهش استفاده از خودرو است.
در این راستا حوزه خدمات شهری اصفهان به‌ویژه فضای سبز، زبانزد بوده است، به‌گونه‌ای که نصف‌جهان یکی از بالاترین سرانه‌های فضای سبز کشور بین کلان‌شهرها را دارد اما با وجود این آمار مثبت و امیدوارکننده از فضای سبز شهری اصفهان تراکم جمعیتی شهر، وجود منابع آلوده‌کننده متحرک مانند خودروها و غیرمتحرک همچون صنایع، اصفهان را به یکی از آلوده‌ترین شهرهای کشور تبدیل کرده است.
با توجه به افزایش قیمت زمین در کلان‌شهرها به‌ویژه اصفهان، احداث فضای سبز برای مدیریت شهری گران خواهد بود، بنابراین توجه به شیوه‌های دیگر ایجاد این عرصه‌ها و ارتقای سرانه فضای سبز، باید مورد توجه شهرداری باشد؛ یکی از این گونه‌ها، عرصه‌های فضای سبز افقی و عمودی است که در ساختمان‌ها ایجاد می‌شود.
این نوع فضای سبز، جدا از اینکه موجب زیبایی ساختمان می‌شود، می‌تواند موجب افزایش بهره‌وری فضایی شود؛ بنابراین توجه شهرداری‌ها به این گونه‌ها باید همراه با ارائه بسته‌های تشویقی و تسهیل‌گری همراه باشد تا شهروندان نیز برای ایجاد آن رغبت نشان دهند و نتیجه آن، شهری سبز برای تمام شهروندان باشد.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با سیدامیر سامع، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر اصفهان به‌منظور آگاهی‌بخشی به شهروندان از تأثیر فضاهای سبز عمودی و افقی در ساختمان‌ها بر شهر و فعالیت‌ها و اقدامات مدیریت شهری برای بهره‌گیری از آن در حوزه فضای سبز است.
ایمنا: عرصه‌های فضای سبز عمودی و افقی در ساختمان‌ها، چگونه بر شهر اثر می‌گذارد؟
سامع: وجود فضای سبز همچون درخت، درختچه و گل و گیاه در شهر، می‌تواند تأثیرات مثبتی از نظر روحی و روانی برای شهروندان و سیمای شهری، با وجود رنگ‌های متنوع و ایجاد سایه در شهر داشته باشد.
با توجه به مصالحی که برای احداث ساختمان‌ها استفاده می‌شود، نقاط بحران حرارتی در شهر ایجاد می‌شود و هرچه به ساختمان‌های بلند و با مساحت زیاد نزدیک می‌شویم، دمای هوا چند درجه بالاتر می‌رود؛ بنابراین این ساختمان‌ها شهر را به‌صورت منفی تحت تأثیر قرار می‌دهد.
حتی وجود عرصه‌های سخت، ساختمان‌های بلند و سطوحی که از مصالح استفاده می‌شود و به‌تازگی که استفاده از مصالحی همچون شیشه، کامپوزیت‌های آلومینیومی و سنگ‌های ساختمانی باب شده است، افزایش چند درجه‌ای هوا را به‌دنبال دارد.
قرار است بیشتر نماهای شهر اصفهان آجری باشد، زیرا با اقلیم نصف‌جهان و بازیافت مصالح تطبیق دارد اما جدا از این موضوع، طبق برنامه‌ریزی انجام شده باید بتوانیم فضای سبز ریشه‌دار در قالب باغچه‌های طولی در معابر شهری، بوستان‌های کوچک محله‌ای، بوستان منطقه‌ای با مساحت حدود ۲۰ هزار متر مربعی و بوستان‌های فرامنطقه‌ای همچون باغ غدیر، باغ فدک و کمربند سبز را توسعه دهیم، زیرا این عرصه‌های سبز می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت روانی، اقلیم و محیط زیست داشته باشد.
یکی از انواع فضای سبز، فضای سبز در عرصه‌های افقی و عمودی است که در حوزه‌های معماری و سیمای شهری مورد توجه است و اینکه چگونه باید سطوح یک ساختمان را از مصالح طبیعی، فضای سبز و پوشش‌های سبز همچون گل و گیاه، درختچه یا حتی درخت نماکاری کرد، نیز مطرح شده که این موضوع در اصفهان مورد توجه بوده، اما نظام‌مند نشده است.
گاهی مطرح می‌شود که با توجه به کمبود منابع آبی در اصفهان، آیا باید توسعه فضای سبز و احداث فضای سبز در عرصه‌های افقی و عمودی انجام شود یا خیر؟ پاسخ این است که با بازچرخانی و آب خاکستری و در نظر گرفتن اقداماتی، این نوع فاضلاب برای آبیاری این عرصه‌ها قابل استفاده خواهد بود.
ایمنا: مدیریت شهری چگونه از فضاهای سبز عمودی و افقی حمایت می‌کند؟
سامع: طرحی در شورای اسلامی شهر اصفهان مبنی بر «حمایت از ساختمان‌های سازگار با محیط زیست» مصوب شده است و در صورتی که ساختمانی ویژگی‌های مشخص شده در این لایحه را داشته باشد، امتیاز می‌گیرد و با افزایش امتیاز به سمت ساختمان دوستدار محیط زیست پیش می‌رود.
از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به تحقق ۲۰ درصدی فضای سبز ریشه‌دار در ساختمان، بازچرخانی آب خاکستری، اجرای مقررات ملی ساختمان، صرفه‌جویی در مصرف برق و تأمین مقداری یا تمام برق مصرفی ساختمان به‌صورت تجدیدپذیر اشاره کرد که شهروندان می‌توانند در زمان صدور پروانه ساختمانی در این گروه قرار گیرند و تا ۵۰ درصد تخفیف عوارض و تراکم دریافت کنند.
یکی از ویژگی‌های ساختمان‌های سازگار با محیط زیست، سطوح عمودی و افقی فضای سبز است که در قالب همین مصوبه مورد توجه قرار گرفته است؛ ماندگاری این عرصه‌ها نیز باید مورد توجه باشد تا در زمان‌هایی همچون گرمای تابستان، دچار مشکل نشود.
گاهی پیش آمده که اقداماتی برای ایجاد این سطوح انجام شده است اما با توجه به اینکه اصول فنی رعایت نشده، این عرصه‌ها دچار مشکل شده است که پس از آن باید مورد بازآفرینی قرار گیرد و حتی امکان دارد بهره‌برداران از این کار هزینه‌بردار منصرف شوند.
یک نوع دیگر نیز جانمایی گلدان‌های گل در تراس و بالکن منازل است و شهروندان این گلدان‌ها را به‌صورت ایمن روی نرده‌ها قرار دادند که هم از لحاظ سیمای شهری، هم از نظر مشرف نبودن بر فضا و هم از نظر حرارتی تأثیرگذاری مناسبی دارد.
ایمنا: با توجه به اینکه شهرداری اصلی‌ترین الگوی شهروندان محسوب می‌شود، مدیریت شهری اصفهان در راستای بهره‌گیری از عرصه‌های سبز افقی و عمودی چه اقداماتی را در دستور کار خود قرار داده است؟
سامع: شهرداری اصفهان تجربه موفقی دارد و فضای سبزی را روی بام پارکینگ زیرسطحی کنار ساختمان شهرداری مرکزی (که در حال حاضر کاربری نمایشگاهی و اداری دارد) احداث کرده است و عمر بیش از ۱۰ سال دارد و بدون اینکه مشکلی به‌وجود آید، روی سطح نیز درخت کاشته شده است.
همچنین شهرداری برای ایجاد دیوار سبز در بزرگراه‌ها اقدام کرده است و با استفاده از لحاف بتنی در مجاورت بزرگراه شهید آقابابایی در حال احداث عرصه‌هایی از فضای سبز است.
تعداد زیادی از شرکت‌های بخش خصوصی در زمینه عرصه‌های فضای سبز عمودی و افقی در حال فعالیت هستند و علاوه بر مشاوره، تجهیزات آن را دارند و شهروندان می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند.
به‌نظر می‌رسد اینکه بتوانیم نمونه‌های موفقی از سطوح سبز در شهر داشته باشیم، فراهم است و احداث این عرصه‌ها در ساختمان‌ها مورد توجه و تشویق قرار می‌گیرد، بنابراین از مهندسان، مشاوران و معماران درخواست می‌کنم این موضوع را به‌طور ویژه مورد توجه قرار دهند.
نظر شما