به گزارش خبرنگار ایمنا، برگزاری مراسم عزاداری برای سیدالشهدا (ع) تاریخچه‌ای دیرینه دارد و در همین راستا مداحی در این سیر تاریخی و بنا به ضرورت و شرایط هر دوران، شکل، محتوا و کارکرد خاصی پیدا کرده است.
در دوران معاصر همواره یکی از مهم‌ترین آسیب‌های وارد شده به هیئات، اشعاری است که برخی مداحان آن را در مراسم می‌خوانند و در این راستا لزوم رعایت و توجه به توصیه‌های صاحب‌نظران و علمای دینی از سوی جامعه مداحان در خصوص ارائه آثار به دلیل نقش حساس و تأثیرگذار از جمله مواردی است که نقش بهسزایی در ماندگاری یا ماندگار نشدن آثار تولید شده دارد و به‌دلیل این تأثیرگذاری است که علما و مراجع دینی همواره در مورد خطر بدعت‌گذاری، تضعیف مذهب و تفرقه‌افکنی به فعالان این عرصه هشدار داده و در خصوص خلق آثار فاخر و اصیل با شکل مناسب و محتوای معتبر تاکید داشته‌اند.
شاید بتوان یکی از مهم‌ترین مصادیق اهمیت موضوع مداحی را این نکته دانست که حدود چهار دهه است که هر سال در سالروز میلاد حضرت زهرا (س) مداحان به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای چه در کسوت ریاست‌جمهوری و چه در قامت رهبری معظم انقلاب می‌روند؛ در کنار این دیدارها، ایشان در نشست‌هایی با مجموعه‌هایی مانند ستاد مرکزی هیئت رزمندگان به بیان نکاتی درباره مداحی‌ها می‌پردازند و در همین راستا در دیداری که در سال ۱۳۹۲ با اعضای ستاد مرکزی این هیئت داشتند، فرمودند: «چقدر خوب است که در این نوحه‌خوانی‌ها مضامین اسلامی، مضامین انقلابی، مضامین قرآنی گنجانده بشود؛ یک وقت هست که سینه می‌زنند و صد بار با تعبیرات مختلف به عنوان مثال می‌گویند «حسین وای»، خب این یک کاری است اما هیچ فایده‌ای ندارد و هیچ چیزی از «حسین وای» انسان نمی‌فهمد و یاد نمی‌گیرد.»
زمانی که به مداحی برخی مرثیه‌سرایان شاخص در دهه اول محرم نیز نگاهی می‌اندازیم، می‌بینیم که به مطالبه رهبر معظم انقلاب در زمینه پرداختن به مضامین اسلامی، انقلابی و قرآنی جامه عمل پوشانده شده است، در این راستا در هیئات شاخص کشور، شاهد شور و شعور حسینی در آئینه مداحی‌ها بودیم که در ادامه به مطالعه و بررسی بعضی از آن‌ها خواهیم پرداخت:
نوحه‌ای که تمدن غرب را به چالش کشاند
دیگه خستم از این روزهای تکراری
از این خواب تو بیداری
از این دردای اجباری
از استفهام انکاری
به ما گفتن قفس دل بازه
پرواز دلگیره، دروغ گفتن
به ما گفتن هرکس اهل دنیا نیست
می‌میره، دروغ گفتن
به ما گفتن که آزاده
کسی که اینجا پاگیره، دروغ گفتن
دلم پرواز می‌خواد، دلم همراز می‌خواد
زمین پایان من نیست، دلم آغاز می‌خواد
شما امروزتون نیرنگ، ننگ، جنگ و آشوبه
ولی ما حالمون خوبه
شما با عشق می‌جنگید
ولی این جنگ مغلوبه
میگید اینجا خدایی نیست
ما فرزند دنیاییم، دروغ میگید
میگید اونجایی که هرگز نیست
ما دربند اینجاییم
میگید انگار میون غصه‌ها
تنهای تنهاییم، دروغ میگید
قرار ما حسینه، بهار ما حسینه
شما تنهایید اما کنار ما حسینه
دلم پرواز می‌خواد، دلم همراز می‌خواد
زمین پایان من نیست، دلم آغاز می‌خواد
مهدی رسولی درباره این نوحه در فضای مجازی نوشت: «روزگار غریبی‌ست نازنین! روزگاری که گنجشک را رنگ کرده و به جای قناری می‌فروشند؛ روزگاری که همه چیز در جلوَت است و خلوت کمیاب؛ روزگاری که قبل از اینکه سوالی بپرسیم، پاسخ را به جای ما جویده و در دهانمان می‌گذارند؛ روزگاری که جسم‌ها چاق و فکرها لاغر شده‌اند؛ روزگاری که تعلق فراوان است و تفکر کم؛ روزگاری که زندگی مدرن طوری همه چیز را احاطه کرده است که کنار زدن پرده آن از مقابل چشمان بسیاری از انسان‌ها، بسیار دشوار است.
محرم، یعنی زمانی برای فکر کردن به بالاترین مفاهیم انسانی. محرم، ایام شهادت کسی است که خلوت و مناجاتش، جنگاوری‌اش، خانواده‌داری‌اش، عبادتش، سخاوتش، مهربانی‌اش، خشمش، مظلومیتش و هر جنبه دیگری از وجودش، زبانزد تاریخ است؛ پس محرم یعنی از زندگی غیرانسانی جدا شویم و در کنار عزاداری برای او، به بالاترین مفاهیم انسانی فکر کنیم.
من هم تصمیم گرفتم این چند خط شعر را دقیقاً در اوج ایام محرم تقدیم کنم تا بیشتر به آن فکر کنیم. پیشامد حوادثی نظیر اتفاقات ۱۴۰۱ نشان می‌دهد مفاهیم والای اسلامی و انسانی، برای عده‌ای از جوانان و نوجوانان جامعه ما (هرچند تعدادشان کم باشد) تا چه حد پایمال شده است و علوّ انسانیت، تا چه حد جای خود را به حضیضِ حیوانیت بخشیده است. این چند خط را تقدیم به جوانان و نوجوانانی می‌کنم که به دنبال «آزادی» و «رهایی» هستند و از نسل من و پیش از من بیشتر می‌دانند و بیشتر فکر می‌کنند و فرصت‌های بیشتری دارند. این چند خط را من خواندم و شما را هم دعوت می‌کنم در آن تفکر کنید. حسین، تمام آن چیزی است که ما به دنبالش هستیم؛ جای دیگری خود را خسته نکنیم. اگر دلمان پرواز می‌خواهد، خودمان را از شهپر او محروم نکنیم.»
«حاج قاسم» زیباتر است یا «عمو قاسم»؟
به فرمان تو می‌شه دل ما عازم
علمداری مثه ماه بنی‌هاشم
ابوفاضل عموی حرم عشق و
تو هم عموی ایرانی؛ عمو قاسم
قاسم سلیمانی؛ عمو قاسم
آبروی ایرانی؛ عمو قاسم
عطر و بوی ایرانی؛ عمو قاسم
تو عموی ایرانی؛ عمو قاسم
قاسم سلیمانی؛، عمو قاسم
عمو سلام ما به روی ماه تو
سلام ما به خاک قتلگاه تو
اونا که کشته‌مرده اباالفضلن
با خونشون میدن ادامه راهتو
ای فدای نام تو؛ عمو قاسم
قربان مرام تو؛ عمو قاسم
عالیه مقام تو؛ عمو قاسم
عبّاسه امام تو؛ عمو قاسم
قاسم سلیمانی؛ عمو قاسم
حاج محمود کریمی سال گذشته پویش عمو قاسم را راه انداخت و اعلام کرد: حضرت آقا فرمودند برادرم حاج‌قاسم.؛ تصور کنید صدسال بعد عکسی روی طاقچه است، کودکی از والدینش می‌پرسد او کیست. اگر والدین بگویند «حاج قاسم» زیباتر است یا «عمو قاسم»؟! او برای این پویش نوحه بالا را تولید کرد و از مداحان خواست تا آن را در هیئت‌ها بخوانند.
به بهانه نوجوانان پای منبر
نوکر خانواده حسین منم
سنگ امامم رو به سینه می‌زنم
مثل شهیدای نوجوون منم
پیرو عبدالله ابن حسنم
راه حسین یا مسیر شیطون
برای من مهم‌ترین تصمیمه
حسین انتخابمه برای مثال
پیرهن سیاه لباس سربازیمه
من امام حسینی‌ام من امام حسینی‌ام
من امام حسینی‌ام من امام حسینی‌ام
تکلیف امروزم مشخصه
این پرچم برای مقدسه
امام حسین برای من همه کسه
ولله امام حسین برام بسه
هرکس داشته باشه بوی کربلا
باهاش رفیق می‌شیم بی‌معطلی
باطل یعنی هرچی غیر حسین
حق یعنی راه حسین ابن علی
من امام حسینی‌ام من امام حسینی‌ام
من امام حسینی‌ام من امام حسینی‌ام
مدرسه و کلاس من سنگرمه
مداد من اسلحه باورمه
مجاهدم دست خدا یاورمه
سایه سید علی روی سرمه
اگر حواسمو بدم خطا نرم
منم یه سرباز درست حسابی‌ام
با مدد خدا و صاحب‌الزمان
نوجوون مؤمن انقلابی‌ام
این مداحی در هیئت فداییان حسین (ع) در شب پنجم محرم یعنی در شبی که به نام حضرت قاسم نام‌گذاری شده است، خوانده شد و شاهد استقبال بی‌نظیر کودکان و نوجوانان هیئت حین خواندن این مداحی بودیم.
در این مداحی کودکان و نوجوانان به‌وسیله تشویق به درس خواندن سرباز امام حسین (ع) شناخته می‌شوند و این امر باعث تغییر در نگاه آن‌ها و برهم خوردن تمام برنامه‌هایی می‌شود که دشمن در این سال‌ها به‌خصوص در یک‌سال اخیر برای آن هزینه‌های فراوانی کرده بود.
ما زنده به آنیم که آرام نگیریم؛ موجیم که آسودگی ما عدم ماست
به گزارش ایمنا، دهه اول محرم ۱۴۰۲ را می‌توان جلوه‌ای تمام‌عیار از عملکرد بی‌نظیر سه عنصر مداح، سخنران و مخاطب دانست؛ در این راستا مداحان با انتقال مفاهیم در اشعار خود، سخنرانان با دنبال کردن مباحث روز در سخنان خود و مردم با حضور بی‌نظیرشان جلوه‌های بی‌نظیری را در قاب خاطرات دوست و دشمن ثبت و ثابت کردند «ما زنده به آنیم که آرام نگیریم؛ موجیم که آسودگی ما عدم ماست.»
نظر شما