شهرها؛ آزمایشگاه‌‎های زنده پروژه‌های هوشمند / برترین شهرهای تحول‌آفرین

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، هوشمندترین شهرهای جهان آزمایشگاه‌هایی برای معماری خلاق و طراحی شهری محسوب می‌شود که در آن‌ها فناوری‌های معماری، رویکردهای پایدار و اصول طراحی مردم-محور مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد و در صورت اثربخشی، ابتدا در شهر میزبان و سپس در سایر نقاط دنیا پیاده می‌شود. اجرای این تدابیر نه‌تنها جنبه‌های فیزیکی محیط‌های شهری را تغییر می‌دهد، بلکه روابط میان معماری، جامعه و محیط زیست را نیز از نو تعریف می‌کند و در نهایت به ایجاد مناطقی در شهرها با بیشترین سازگاری با نیازهای مدام در حال تغییر شهروندان منجر می‌شود.

شهرها مراکزی برای رشد اقتصاد و باروری است و از آن‌جا که فاصله بسیار کمی میان شهروندان وجود دارد، دولت‌ها می‌توانند خدمات را بهتر در اختیار آن‌ها قرار دهند و به توسعه زیرساخت‌های بهتر کمک کنند. این فرصت‌ها به رشد بهتر اقتصاد نیز منجر می‌شود، ضمن این‌که در حل اثربخش‌تر مشکلات اجتماعی و زیست‌محیطی نیز سهیم است.

مدیران در بسیاری از شهرهای جهان در واکنش به چالش‌های پیش روی شهرها به دنبال افزایش تراکم جمعیتی و کاهش منابع، از مناطق «آزمایشگاه‌هایی پویا» ایجاد می‌کنند و در آن‌ها به کاوش در مورد طراحی شهری و معماری می‌پردازند تا در نهایت، بهترین رویکردها را برای هوشمندسازی شهرها و رفع حداکثری نیازهای مردم ارائه دهند.

در این راستا، تاکنون پروژه‌های شهری هوشمند بسیاری مورد آزمایش قرار گرفته و اثربخشی آن‌ها به ایجاد تحولات بی‌شماری در جهان منجر شده است، با این حال به نظر می‌رسد که شهرهای آمستردام، سنگاپور و بارسلونا موفق‌تر از سایر نقاط دنیا عمل کرده‌اند و توانسته‌اند از طریق بهره‌گیری از داده‌ها و تشویق شهروندان به مشارکت در طراحی شهری به احیای شهرها، سازگار با نیازهای روز مردم، بپردازند. در ادامه به معرفی بهترین پروژه‌های شهرهای نام‌برده در زمینه «آزمایشگاه‌های پویا» پرداخته می‌شود که آن‌ها را به مراکزی برای بررسی رویکردهای معماری جهانی تبدیل کرده است.

آمستردام

آمستردام، پایتخت هلند، در تلاش برای ایجاد شهری پایدار موفق به کسب یکی از بهترین جایگاه‌های ۱۵ شهر جهان با بیشترین بهره‌گیری از فناوری شده و توانسته است از رویکردهایی بسیار شگفت‌انگیز، تقویت همکاری و برتری بخشیدن به ایده‌های مردم برای طراحی دوباره مناطق بهره گیرد.

پروژه شهر هوشمند آمستردام در مرکز انقلاب انرژی پایتخت هلند قرار دارد که به دنبال آن، شبکه‌های هوشمند به تسهیل توزیع کارآمد، مصرف و تولید انرژی در شهر کمک زیادی کرده است. این شبکه‌ها به عنوان یک کارخانه نیروی مجازی عمل می‌کند که به دارندگان خود امکان فروش انرژی تولید شده از پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و نیروگاه‌های زیست‌توده را به شهر می‌دهد و مزایای اقتصادی بسیاری را برای آن‌ها به ارمغان می‌آورد. کنتورهای هوشمند و سیستم‌های نظارت بر انرژی در زمان واقعی، از دیگر ویژگی‌های آمستردام به‌شمار می‌رود که قابلیت نظارت و مدیریت مصرف انرژی را برای شهروندان فراهم آورده است.

علاوه بر این، پروژه‌های شهر هوشمند آمستردام به ایجاد یک اکوسیستم اقتصاد مدور منجر شده که امکان بهره‌گیری چندمنظوره از آن را به عنوان یک منبع مهم شهری فراهم آورده و از این طریق، حتی معیشت شهروندان را نیز به‌طور مثبت تحت تأثیر قرار داده است. مدیران پایتخت هلند به‌طور فعال تلاش کرده‌اند وابستگی شهر را به مواد خام جدید کاهش دهند و نیازهای مردم را از طریق منابع ارزشمندتری برآورده کنند که در این راستا، اقدامات کارآمدی نیز برای طراحی دوباره محصولات و چرخه‌های مواد با بیشترین تمرکز بر اقتصاد مدور اعمال شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که یکی از مناطق صنعتی آمستردام در حال تبدیل به یک منطقه مدور است که در آن فضاهایی برای تجارت و سکونت شهروندان توسعه خواهد یافت و به عنوان مرکزی برای آزمایش رویکردهای پایداری و اقتصاد مدور، بررسی تدابیر هوشمند استفاده از مواد، سیستم‌های لوپ بسته و اتخاذ منابع انرژی تجدیدپذیر و محلی عمل خواهد کرد.

سنگاپور

سنگاپور به عنوان یک پیشگام موفق جهانی در توسعه پایداری و نوآوری شهری عمل کرده و توانسته است از طریق تلاش برای توسعه رویکرد بلندپروازانه خود، توسعه زیرساخت‌های فراگیر و تعهد دائمی به بهره‌گیری از فناوری به شهری آزمایشگاهی برای ارزیابی رویکردهای شهر هوشمند تبدیل شود.

سیستم حمل‌ونقل پیشرفته سنگاپور یکی از مهم‌ترین نقاط قوت شهر در هوشمندسازی آن به‌شمار می‌رود که در آن به اجرای رویکردهای جابه‌جایی هوشمند شامل توسعه شبکه‌ای گسترده از سنسورهای دیجیتالی، سیستم‌های مدیریت ترافیک در زمان واقعی و گزینه‌های حمل‌ونقل عمومی یکپارچه پرداخته می‌شود. امکان دسترسی به اطلاعات سفر در زمان واقعی برای مشتریان در این شهر فراهم آمده است و این افراد می‌توانند تنها از طریق نرم‌افزارهای تخصصی نصب شده روی گوشی‌های تلفن همراه یا کارت‌های هوشمند هزینه سفرهای خود را پرداخت کنند. این رویکردها در کنار تمام مزایای خود به کاهش ازدحام جمعیتی و به حداقل رساندن تعداد سفرها منجر شده، ضمن این‌که ایجاد یک شبکه حمل‌ونقل پایدار را نیز به دنبال داشته است.

پروژه شهر هوشمند سنگاپور به‌طور موفق به ترویج تدابیر پایدار در محیط‌ها و سیستم‌های شهری منجر شده و حتی سیستم‌های مدیریت پسماند را به طور خلاق تحت تأثیر قرار داده است. در این راستا، رویکردهایی مانند سیستم گازی جمع‌آوری پسماندها پیاده شده که به حداقل رسیدن نیاز به تردد کامیون‌های حمل زباله‌ها را به دنبال داشته و این امر به سهم خود در به حداقل رسیدن انتشار گازهای آلاینده نقش مهمی ایفا کرده است. علاوه بر این، مدیران سنگاپور تا حد زیادی در مدیریت آب و رویکردهای کارآمدی انرژی سرمایه‌گذاری کرده‌اند و از این طریق توانسته‌اند تولید انرژی خورشیدی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهند.

بارسلونا

بهره‌گیری حداکثری از فناوری و داده‌ها با هدف بهبود کیفیت زندگی شهروندان در رأس تمام برنامه‌های مدیران بارسلونا برای هوشمندسازی آن قرار دارد که حول محور پنج مؤلفه اصلی شامل رویکردهای داده‌های باز، استراتژی‌های رشد پایدار شهر، نوآوری اجتماعی، ترویج یکپارچگی میان مراکز تحقیقات شهری (شامل دانشگاه‌ها و شرکای خصوص و عمومی) و در نهایت، تأمین و افزایش خدمات هوشمند اجرا می‌شود.

مدیران پایتخت بخش خودمختار کاتالونیا در اسپانیا، در اجرای رویکردهای شهر هوشمند خود بر طراحی دوباره فضاهای شهری با هدف افزایش زیست‌پذیری و تقویت مشارکت شهروندان تمرکز کرده‌اند و در نظر دارند از طریق احیای میادین عمومی، پارک‌ها و مناطق دوستدار پیاده‌روی به ایجاد فضاهایی فراگیر برای گرد هم آوردن مردم بپردازند. این افراد برای تحقق اهداف خود از فناوری‌های روز دنیا نظیر سیستم‌های روشنایی شهری هوشمند، سطل زباله‌های هوشمند و سنسورهای دیجیتالی حساس به صدا برای افزایش امنیت عمومی و ایجاد حس آرامش میان کاربران در فضاهای عمومی بهره می‌گیرند.

بارسلونا در مدیریت داده‌-محور به الگویی برای شهرهای سراسر جهان تبدیل شده چراکه توانسته است از تدابیر داده‌های باز مانند سیستم عملیاتی شهر برای افزایش قابلیت دسترسی عموم مردم به اطلاعات شهری بهره بگیرد و از این طریق به افزایش شفافیت در مدیریت خود کمک کند. رویکردهای داده‌های باز در بارسلونا به توسعه نرم‌افزارهای شهر هوشمند بی‌شماری منجر شده و توانسته است حتی ایجاد ابزارهایی برای طراحی شهری و پلتفرم‌های اطلاعات زمان واقعی را نیز به دنبال داشته باشد.

شهرهای شهروند-محور

تمرکز بر رویکردهای دوستدار شهروند از مهم‌ترین ویژگی‌های آمستردام، سنگاپور و بارسلونا در هوشمندسازی مناطق خود به‌شمار می‌رود که به ایجاد فرصت‌های بسیاری برای شهروندان به منظور مشارکت در رویکردهای شهر هوشمند منجر شده است. بارسلونا در توسعه پلتفرم‌های دیجیتالی متعددی مانند Decidim Barcelona پرداخته و از این طریق توانسته است ساکنان را به مشارکت در فرآیندهای تصمیم‌گیری شهری جذب کند و این در حالی است که مدیران پایتخت هلند از طریق توسعه «آزمایشگاه‌های شهروند هوشمند» و «جامعه هوشمند شهری» مردم را در طراحی دوباره مناطق سهیم کرده است. در واقع، ایجاد مراکز آزمایشگاهی هوشمند در شهرها به ایجاد حس همکاری میان شهروندان برای طراحی دوباره مناطق خود، مدیریت انرژی و سایر اقداماتی که به افزایش زیست‌پذیری شهرها کمک می‌کند، سوق می‌دهد و به توسعه شهرهایی برای مردم و نه برای خودروها منجر می‌شود.