به گزارش خبرنگار ایمنا، سید علی مجابی صبح امروز _چهارشنبه، بیست و یکم تیر ماه_ در اختتامیه همایش تأثیر عفاف در طراحی مد و لباس و جشنواره مد هویتی پیرامون موضوع پوشش سر بانوان در ایران باستان اظهار کرد: برای بررسی عهد باستان از دوران ایلامی تا ساسانی را مطالعه می‌کنیم که در این دوران شاهد تبادلات فرهنگی میان تمدن‌های بین‌النهرین، غرب و جنوب ایران بودیم.
وی با تاکید بر اینکه برای بررسی لباس ملل شرقی باید به دو نکته توجه داشت، افزود: اول اینکه در شرق لباس از مرد به زن و در غرب از زن به مرد منتقل می‌شد و دوم اینکه اصل زیبایی‌نگاری در شرق پوشیدگی و در غرب برهنگی بوده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد در خصوص پوشش سر در تمدن سومر عنوان کرد: در دوران سومر، کلاه به‌طور کامل سر را می‌پوشاند، همچنین طبق نمونه‌های به‌دست آمده برای خدایان از کلاه‌گیس نیز استفاده مب‌کزدند
وی پیرامون تمدن‌های آکد و بابل گفت: در این تمدن فرم و تزئینات کلاه‌ها پیچیده‌تر شد و در مجسمه‌ها الهه قدرت نیز دارای کلاه با تزئین است که این پوشش سر در ملکه بابلی هم دیده می‌شود.
مجابی با یادآوری اینکه اطلاعات زیادی از لباس زنان آشور نداریم و تنها روایت دیگر اقوام در دسترس است، اظهار کرد: نخستین سندی که درباره استفاده از نقاب و روبند داریم، مربوط به قوم آشور است، پوشیدن لباس تنگ در بسیاری از اماکن ممنوع بوده است.
حجاب عامل تفاوت میان ملکه و مردم عادی
وی با بیان اینکه ایلام به عنوان اولین تمدن منطقه ایران دو سند بسیار مهم مطرح است، اول جام سیمین مرودشت و دیگری سنگ‌نگاره زن ریسنده ایلامی است، خاطرنشان کرد: در این دو سند شاهد پوشش سبک و نازک و تزئین مو هستیم در حالی که خدمه پشت سر آن‌ها فقط یک سربند دارد که این موضوع نشان‌دهنده تفاوت میان ملکه و فرد عادی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد با اشاره به پوشش زنان ماد اظهار کرد: در دوران ماد طبقات خاص، بر سر خود پوششی خاص داشتند که از آن به نام شادر یا شادروان یاد می‌شود و در زمان هخامنشی نیز شاهد آن بودیم.
وی با یادآوری اینکه از دوران هخامنشیان به جز یک مورد، شاهد نگاره نقش برجسته بانوان نیستیم، تاکید کرد: یکی از مهم‌ترین اسناد دوران هخامنشی پرده‌های تزئینی است که در آن یک ملکه، ندیمه و آتش‌دان حضور دارد که در آن برای ملکه از تاج و شادر استفاده شده و ندیمه نیز تنها دارای تاج است.
مجابی اضافه کرد: از دیگر نمونه‌های دوران هخامنشی، طرح‌های فلزی و مهرها است که همگی نشان‌دهنده تاج و شادر است، همچنین از دیگر موارد پوشش سر بانوان در این دوره کلاه‌گیس است.
وی در خصوص پوشش بانوان دوره اشکانیان گفت: با توجه به پیامدهای سقوط هخامنشیان و روی کار آمدن سلوکیان، شاهد تاثیرپذیری آراستگی از یونان هستیم اما در مجموع شاهد دو دسته پوشش چادر و کلاه و تاج هستیم البته در این دوره چادرها بلندتر شده و تقریباً تمام بدن را می‌تواند بپوشاند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد پیرامون پوشش دوره ساسانیان تصریح کرد: چادر، دستاج و تاج از عناصر پوششی این دوره است همچنین گاهی برای مشاغل خاص، شاهد پوشش‌هایی مانند دستار و روسری نیز هستیم.
کلاه، عنصر جدایی ناپذیر مردان در طول تاریخ
در ادامه نیز مریم سادات حجازی، عضو هیئت علمی دانشگاه در خصوص پوشش سر مردان در تاریخ اظهار کرد: آنچه که سر را از تغییرات جوی در امان نگه می‌داشت، کلاه بوده که مترادف این واژه، واژگانی مانند دستار، عمامه، عرق‌چین و… است.
وی افزود: در طول تاریخ کلاه‌ها از نظر جنس، شکل دوخت و قشر مورد استفاده به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شدند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تصریح کرد: برای نگه‌داری از کلاه‌ها آئین‌ها و مناسک خاصی برقرار بوده و زمانی که نگاهی به کتاب ضرب‌المثل‌ها می‌اندازیم، شاهدیم که ۴۷۱ ضرب‌المثل درباره کلاه داریم.
وی با بیان اینکه هر سلسله‌ای که بر سد کار می‌آمده نوع کلاه را تغییر می‌دادند، گفت: منابع تاریخی نشان می‌دهد وجود کلاه بر سر مردان جز واجبات و غیرقابل تغییر بوده و در این راستا کمتر مردی را شاهد بودیم که کلاه یا دستار نداشته باشند.
حجازی با یادآوری اینکه سیاحان و گردشگران به‌طور خاص و جزئی درباره پوشش سر مردم صحبت کرده‌اند، اضافه کرد: در داستان‌ها و سنگ‌نگاره‌ها، هیچ کجا بزرگان بدون پوشش سر دیده و توصیف نشده‌اند و کلاه و لوازم آن، جز پوشش اصلی مردان بوده است.
وی خاطرنشان کرد: کلاه جز فرهنگ ایرانی ما بوده که به مرور از بین رفته و امروز تنها در میان اقوام ایرانی شامل بختیاری‌ها، گیلک‌ها، قشقایی و کردها شاهد این پوشش هستیم.
نظر شما