گزارش خبرنگار ایمنا، زمانی که به تاریخ ایران به‌عنوان کشوری با تمدن دیرینه نگاهی می‌اندازیم شاهدیم که «پوشش» و «حجاب» از عناصر لاینفک مردم این مرز و بوم بوده و بر خلاف تصور عده‌ای، این جز جدا ناپذیر تنها به دوران ایران اسلامی محدود نمی‌شود بلکه یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد که بانوان ایران زمین از زمان مادها حجاب کاملی شامل پیراهن بلند چین‌دار و شلوار تا مچ پا و چادر و شنلی بلند روی لباس‌ها داشته‌اند که این حجاب در دوران سلسله‌های مختلف پارس‌ها نیز معمول بوده است.
در زمان زرتشت و قبل و بعد از آن نیز زنان ایرانی از حجابی کامل برخوردار بوده‌اند که در کتاب «حقوق زن در اسلام و اروپا» در این زمینه آمده: «در کیش آریایی، زنان محترم محجوب بوده‌اند؛ زنان محترم ایرانی برای حفظ حیثیت طبقه ممتاز و ایجاد حدودی که آن‌ها را از زنان عادی و طبقه پایین‌تر امتیاز دهد، صورت خود را می‌پوشاندند و گیسوان خود را پنهان نگه می‌داشتند… محجوب بودن (پوشش صورت) به زنان اشراف اختصاص داشته است»، اما این روزها شاید به این عنصر مهم بی‌توجهی شده و با وجود اینکه طبق قوانین، ۲۶ نهاد از جمله شهرداری‌ها، وزارت بهداشت، ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر، سازمان بهزیستی، وزارت امور خارجه، وزارت کار و امور اجتماعی و… متولی حوزه عفاف و حجاب هستند، همچنان شاهدیم که این موضوع به درستی برای جامعه و به ویژه جوانان و نوجوانان تبیین نشده و نیاز است که مسئولان با حضور پررنگ‌تر خود زمینه گفت‌وگو میان استادان صاحب‌نظر و جوانان در این حوزه را ایجاد کنند.
به مناسبت فرا رسیدن بیست و یکم تیر، روز عفاف و حجاب با مینو اصلانی، رئیس اندیشکده خانواده دانشگاه جامع امام حسین (ع) پیرامون مباحثی از جمله شیوه درست تبیین موضوع عفاف و حجاب برای جوانان، نقش مسئولان در اجرایی شدن قوانین عفاف و حجاب و بررسی بازار عرصه پوشاک ایرانی-اسلامی به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن در ادامه مطالعه می‌کنید:
ایمنا: موضوع عفاف و حجاب جزو مسائلی است که همواره مد نظر و تاکید رهبر معظم انقلاب قرار داشته اما شاهدیم که این موضوع به درستی برای نسل جوان و نوجوان امروز به‌درستی تبیین نشده است؛ به نظر شما برای تبیین هرچه بهتر این موضوع چه اقداماتی نیاز است؟
اصلانی: یکی از الزامات تبیین حوزه عفاف و حجاب این است که گفتمان گسترده‌ای را در این زمینه ایجاد کنیم تا صاحب‌نظران و نسل جوان مباحث و نظرات خود را مطرح کنند و در ادامه این روند شاهد گفت‌وگویی بدون هیاهو و کارشکنانه باشیم.
یکی از نکات مطرح در این زمینه گفت‌وگو و صحبت درباره پیامدهای پوشش یا نبود پوشش است زیرا نسل امروز به نوعی به‌دنبال موضوعات ملموس، قابل درک و کمی است و این موضوع نیز در همین بحث جای می‌گیرد و امری ملموس است.
نسل امروز نسلی فهیم و به‌دنبال خروجی است و در این راستا اگر نقطه مشترکی را به‌صورت گفتمانی با این نسل مطرح کنیم، اثرات مفیدتری خواهد شد در این مسیر حتی می‌توان مقایسه تطبیقی داشت.
در حوزه عفاف و حجاب نیازمند تجربه‌نگاری از تاریخ هستیم
گروهی که از قرن ۱۶ و ۱۷ سیر بدپوششی را در سایه لیبرال دموکراسی غرب به جوامع تحمیل و آزادی‌هایی که در اصل نوعی دربند بودن تفکرات سرمایه‌داری بود را مطرح کردند، باعث ایجاد روند بدپوششی شدند که لازم است این روند تجربه‌نگاری و بررسی شود تا مشخص شود چه عواملی بر این روند مؤثر بوده و چه افرادی پشت پرده این موضوع قرار داشتند.
پوشش موضوعی به طور کامل اجتماعی برای شناخته شدن توانمندی‌های فکری، اندیشه‌ای و استعدادهای بانوان است اما زمانی که این توانمندی‌ها پشت مسائل جنسیتی پنهان می‌شود، تنها مظاهر جنسیتی آن‌ها جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد و نگاه به اندیشه بانوان در حاشیه قرار می‌گیرد که در جامعه امروز نیازمند روند شناسی هستیم.
در کنار این بحث موضوع کرسی‌های آزاداندیشی که مورد تاکید رهبر انقلاب است، باید به شکل واقعی خود برگزار شود که در این راستا نهادهایی مانند صدا و سیما می‌توانند پیگیر این موضوع باشد؛ جوانان نسل امروز، جوانانی فرهیخته و اهل منطق و علاقه‌مند به گفت‌وگو محوری هستند.
در کنار موارد مذکور نیاز است که اندیشکده‌هایی در کشور تشکیل شود تا بر موضوع و محتواهای عفاف و حجاب کار کند و در ادامه در اختیار گروه‌های مردمی قرار دهند تا بر آن بحث و گفت‌وگو کنند؛ در موضوع عفاف و حجاب نیازمند فضای گفتمانی بسیار گسترده هستیم زیرا حوزه‌ای گسترده و قابل اهمیت است.
موضوع لباس از ابتدای خلقت مطرح و در این راستا شاهدیم که در تمام جوامع حدی از پوشش قابل قبول است که در برخی از آن‌ها اگر از مقدار مد نظر کمتر شود، از نظر قانونی قابل پیگیری است اما در این میان به این دلیل که انقلاب اسلامی ما مانند تیری در چشم دشمن است دشمنان و معاندان در زمینه‌هی مختلف به شایعه و دروغ‌افکنی می‌پردازند تا اصل موضوع که مورد نیاز گفتمان بشری است مخدوش شود.
ایمنا: در میان صحبت‌هایتان به تأکیدات رهبر معظم انقلاب برای برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی اشاره کردید؛ به نظر شما بستر و زیرساخت‌های این امر تا چه حد مهیا است؟
اصلانی: بستر این موضوع فراهم است و زمانی که با دانشجویان صحبت می‌کنم شاهدم که نیازمند این گفت‌وگو هستند و در این راستا تنها متولیان دانشگاه و درس زمینه این مورد را فراهم کنند؛ لازم است که اندیشمندان و صاحب‌نظران در بین نسل جوان حضور پیدا کنند و از طرف مقابل نیز شاهدیم که نسل جوان آمادگی این موضوع را دارد و تنها نیاز است حلقه میانی واسط به میدان بیایند و برای برپایی کرسی‌های آزاداندیشی پیش‌قدم شوند.
ایمنا: با وجود مسئولیت ۲۶ نهاد در حوزه عفاف و حجاب، همچنان شاهد نارسایی‌هایی در این زمینه هستیم؛ آیا علت این نارسایی‌ها کمبود قانون در این زمینه است؟
اصلانی: از ابتدای انقلاب اسلامی در حوزه قانون‌گذاری حوزه عفاف و حجاب روند خوبی طی کردیم اما زمانی که قوانین تصویب و دستگاه‌های متولی این حوزه مشخص شدند، دستگاه‌ها به موقع و با محتواهای خوب کار را دنبال نکردند؛ در این مسیر اگر هر وزارتخانه به اقتضای وظایف خود عمل می‌کرد با برخی از مشکلات مواجه نبودیم.
لزوم توجه به عفاف و حجاب در حوزه شهر و شهرسازی
رهبر انقلاب بارها بر حضور مسئولان در دانشگاه‌ها که امری تأثیرگذار است تاکید داشتن و در این راستا اگر همه مسئولان این دغدغه را داشته باشند و ورود جدی پیدا کنند شاهد نتایج بهتری خواهیم بود.
یکی از مصادیق و قوانین توجه به این حوزه این است که حوزه عفاف و حجاب باید جلوه‌ای در شهرسازی، فضاسازی شهری و اداری و آموزشی داشته باشد و این مباحث به همایش‌ها و صحبت‌ها محدود نمی‌شود.
ایمنا: و به‌عنوان سوال پایانی؛ در یک‌سال اخیر شاهد برگزاری بیشتر نمایشگاه‌ها و رویدادهای عفاف و حجاب بودیم اما همچنان در بازار پوشاک شاهدیم که محصولات عرضه شده، با هویت اسلامی-ایرانی ما تناسب چندانی ندارد؛ ارزیابی شما از این مورد چیست؟
اصلانی: صنعت پوشاک ما با هویت ایرانی-اسلامی‌مان فاصله دارد و این بحث زمانی رفع می‌شود که طراحان متعهد کنار صنعت پوشاک قرار بگیرند.
موضوع پوشاک و لباس‌های فاخر همیشه در کشور مطرح بوده و زمانی که نگاهی به تاریخ کشورمان می‌اندازیم شاهدیم که همیشه حرفی برای گفتن داشتیم اما به مرور صنعت‌مان به سمت پوشاک غیر بومی سوق پیدا کرده و در این راستا شاهد مباحثی مانند قاچاق و عرضه پوشاک داخلی به اسم پوشاک خارجی هستیم و در این بحث نیز نیازمند همت جدی هستیم.
نظر شما